9 класс 1.Зат айналым 2.Өнеркәсіптік жер келбеті мен ауыл шаруашылық өндірістің экожүйесі. 3. Адам іс-әрекетінен туындаған биосферадағы жаһандық өзгерістер» 3 поуроч планы

Тақырып. «Өнеркәсіптік жер келбеті мен ауыл шаруашылық өндірістің экожүйесі.»

Дамытушылық мақсат: Өндірістік жер келбеті туралы түсінік бері.

Білімділік мақсат: Жер келбетінің пейзаждан айырмашылығын анықтау.

Тәрбиелік мақсат:Адам жасаған табиғи экожүйені негіздеу.

Оң жақ бағандағы тапсырмаларды құрастырушы мұғалімдердің есіне

І кезең. Мұғалім алғашқы 5-7мин а)ұйымдастыру сәтін өткізеді; б)өткен тақырып бойынша берілген деңгейлік тапсырмларды үйде аяқтап орындап келу дәрежесі тексеріледі, в) төмендегі «Көпір» тапсырмаларын тексереді (адымен жеке тексеріпшығады, сосын фронтальды тексереді.

«Көпір (жеке жұмыс)

Тапсырмалары

өткен

тақырыптар

бойынша жаңа сабақты

меңгеруге негіз болатын қайталау тапсырмалары

Экожүйенің бірлестіктен айырмашылығы неде?

ж: Мысал ретінде екі қарама қарсы экожүйені келтіруге болады.Өте селдір экожүйелер –шөл экожүйесі,онда өсе алатын өсімдіктер тым тапшы.Ең бай экожүйе –тропиктік экожүейсі.

Түзушілер деген не, олардың қандай рөлі бар?

ж:Түзушілер дегеніміз-фотосинтезді жүзеге асыратын автотрофты өсімдіктер

ІІ кезең (топтық жұмыс( жаңасабақты топтық жұмыс барысында оқушылардың өз бетімен меңгеруіне жағдай жасау:а) оқушылар төмендегі «Білу», «Түсіну», «Талдау», «Жинақтау» тәсілдеріне сәйкес тапсырмаларын өздері толтырады. (10 минут) ә) жауаптарын мұғаліммен бірге талдайды (10 мин)

Нәтижесі ауызша марапатталады

1-қадам (топтық

жұмыс) теория

бойынша «Білу»

критерийінің

индикаторлары:

тақырып мазмұны

бойынша кім? не? қандай? қалай? нені? қашан? не істеді? сияқты сұрақтарға жауап беретін толық ақпарат іріктелу керек)

Бос орынға қажетті сөздерді жаз:

1.Адам жасаған агроценоз табиғи табиғи экожүйеге біршама жақын келеді.Олар:егістік,бау-бақша,бақ, саябақ,отырғызылған жасыл желек, жайылым.Олардың құрылымы мен қызметін адам өз қалауынша жасап, бақылайды.

2.Агроценоздар немесе ауыл шаруашылық экожүйелердің қаладан ерекшелігі-мәдени өсімдіктердің қоректік қабатының қалың болуы.

3.Мәдени өсімдіктер табиғи өсімдіктерден ағзалық заттар мен энергияны молырақ жинақтайды.

4. Агроценоздар табиғи биогеценоздардан қандай өзгешеліктермен ерекшеленеді:1.Агроценоздардың тіршілігін сақтау үшін Күн энергиясынан өзге қосымша заттар мен энегияның қажетті шығындары.2. Агроценоздағы ағзалардың түрлік саналуандығы шұғыл төмендейді, сөйтіп жеке ауылшаруашылық дақылдар, көбінесе бір дақыл түрінде ( бидай егістігі )көрінеді.

5.Ауыл щаруашылық экожүйенің негізгі екі типі бар.Олар: баяу

( экстенсивный )және қарқынды ( интенсивный )агроценоздар.

