-
| Жасуша. Жасушаның химиялық құрамы. |
| 1. Жасушаның айналадағы құбылысқа жауабы: |
| А) қозғалу В) өсу |
| С) көбею Д) тітіркенгіштік Е) бөліну |
| 2. Зат алмасу барысында қорғаныштық қызмет атқаратын органоиды: |
| А) эндоплазмалық тор В) ядро |
| С) жасуша мембранасы Д) рибосома Е) митохондрия |
| 3. РНҚ-ның құрамына кіретін көмірсу түрі: А) пентоза В) рибоза |
| С) полисахарид Д) тетроза Е) глюкоза |
| 4. Тыныс алу құбылысына тән: А) жарықта ғана іске асады |
| В) органикалық зат ыдырайды С) оттегі бөлінеді |
| Д) көмірқышқыл газы сіңірді Е) тек қана хлоропластарда жүреді |
| 5. Егер центромера хромосоманың ұшында орналасса, онда |
| хромосоманың бұл типі былай аталады: |
| А) телоцентрлі В) спутникті |
| С) акроцентрлі Д) субметацентрлі Е) метацентрлі |
| 6. Моносахаридтерге жататын: |
| А) глюкоза В) ақуыз |
| С) гликоген Д)целлюлоза (жасұнық) Е) крахмал |
| 7. АТФ синтезі жүреді: |
| А) митохондрияда В) центриольдарда |
| С) вакуольда Д) рибосомада Е) лизосомада |
| 8. Түтікшелер мен көпіршіктерден тұратын органойд: |
| А) мембрана В) рибосома |
| С) ЭПТ Д) гольджи комплексі Е) лизосома |
| 9. Ферменттер табиғаты жағынан: |
| А) минералды тұздар В) көмірсулар |
| С) майлар Д) ақуыздар (нәруыздар) Е) ДНҚ |
| 10. Липидтердің қызметі: |
| А) ақпараттық В) катализаторлық С) хабарлаушы |
| Д) энергетикалық Е) жасуша орталығының құрамына кіреді |
| 11. Митохондрияны зерттеп ашқан ғалымдар: |
| А) Т.Шванн, М.Шлейдон В) Р.Келликер, Р.Альтман, К.Бенде |
| С) Э.Чаргафф, Р.Гук Д) Де дюф, Т.Морган Е) Я.Пуркинье, А.Левенгук |
| 12. Митохондрия: А) көмірсуларды синтездеу органоиды |
| В) нәруыз жинақтау органоиды С) тұқым қуалау органоиды |
| Д) ферменттерді жою органоиды Е) энергия көзі органоиды |
| 13. Цитоплазманың түпнегізі: |
| А) гольджи жиынтығы В) лизосомалар |
| С ) гиалоплазмалар Д) центриольдер Е) митохондриялар |
| 14. Плазмалемманың негізгі химиялық құрамы: А) нәруыз-45%, май-45%, көмірсу-10% |
| В) нәруыз-60%, май-30%, көмірсу-2-10% С) нәруыз-50%, май-40%, көмірсу-2-10% |
| Д) нәруыз-60%, май-40%, көмірсу-2-10% Е) нәруыз-50%, май-35%, көмірсу-15% |
| 15. Гистон: |
| А) хромосомада құрылыс қызметін атқаратын көмірсулар |
| В) хромосомада құрылыс қызметін атқаратын органоид |
| С) хромосомада құрылыс қызметін атқаратын майлар |
| Д) хромосомада құрылыс қызметін атқаратын нәруыз |
| Е) хромосомада құрылыс қызметін атқаратын энергия |
| 16. Хромосомаларда болады: |
| А) ақуыз (нәруыз) В) көмірсу |
| С) май Д) АТФ Е) ДНҚ |
| 17. Энергия көзі - АТФ молекуласын және нәруыз, РНҚ молекулаларын синтездеуші органоид: |
| А) гольджи жиынтығы В) митохондриялар |
| С) центриольдер Д) рибосомалар Е) лизосомалар |
| 18. 1 грамм май ыдырағанда бөлінетін: |
| А) 20 кДж В) 40,1 кДж |
| С) 36 кДж Д) 38,9 кДж Е) 37,2 кДж |
| 19. Өсімдіктер мен жануарлар жасушасының цитоплазмасымен тікелей байланысқан ішкі қабаты: |
| А) митохондрия В) плазмалемма |
| С) лизосома Д) гиалоплазма Е) гольджи жиынтығы |
| 20. Ағзадағы негізгі энергия көзі: |
| А) нуклеин қышқылдары: В) май |
| С) ақуыз Д) көмірсу Е) минерал заттар |
| 21. Эндоцитозға қарама-қарсы процесс: |
| А) пиноцитоз В) плазмалық мембрана |
| С) кариоплазма Д) экзоцитоз Е) фагоцитоз |
| 22. Жасушаның бөлінуіне жауапты рөл атқаратын органоид: |
| А) митохондория В) жасуша орталығы |
| С) лизосома Д) рибосома Е) гольджи жиынтығы |
| 23. Жасуша ішіндегі сұйықтықтың қысымын реттейді: |
| А) хромопласт В) лейкопласт |
| С) ядро Д) хлоропласт Е) вакуоль |
| 24. Жасушада рибосомалар синтездейтін заттар: |
| А) майлар В) аминқышқылдар |
| С) көмірсулар Д) нәруыздар Е) липидтерді |
| 25. Митохондрияның құрамында: |
| А) 65-70% нәруыз, 25-30% липдтер мен нуклеин қышқылдары болады |
| В) 70% нәруыз, 20% фосфолипидтер мен ферменттер болады |
| С) 65-80% нәруыз, 80% лиидтер мен аминқышқылдары болады |
| Д) 65-70% нәруыз, 25-30% липидтер мен нуклеин қышқылдары және витаминдер болады |
| Е) 70% нәруыз, 20% нуклеин қышқылдары мен ферменттер болады
|
А) қозғалу В) өсу
С) көбею Д) тітіркенгіштік Е) бөліну
2. Зат алмасу барысында қорғаныштық қызмет атқаратын органоиды:
А) эндоплазмалық тор В) ядро
С) жасуша мембранасы Д) рибосома Е) митохондрия
3. РНҚ-ның құрамына кіретін көмірсу түрі: А) пентоза В) рибоза
С) полисахарид Д) тетроза Е) глюкоза
4. Тыныс алу құбылысына тән: А) жарықта ғана іске асады
В) органикалық зат ыдырайды С) оттегі бөлінеді
Д) көмірқышқыл газы сіңірді Е) тек қана хлоропластарда жүреді
5. Егер центромера хромосоманың ұшында орналасса, онда
хромосоманың бұл типі былай аталады:
А) телоцентрлі В) спутникті
С) акроцентрлі Д) субметацентрлі Е) метацентрлі
6. Моносахаридтерге жататын:
А) глюкоза В) ақуыз
С) гликоген Д)целлюлоза (жасұнық) Е) крахмал
7. АТФ синтезі жүреді:
А) митохондрияда В) центриольдарда
С) вакуольда Д) рибосомада Е) лизосомада
8. Түтікшелер мен көпіршіктерден тұратын органойд:
А) мембрана В) рибосома
С) ЭПТ Д) гольджи комплексі Е) лизосома
9. Ферменттер табиғаты жағынан:
