Пәні: Биология
Класы: 7 «Б»
Өтілетін кабинет: Қазақ тілі
Пән мұғалімі: Жалгасбаева Жулдыз Жумабековна
Реттілік: № 64 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Жылқы шаруашылығы және оның
негізгі салалары.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік мақсаты: оқушылардың білім, білік дағдысын қалыптастыру. Оқушыларға жылқы шаруашылығының сан алуандылығын олардың тіршілік ету ортасы және дамуы туралы түсінік беру.
Дамытушылық мақсаты: Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын ояту. Оқушылардың өзін- өзі дамытуына жетелеу және оқушылардың ойлау, есте сақтау қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік мақсаты: тазалыққа, ұқыптылыққа тәрбиелеу және жануарларға деген қамқорлығын арттыру.
Сабақтың көрнекілігі: Графопроектор, плакаттар, кеспе қағаздар, презентация.
Пән аралық байланыс: география,ауылшаруашылығы
Сабақтың әдісі: Өз бетінше оқып, танып білу, топтастыру,тірек-сызба, кестемен жұмыс, биологиялық диктант, тест, сұрақ – жауап
Сабақтың түрі: дамыта оқыту
I. Ұйымдастыру кезеңі.
1. Сәлемдесу, түгелдеу
2. Оқушылардың құрал – жабдығын тексеру
3. Оқушылар назарын сабаққа аудару
4. Сергіту сәті «сиқырлы қалам»
5. Топқа бөлу
II. Үй тапсырмасын сұрау «Ер дәулеті – еңбек»
/Әр топ оқушылары өздерінің топ аттарына байланысты түсінік береді/
І топ. Жұптұяқтылар отряды
ІІ топ. Жыртқыштар отряды
ІІІ топ. Ескекаяқтылар отряды
ІІІ. Үй тапсырманы бекіту «Шапшаң озар, жатқан қалар»
Топтастыру әдісі.
010009000003f801000002008401000000008401000026060f00fe02574d4643010000000000010089dd0000000001000000dc02000000000000dc020000010000006c00000000000000010000000e000000250000000000000000000000c31d0000e10e000020454d4600000100dc0200000d000000020000000000000000000000000000007606000023090000d2000000290100000000000000000000000000008a3403005d880400160000000c000000180000000a0000001000000000000000000000000900000010000000580200002c010000520000007001000001000000dfffffff00000000000000000000000090010000000000cc04400012540069006d006500730020004e0065007700200052006f006d0061006e000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000006135093000000000040000000000ae309e3509300000000047169001cc0002020603050405020304877a0020000000800800000000000000ff01000000000000540069006d00650073002000000065007700200052006f006d0061006e000000000000001233093050ebae30183114000100000000000000a048110022b50230a04811004c6eaf30b84811006476000800000000250000000c00000001000000120000000c00000001000000180000000c00000000000002540000005400000000000000010000000e0000002500000001000000d6244b41eb294b41000000001e000000010000004c000000040000000000000000000000580200002c01000050000000200000000f00000046000000280000001c0000004744494302000000ffffffffffffffff590200002d010000000000004600000014000000080000004744494303000000250000000c0000000e0000800e000000140000000000000010000000140000000400000003010800050000000b0200000000050000000c02a3003101040000002e0118001c000000fb02eeff0000000000009001000000cc0440001254696d6573204e657720526f6d616e0000000000000000000000000000000000040000002d0100000400000002010100050000000902000000020d000000320a1000000001000400000000003101a30020b108001c000000fb020900040000000000bc02000000cc0102022253797374656d0000000000000000000000000000000000000000000000000000040000002d010100030000000000
ІV. Жаңа сабаққа даярлық «Білікті бірді жығар,
Білімді мыңды жығар»
Сұрақ-жауап әдісі.
Жылқыны қолға үйрету тарихы.
Жылқының өмір мерзімі және кезеңдері
Жылқының адам өмірі үшін қандай маңызы бар?
V. Жаңа сабақ «Білгенге – маржан»
Тірек-сызба
Сүтқоректілер класы Тақтұяқтылар отряды Өкілі
Ж Ы Л Қ Ы
Тұқымдасына
Құлан
Керқұлан
Тарпан
Түзат
Жылқының арғы жабайы түрі-тарпан мен түзат. Олар ерте кезде қазақ даласында көп кездескен. Ретсіз аулаудың нәтижесінде 19ғ тарпан жойылған. Жылқы бұдан 5-6мың жыл бұрын қолға үйретілген.Жылқының Қазақстан даласында қолға үйретілгендігін дүние жүзі ғалымдары мойындап отыр.
Жылқы малдың патшасы.
Қазақ халқы ерекше қастерлеген жылқы малын көп өсірген.Ол көш көлігі және елді,жерді қорғау мақсатында қолға үйретілен.Қазіргі елтаңбамызда жылқы бейнесінің болуы жылқының халқымыз үшін қасиетті екендігін көрсетеді. Жылқы көлік малы ретінде және еті,сүті үшін өсіріледі. Жылқы спорттық ойындарға да пайдаланылады
Жылқының қолтұқымдары.