2-қадамтоптықжұмыс) теория бойынша «Түсіну» критерийінің индикаторлары: (неге? неліктен? себебі? не үшін? Сұрақтары оқушының жоғарыда берген жауаптарына оларды тереңдету үшін қойылады)

Себебін анықта

1.Неліктен ,қала экологиялық кең мағынада экологиялық жүйе болып есептелмейді.Өйткені ағзалы заттар өндірмейді,ауаны оттегімен байыта алмайды.

2.Қаладағы тірлікке жағымсыз техногендік факторлар әсер етеді.

Ж. Өндіріс қалдығы өте көп ,олардың көпшілігі пайдаға асырылмайды, сондай ақ табиғи шикізаттан әлде қайда улы болып келеді.

3.Неліктен қала экологиялық кең мағынада экологиялық жүйе болып есептелмейді?

Ж:Өйткені ағзалы заттар өндірмейді, ауаны оттегімен байыта алмайды.

3-қадам( топтықжұмыс) теория бойынша «Талдау» критерийінің индикаторлары: 1салыстыр

2айырмашылығы неде

3. Ұқсастығы неде?

4. тақырыптың басты идеясын жаз деген тапсырмалар болу керек. Немесе 1-3тапсырмаларды Венн диаграммасы арқылы қамтуға болады

1. кестені толтыр.Ауыл шаруашылық экожүйенің негізгі екі типі.

Баяу

Адам және жануарлар бұлшықеттерінің энергиясы негізінде пайдалынады.

Қарқынды

Мұнда азық түлік өнімдері жергілікті қажеттілігінен артық өндіріліп,экономикада маңызды рөл атқарады.

4-қадам( топтықжұмыс) теория бойынша «Жинақтау» критерийінің индикаторлары:

Қорытынды шығар, анықтама бер,

Мазмұнды жүйеле, кестені тірек сызбаны

Сөзжұмбақты толтырнемесе өзің құрастыр тағы с.с басқа түрдегі тарсырмалар оқушының жоғары дағы « тақырыптың басты идеясына» жазған жауабына қойылады

Экология бойынша алған білімінің игерілуін бақылап тексеру,экологияға арналған бақылау тест

Популяция терминің қосты:

А-Э.Геккель: С-Н.И. Вавилов:

В-В. Иогансен: Д-К.Линней

2.Үйір түзеді:

А.-приматтар С.-құмырсқалар

В.бунақденелілер Д.-арыстандар

3.Популяцияның тығыздығы дегеніміз-бұл...

А.-аналық дарақтар саны;

В. Жас және ересек дарақтар саны:

С.алаң бірлігіне немесе көлеміне шаққан дарақтар саны:

Д-дарақтардың жалпы саны

Оқулықпеп жұмыс (5 минут) төмендегі «Қолдану» және оқушының тақырып мазмұнына « Баға бері» тәсілдеріне сәйкес, яғни рефлексия жасауға , эссе жазуға арналған, практика жүзінде бекіту тапсырмалары орындалады. Нәтижесі ауызша марапатталады

5-қадам( топтықжұмыс) практикада бекіту практика жүзінде

« Қолдану» критерийіне сәйкес оқулықпен жұмыс жүргізу барысында тек қарапайым тапсырмалар мен бекіту жүргізіледі. Дайын формалар арқылы есептер шығару орындалады

Практикалық жұмыс.

Өзін тұратын жердің ,отырғызылған жасыл желек қызметін бақыла.

6-қадам( топтықжұмыс)

«Баға беру» (сен қалай ойлайсың? Не істер едің? деген тапсырмалар оқушыға жоғарыда алған білімін

( теория бойынша) және біліктілігін (практика бойынша) өмірдегі жағдаяттарды шешуге бағытталып қойылады

Бақ, егістік, бау-бақша , орман алқабы тәрізді қолдан егу сондай-ақ жасанды тоғандар мен хайуанат парктері,қалалар не болып саналады?

Ж. Адам жасаған агроценоз табиғи экожүйеге біршама жақын келеді.

