Білім беру саласы: Әлеуметтік орта
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті: Экология негіздері
Тақырыбы: «Экологиялық ертегілер бойынша саяхат»
Мақсаты: Табиғатта жүріс-тұрыстың қабылданған ережелеріне сәйкес кейіпкерлердің әрекеттерінталдауға және бағалауға үйрету, балаларды табиғат туралы ертегіні талдау кезінде өздерінің сезімдері туралы әңгімелеуге, туған өлкенің табиғат байлықтарын сақтау үшін адамдар жүріс – тұрыстарының ережелерін түсінуге үйрету.
Табиғат ананы, ондағы өсімдіктер дүниесі, құстар тіршілігіне деген сүйіспеншілік сезімдерін тәрбиелеу
Ұйымдастыру бөлімі:
Сәлемдесу: Балалар бүгін ерекше күн. Біздің оқу іс-әрекетімізге қатысу үшін қонақтар келіп отыр. Олай болса қонақтармен сәлемдесейік.
Табиғатым тамаша
Көз тоймайды қараса
Табиғатты аялап
Жүрейікші жараса
Қайырлы таң жер ана!
Қайырлы таң жарық күн!
Қайырлы таң, бәріңе!
-Балалар, қазір жылдың қай мезгілі?
-Көктем мезгілінің айларын кім маған айтып береді екен?
-Ал, осы көктем мезгілінде қандай мерекелерді тойладық?
-Ендеше, осы мерекелерге байланысты немесе көктем мезгіліне байланысты өлең-тақпақтарды кім айтып береді?
1-бала Анель
Қары еріп даланың,
Арықтардан су ақты,
Ақ жүзіндей ананың
Күндер келді шуақты
2-бала Жанерке
Гүлдер толып төскейге
Сылқ, сылқ күлді бал бұлақ
Асыр салды жас төлдер
Бұзау, бота, қозы, лақ.
3-бала Гулзада
Жыл құстары келді деп,
Балдырғандар мәз болды
Қос қанаты желпілдеп
Көлге үйрек, қаз қонды.
4-бала Жангүл
Тырна келді тыраулап,
Тіліп өтіп аспанды.
Қаздар көлде жүр ойнап,
Көктем айы басталды.
-Балалар, біздер серуенге шыққанда нені бақылаймыз?
(табиғатты, ағаштарды, өсімдіктерді, құстарды)
-Ал, біздер серуенге шыққанда табиғатқа, құстарға қандай қамқорлықтар жасаймыз
(гүлдерге су құйямыз, ағаштардың түбін қопарамыз, құстарға ұя жасаймыз, оларға нан береміз)
-Ал, құстарға жемді қалай береміз, жерге шашып тастаймыз ба?
-Жоқ, нанды жерге шашуға болмайды.
-Балалар, біз бүгінгі оқу іс-әрекетімізде экологиялық ертегіге саяхат жасаймыз.
-Сендер ертегі тыңдағанды жақсы көресіңдер ме? Олай болса мені жақсылап тыңдаңдар. Ертегіде жануарлар да, құстар да, ағаштар да, айналадағы қоршаған табиғаттың бәрі де сөйлеп кетеді. Ертегі кейіпкерлерімен бүгін біз де сөйлесеміз, бір-бірімізге көмектесеміз. Олай болса ертегімізді бастайық.
Ерте, ерте, ертеде жапан түзде жалғыз терек өмір сүріпті. Сол терек жайқалып өсіп айналаға көрік беріп тұрыпты. 50 жылдан асқанда терек қартая бастапты. Кейбір бұтақтары сынып, қабығының әр жеріне құрт түсіпті. Құрт көбейіп, оның әр жерін тесе бастапты. Тұла бойы қақсап ауырған терек, ауруына ем іздейді. Күні – түні терек зарлай береді. Оның дауысын естіп бір күні Ақ көгершін ұшып келеді.
-Терек ата, ауруыңыз жаман екен, мен дәрігердің кім екенін білмеймін, ауруыңызды емдейтін дәрігер іздеп көрейін- дейді.
Тәрбиеші: балалар, көгершінменмен бірге теректің ауруын емдейтін дәрігер іздеп жолға шығайық.
