10 сыныпқа арналған тапсырмалар

Сынақ сұрақтары

Жалпы биология(10 –сынып) 1-30

№1 тапсырма

1. Цитология ғылымы нені зерттейді?(Жасушаның құрылысын,химиялық құрамын,жасуша ішіндегі түрлі құрылымдардың атқаратын қызметі)

2. 1831 жылы өсімдік жасушасының ядросын ашқан ғалым?(Р.Броун)

3. 1839 жылы Я.Пуркине жасуша ішіндегі сұйықтықты не деп атады?(Протоплазма)

4. Органикалық молекулалардың негізін құрайтын биоэлементтерді ата?(C,H,O,N,P,S)

5. Жасушадағы мөлшері 1% ға жуық,екінші топ элементтері?(Калий,натрийкальций,магний,темір,хлор)

6. Органикалық заттардың қаңқасын түзетін элементті ата?(Көміртек атомдары)

7. Көміртек нешеге бөлінеді ?(күрделі,қарапайым)

8. Табиғатта көп таралған монасахаридтерге жататындарды атап бер?(глюкоза,фруктоза,)

9. Жасуша тіршілігі үшін көмірсулардың қызметі қандай?(энергия көзі,құрылыс материялдары,қор заттары т.б)

10. Майлар ерігіштігі жөнінен қандай қызмет көрсетеді?(Гидрофобты)

11. Метаболит су дегеніміз не?(1 кг май тотығып ыдырағанда,1.1кг су түзілуі)

12. Нәруыз биополимерге жатады,оның мономерлерінің рөлін не атқарады?(аминқышқылдары)

13. Аминқышқылдарының түрлері,нәруыздар құрамына байланысты неше топқа бөлінеді және қандай?(протеиндер,протеидтер)

14. Жай нәруыздар гидролизденгенде,тек амин қышқылына ыдырайды.Оралға?(Альбуминдер,глобулиндер,протаминдер,гистондар)

15. 1820 жылы нәруызды ыдырату арқылы глицинді алған ғалым?(француз ғалымы А.Браконно)

16. Нәруыз неше құрылымды болады?(төрт құлылымнан тұрады)

17. Т.Сведберг нені дәлелдеді?( нәруыз малекуласының табиғаты шар пішінді болатынын дәлелдеді)

18. Аминқышқылдарының пептидтік байланыспен байланысатынын дәлелдеген ғалым?(Э.Фишер)

19. Нәруыз табиғи пішіндеріне қарай нешеге бөлінеді,атап көрсет?(фибрильдік,глобулдық)

20. Дж.Уотсон мен ФюКрик ДНҚ молекуласының құрылымдық модельін нешінші жылы жасады және осы еңбегі үшін қандай силыққа ие болды ?(1953 жыл,нобель силығына ие болды)

21. ДНҚ пооимерге жатады,оның мономерлер інің рөлін төрт нукленуклеотид атқарады,оларға?(Аденин,Тиамин,Цитозин,Гуанин)

22. Құрамында азотты негіз,рибоза немесе дезоксирибоза және фосфор қышқылының қалдығы кіретін қосылыс қалай аталады?(Нуклеотид)

23. Нуклеин қышқылының мономерлері нешеге бөлінеді,жікьтеп айтып бер?(Екіге бөлінеді,Пуриндік - Аденин мен Гуаниннің азотты негіздері қос сақиналы,ал тимин мен цитозин бір сақиналы болады.

24. ДНК молекуласының екі еселенуін не деп атаймыз?(Редупликация)

25. М.Месельон мен Ф.Сталь ДНК ның екі еселенуіне үш түрлі болжам айтты.Оларға?(Сақтала екі еселену,Жартылай сақтала екі еселену,Бытыраңқы екі еселену)

26. Биохимиктер ДНҚ ның екі еселенуіне қатысып,сутектік байланыстарды үзетін ерекше Ферментті бөліп алды.Ол ферментті қалай атады?(ДНК полимераза ферменті)

27. Жасушадағы энергияның негізгі көзі?(АТФ)

28. Жасушадағы қызметтеріне қарай РНҚ үшке бөлінеді,Олар?(аРНҚ,тРНҚ,рРНҚ)

29. Цитоплазма дегеніміз не?(Жасушаның негізін құрайтын қоймалжың зат,оның түп негізін гиаплазма түзеді)

30. Эндоплазмалық торды алғаш рет көоген ғалым және Эндоплазмалық тор нешеге бөлінеді?(американдық биолог К,Портер.екіге бөлінеді түйіршікті және тегіс)

31. Ауыр металдардың ерітіндісімен бояу арқылы жүйке жасушасынан тор тәрізді жиынтықты тапқан ғалым және қай жылы?(1989 жылы италиялық ғалым К.Гольджи)