ІІІ кезең (кері байланыс- бағалау кезеңі): Жеке жұмыс. Жоғарыда меңгерген мазмұнды үш деңгейдге іріктеп (әр деңгейдің білімділік, біліктілік, яғни құзыреттілік деңгейін анықтайтын тапсырмалар) оларды біртіндеп орындату арқылы балл жинату барысында оқушының құзіреттілік деңгейін анықтап, әділ бағалау жүзеге асырылады. Бұл тапсырмаларды оқушылар сабақтың соңына дейін қалған 15 минуттың 12 минутында орындайды +3 минут қорытынды жасалады

Қалған тапсырмаларды үйде аяқтап келеді. Қорынтынды балл саны дәстүрлі бағаға айналдырылып,келесі сабақтың басында сынып журналына қойылады, мониторингке тіркеледі.

І деңгей (5 балл)

1-қадам (жеке жұмыс) теория бойынша «Білу» критерийінің

индикаторлары:

тақырып мазмұны

бойынша кім? не? қандай? қалай? нені? қашан? не істеді?

сұрақтарға жауап беретін толық ақпараттар іріктеліп ІІ кезеңдегіге қарағанда керсінше қойылады

1.Агроценоз бен экожүйеде энергиямен қамтамасыз ету және энергия алмасудағы айырмашылық неде?

2.Агроценоз бен экожүйенің түрлік құрамы, өздігінен реттелуге және өнімділікке бейімділіктің айырмашылығы неде?

2-қадам( жеке жұмыс) практика жүзінде «Қолдану» критериіне сәйкес (ІІ кезеңдегі 5- қадам қарапайым тапсырмалар үлгісіндегі тапсырмалар орындалады

Қаладағы тірлікке қандай жағымсыз техногендік факторлар әсер етеді.
Қаладағы энергия мен зат алмасуының ерекшелігі неде?

1-аралық нәтиже: Бірінші деңгейде қалыптасқан (білім, біліктілік) деңгейінің сапалық өлшемі (бірінші аралақ өлшем): «дұрыс» , « толық» деген білім сапасының түрлерімен сипатталады (Ю.К.Бабанский) Оқушының бұл алғашқы қадам нәтижесінің сандық өлшемі- бес балл- «сынақтан өтті»- «қанағаттандырарлық» білім деңгейінің өлшемң- «3» журналға қойылады,егер келесі деңгейтапмырмасн меңгере алмасы

ІІ деңгей (5 балл + 4 балл-9 балл)

1-қадам (жеке жұмыс) теория бойынша «Түсіну» критериінің индикаторларына неге? Неліктен? Себебі? Не үшін? Сәйкес сұрақтарғ оқушының жоғарыда берген жауаптарына оларды тереңдету үшін қойылады

1.Экологиялық факторлар түрлері:

Тұқымдық аталық типі бойынша:

Әсерлер типі бойынша.

2-қадам (жеке жұмыс) теория бойынша «талдау» критериінің индикаторына сәйкес1салыстыр

2айырмашылығы неде

3. Ұқсастығы неде?

4. тақырыптың басты идеясын жаз деген тапсырмалар болу керек.немесе1-3 тапсырмаларды Венн диаграммасы арқылы қамтуға болады

Биосфера қасиеттері Биосфера Биосфераның атқаратын қызметі

3-қадам (жеке жұмыс) «Қолдану» критериіне сәйкес (ІІ кезеңдегі 5- қадам қарапайым тапсырмалар үлгісіндегі тапсырмалардың өзгертілген жағдайдағы нұсқасы орындалады

Табиғи экожүйеде қандай үш құрамбөліктің болуы міндетті.