А) минералды тұздар В) көмірсулар
С) майлар Д) ақуыздар (нәруыздар) Е) ДНҚ
10. Липидтердің қызметі:
А) ақпараттық В) катализаторлық С) хабарлаушы
Д) энергетикалық Е) жасуша орталығының құрамына кіреді
11. Митохондрияны зерттеп ашқан ғалымдар:
А) Т.Шванн, М.Шлейдон В) Р.Келликер, Р.Альтман, К.Бенде
С) Э.Чаргафф, Р.Гук Д) Де дюф, Т.Морган Е) Я.Пуркинье, А.Левенгук
12. Митохондрия: А) көмірсуларды синтездеу органоиды
В) нәруыз жинақтау органоиды С) тұқым қуалау органоиды
Д) ферменттерді жою органоиды Е) энергия көзі органоиды
13. Цитоплазманың түпнегізі:
А) гольджи жиынтығы В) лизосомалар
С ) гиалоплазмалар Д) центриольдер Е) митохондриялар
14. Плазмалемманың негізгі химиялық құрамы: А) нәруыз-45%, май-45%, көмірсу-10%
В) нәруыз-60%, май-30%, көмірсу-2-10% С) нәруыз-50%, май-40%, көмірсу-2-10%
Д) нәруыз-60%, май-40%, көмірсу-2-10% Е) нәруыз-50%, май-35%, көмірсу-15%
15. Гистон:
А) хромосомада құрылыс қызметін атқаратын көмірсулар
В) хромосомада құрылыс қызметін атқаратын органоид
С) хромосомада құрылыс қызметін атқаратын майлар
Д) хромосомада құрылыс қызметін атқаратын нәруыз
Е) хромосомада құрылыс қызметін атқаратын энергия
16. Хромосомаларда болады:
А) ақуыз (нәруыз) В) көмірсу
С) май Д) АТФ Е) ДНҚ
17. Энергия көзі - АТФ молекуласын және нәруыз, РНҚ молекулаларын синтездеуші органоид:
А) гольджи жиынтығы В) митохондриялар
С) центриольдер Д) рибосомалар Е) лизосомалар
18. 1 грамм май ыдырағанда бөлінетін:
А) 20 кДж В) 40,1 кДж
С) 36 кДж Д) 38,9 кДж Е) 37,2 кДж
19. Өсімдіктер мен жануарлар жасушасының цитоплазмасымен тікелей байланысқан ішкі қабаты:
А) митохондрия В) плазмалемма
С) лизосома Д) гиалоплазма Е) гольджи жиынтығы
20. Ағзадағы негізгі энергия көзі:
А) нуклеин қышқылдары: В) май
С) ақуыз Д) көмірсу Е) минерал заттар
21. Эндоцитозға қарама-қарсы процесс:
А) пиноцитоз В) плазмалық мембрана
С) кариоплазма Д) экзоцитоз Е) фагоцитоз
22. Жасушаның бөлінуіне жауапты рөл атқаратын органоид:
А) митохондория В) жасуша орталығы
С) лизосома Д) рибосома Е) гольджи жиынтығы
23. Жасуша ішіндегі сұйықтықтың қысымын реттейді:
А) хромопласт В) лейкопласт
С) ядро Д) хлоропласт Е) вакуоль
24. Жасушада рибосомалар синтездейтін заттар:
А) майлар В) аминқышқылдар
С) көмірсулар Д) нәруыздар Е) липидтерді
25. Митохондрияның құрамында:
А) 65-70% нәруыз, 25-30% липдтер мен нуклеин қышқылдары болады
В) 70% нәруыз, 20% фосфолипидтер мен ферменттер болады
С) 65-80% нәруыз, 80% лиидтер мен аминқышқылдары болады
Д) 65-70% нәруыз, 25-30% липидтер мен нуклеин қышқылдары және витаминдер болады
Е) 70% нәруыз, 20% нуклеин қышқылдары мен ферменттер болады
Көбею.
1. Эктодерма дегеніміз: А) бір қабатты шар тәрізді іші қуыс ұрық
В) сыртқы ұрық жапырақшасы С) ұрықтың үшінші қабатының түзілуі
Д) ішкі ұрық жапырақшасы Е) ұрық дамуының қос қабатты сатысы
2. Кроссинговер дегеніміз:
А) жасушаның айқас бөлінуі В) гомологиялық хромосоманың бір-бірімен тығыз жанасуы
С) хромосоманың спиральды ширатылуы Д) жыныс жасушаларының пайда болуы
Е) гомологтық хромомалардың бөліну кезінде айқасуы
3. Онтогенездік дамуда эктодерма қабатынан пайда болатын:
А) ішек В) жүйке жүйесі
С) зәр шығару жүйесі Д) бұлшық ет Е) хорда
4. Мейоздың бірінші бөлінуі:
А) редукциялық В) зиготена
С) лептотена Д) диплотена Е) эквационды
5. Диплоидты ядроның мейозды жолымен бөлінген кезде хромосомалардың түзілетін жиынтығы:
А) пентоплоидты В) триплоидты
С) гаплоидты Д) тетраплоидты Е) диплоидты
6. Аталық және аналық жасушалардың қосылып ұрықтануынан түзіледі:
А) спора В) бүр С) гамета Д) зигота Е) тұқымбүршік
7. Жасушаның метоздық бөлінуінің дайындық кезеңі:
А) профаза В) метафаза
С) интерфаза Д) телафаза Е) анафаза
8. Қосарлы ұрықтануды ашқан ғалым:
А) А.Ф.Ковшарь В) К.А.Навашин
С) В.А.Грачев Д) А.А.Слудский Е) С.Г.Тимирязев
9. Гомологтық хромосомалардың коньгациялануының жүретін фазасы:
А) мейоздық интерфазада В) мейоздық телофазада
С) мейоздық метафазада Д) мейоздық профазада Е) мейоздық анафазада
10. Гаструла бұл: А) жұмыртқа жасушаларының ұрықтануы
В) екі қабатты ұрық С) бунақденелілердің дернәсілі
Д) желілер мүшесінің қалыптасуы Е) бір қабатты ұрық
11. Жүйке жүйесінде түзілетін ұрық жапырақшасы:
А) мезодерма және энтодерма В) энтодерма
С) мезодерма Д) барлық жапырақшалар Е) эктодерма
12. Митоздың бөліну кезінде хромосомалар :
А) Бір жұп хромосомаға көбееді В) Екі есе азаяды С) Екі есе көбейеді
Д) Кездейсоқ өзгеріске ұшырайды Е) Өзгеріссіз сақталады
Зат алмасу
13. Глюкозаның оттекті және оттексіз ыдырауы кезінде түзілетін энергия:
А) 120 кДж В) 80 кДж С) 260 кДж Д) 1520 кДж Е) 1440кДж
14. 1г. көмірсу ыдырағанда бөлінетін энергия:
А) 17,6 кДж В) 15,2 кДж С) 38,9 кДж Д) 40 кДж Е) 0 кДж
15. Энергиясы мол органикалық заттардың ыдырауы:
А) энтропия В) биосинтез
С) анаболизм Д) хемосинтез Е) катаболизм
16. Ферменттердің қатысымен глюкозаның тотыға отырып ыдырауы:
А) катаболизм В) энтропия
С) анаболизм Д) хемосинтез Е) гликолиз
17. Жасушадағы диссимиляция кезінде 12 моль СО2 түзілді, ал АҮФ–нің қанша молі түзілетіндігін көрсетіңіз:
А/ 12 моль АҮФ В/ 38 моль АҮФ
С/ 15 моль АҮФ Д/ 76 моль АҮФ Е/ 1 моль АҮФ
18.Биосинтез үдерісі кезінде:
А/ көмір қышқыл газы түзіледі
В/ органикалық заттар ыдырап, энергия бөлінеді
С/ жасушаға органикалық заттар енеді
Д/ жасушада жай заттардан күрделі органикалық заттар түзіледі
Е/ О2 түзіледі
19.Ақуыз ыдырауының соңғы өнімі:
А/ Н2О және СО2 В/ NН3 және зәр қышқылы
С/ Н2О, СО2 және құрамында азоты бар қосылыстар
Д/ зәр қышқылы, несеп қышқылы Е/ СО2
20. Аталған қосылыстардың қайсысының энергиясы көп болатынын көрсетіңіз:
А/ ақуыз В/ май
С/ көмірсу Д/ нуклеин қышқылы Е/ минералдық тұздар
21. Пластикалық зат алмасу қандай үдеріс екендігін көрсетіңіз:
А/ жасушада заттардың энергия бөле ыдырауы
В/ жасушада энергияның жинақталуынан заттардың түзілуі
С/ заттардың қанға сіңуі
Д/ астың қорытылуы
Е/ катабализмнің басқа реакциялары
22. Метаболизм өзара байланысты және қарама-қарсы үдерістерден тұрады:
А/ синтез және ыдырау В/ өмір және өлім
С/ О2 сіңірілуі және СО2 бөлінуі Д/ қозу және тежелу
Е/ анаболизм, ассимиляция
23. Жасушаның тыныс алуы – бұл:
А/ газ алмасу
В/ энергия бөліне отырып, органикалық заттардың тотығуы
С/ энергия жинала отырып, органикалық заттардың түзілуі
Д/ лептестіктердің ашылып, жабылуы Е/ судың транспирациясы
24. Зат алмасу – бұл:
А/ заттардың организмге түсуі
В/ қорытылмаған заттардың организмнен шығарылуы
С/ сұйық заттардың ыдырауын шығару
Д/ заттар мен энергияның жиналуы және жойылуы, пайдалануы, қорытылуы
Е/ диссимиляция
25. Қозғалуға қажетті энергия көзі болатын зат:
А/ органикалық зат В/ минералдық зат
С/ Н2О, минералдық зат Д/ дәрумен
Е/ фермент
Көбею.
1. Эктодерма дегеніміз: А) бір қабатты шар тәрізді іші қуыс ұрық
В) сыртқы ұрық жапырақшасы С) ұрықтың үшінші қабатының түзілуі
Д) ішкі ұрық жапырақшасы Е) ұрық дамуының қос қабатты сатысы
2. Кроссинговер дегеніміз:
А) жасушаның айқас бөлінуі В) гомологиялық хромосоманың бір-бірімен тығыз жанасуы
С) хромосоманың спиральды ширатылуы Д) жыныс жасушаларының пайда болуы
Е) гомологтық хромомалардың бөліну кезінде айқасуы
3. Онтогенездік дамуда эктодерма қабатынан пайда болатын:
А) ішек В) жүйке жүйесі
С) зәр шығару жүйесі Д) бұлшық ет Е) хорда
4. Мейоздың бірінші бөлінуі:
А) редукциялық В) зиготена
С) лептотена Д) диплотена Е) эквационды
5. Диплоидты ядроның мейозды жолымен бөлінген кезде хромосомалардың түзілетін жиынтығы:
А) пентоплоидты В) триплоидты
С) гаплоидты Д) тетраплоидты Е) диплоидты
6. Аталық және аналық жасушалардың қосылып ұрықтануынан түзіледі:
А) спора В) бүр С) гамета Д) зигота Е) тұқымбүршік
7. Жасушаның метоздық бөлінуінің дайындық кезеңі:
А) профаза В) метафаза
С) интерфаза Д) телафаза Е) анафаза
8. Қосарлы ұрықтануды ашқан ғалым:
А) А.Ф.Ковшарь В) К.А.Навашин
С) В.А.Грачев Д) А.А.Слудский Е) С.Г.Тимирязев
9. Гомологтық хромосомалардың коньгациялануының жүретін фазасы:
А) мейоздық интерфазада В) мейоздық телофазада
С) мейоздық метафазада Д) мейоздық профазада Е) мейоздық анафазада
10. Гаструла бұл: А) жұмыртқа жасушаларының ұрықтануы
В) екі қабатты ұрық С) бунақденелілердің дернәсілі
Д) желілер мүшесінің қалыптасуы Е) бір қабатты ұрық
11. Жүйке жүйесінде түзілетін ұрық жапырақшасы:
А) мезодерма және энтодерма В) энтодерма
С) мезодерма Д) барлық жапырақшалар Е) эктодерма
12. Митоздың бөліну кезінде хромосомалар :
А) Бір жұп хромосомаға көбееді В) Екі есе азаяды С) Екі есе көбейеді
Д) Кездейсоқ өзгеріске ұшырайды Е) Өзгеріссіз сақталады
Зат алмасу
13. Глюкозаның оттекті және оттексіз ыдырауы кезінде түзілетін энергия:
А) 120 кДж В) 80 кДж С) 260 кДж Д) 1520 кДж Е) 1440кДж
14. 1г. көмірсу ыдырағанда бөлінетін энергия:
А) 17,6 кДж В) 15,2 кДж С) 38,9 кДж Д) 40 кДж Е) 0 кДж
15. Энергиясы мол органикалық заттардың ыдырауы:
А) энтропия В) биосинтез
С) анаболизм Д) хемосинтез Е) катаболизм
16. Ферменттердің қатысымен глюкозаның тотыға отырып ыдырауы:
А) катаболизм В) энтропия
С) анаболизм Д) хемосинтез Е) гликолиз
18. Жасушадағы диссимиляция кезінде 12 моль СО2 түзілді, ал АҮФ–нің қанша молі түзілетіндігін көрсетіңіз:
А/ 12 моль АҮФ В/ 38 моль АҮФ
С/ 15 моль АҮФ Д/ 76 моль АҮФ Е/ 1 моль АҮФ
18.Биосинтез үдерісі кезінде:
А/ көмір қышқыл газы түзіледі
В/ органикалық заттар ыдырап, энергия бөлінеді
С/ жасушаға органикалық заттар енеді
Д/ жасушада жай заттардан күрделі органикалық заттар түзіледі
Е/ О2 түзіледі
19.Ақуыз ыдырауының соңғы өнімі:
А/ Н2О және СО2 В/ NН3 және зәр қышқылы
С/ Н2О, СО2 және құрамында азоты бар қосылыстар
Д/ зәр қышқылы, несеп қышқылы Е/ СО2
21. Аталған қосылыстардың қайсысының энергиясы көп болатынын көрсетіңіз:
А/ ақуыз В/ май
С/ көмірсу Д/ нуклеин қышқылы Е/ минералдық тұздар
22. Пластикалық зат алмасу қандай үдеріс екендігін көрсетіңіз:
А/ жасушада заттардың энергия бөле ыдырауы
В/ жасушада энергияның жинақталуынан заттардың түзілуі
С/ заттардың қанға сіңуі
Д/ астың қорытылуы
Е/ катабализмнің басқа реакциялары
23. Метаболизм өзара байланысты және қарама-қарсы үдерістерден тұрады:
А/ синтез және ыдырау В/ өмір және өлім