32. Митохондрия дегеніміз не?(Қос мембраналы органоид,ол ішкі және сыртқы мембраналық кеңістіктен тұрады)

33. Митохондрияның негізгі көзі?(энергия көзі АТФ молекуласын ,сонымен қатар нәруыз РНҚ молекулаларын синтездеу)

34. Хлоропласт жасушасында не синтезделеді?(АТФ молекуласы және көмірсулар)

35. Рибасоманың негігі қызметі?(Нәруыз молекуласын синтездеу)

36. Цитоплазмамен жасушаның басқа органоидтармен тығыз байланысатын не?(Ядро саңылаулары)

37. Егер центромера храмасоманың ұшында орналасса,ондай типті не деп атайды?(Телоцентрлі храмасомалар)

38. Спутникті храмасомалар дегеніміз не?(Храмасомалардың екінші буыны өте ұзын болады да,храмасоманың аз бөлігін негізгі бөлігінен бөліп тұрады)

39. Жасуша ядросының жіктелуіне қарай организмдер?(прокариоттар және эукариоттар болып бөлінеді)

40. Бактерияларды зақымдап,ерітіп жіберетін вирустарды не деп атайды?(Бактериофагтар)

41. Тұмаудың нағыз қоздырғышы қавй жылы табылды?(1933 ж)

42. Метаболизм нешеге бөлінеді және қандай?(Катаболизм және анаболизм)

43. Анаболизм дегеніміз не?(энергиясы аз қарапайым заттардан мокромолекулар синтезделеді)

44. Катоболизм процесі кезінде не болады?(Энергиясы мол органикалық заттар ферменттердің көмегімен мономерлерге ыдырап,энергия бөлінеді)

45. Қандай қышқылдың әр айналымында АТФ тың бір молекуласы синтезделеді?(Лимон қышқылының)

46. Зарядталған бөлшектердің жинақталған орны не деп аталады?(Қойма немесе акцептор)

47. Судың электролизіне ұқсас реакция?(Су фотолизі)

48. Генетикалық код дегеніміз не ?(ДНК молекуласындағы жасушаға қажетті әр түрлі нәруыздардың құрылымын анықтайтын тұқым қуалайтын ақпаратты айтады)

49. Тіршілік дегеніміз нәруызды денелердің өмір сүру тәсілі деп атаған ғалым?(Ф.Энгельс)

50. Хемоцинтез дегеніміз не (Химиялық реакциялардың тотығуы кезіндегі энергияны пайдаланып,бейорганикалық заттардан органикалық заттарды синтездеу қабілеті бар ферменттік реакцияларды атайды)

Cынақ тапсырмалары

Тапсырма №1

1. Цитология ғылымы нені зерттейді?

2. Хемосинтез дегеніміз не?

Тапсырма №2

3. 1831 жылы өсімдік жасушасының ядросын ашқан ғалым?(Р.Броун)

4. 1839 жылы Я.Пуркине жасуша ішіндегі сұйықтықты не деп атады?(Протоплазма)

5. Органикалық молекулалардың негізін құрайтын биоэлементтерді ата?(C,H,O,N,P,S)

6. Жасушадағы мөлшері 1% ға жуық,екінші топ элементтері?(Калий,натрийкальций,магний,темір,хлор)

7. Органикалық заттардың қаңқасын түзетін элементті ата?(Көміртек атомдары)

8. Көміртек нешеге бөлінеді ?(күрделі,қарапайым)

9. Табиғатта көп таралған монасахаридтерге жататындарды атап бер?(глюкоза,фруктоза,)

10. Жасуша тіршілігі үшін көмірсулардың қызметі қандай?(энергия көзі,құрылыс материялдары,қор заттары т.б)

11. Майлар ерігіштігі жөнінен қандай қызмет көрсетеді?(Гидрофобты)

12. Метаболит су дегеніміз не?(1 кг май тотығып ыдырағанда,1.1кг су түзілуі)

13. Нәруыз биополимерге жатады,оның мономерлерінің рөлін не атқарады?(аминқышқылдары)

14. Аминқышқылдарының түрлері,нәруыздар құрамына байланысты неше топқа бөлінеді және қандай?(протеиндер,протеидтер)

15. Жай нәруыздар гидролизденгенде,тек амин қышқылына ыдырайды.Оралға?(Альбуминдер,глобулиндер,протаминдер,гистондар)

16. 1820 жылы нәруызды ыдырату арқылы глицинді алған ғалым?(француз ғалымы А.Браконно)

17. Нәруыз неше құрылымды болады?(төрт құлылымнан тұрады)

18. Т.Сведберг нені дәлелдеді?( нәруыз малекуласының табиғаты шар пішінді болатынын дәлелдеді)

