Күні: Сынып: 11 Пәні: биология
Сабақтың тақырыбы: Түр түзілу - микроэволюцияның нәтижесі
Сабақтың мақсаты: 1.Оқушыларға түр- микроэволюция нәтижесі туралы білімдерін толықтыру.
2.түр түзілудің жолдары,әдістері ,ерекшелігі,эволюция нәтижесі туралы білімдерін дамыту.
3. Оқушыларды қоршаған ортаны қорғауға тәрбиелеу.
С.көрнекілігі: сурет, таблица
С,түрі: аралас
С.әдісі: түсіндірмелі
С.барысы: 1.Ұйымдастыру кезеңі
2.Өткен тақырыпты пысықтау
Сынақ
3.Жаңа тапсырма
1. Микроэволюция
2.түр түзілу.
3.Жаңа түр – бір популяциядан пайда болады.
4. Түр түзілу - микроэволюцияның нәтижесі
4.Қорытынды
5.Бекіту Ү/т 17 53 параграф
- Түрге анықтама берген кім?
- Түр дегеніміз не?
Ендеше , Түр түзілу -тірі табиғаттағы сан алуандықтың негізгі көзі.
Сонымен, эволюция нәтижесінде жаңа түрлер пайда болды.
1. Аллопатриялық түр түзілу
Түр түзілудің негізгі жолдары мен әдістері: Симпатриялық
дивергенттік
Филогенетикалық
Гибридтік
1.Бастапқы түр ареалының шеткі аймақтарында орналасқан бір немесе бірнеше аралас популяциялардан жаңа түрдің түзілуін аллопатриалық түр түзілу деп атайды.
Симпатриалық түр түзілу бастапқы түр ареалының ішінде жүреді.
1 жолы- кариотиптің тез арада өзгеруіне байланысты (автополиплоидия) жаңа түрдің түзілуі.
2 жолы-маусымдық немесе экологиялықоқшаулану нәтижесінде жаңа формлардың қалыптасуы
Бұл түрдің ерекшелігі-бастапқы түрге морфофизиологиялық жағынан жақын жаңа түрлер пайда болады.
Бастапқы популяцияда жаңа топтасулар түзіліп,олардан келешекте дивергенцияның одан әрі жалғасуына байланысты жаңа түр тармақтары мен түрлер қалыптасуын - дивергенттік түр түзілу деп атайды.
Гибридтік түр түзілу өсімдіктерге тән,негізінен гибридологиялық формалар немесе аллополиплоидтар.демек,2түрлі генотиптің бірігуінің нәтижесінде мүлдем жаңа форма түзіледі.
Филогенетикалық түр түзілу кезінде бастапқы түр даралары тұтас бірнеше ұрпақ бойы бүтіндей өзгере отырып,жаңа түрге айналады.
Сонымен,Түр түзілу – түр тармағы арқылы жүзеге асатынын Ч.Дарвин анықтады.
Түр –өзара шағылыса алатын популяциядан тұрады.
Жаңа түр – бір популяцияның немесе бір-бірімен шектесіп жатқан популяциялар тобынан пайда болады.
Бекіту: Түр дегеніміз не? Мысалдар Түрге анықтама бер?
Ү/Т параграф 17 (54) ескі оқулықта Кестені толтыру
К.Линней Ж.Батист Ламарк
Ч.Дарвин