С/ О2 сіңірілуі және СО2 бөлінуі Д/ қозу және тежелу
Е/ анаболизм, ассимиляция
24. Жасушаның тыныс алуы – бұл:
А/ газ алмасу
В/ энергия бөліне отырып, органикалық заттардың тотығуы
С/ энергия жинала отырып, органикалық заттардың түзілуі
Д/ лептестіктердің ашылып, жабылуы Е/ судың транспирациясы
25. Зат алмасу – бұл:
А/ заттардың организмге түсуі
В/ қорытылмаған заттардың организмнен шығарылуы
С/ сұйық заттардың ыдырауын шығару
Д/ заттар мен энергияның жиналуы және жойылуы, пайдалануы, қорытылуы
Е/ диссимиляция
26. Қозғалуға қажетті энергия көзі болатын зат:
А/ органикалық зат В/ минералдық зат
С/ Н2О, минералдық зат Д/ дәрумен
Е/ фермент
А) австралопитектер В) питекантроптар
С) синантроптар Д) кроманьондар Е) неандертальдық
2. Тірі ағзалардың біртіндеп көтерілу (градация) ұғымын еңгізген ғалым:
А) С.Миллер В) Ч.Дарвин
С) Ж.Б.Ламарк Д) К.Линней Е) А.Н.Северцев
3. "Зоология философиясы" еңбегінің авторы:
А) К.Линней В) Ч.Дарвин
С) С.Миллер Д) Ж.Б.Ламарк Е) Э.Геккель
4. Ең көрнекті трансформист:
А) А.Н.Радищев В) Ж.Б.Ламарк
С) Шванн Д) Ч.Дарвин Е) А.И.Герцен
5. Сыртында жұқа су қабықшасы бар жоғары молекулалы жиынтық:
А) коацерваттар В) протобионттар
С) көмірсу Д) эукариоттар Е) нәруыз
6. Тіршіліктің табиғи теориясын тұжырымдады:
А) Дж. Холдейн В) Дж. Тиндаль
С) С.Миллер Д) Ч.Дарвин Е) А. Опарин
7. Қолдан сұрыптауда - А) органикалық дүниенің барлық тарихи дамуында жүреді
В) асыл тұқым мен іріктемлер алынады С) адамның қатысуынсыз жүреді
Д) популяция пайдасына әсер етеді Е) тіршілік үшін күрес жүреді
8. Әрбір жеке түрге тән хромосомалар жиынтығы, саны, мөлшері мен піінін сипаттайтын:
А) морфологиялық критерий В) физиологиялық критерий
С) генетикалық критерий Д)географиялық критерий Е) экологиялық критерий
Тіршілік.
1. Тіршілік жаратылымының ең жоғары деңгейі: А) биогеоценоздық В) ағзалық
С) биосфералық Д) популяциялық Е) молекулалық
2. Жер бетіндегі алғашқы организмдер: А) полимерлер В) мономерлер
С) коацерваттар Д) протобионттар Е) нуклеин қышқылы
А) молекулалық-генетикалық В) жасушалық
С) ұлпалық Д) мүшелік Е) популяциялық-түрлік
4. Тіршіліктің өздігінен жаралу теориясы: А) Биогенез В) витализм
С) абиогенез Д) генезис Е) протобионт
5. Бақалар мен бунақденелілер ылғалды топырақтан пайда болады деп жазған ғалым:
А) Аристотель В) Л.Пастер
С) У.Гарвей Д) С.Миллер Е) Ф.Реди
6. Опарин-Холдейн болжамын сынақ тәжірибемен дәлелдеген ғалым:
А)Э.Геккель В) А.Левенгук
С)Д.Тиндаль Д) С.Миллер Е) Луи Пастер
7. Тіршіліктің ғаламдық деңгейі:
А) молекулалық -генетикалық В) жасушалық
С) биосфералық Д) мүшелік Е) ұлпалық
8. Жер тарихының алғашқы кезеңінде тек химиялық
эволюция жүріп отырғандығы туралы болжам жасаған:
А) В.Докучаев В) Ф.Энгельс
С)А.Северцов Д) В.Вернадский Е) А.Опарин
10. Ағзадан кейінгі жоғары биологиялық жүйе:
А) молекулалық В) жаратылымдық
С) жасушалық Д) биосфералық Е) популяциялық
11. Тірі материя жаралымының ең төмен деңгейі:
А) биогеоценоздық В) биосфералық
С) популяциялық Д) жасушалық Е) молекулалық
12. Алғашқы құрлық өсімдіктері: А) псилофиттер В) қыналар
С) балдырлар Д) мүктер Е) саңырауқұлақтар
13. Адамның дүниетаным қабілеті ... байланысты:
А) ми сыңарларының барлық аймақтарымен В) қозғалу аймағымен
С) көру аймағымен Д) иіс езу, сезу аймағымен Е) есту аймағымен
14. Дене температурасының бірқалыпты деңгейде сақталуы:
А) жылуды реттеу қызметі В) ыдырау өнімдерін шығару қызметі
С) сезгіштік қызметі Д) физикалық жолмен реттелуі Е) газалмасу қызметі
15. Тіршілікке тән бастапқы ең қарапайым деңгей:
А) организмдік В) молекулалық-генетикалық
С) ұлпалық Д) мүшелік Е) жасушалық
16. Тірі ағзаның ортақ белгісі:
А) денесі жасушадан тұрады В) тұйық қанайналым мүшесі бар
С) омыртқасы бар Д) жекелеп тіршілік етеді Е) топтасып тіршілік етеді
18. Оттексіз ортада тіршілік ететін ағзалар:
А) аэробты В) синтез
С) тыныс алу Д) анаэробты Е) газ алмасу
А) австралопитектер В) питекантроптар
С) синантроптар Д) кроманьондар Е) неандертальдық
2. Тірі ағзалардың біртіндеп көтерілу (градация) ұғымын еңгізген ғалым:
А) С.Миллер В) Ч.Дарвин
С) Ж.Б.Ламарк Д) К.Линней Е) А.Н.Северцев
3. "Зоология философиясы" еңбегінің авторы:
А) К.Линней В) Ч.Дарвин
С) С.Миллер Д) Ж.Б.Ламарк Е) Э.Геккель
4. Ең көрнекті трансформист:
А) А.Н.Радищев В) Ж.Б.Ламарк
С) Шванн Д) Ч.Дарвин Е) А.И.Герцен
5. Сыртында жұқа су қабықшасы бар жоғары молекулалы жиынтық:
А) коацерваттар В) протобионттар
С) көмірсу Д) эукариоттар Е) нәруыз
6. Тіршіліктің табиғи теориясын тұжырымдады:
А) Дж. Холдейн В) Дж. Тиндаль
С) С.Миллер Д) Ч.Дарвин Е) А. Опарин
7. Қолдан сұрыптауда - А) органикалық дүниенің барлық тарихи дамуында жүреді
В) асыл тұқым мен іріктемлер алынады С) адамның қатысуынсыз жүреді
Д) популяция пайдасына әсер етеді Е) тіршілік үшін күрес жүреді
8. Әрбір жеке түрге тән хромосомалар жиынтығы, саны, мөлшері мен піінін сипаттайтын:
А) морфологиялық критерий В) физиологиялық критерий
С) генетикалық критерий Д)географиялық критерий Е) экологиялық критерий
Тіршілік.