19. Аминқышқылдарының пептидтік байланыспен байланысатынын дәлелдеген ғалым?(Э.Фишер)

20. Нәруыз табиғи пішіндеріне қарай нешеге бөлінеді,атап көрсет?(фибрильдік,глобулдық)

21. Дж.Уотсон мен ФюКрик ДНҚ молекуласының құрылымдық модельін нешінші жылы жасады және осы еңбегі үшін қандай силыққа ие болды ?(1953 жыл,нобель силығына ие болды)

22. ДНҚ пооимерге жатады,оның мономерлер інің рөлін төрт нукленуклеотид атқарады,оларға?(Аденин,Тиамин,Цитозин,Гуанин)

23. Құрамында азотты негіз,рибоза немесе дезоксирибоза және фосфор қышқылының қалдығы кіретін қосылыс қалай аталады?(Нуклеотид)

24. Нуклеин қышқылының мономерлері нешеге бөлінеді,жікьтеп айтып бер?(Екіге бөлінеді,Пуриндік - Аденин мен Гуаниннің азотты негіздері қос сақиналы,ал тимин мен цитозин бір сақиналы болады.

25. ДНК молекуласының екі еселенуін не деп атаймыз?(Редупликация)

26. М.Месельон мен Ф.Сталь ДНК ның екі еселенуіне үш түрлі болжам айтты.Оларға?(Сақтала екі еселену,Жартылай сақтала екі еселену,Бытыраңқы екі еселену)

27. Биохимиктер ДНҚ ның екі еселенуіне қатысып,сутектік байланыстарды үзетін ерекше Ферментті бөліп алды.Ол ферментті қалай атады?(ДНК полимераза ферменті)

28. Жасушадағы энергияның негізгі көзі?(АТФ)

29. Жасушадағы қызметтеріне қарай РНҚ үшке бөлінеді,Олар?(аРНҚ,тРНҚ,рРНҚ)

30. Цитоплазма дегеніміз не?(Жасушаның негізін құрайтын қоймалжың зат,оның түп негізін гиаплазма түзеді)

31. Эндоплазмалық торды алғаш рет көоген ғалым және Эндоплазмалық тор нешеге бөлінеді?(американдық биолог К,Портер.екіге бөлінеді түйіршікті және тегіс)

32. Ауыр металдардың ерітіндісімен бояу арқылы жүйке жасушасынан тор тәрізді жиынтықты тапқан ғалым және қай жылы?(1989 жылы италиялық ғалым К.Гольджи)

33. Митохондрия дегеніміз не?(Қос мембраналы органоид,ол ішкі және сыртқы мембраналық кеңістіктен тұрады)

34. Митохондрияның негізгі көзі?(энергия көзі АТФ молекуласын ,сонымен қатар нәруыз РНҚ молекулаларын синтездеу)

35. Хлоропласт жасушасында не синтезделеді?(АТФ молекуласы және көмірсулар)

36. Рибасоманың негігі қызметі?(Нәруыз молекуласын синтездеу)

37. Цитоплазмамен жасушаның басқа органоидтармен тығыз байланысатын не?(Ядро саңылаулары)

38. Егер центромера храмасоманың ұшында орналасса,ондай типті не деп атайды?(Телоцентрлі храмасомалар)

39. Спутникті храмасомалар дегеніміз не?(Храмасомалардың екінші буыны өте ұзын болады да,храмасоманың аз бөлігін негізгі бөлігінен бөліп тұрады)

40. Жасуша ядросының жіктелуіне қарай организмдер?(прокариоттар және эукариоттар болып бөлінеді)

41. Бактерияларды зақымдап,ерітіп жіберетін вирустарды не деп атайды?(Бактериофагтар)

42. Тұмаудың нағыз қоздырғышы қавй жылы табылды?(1933 ж)

43. Метаболизм нешеге бөлінеді және қандай?(Катаболизм және анаболизм)

44. Анаболизм дегеніміз не?(энергиясы аз қарапайым заттардан мокромолекулар синтезделеді)

45. Катоболизм процесі кезінде не болады?(Энергиясы мол органикалық заттар ферменттердің көмегімен мономерлерге ыдырап,энергия бөлінеді)

46. Қандай қышқылдың әр айналымында АТФ тың бір молекуласы синтезделеді?(Лимон қышқылының)

47. Зарядталған бөлшектердің жинақталған орны не деп аталады?(Қойма немесе акцептор)

48. Судың электролизіне ұқсас реакция?(Су фотолизі)

49. Генетикалық код дегеніміз не ?(ДНК молекуласындағы жасушаға қажетті әр түрлі нәруыздардың құрылымын анықтайтын тұқым қуалайтын ақпаратты айтады)

50. Тіршілік дегеніміз нәруызды денелердің өмір сүру тәсілі деп атаған ғалым?(Ф.Энгельс)