2- аралық нәтиже: бірінші деңгейде қалыптасқан құзіреттілік (білім, біліктілік) деңгейінің сапалық өлшемі ( аралық өлшем).- «дұрыс» , «толық» деген білім сапасының түрлерімен сипатталады. Оқушының бұл алғашқы қадам нәтижесінің сандық өлшемі – 5 балл-

ІІІ деңгей (9 балл -3 балл -12 балл)

1-қадам (жеке жұмыстеория бойынша «Жинақтау» критериінің қортынды шығаруға бағытталған индикаторлары

Қорытынды шығар, анықтама бер, мазмұнды жүйеле, кестені толтыр тірек сызбаны, сөзжұмбақты толтыр немесе өзің құрастыр тағас.с басқа түрдегі тапсырмалар оқушының жоғардағы «тақырыптың басты идеясына» жазған жауабына қойылады

ІІкезең 4- қадамда «Жинақтауға» берілген тапсырма басқа формада беріліп, баланың білім деңгейі бағаланады

Қорытынды тест:

Қоректік тізбектің дұрыс жүйелігі

А-атқонақ, шекшек,

В-атқонақ, шекшек, тритон, кесіртке

С-шекшек, тритон

Д-кесіртке, кірпі

2.Биогеоценоз тұрақтылығы қамтамасыз етіледі:

А.түрдің алуантүрлілігімен :

В.табиғи сұрыпталуымен

С.паразитизммен:

Д.климатпен.

2-қадам (жеке жұмыс)

«баға беру» (Сен қалай ойлайсың?не істер едің? деген тапсырмалар оқушыға жоғарыда алған білімін (теория бойынша) және біліктілігін(практика бойынша) өмірдегі жағдаяттарды шешуге қолдана алу дәрежесі бағаланады

Бірлестіктердің тұрақтылығын сақтауға және қоршаған орта жағдайларының өзгерістеріне төтеп бере алуы.

Тақырып. «Зат айналымы және табиғаттағы энергия ағымы»

Дамытушылық мақсат: Табиғаттағы су айналымы туралы түсінікті негіздеу.

Білімділік мақсат: Күн энергиясының зат айналымына қатысуының тұжырымдау.

Тәрбиелік мақсат:Адам іс-әрекетінің жерді өзгертуі туралы түсінікті нақтылау.

Оң жақ бағандағы тапсырмаларды құрастырушы мұғалімдердің есіне

«Көпір (жеке жұмыс)

Тапсырмалары

өткен

тақырыптар

бойынша жаңа сабақты

меңгеруге негіз болатын қайталау тапсырмалары

Табиғаттағы су айналымы мәні неде?
Күн энергиясы зат айналымына қалай қатынысады?

Нәтижесі ауызша марапатталады

1-қадам (топтық

жұмыс) теория

бойынша «Білу»

критерийінің

индикаторлары:

тақырып мазмұны

1.Көміртегі айналымын қысқаша сипаттандар

2. Үдеріс барысында оған қандай ағзалар қатысады.

3 .Бұл үдерістегі адам әрекетінің ерекше рөлі неде?

4. Азот айналымын қысқаша сипаттандар.

5.Үдеріс барысында оған қандай ағзалар қатысады.?

Жауабы;Көміртегінің айналымы фотосиснтез үдерісінде атмосфералық көмірқыщқыл газды жасыл өсімдік орнықтыруынан басталады.

Өсімдік жинақтаған ағзалық заттың бір бөлігін тұтынушылар -жануарлар мен саңырауқұлақтар пайдаланады.

Азоттың айналымы да бүкіл биосфера атырабын қамтиды.Атмосферада газ тәрізді молекулалы азот қоры іс жүзінде сарқылмастай көп болғанына қарамастан ,ерекше селбесетін ұсақ ағзалардың болуы арқасында азоттың бұл формасын өсімдіктердің тек аздаған түрлері ғана (мысалы, бұршақ тұқымдастар ) сіңіре алады.

Себебін анықта

1.Тұрақтану деген не ?Бұл ұғым биосфераға қалай қолданылады.

2.Палеозой кезеңінде биосферада қандай өзгерістер болады?.

3.Неліктен жасыл өсімдіктердің пайда болуы биосферада алғашқы төңкеріс жасады.

Ж. Биосфераның тұрақтылығы. Биосфераның тұрақтылығына ағзалардың үш тобы –түзушілер , тұтынушылар және бүлдірушілер себепкер болады.