1. Тіршілік жаратылымының ең жоғары деңгейі: А) биогеоценоздық В) ағзалық
С) биосфералық Д) популяциялық Е) молекулалық
2. Жер бетіндегі алғашқы организмдер: А) полимерлер В) мономерлер
С) коацерваттар Д) протобионттар Е) нуклеин қышқылы
3. Тіршіліктің алғаш рет қарапайым эволюциялық өзгерістер байқалатын деңгейі:
А) молекулалық-генетикалық В) жасушалық
С) ұлпалық Д) мүшелік Е) популяциялық-түрлік
4. Тіршіліктің өздігінен жаралу теориясы: А) Биогенез В) витализм
С) абиогенез Д) генезис Е) протобионт
5. Бақалар мен бунақденелілер ылғалды топырақтан пайда болады деп жазған ғалым:
А) Аристотель В) Л.Пастер
С) У.Гарвей Д) С.Миллер Е) Ф.Реди
6. Опарин-Холдейн болжамын сынақ тәжірибемен дәлелдеген ғалым:
А)Э.Геккель В) А.Левенгук
С)Д.Тиндаль Д) С.Миллер Е) Луи Пастер
7. Тіршіліктің ғаламдық деңгейі:
А) молекулалық -генетикалық В) жасушалық
С) биосфералық Д) мүшелік Е) ұлпалық
8. Жер тарихының алғашқы кезеңінде тек химиялық
эволюция жүріп отырғандығы туралы болжам жасаған:
А) В.Докучаев В) Ф.Энгельс
С)А.Северцов Д) В.Вернадский Е) А.Опарин
10. Ағзадан кейінгі жоғары биологиялық жүйе:
А) молекулалық В) жаратылымдық
С) жасушалық Д) биосфералық Е) популяциялық
11. Тірі материя жаралымының ең төмен деңгейі:
А) биогеоценоздық В) биосфералық
С) популяциялық Д) жасушалық Е) молекулалық
12. Алғашқы құрлық өсімдіктері: А) псилофиттер В) қыналар
С) балдырлар Д) мүктер Е) саңырауқұлақтар
13. Адамның дүниетаным қабілеті ... байланысты:
А) ми сыңарларының барлық аймақтарымен В) қозғалу аймағымен
С) көру аймағымен Д) иіс езу, сезу аймағымен Е) есту аймағымен
14. Дене температурасының бірқалыпты деңгейде сақталуы:
А) жылуды реттеу қызметі В) ыдырау өнімдерін шығару қызметі
С) сезгіштік қызметі Д) физикалық жолмен реттелуі Е) газалмасу қызметі
15. Тіршілікке тән бастапқы ең қарапайым деңгей:
А) организмдік В) молекулалық-генетикалық
С) ұлпалық Д) мүшелік Е) жасушалық
16. Тірі ағзаның ортақ белгісі:
А) денесі жасушадан тұрады В) тұйық қанайналым мүшесі бар
С) омыртқасы бар Д) жекелеп тіршілік етеді Е) топтасып тіршілік етеді
18. Оттексіз ортада тіршілік ететін ағзалар:
А) аэробты В) синтез
С) тыныс алу Д) анаэробты Е) газ алмасу
А) неоген В) бор С) палеоген Д) девон Е) юра
2. Алғашқы қылқанжапырақтылар шықты:
А)мезозой В) палеозой
С)кайнозой Д) протерозой Е) архей
3. Гомологиялық мүшелерге жатады: А) көбелек пен құстардың қанаттары
В) үйректұмсықтың жұмыртқа салуы С) балық пен өзеншаянының желбезектері
Д) көртышқан мен бұзаубастың аяқтары
Е) жарғанаттың қанаты мен тышқанның алдыңғы аяғы
4. Экожүйенің негізгі қасиеті:
А) өздігінен реттелу В) сәйкестендіру
С) өзгерту Д) бүлдіру Е) тұрақтандыру
5. Алғаш құс-көнеқұс пайда болады:
А) архей В) протерозой
С) палеозой Д) мезозой Е) кайнозой
6. Құрылысы мен қызметі ұқсас, бірақ шығу тегі әр түрлі:
А) гомологиялық мүшелер В) конвергенция
С) дивергенция Д) аналогиялық мүшелер Е) макроэволюция
7. Құрылысы мен шығу тегі бір атқаратын қызметі әртүрлі мүшелер:
А) атавизмдік В) аналогиялық
С) регенерациялық Д) рудименттік Е) гомологиялық
8. Көпжасушалы балдырлар болады:
А) архей В) кайнозой
С) протерозой Д) мезозой Е) палеозой
9. Аналогиялық мүшелер мысал болады: А) үйректұмсық пен түрпінің жұмыртқасы
В) кесіртке мен киттің алдыңғы аяғы С) көбелек пен құстың қанаттары
Д) жарғанаттың қанаты мен тышқанның алдыңғы аяғы Е) итмұрынның тікенектері
10. Жоғары жүйке әрекетінің (ойлау, ес) пайда болуы:
А) архей В) кайназой
С) протерозой Д) мезозой Е) палеозой
11. Белгілі ғалым А.Н.Северцов: А) эволюциялық теорияны генетикамен байланыстыра зерттеді
В) эволюцияның негізгі бағыттарын анықтады
С) тірі табиғаттың эволбциялық идеяларын баяндады
Д) эволюцияның қозғайшы күшін ашты Е) организмдерді түрге, туысқа, класқа жіктеді
12. Адамның жаралуы және пайда болуы:
А) архей В) палеозой
С) мезозой Д) протерозой Е) кайнозой
13. Кайнозой кезеңі:
А) перм В) бор
С) триас Д) неоген Е) девон
14. Органикалық дүние эволюциясындағы тірі ағза құрылысының күрделенуі:
А) идиоадаптация В) дегенерация
С) ароморфоз Д) биологиялық регресс Е) дивергенция
Антропогенез.