Ол үшін мына сұрақтарға жауап берейік:
Табиғатсыз өмір бар? (жоқ)
Тіршілік көзі не? (су)
Орман ауаны қалай тазартады? ( ауаны бойларына сіңіріп, таза ауаны бөліп шығарады)
-Балалар, біз алғашқы тапсырманы орындадық. Енді көгершінмен бірге әрі аттанайық. Көгершінге сауысқан жолықты. Сауысқаннан терекке жақсылық жасай гөр деп өтінеді. «Мен терекке көмектесе алмаймын, бірақ менің тапсырмамды орындасаңдар, сендердің жүретін бағыттарыңды көрсетуге болады» - дейді ол.
-Балалар, сауысқанның тапсырмасын орындаймыз ба?
Келесі тапсырма:
1-топ суреттердің арасынан «өлі табиғат» заттарын табады.
2- топ суреттердің арасынан тірі табиғатқа жататын суретті жина
Көгершін одан әрі қарай ұшып дәрігерді іздейді. Оған қырғауыл кездеседі.
-Балалар, қырғауылдың көңілін аулап, сергіту жаттығуын орындайық.
Сергіту сәті:
Тербеледі ағаштар,
Алдымнан жел еседі.
Кіп – кішкентай ағаштар.
Үп – үлкен боп өседі.
Көгершін әрі қарай ұшады, ол енді аққуға кездеседі.
-Құстардың патшайымы, аққу, сенен өтініп сұраймын, теректі емдей гөр.
Сонда Аққу: Мен қасиетті де киелі құспын, бұл көлді мен тастап кете алмаймын.Көлдің суы азайып барады, егер сендер тапсырманы орындасаңдар көлдің суы молаяр еді.
-Қалай балалар , Аққуға көмектесеміз бе?
1- топ орманшының орманға қалай қамқорлық жасйтыны туралы айтып береді.
-Ормандағы тазалықты қадағалайды.
-Жас ағаштар отырғызады.
-Орманды өрттен қорғайды.
-Енелерінен айырылған аңдардың балаларына көмек көрсетед.і
2 – топ адамдар суды қалай пайдаланатыны туралы айтып беру.
-Сумен гүлдерді суарамыз.
-Сумен ас әзірлейміз.
-Сумен жуынамыз.
-Өзендегі суға шомыламыз.
Көгершін орманды аралап жүріп, Теректі емдейтін құсты кездестіреді.
Сендерге жұмбақ жасырайын жауабын тауып көріңдер.
Орманда тұрағы
Тоқ – тоқ соғады
Бұл қандай құс? (тоқылдақ)
-Дұрыс айтасыңдар, бұл тоқылдақ еді. Тоқылдақ орман дәрігері. Содан бері әлгі терек жайқалып өсіп тұр екен. Тоқылдақтар ағашты құрттаудан, шіруден сақтайды екен. Ал, жасыл өсімдіктерді, ағаштарды күтсек біздің денсаулығымызға пайдалы екенін білесіңдер.
Ал енді, балалар, біз терекке көмектестік, Терегіміз жайқалып өсіп тұр.енді бәріміз ортаға шығып бір ойын ойнап жіберейік.
Қ/О: «Жер, су, от, ауа»
Балалар шеңбер бойымен тұрады. Ойын бастаушы ортада тұрып, қолындағы допты біреуіне лақтырады да төртеуінің біреуін айтады. Жер десе –жерде мекендейтін аңдарды, Ауа десе – ұшқан құстарды, Су десе – балықтарды,
От десе – орынында тұрып айналуы керек.
Қорытынды:
-Балалар, бүгінгі оқу іс-әректімізді қорытындылау үшін сендерге сұрақ қояйын. Осы табиғатқа байланысты мақал-мәтелдерді, тиым сөздерді айтып, бір-бір жапырақтан алып терекке жапсырайық.
Бір ағаш кессең, он ағаш отырғыз.
Орман көп болса, олжаң көп.
Ағаштар ауаны тазартады.
Ағаш, өсімдіктер – тірі табиғат.
Ағаштарды сындыруға болмайды.
Орманда от жағуға болмайды.
Қоқыстарды кез-келген жерге тастауға болмайды.
Өзен – көлдерге қоқыс лақтыруға болмайды.
Гүлдерді орынсыз жұлуға болмайды.
Көктемде ағаш отырғыз.
Өсімдіктердің түбін қопсытып, суарып тұру керек.
Теректердің түбін әктеу керек.