Өсімдіктер палеозой дәуірінде бар болғаны 400 млн жыл шамасында құрлыққа шықты. Жасыл өсімдіктердің пайда болуы биосферада алғашқы төңкеріс жасады, ол литосфераны толық өзгертті.Өйткені өсімдіктердің әсерінен литосферада топырақ қабаты түзіледі

3-қадам( топтықжұмыс) теория бойынша «Талдау» критерийінің индикаторлары: 1салыстыр

2айырмашылығы неде

3. Ұқсастығы неде?

1. кестені толтыр.Биосфера эволюциясы тарихының үлкен бөлігі мынадай негізгі екі фактор әсерінен жүзеге асады.

Бірінші фактор

Бұл жер тарихындағы табиғи геологиялық климаттық өзгерістері.

Екінщі фактор

Ағзалар эволюциясы және олардың биосфера құрам бөліктеріне әсері.

4-қадам (топтықжұмыс) теория бойынша «Жинақтау» критерийінің индикаторлары:

Қорытынды шығар, анықтама бер,

Мазмұнды жүйеле, кестені тірек сызбаны

5-қадам( топтықжұмыс) практикада бекіту практика жүзінде

Зат айналымы деген не?
Бұл айналымдар тірі ағзалардың қай қасиеттерімен түсіндіріледі.

6-қадам( топтықжұмыс)

«Баға беру» (сен қалай ойлайсың? Не істер едің? деген тапсырмалар оқушыға жоғарыда алған білімін

( теория бойынша) және біліктілігін (практика бойынша) өмірдегі жағдаяттарды шешуге бағытталып қойылады

1.Оттегінің айналымы қандайболады?

2. Бұл кезде биосфераның қай қызметі іске асады.

І деңгей (5 балл)

1-қадам (жеке жұмыс) теория бойынша «Білу» критерийінің

индикаторлары:

тақырып мазмұны

бойынша кім? не? қандай? қалай? нені? қашан? не істеді?

сұрақтарға жауап беретін толық ақпараттар іріктеліп ІІ кезеңдегіге қарағанда керсінше қойылады

Күкірттің айналымын қысқаша сипаттандар.
Фосфордың айналымын қысқаша сипаттандар.
Үдеріс барысында оған қандай ағзалар қатысады.

2-қадам( жеке жұмыс) практика жүзінде «Қолдану» критериіне сәйкес (ІІ кезеңдегі 5- қадам қарапайым тапсырмалар үлгісіндегі тапсырмалар орындалады

1. Мезозой заманында биосферада қандай өзгерістер болады.?

2. Мезозой заманының юра және бор кезеңдерінің өкілдері қай жануарлар?

1-аралық нәтиже: Бірінші деңгейде қалыптасқан (білім, біліктілік) деңгейінің сапалық өлшемі (бірінші аралақ өлшем): «дұрыс» , « толық» деген білім сапасының түрлерімен сипатталады (Ю.К.Бабанский) Оқушының бұл алғашқы қадам нәтижесінің сандық өлшемі- бес балл- «сынақтан өтті»- «қанағаттандырарлық» білім деңгейінің өлшемң- «3» журналға қойылады,егер келесі деңгейтапмырмасн меңгере алмасы

ІІ деңгей (5 балл + 4 балл-9 балл)

1.Тірі затттардың атқаратын қызметін сипаттандар .

2.Тірі заттардың тотығу, газ және концентрациялық ,тотығу-тотықсыздандыру және биохимиялық әрекеттегі атқаратын қызметін сипаттандар.

2-қадам (жеке жұмыс) теория бойынша «талдау» критериінің индикаторына сәйкес1салыстыр

2айырмашылығы неде

3. Ұқсастығы неде?

1.Тұрақтану деген не?Бұл ұғым биосфераға қандай өзгерістер болады?