1. Ежелгі адамдардың ғылыми атауы:
А) неандерталь В) палеонтроп
С) неоантроп Д) архантроп Е) кроманьон
2. Маймыладамдар:
А) неондерталдықтар В) кроманьондықтар
С) австралопиттектер Д) парапитектер Е) питекантроптар
3. Адамтектес маймылдардың хромосома саны:
А)16 В) 26 С) 36 Д) 46 Е) 48
4. Ежелгі адамдардың ғылыми атауы:
А) неандерталь В) палеонтроп
С) неоантроп Д) архантроп Е) кроманьон
5. Монголоидтік нәсілдердің белгілері:
А) еріндері қалың В) жалпақ бетті, көздері қысықтау
С) теріс ақшыл түсті Д) қыр мұрынды Е) шаштары бұйра
А) неоген В) бор С) палеоген Д) девон Е) юра
2. Алғашқы қылқанжапырақтылар шықты:
А)мезозой В) палеозой
С)кайнозой Д) протерозой Е) архей
3. Гомологиялық мүшелерге жатады: А) көбелек пен құстардың қанаттары
В) үйректұмсықтың жұмыртқа салуы С) балық пен өзеншаянының желбезектері
Д) көртышқан мен бұзаубастың аяқтары
Е) жарғанаттың қанаты мен тышқанның алдыңғы аяғы
4. Экожүйенің негізгі қасиеті:
А) өздігінен реттелу В) сәйкестендіру
С) өзгерту Д) бүлдіру Е) тұрақтандыру
5. Алғаш құс-көнеқұс пайда болады:
А) архей В) протерозой
С) палеозой Д) мезозой Е) кайнозой
6. Құрылысы мен қызметі ұқсас, бірақ шығу тегі әр түрлі:
А) гомологиялық мүшелер В) конвергенция
С) дивергенция Д) аналогиялық мүшелер Е) макроэволюция
7. Құрылысы мен шығу тегі бір атқаратын қызметі әртүрлі мүшелер:
А) атавизмдік В) аналогиялық
С) регенерациялық Д) рудименттік Е) гомологиялық
8. Көпжасушалы балдырлар болады:
А) архей В) кайнозой
С) протерозой Д) мезозой Е) палеозой
9. Аналогиялық мүшелер мысал болады: А) үйректұмсық пен түрпінің жұмыртқасы
В) кесіртке мен киттің алдыңғы аяғы С) көбелек пен құстың қанаттары
Д) жарғанаттың қанаты мен тышқанның алдыңғы аяғы Е) итмұрынның тікенектері
10. Жоғары жүйке әрекетінің (ойлау, ес) пайда болуы:
А) архей В) кайназой
С) протерозой Д) мезозой Е) палеозой
11. Белгілі ғалым А.Н.Северцов: А) эволюциялық теорияны генетикамен байланыстыра зерттеді
В) эволюцияның негізгі бағыттарын анықтады
С) тірі табиғаттың эволбциялық идеяларын баяндады
Д) эволюцияның қозғайшы күшін ашты Е) организмдерді түрге, туысқа, класқа жіктеді
12. Адамның жаралуы және пайда болуы:
А) архей В) палеозой
С) мезозой Д) протерозой Е) кайнозой
13. Кайнозой кезеңі:
А) перм В) бор
С) триас Д) неоген Е) девон
14. Органикалық дүние эволюциясындағы тірі ағза құрылысының күрделенуі:
А) идиоадаптация В) дегенерация
С) ароморфоз Д) биологиялық регресс Е) дивергенция
Антропогенез.
1. Ежелгі адамдардың ғылыми атауы:
А) неандерталь В) палеонтроп
С) неоантроп Д) архантроп Е) кроманьон
2. Маймыладамдар:
А) неондерталдықтар В) кроманьондықтар
С) австралопиттектер Д) парапитектер Е) питекантроптар
3. Адамтектес маймылдардың хромосома саны:
А)16 В) 26 С) 36 Д) 46 Е) 48
4. Ежелгі адамдардың ғылыми атауы:
А) неандерталь В) палеонтроп
С) неоантроп Д) архантроп Е) кроманьон
5. Монголоидтік нәсілдердің белгілері:
А) еріндері қалың В) жалпақ бетті, көздері қысықтау
С) теріс ақшыл түсті Д) қыр мұрынды Е) шаштары бұйра
А) Г.Мендель В) Н.Вавилов
С) У.Бэтсон Д) Ч.Дарвин Е) Г.Морган
2. Будан ұрпақтың белгі-қасиеттерінің ата-анасынан артық болуы:
А) гетерозис В) мутагендер
С) аутбридинг Д) мутагенез Е) инбридинг
3. Мендельдің үшінші заңы:
А) тәуелсіз тұқым қуалау В) белгінің ажырауы
С) тіркес тұқым қуалау Д) толымсыз доминанттылық Е) біркелкілік
4. Организмге тән ішкі және сыртқы белгілерінің жиынтығы:
А) фенотип В) эпистаз
С)полимерия Д) генотип Е) полимер
5. Бір-бірінен екі жұп белгі бойынша ажыратылатын дараларды ... шағылыстыру түрі:
А) гаметалар тазалығы ережесі В) толымсыз доминанттылық
С) дигибридті Д) тіркес тұқымқуалау заңы Е) моногибридті
6. "Мутация" ұғымын қалыптастырған голландиялық ғалым:
А) Ч.Дарвин В) У.Бэтсон
С) Г.Мендель Д) Де Фриз Е) Г.Морган
7. Ата тектер мен өзге де қандас туыстар туралы деректерді жинақтау:
А) генеалогиялық В) цитогенетикалық
С) егіздік Д) биохимиялық Е) популяциялық
8. Басылыңқы гендер:
А) доминантты В) аллельді емес
С) аллельді Д) рецесивті Е) моногибридті
9. Тұқым қуалайтын өзгергіштегі гомологтық қатарлар заңын ашқан:
А) Г.Мендель В) П.П.Лукьяненко
С) Ч.Дарвин Д) Н.И.Вавилов Е) Т.Морган
10. Басымды гендер:
А) доминантты В) геномды
С) рецессивті Д) аллельді Е) генотипті
11. Цитоплазмалық тұқым қуалауды зерттеудің негізін салған:
А) К.Коренс, Э.Баур В) К. Де Фриз
С) И.Н.Вавилов Д) С.С.Четвериков Е) Э.Чермак-Зейзенегг
12. Мендель тәжірибесінде белгілердің тұқымқуалаушылығын зерттеудегі қолданған әдіс:
А) цитогенетикалық В) егіздік
С) гибридологиялық Д) биохимиялық Е) гениологиялық
13. Сыртқы орта жағдайларының әсерінен организм фенотипінің өзгеруі:
А) тұқымқуалайтын өзгергіштік В) модификациялық, мутациялық өзгергіштік
С) генотиптік өзгергіштіе Д) мутациялық өзгергіштік Е) модификациялық өзгергіштік
14. Тұқым қуалаушылықтың хромосомалық теориясының негізін қалаған:
А) Х.Де Фриз В) К.Корренс
С) Ч.Дарвин Д) И.Н.Вавилов Е) Т.Морган
15. Дигибридті будандастырудағы Ғ2 ұрпақта фенотипі төрт түрлі генотипті көрініс береді:.
