Консультация для родителей "Основные правила воспитания и обучения детей в играх".
Ойын - балалардың негізгі іс-әрекетінің бір түрі. Ойын балалардың негізгі іс-әрекеті ретінде психологиялық, физиологиялық, педагогикалық маңызы зор қызметтер атқарады.
Бүгінгі күн талабы – баланың ақыл ойын дамыту, ойлау қабілетін жетілдіру, өзіндік іскерлік қасиеттерін қалыптастыру, заман талабына сай ойы жүйрік етіп тәрбиелеу.
Сондықтан да баланың танымын алғашқы күннен бастап дамытудың, бойында оқыту мен тәрбиелеудің негізін қалыптастырудың құралы – ойын әрекеті, яғни, ойын – баланың жетекші әрекеті. Бірақ, ойын тек қана балаларды қызықтырып, уақыт өткізудің құралы болмай, керісінше, балаға берілетін білім мен тәрбиенің құнды негізі болуы керек.
Ойын үстінде бала өзін еркін ұстайды. Ал еркіндік дегеніміз барлық дамудың баспалдағы. Сондай-ақ ойын баланың болашақ өміріне есік ашып, оның іздемпаздық, тапқырлық қабілетін, ойлау қабілетін оятады. Осы тұрғыда баланың байқағыштық, зерттеп-салыстыру, сезім қабілетін дамытуға, баланың заттарды белгілері бойынша тану, түйсіну қабілетін ұштап қана қоймай, сонымен қатар сөздік қорын молайтуда дамыту ойындардың орны ерекше болып табылады.
Балалар ойын ойнағанды ұнатады және өз ынталарымен беріліп ойнайды, ойнай отырып үйренеді. Ойынның мазмұны бірнеше элементтен құрылады: тапсырмалар, ойынның мазмұны, ойынның ережесі және ойынның орындалуы. Ойын ережелерге сүйенеді, ережелер әр баланың ойында не істеу керектігін, қалай істеу керектігін, мақсатқа жетудің жолдарын көрсетеді.
Мектепке дейінгі жастағы балалардың интеллектуалды қабілетінің әсерлі дамуы - жаңа замандағы өзекті мәселелердің бірі. Ойлау қабілеті дамыған балабақша балалары оқу материалын жылдам есте сақтайды, өз күштеріне сенімдірек, жаңа жағдайға жылдам бейімделгіш, мектепке дайындығы өте жақсы болады. Балалардың қабылдауын, зейінін, есте сақтау мүмкіндігін, ойлау қабілетін, тілдік қабілеттерін және қимыл қозғалыс белсенділігін, бір сөзбен айтсақ, барлық психикалық қызметтерді және жеке қасиеттерді арттыруы қажет. Баланың ойлау әрекетін қалыптастырудың, оның интеллектісінің дамуының маңызды құралы – ойын болып табылады.
Мектепке дейінгі педагогикада көптеген түрлі материалдар бар: балалардың интеллектуалды дамуын қамтамасыз ететін әдістер, технологиялар, олар: Дьенештің логикалық блогтары, Кюизенердің таяқшалары және Воскобовичтің ойындары және өзге де басқатырғыштар.
Балалардың шығармашылық қабілетін дамытуда логикалық тапсырмалар орындатудың маңызы зор. Логикалық тапсырмалар балалардың белсенділікке тәрбиелеу, өз бетінше жұмыс істеуге дағдыландыру, сондай-ақ балаларды икемділік пен шеберлікке баулу мақсатында пайдаланылады.
Логикалық тапсырмалар арқылы балалардың шығармашылық қабілетін дамыту үш негізгі бағытта іске асырылады:
Вячеслав Воскобович балаларға арналған кең тараған дамыту ойындардың авторы.
Көптеген дамыту ойындардың арасынан жаңа шығармашыл және ерекше жүйе — Воскобовичтің дамыту ойындары пайда болды, которые и составляют основу методики раннего развития автора.
Ресей инженер-физигі, Воскобович Вячеслав Вадимович балаларға арнайы дамыту ойындарды ең бірінші қалаушысы. Вячеслав Вадимович өзінің балаларымен шұғылданып, басқа жаңашыл-педагогтардың тәжірибесін зерттеп, түрлі әдістерді қолдана отырып, қызықты дамыту ойындардан құрастырылған, өзінің жеке әдістемесін ойлап шығарған.
Воскобовичтың дамыту ойындары ерекше, шығармашыл, және мейірімді әдістемесі болып табылады.
Алғашынан баласына ойыншық іздеп жүріп, жас ерекшелігіне сәйкес ойын таба алмағасын, өз ойынан түрлі әдістерді қолдана отырып, ойындар ойлап шығарған.