3-қадам (жеке жұмыс) «Қолдану» критериіне сәйкес (ІІ кезеңдегі 5- қадам қарапайым тапсырмалар үлгісіндегі тапсырмалардың өзгертілген жағдайдағы нұсқасы орындалады)

Табиғаттағы су айналымы туралы сұрақтар оқушылар , бастауыш сыныпта қай пәнмен бірге ұштастырады?

Ж. Дүниетану сабағында . Кесте бойынша нақтылап берілген .

ІІІ деңгей (9 балл -3 балл -12 балл)

1-қадам (жеке жұмыстеория бойынша «Жинақтау» критериінің қортынды шығаруға бағытталған индикаторлары

ІІкезең 4- қадамда «Жинақтауға» берілген тапсырма басқа формада беріліп, баланың білім деңгейі бағаланады

1.Тірі заттардың атқаратын қызметін түсіндір?

2-қадам (жеке жұмыс)

Табиғаттағы су айналымы туралы түсінікті, дәлелдеп бер.

Тақырып. «Адам іс-әрекетінен туындаған биосферадағы жаһандық өзгерістер»

Дамытушылық мақсат: Адам іс-әрекетінің биосфераға оң әсерін дәлелдеу.

Білімділік мақсат: Адам іс-әрекетінен туындаған биосферадағы жаһандық өзгерістерді негіздеу.

Тәрбиелік мақсат: Адамның іс-әрекеті арқылы жер бедерінің өзгеруі туралы түсінік беру.

Оң жақ бағандағы тапсырмаларды құрастырушы мұғалімдердің есіне

«Көпір (жеке жұмыс)

Тапсырмалары

өткен

тақырыптар

бойынша жаңа сабақты

меңгеруге негіз болатын қайталау тапсырмалары

1. Атмосферада көмірқышқыл газ жинақталса , нендей жағдай болады?

Ж: Адам іс-әрекетінің биосфераға оң әсерімен бірге күшті келеңсіз әрекеті де бар.Ауаға көмірқышқыл газдың орасан мол мөлшері шығарылуда.

2. Қышқыл жаңбыр деген қандай жауын?

Ж: Атмосфераға әр алуан оксидтердің , ең алдымен күкірт және азот оксидтерінің орасан көп мөлшерде шығарылуынан қышқылдық жауындар пайда болады.

Нәтижесі ауызша марапатталады

1-қадам (топтық

жұмыс) теория

бойынша «Білу»

критерийінің

индикаторлары:

тақырып мазмұны

1. Киото хаттамасы деген қандай құжат?

2. « Учепрасе» ұйымы қашан және қандай мақсатта негізделген ?

3. Адам іс-әркетінен климатта қандай жаһандық өзгерістер болуы мүмкін?

4. Рим клубы ұйымы қашан және қандай мақсатта құрылды?

5. Өздерін тұратын өңірде табиғат қорғаушылар ұйымы бар ма?

Ж: Жалпы дүниежүзілік пәрменді шаралардың бірі- Киото хаттамасының қабылдануы ( Жапонияның астанасы Киото )

Ж:Дүниежүзілік ең белсенді экологиялық ұйым –«Учепрасе» ,ол 1971жылы құрылған,адамзаттың табиғатқа қарсы жасаған экологиялық қылмыстарына қарсы пәрменді қарекет (акция) өткізеді.

2-қадам (топтықжұмыс) теория бойынша «Түсіну» критерийінің индикаторлары: (неге? неліктен? себебі? не үшін? Сұрақтары оқушының жоғарыда берген жауаптарына оларды тереңдету үшін қойылады)

Себебін анықта

1. Көктемелік әсер қай дамыған елдерде өте қауіпті деп ойлайсыңдар?

3-қадам( топтықжұмыс) теория бойынша «Талдау» критерийінің индикаторлары: 1салыстыр

2айырмашылығы неде

3. Ұқсастығы неде?

1. Кестені толтыр.Ауыл шаруашылық экожүйенің негізгі екі типі.

Баяу

Адам және жануарлар бұлшықеттерінің энергиясы негізінде пайдалынады.