А) 3:1 В) 9:3:3:1 С) 3:2:1 Д) 1:1 Е) 1:2:1
1. Мәдени өсімдіктердің шығу орталығын зерттеген ғалым:
А) К.Мыңбаев В) Ш:Версиев
С) Н.Вавилов Д) Н.Жакаев Е) Ч.Дарвин
2. Қазақстанда алғаш рет тарнсплантациялық жолмен қозы алған академик:
А) Б.М.Мусин В) Н.З.Ғалиакберов
С) М.Ә.Ермеков Д) Ә.Есенжолов Е) Ф.М.Мұхамбетқалиев
А) Г.Мендель В) Н.Вавилов
С) У.Бэтсон Д) Ч.Дарвин Е) Г.Морган
2. Будан ұрпақтың белгі-қасиеттерінің ата-анасынан артық болуы:
А) гетерозис В) мутагендер
С) аутбридинг Д) мутагенез Е) инбридинг
3. Мендельдің үшінші заңы:
А) тәуелсіз тұқым қуалау В) белгінің ажырауы
С) тіркес тұқым қуалау Д) толымсыз доминанттылық Е) біркелкілік
4. Организмге тән ішкі және сыртқы белгілерінің жиынтығы:
А) фенотип В) эпистаз
С)полимерия Д) генотип Е) полимер
5. Бір-бірінен екі жұп белгі бойынша ажыратылатын дараларды ... шағылыстыру түрі:
А) гаметалар тазалығы ережесі В) толымсыз доминанттылық
С) дигибридті Д) тіркес тұқымқуалау заңы Е) моногибридті
6. "Мутация" ұғымын қалыптастырған голландиялық ғалым:
А) Ч.Дарвин В) У.Бэтсон
С) Г.Мендель Д) Де Фриз Е) Г.Морган
7. Ата тектер мен өзге де қандас туыстар туралы деректерді жинақтау:
А) генеалогиялық В) цитогенетикалық
С) егіздік Д) биохимиялық Е) популяциялық
8. Басылыңқы гендер:
А) доминантты В) аллельді емес
С) аллельді Д) рецесивті Е) моногибридті
9. Тұқым қуалайтын өзгергіштегі гомологтық қатарлар заңын ашқан:
А) Г.Мендель В) П.П.Лукьяненко
С) Ч.Дарвин Д) Н.И.Вавилов Е) Т.Морган
10. Басымды гендер:
А) доминантты В) геномды
С) рецессивті Д) аллельді Е) генотипті
11. Цитоплазмалық тұқым қуалауды зерттеудің негізін салған:
А) К.Коренс, Э.Баур В) К. Де Фриз
С) И.Н.Вавилов Д) С.С.Четвериков Е) Э.Чермак-Зейзенегг
12. Мендель тәжірибесінде белгілердің тұқымқуалаушылығын зерттеудегі қолданған әдіс:
А) цитогенетикалық В) егіздік
С) гибридологиялық Д) биохимиялық Е) гениологиялық
13. Сыртқы орта жағдайларының әсерінен организм фенотипінің өзгеруі:
А) тұқымқуалайтын өзгергіштік В) модификациялық, мутациялық өзгергіштік
С) генотиптік өзгергіштіе Д) мутациялық өзгергіштік
Е) модификациялық өзгергіштік
14. Тұқым қуалаушылықтың хромосомалық теориясының негізін қалаған:
А) Х.Де Фриз В) К.Корренс
С) Ч.Дарвин Д) И.Н.Вавилов Е) Т.Морган
15. Дигибридті будандастырудағы Ғ2 ұрпақта фенотипі төрт түрлі генотипті көрініс береді:.
А) 3:1 В) 9:3:3:1 С) 3:2:1 Д) 1:1 Е) 1:2:1
1. Мәдени өсімдіктердің шығу орталығын зерттеген ғалым:
А) К.Мыңбаев В) Ш:Версиев
С) Н.Вавилов Д) Н.Жакаев Е) Ч.Дарвин
2. Қазақстанда алғаш рет тарнсплантациялық жолмен қозы алған академик:
А) Б.М.Мусин В) Н.З.Ғалиакберов
С) М.Ә.Ермеков Д) Ә.Есенжолов Е) Ф.М.Мұхамбетқалиев
В) жыртқыштардың жемтігін аулап жеуі С) өзеңдердің сай-салаға ағып кетуі
Д) жыртқыштарды аулау Е) жыртқыштарды ату
2. Қыналар денесіндегі саңырауқұлақтар мен балдырлардың өте тығыз бірігіп тіршілік етуі:
А) нақты селбестік В) жыртқыштық
С) арамтамақтық Д) паразиттік Е) бәсекелестік
3. Ағзалардын өзге түрді тіршілік орны ретінде ғана емес, тұрақты қоректену көзі ретінде де пайдаланады:
А) бәсекелестік В) арамтамақтық
С) жыртқыштық Д) серіктестік Е) пәтерлестік
4. Ағзалардың бір-біріне тигізетін әсерлері жататын орта жағдайы:
А) биотикалық В) шектеуші
С) бейбиотикалық Д) антропогендік Е) экологиялық
5. Адамның іс-әрекетінің ағзаларға әсер ету факторы:
А) экологиялық В) биотикалық
С) абиотикалық Д) антропогендік Е) шектеуші
6. Сулы ортада мекендейтін ағзалар:
А) аэробионттар В) гидробионттар
С) биотоп Д) эндобионттар Е) эдафобус
7. Тірі организмдер биологиясын, оның тіршілік ортасындағы өзгерістерін, адамның іс-әрекетімен
байланыстырып зерттейтін экология саласы:
А) аутэкология В) биосфера
С) синэкология Д) геоэкология Е) биоэкология
8. Бірінші реттік консумент:
А) топырақ В) бактерия
С) өсімдік Д) түлкі Е) қоян
9. Биологиялық объектілердің көмегімен адамға қажетті өнімдер өндіру:
А) микробиология В) эволюция
С) морфология Д) экология Е) биотехнология
10. Барлық табиғаттағы өзгерістерді, оның даму заңдылықтарын (биосфера деңгейінде)
ең жоғары жүйе ретінде қарастырылады:
А) аутэкология В) биоэкология
С) синэкология Д) биосфера Е) геоэкология
11. Консументтерге жататын ағзалар:
А) автотрофтар В) бір жасушалы балдырлар
С) гетеротрофтар Д) фотосинтездеушілер Е) хемосинтездеушілер
12. Популяцияның генетикалық құрылымын зерттеген ғалым
А) У. Бэтсон В) Г.Мендель
С) В.Иогансен Д) Г.Морган Е) Н.И.Вавилов
13. Агроценоздар - А) өте көп түрлерден құралған биогеоценоздар