Барлығы үш негізгі принциптерге негізделген:
- Танымдылық
- Қызығушылық
- Шығармашылық
Воскобовичтің әдістемесі – бұл қарапайым ойындар емес. Бұл ертегілер, қызықты кейіпкерлер, бұл ойындар баланың логикасын, шығармашылық ойлауды, шығармашылық және сенсорлық қабілеттерін дамытады. Осы әдістеме арқылы үйреніп, дамыған балалар, мектепке жақсы дайындалған деп белгіленген. Олар оқи біледі, санайды, кеңістікте бағдарлай біледі, логикалық есептерді шешеді. Сонымен қатар бұл ойындар өте қызықты, оларды пайдалануы балалардың ерте дамуына ұнамды әсерін тигізеді.
Нені дамытады:
• Психикалық процессті
• Шығармашылық қабілетті
• Жеке қасиетті
• Тіл байлығын
• Ұсақ моториканы
Воскобовичтың дамыту ойындарының ерекшеліктері:
- Ойындар балалардың қызығушылығынан шыға өнделген.
Осындай ойын құралдарымен жұмыс жасай отырып, балалар шынайы
рақат алады және өздеріне жаңа мүмкіншіліктер ашады.
- Кең жас ерекшелік диапазон.
Бір ойынды 2 жастан 7 жасқа дейін және одан ересек балалар ойнай алады.
Ойын қарапайым қимылды күрделі етуден басталады, сонан соң түрлі
ойын тапсырмалар және жаттығулардың үлкен санының есебінде
күрделенеді.
- Көпқызметтілігі және жан - жақтылығы
Бір ойынмен ойнай отырып, бала өзінің шығармашылығын көрсетуге, жан -
жақты дамуға және білім міндеттерінің көптеген санын игеруге мүмкіндік
алады (сан немесе әріппен; түс немесе түрі; есеп және т.б. танысуға).
- Білім міндеттері және жасы бойынша жүйлендірілген дайын дамыту
дидактикалық материал.
- Әдістемелік ілеспе.
Конструктивтік элементтері
Көп функционалды
Ертегілік "қоршау"
Бейнелілік және әмбебаптылық
Ойынның көңіл-күй мәдениеті
Пайдалану мүмкіндігінің әр-түрлілігі
Ойын таңдаудағы басымдылық
Кең тараған Воскобовичтың ойындары:
“Воскобовичтың шаршысы“
“Игровизор” (“Геовизор”)
"Геоконт" құрастыру ойыны – бұл Геометрия әлеміне алғашқы қадам. балалардың логикалық ойлау қабілеттерімен, түрлі геометриялық пішіндерді есте сақтау қабілеттерімен бірге, түрлі пішіндегі заттарды жасай алады.
Сәуле,кесінді,шаршы,бұрыш – Геоконт ойынының құрамы.
Геоконт – түрлі-түсті резинкалар жиынтығынан және ерекше орналасқан пластмасс шегелері бар планшет. Планшеттен басқа құрамына түрлі-түсті есептері бар кітапша жатады. 3-9 жасарларға арналған.
Ойын мүмкіндіктер береді:
Кеңістікте құрастыру.
Координата торымен қолдануды үйретеді.
Саусақтармен қолдың ұсақ моторикасын жаттықтырады.
Логика мен қиялды дамытады.
“Воскобовичтың шаршысы“ - балалардың қиялын дамыту арқылы екі және жас ерекшелігіне байланысты төрт түсті қолдана отырып, түрлі пішінді жасауға болады.
“Игровизор” - бұл да балалардың қызығушылығын арттырумен қатар, ІІ-кіші топ балаларынан бастап қолдануға болады.
Коврограф "Ларчик" - бұл ойын кілемшесі, ковролиннан жасалған, көлемі 1х1 м, бірдей торларға бөлінген. Кілемше қабырғаға бекітіледі, құралдары орналастырылады, ойындар әдістемелік құрал арқылы ұйымдастырылады, жеке және топпен жұмыс жасауға болады.
Құрамы:
• «Қызықты цифрлар» - 0-ден 9-ға дейін цифрлары бар картон карточкалары.
• «Қызықты әріптер» - 10 дауысты әріптері бар картон карточкалары.
• «Әріптер, цифрлар, белгілер»(на прозрачной основе) - 90 карточкалар
(әріптер,жіңішкелік, айыру белгісі,цифрлар мен арифметикалық белгілер).
• «Қалталар» - 10 қалта .
• «Түрлі-түсті шаршылар» - 10 шаршы ковролиннан.
• «Түрлі-түсті баулар» - 5 жапсырмалы баулар, түрлі-түсті, ұзындығы 1 м, олармен суреттерді біріктіру, қосу, пішіндер және өрнектер сызу, өлшеу.
• «Түрлі-түсті жапсырмалар» - 25 түрлі-түсті дөңгелектер,тапсырмаларды орындауға, 10 қыстырғыш көрнекілік, карточка, кітпаша ұстатуға арналған.
• "Круговерт, " (1 и 1дана)
• "Касса" (1д.)
• Кеңістік карточкалар: ЛЕВ, ПАВЛИН, ПОНИ, ЛАНЬ (4д.)