Қарқынды

Мұнда азық түлік өнімдері жергілікті қажеттілігінен артық өндіріліп,экономикада маңызды рөл атқарады.

4-қадам( топтықжұмыс) теория бойынша «Жинақтау» критерийінің индикаторлары:

Қорытынды шығар, анықтама бер,

Мазмұнды жүйеле, кестені тірек сызбаны

Көктемелік әсер қай дамыған елдерде өте қауіпті деп ойлайсыңдар? Неге?

5-қадам( топтықжұмыс) практикада бекіту практика жүзінде

Практикалық жұмыс.

Өсімдіктің бөлмеде және далада өсуін бақыла.

( неше күнде қалай өскенің анықтау)

6-қадам(топтық жұмыс)

«Баға беру» (сен қалай ойлайсың? Не істер едің? деген тапсырмалар оқушыға жоғарыда алған білімін

( теория бойынша) және біліктілігін (практика бойынша) өмірдегі жағдаяттарды шешуге бағытталып қойылады

Себебін түсіндір.

Қоршаған ортаның адамның іс әрекеті арқылы өзгеруі?
Жер бедеріне табиғи күштердің тигізген әсері.

І деңгей (5 балл)

1-қадам (жеке жұмыс) теория бойынша «Білу» критерийінің

индикаторлары:

тақырып мазмұны

бойынша кім? не? қандай? қалай? нені? қашан? не істеді?

сұрақтарға жауап беретін толық ақпараттар іріктеліп ІІ кезеңдегіге қарағанда керсінше қойылады

1.Әлемдегі көптеген елдердің жануарлар мен өсімдіктердің көптеген түрлерінің тез жойылып кетуі туралы қаңдай заңда көрсетіледі?

Өздерін тұратын өңірде табиғат қорғаушылар ұйымы бар ма?

ІІ деңгей (5 балл + 4 балл-9 балл)

Себебін түсіндір.

Өздерін тұратын өңірде жерасты суы мен жаңбырлы судың айырмашылығы мен ұқсастығын түсіндір.

2-қадам (жеке жұмыс) теория бойынша «талдау» критериінің индикаторына сәйкес1салыстыр

2айырмашылығы неде

3. Ұқсастығы неде?

Не себебті озан қабаты бұзылуда?

Ж.Түрлі- түрлі газдарды, әсіресе фреондарды бөліп шығарудан Жер үстіндегі барлық тіршілік иелерін өлтіріп жіберетін ультракүлгін сәуледен қорғайтын озон қабаты ішінара бұзылуда.

1.Қандай табиғат қорғау жұмыстары атқарылуда.

ІІІ деңгей (9 балл -3 балл -12 балл)

1-қадам (жеке жұмыстеория бойынша «Жинақтау» критериінің қортынды шығаруға бағытталған индикаторлары

Қорытынды шығар, анықтама бер, мазмұнды

жүйеле, кестені толтыр тірек сызбаны, сөзжұмбақты толтыр немесе өзің құрастыр тағас.с басқа түрдегі тапсырмалар оқушының жоғардағы «тақырыптың басты идеясына» жазған жауабына қойылады

ІІкезең 4- қадамда «Жинақтауға» берілген тапсырма басқа формада беріліп, баланың білім деңгейі бағаланады

1. Атмосферада көмірқышқыл газ жинақталса , нендей жағдай болады?

2. Қышқыл жаңбыр деген қандай жауын?

2-қадам (жеке жұмыс)

1. Киото хаттамасы деген қандай құжат?

2. « Учепрасе» ұйымы қашан және қандай мақсатта негізделген ?

3. Адам іс-әркетінен климатта қандай жаһандық өзгерістер болуы мүмкін?

4. Рим клубы ұйымы қашан және қандай мақсатта құрылды?

5. Өздерін тұратын өңірде табиғат қорғаушылар ұйымы бар ма?

Ж: Жалпы дүниежүзілік пәрменді шаралардың бірі- Киото хаттамасының қабылдануы ( Жапонияның астанасы Киото )