В) топыраққа түскен заттарды пайдаланатын биогеоценоздар С) табиғи биогеоценоздар
Д) жойылмайтын тұрақты биогеоценоздар Е) жасанды биогеоценоздар
14. Жоғары саыдағы өсімдіктердің тамырымен селбесіп, тамақ өнеркәсібінде кеңінен пайдаланатын
тірі табиғаттың ерекше тобы: А) саңырауқұлақтар В) вирустар
С) жануарлар Д) мүктер Е) плаундар
15. Барлық табиғаттағы өзгерістерді, оның даму заңдылықтарын (биосфера деңгейінде) ең жоғары
жүйе ретінде қарастырылады:
А) аутэкология В) биоэкология
С) синэкология Д) биосфера Е) геокология
16. Өлі табиғатты құрайтын жеке құрамды бөліктерге жататын фактор:
А) антропогендік В) абиотикалық (абиоздық)
С) оптималды Д) биотикалық Е) шектеуші
17. Өзі мекен ететін иесін ауруға шалдықтырып, тіршілік етуі:
А) бәсекелестік В) жыртқыштық
С) селбесу Д) арамтамақтық Е) паразиттік
18. Су қоймасындағы продуцент:
А) шөп В) ағаш
С) қына Д) балдыр Е) мүктер
19. Топырақ ортасында тіршілік ететін ағзалар:
А) гидробионттар В) эндобионттар
С) аэробионттар Д) эдафобус Е) биотоп
20. Жер бетіндегі өркендері үсіп қалатын, ал пиязшықтары сақталатын
өсімдіктер тіршіліктің мына формасына жатады:
А) эпифиттер В) гемикриптофиттер
С) хамефиттер Д) криптофиттер Е) фанерофиттер
21. Әр түрге жататын ағзалардың өзара жағдай туғыза отырып тіршілік етуі:
А) бәсекелестік В) жыртқыштық
С) паразиттік Д) арамтамақтық Е) селбесу
В) жыртқыштардың жемтігін аулап жеуі С) өзеңдердің сай-салаға ағып кетуі
Д) жыртқыштарды аулау Е) жыртқыштарды ату
2. Қыналар денесіндегі саңырауқұлақтар мен балдырлардың өте тығыз бірігіп тіршілік етуі:
А) нақты селбестік В) жыртқыштық
С) арамтамақтық Д) паразиттік Е) бәсекелестік
3. Ағзалардын өзге түрді тіршілік орны ретінде ғана емес, тұрақты қоректену көзі ретінде де пайдаланады:
А) бәсекелестік В) арамтамақтық
С) жыртқыштық Д) серіктестік Е) пәтерлестік
4. Ағзалардың бір-біріне тигізетін әсерлері жататын орта жағдайы:
А) биотикалық В) шектеуші
С) бейбиотикалық Д) антропогендік Е) экологиялық
5. Адамның іс-әрекетінің ағзаларға әсер ету факторы:
А) экологиялық В) биотикалық
С) абиотикалық Д) антропогендік Е) шектеуші
6. Сулы ортада мекендейтін ағзалар:
А) аэробионттар В) гидробионттар
С) биотоп Д) эндобионттар Е) эдафобус
7. Тірі организмдер биологиясын, оның тіршілік ортасындағы өзгерістерін, адамның іс-әрекетімен
байланыстырып зерттейтін экология саласы:
А) аутэкология В) биосфера
С) синэкология Д) геоэкология Е) биоэкология
8. Бірінші реттік консумент:
А) топырақ В) бактерия
С) өсімдік Д) түлкі Е) қоян
9. Биологиялық объектілердің көмегімен адамға қажетті өнімдер өндіру:
А) микробиология В) эволюция
С) морфология Д) экология Е) биотехнология
10. Барлық табиғаттағы өзгерістерді, оның даму заңдылықтарын (биосфера деңгейінде)
ең жоғары жүйе ретінде қарастырылады:
А) аутэкология В) биоэкология
С) синэкология Д) биосфера Е) геоэкология
11. Консументтерге жататын ағзалар:
А) автотрофтар В) бір жасушалы балдырлар
С) гетеротрофтар Д) фотосинтездеушілер Е) хемосинтездеушілер
12. Популяцияның генетикалық құрылымын зерттеген ғалым
А) У. Бэтсон В) Г.Мендель
С) В.Иогансен Д) Г.Морган Е) Н.И.Вавилов
13. Агроценоздар - А) өте көп түрлерден құралған биогеоценоздар
В) топыраққа түскен заттарды пайдаланатын биогеоценоздар С) табиғи биогеоценоздар
Д) жойылмайтын тұрақты биогеоценоздар Е) жасанды биогеоценоздар
14. Жоғары саыдағы өсімдіктердің тамырымен селбесіп, тамақ өнеркәсібінде кеңінен пайдаланатын
тірі табиғаттың ерекше тобы: А) саңырауқұлақтар В) вирустар
С) жануарлар Д) мүктер Е) плаундар
15. Барлық табиғаттағы өзгерістерді, оның даму заңдылықтарын (биосфера деңгейінде) ең жоғары
жүйе ретінде қарастырылады:
А) аутэкология В) биоэкология
С) синэкология Д) биосфера Е) геокология
16. Өлі табиғатты құрайтын жеке құрамды бөліктерге жататын фактор:
А) антропогендік В) абиотикалық (абиоздық)
С) оптималды Д) биотикалық Е) шектеуші
17. Өзі мекен ететін иесін ауруға шалдықтырып, тіршілік етуі:
А) бәсекелестік В) жыртқыштық
С) селбесу Д) арамтамақтық Е) паразиттік
18. Су қоймасындағы продуцент:
А) шөп В) ағаш
С) қына Д) балдыр Е) мүктер
19. Топырақ ортасында тіршілік ететін ағзалар:
А) гидробионттар В) эндобионттар
С) аэробионттар Д) эдафобус Е) биотоп
20. Жер бетіндегі өркендері үсіп қалатын, ал пиязшықтары сақталатын
өсімдіктер тіршіліктің мына формасына жатады:
А) эпифиттер В) гемикриптофиттер
С) хамефиттер Д) криптофиттер Е) фанерофиттер
21. Әр түрге жататын ағзалардың өзара жағдай туғыза отырып тіршілік етуі:
А) бәсекелестік В) жыртқыштық
С) паразиттік Д) арамтамақтық Е) селбесу