Дүниежүзінде 250 жылқы қолтұқымдары бар,ал Қазақстанда 20ға жуық қолтұқым бар.Ең байырғы тұқым қазақы жылқы жабы.
Адай жылқысы-батыс аймақта өсірілетін қолтұқым. Салт мініс көлігі ретінде пайдаланады.
Қостанай жылқысы-жергілікті қазақы жылқы билердін асыл тұқымды қалмақ,доң,орлов жылқыларының айғырларымен жұптастыру арқылы шығарылды.
Мұғалжар қолтұқымы-соңғы жылдары шығарылған.Биелері жылына 3000л сүт береді.
Сондай-ақ жож,желғор,буденный,ахолтеке сияқты қолтұқымдары бар.
Қымыз-киелі сусын.
Қымыздың 5 мың жылдық тарихы бар.
Қымыз халқымыздың киелі сусыны.
Қымыздың 40қа жуық түрі бар.
Уыз қымыз, бал қымыз,бесші қымыз,дөнен қымыз, жуас қымыз,қысырық қымыз шырғанақ қымыз.
VІ. Жаңа сабақты қорыту «Бәрін – білгім келеді»
І топ. Жұптұяқтылар отряды.
Êåñòåí³ òîëòûð
Қûìûçäûң òүðëåð³ Æûëқû åò³íåí өíä³ðëåò³í өí³ìäåð
ІІ топ. Жыртқыштар отряды
Áèîëîãèÿëûқ äèêòàíò.
1. Қîëғà үéðåò³ëãåí æûëқûíûң àðғû àòà òåã³ æàáàéû æûëқûëàð .... ìåí .... (òàðïàí, òүçàò);
2. Қàçàқñòàííûң æûëқû өñ³ðåò³í àñûë òұқûìäû øàðóàøûëûқòàðûíäà æûëқûíûң ....... æóûқ қîë òұқûìû өñ³ðëåä³ (20-ғà);
3. Æûëқû ....... îòðÿäûíà æàòàäû (ñүòқîðåêò³ëåð êëàñûíûң òұÿқòûëàð îòðÿäûíà);
4. Қàçàқñòàííûң áàòûñ өң³ð³íäåã³ æûëқûíûң ...... қîëòұқûìû (ìұғàëæàð);
5. Æûëқûíûң қàä³ð - қàñèåò³íå áàéëàíûñòû ...... æәíå ...... äåï åê³ òîïқà áөëåä³ (àðғûìàқòàð, æàáûëàð)
ІІІ топ. Ескекаяқтылар отряды.
Á³ë³ìä³ áåê³òóãå àðíàëғàí òåñò ñұðàқòàðû.
1.Äүíèå æүç³íäå æûëқûíûң қàíøà қîëòұқûìû êåçäåñåä³.
à) 150
ә) 250
á) 100
â) 25 (250)
2.Қûìûçäûң қàíøà æûëғà æóûқ òàðèõû áàð.
à) 10 æûë
ә) ìûң æûë
á) 5 ìûң æûë
â) 30 æûë (5 ìûң æûë)
3.Жылқының арғы тегі.
à) Тарпан, түзат
ә) Домбай
á) Құлан
â) Жолат /А/
4.Àôðèêàäà êåçäåñåò³í æûëқû òұқûìäàñû
à) құëàí
ә)æîëàò (çåáð)
á) äîìáàé
â) áàðëàғû äұðûñ (ә)
5.Òàðïàí қàé ғàñûðäûң áàñûíäà æîéûëғàí
à) XX
ә) XIX
á) XXI
â) XIX 30 æûë /ә/
VII. Шығармашылық жұмыс
І топ. Жұптұяқтылар отряды. «Жұмбақ»
ІІ топ. Жыртқыштар отряды. «Мақал-мәтел»
ІІІ топ. Ескекаяқтылар отряды. «Эссе жазу»
VIII. Оқушының білімін бағалау. «Бейнет түбі-зейнет»
IX. Үйге тапсырма беру
1) 60 тақырыптарды оқу
2) Термин сөздерді жаттау
3) Сурет салу
4) Сөз жұмбақ құрастыру «Жылқы»
3.Æұìáàқòàð øåøåé³ê
Á³ò³ì³, çåâðà
Àóìàғàí åñåê
Òүë³êòåí äàðà
Қàçûñûí æåñåê.
Áàòûðғà êөë³ê áîëғàí
Ñүò³-қûìûç
Æåãåíãå òàìàқ áîëғàí
Òàғàìåí-æүð³ñ. (Æûëқû)
Қàìûñ құëàқ,òîқñàí òұÿқ
̳íñåң-қàíàò,ñүò³-äәð³,åò³-òàìàқ (Æûëқû)
