Шеберлер сыныбы: «Біз спортты сүйеміз»
Мектепке дейінгі мекеме ұйымындағы дене шынықтыру пәнінен ұйымдастырылған оқу іс-әрекеттері төрт бөлімнен тұрады:
Ұйымдастыру кезеңі;
Жалпы дамыту жаттығулары
Негізгі бөлім;
Қорытынды бөлім:
Ұйымдастыру кезеңі бала ойын жинақтау, оның назарын пәнге шоғырландыру, бала бойында көтеріңкі көңіл-күй ұйымдастыру мен пәнге деген қызығушылығын арттыру міндетін көздейді. Аталмыш бөлім бала физиологиясын түрлі бағытта дамытуға негізделген. Онда балалар сапқа тұруға, саптағы түрлі жаттығуларды жасауға, түрлі қалыпта жүгіру жаттығулары, майтабандыққа қарсы, бел омыртқасының тепе-теңдігін сақтауға бағытталған жаттығуларын жасап, дұрыс тыныс алуға үйренеді.
Жалпы дамыту жаттығулары бала жас ерекшелігіне медициналық және физиологиялық тұрғыда сай негізделіп беріледі. Затпен және затсыз орындалатын жалпы дамыту жаттығулары баланың жан-жақты дамуына жол ашады. Жалпы дамыту жаттығулары бас, мойын омыртқасы, желке бұлшықеттері, иық пен қолға, бел омырқасы, аяқ бұлшықеттеріне бағытталған жаттығулар мен секіру түрлері мен міндетті түрде тыныс алу жаттығуынан тұрады.
Негізгі бөлім ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің негізгі мақсаттарының іске асуын көздейді. Сонымен қатар, бала әлі де жүзеге асырып көрмеген іс-әрекеттерді орындауға барынша тырысады. Алдыңғы ұйымдастырылған оқу іс-әрекетіндегі негізгі қимыл-қозғалыс жаттығуларын қайталай отырып, басқа іс-қимыл элементтерін меңгеруге мүмкіндік береді.
Қорытынды бөлім қимылды және жәй қимылдық ойыннан құралады. Аса көрнекті үздік педагог Н.К. Крупская қимылдық ойын жөнінде былай деп толғанады: «Ойын - өсіп келе жатқан бала организмінің қажеті. Ойында баланың дене күші артады, қолы қатайып, денесі шыңдала түседі, көзі қырағыланады, зеректігі, тапқырлығы, ынтасы артып жетіле түседі. Ойында балалардың ұйымдастырушылық дағдылары қалыптасып шыңдалады» Қимылдық ойыннан кейін міндетті түрде жәй қимылдық ойын ойналады, себебі, бала ағзасын бастапқы тыныш қалыпқа келтіруіміз қажет. Баланы тынышталдырып қана қоймай, оның өзін сергек әрі көңілді сезінуін қамтамасыз етуіміз қажет.
Сонымен қатар, өз іс-тәжірибемнен сіздерге ұсынарым: Александра Николаевна Стрельникованың методикасы бойынша тыныс алу жаттығулары; Стрельникованың методикасы бойынша берілген тыныс алу жаттығуларының нәтижелері таңқалдырмай қоймайды. Ол түрлі ауру түрлерін жазып қана қоймай, ағзаның иммундық жүйесін белсендіре түседі.
Мұрын қуысының ұзақ мерзімді үдемелі ауру түрлерін, бронх пен өкпе, пневмония және астма, қант диабеті, жүрек-буын аурулары, язвалы және неврологиялық аурулардың бетін қайтаруға септігін тигізеді.
Аталмыш гимнастика түрімен балаларға 3-4 жастан бастап қарқынды айналысу ұсынылады. Гимнастика бала бұлшықеттерінің иілгіштігін, икемділігін арттырып, арқа, бел омыртқаларының түзу қалыптасуы мен белсенді даму үстіндегі ағзаның қалыптылығын сақтауға көмегін тигізеді.
Бұл ғажайып гимнастиканың көмегімен баланың ең ауыр деген кекештік кемшілігін жоюға болады. Әрине, бұл үшін жеке балаға лайықталған арнайы жаттығулар реті таңдалып алынады.
Өз тарапымнан мектепке дейінгі мекемедегі балалардың әр жас ерекшелігіне сай таңертеңгі кешенді гимнастикалар ретін жинақтап, өңдеп, ұжым арасында кеңестер беру арқылы ұсынған болатынмын. Кеңестің қаулысы бойынша аталмыш жаттығулар балабақша ішінде қолданыста екенін мақтана айта аламын. Әр жаттығуға сай тыныс алу жаттығуы да жасалады. Осы тұста айта кетерлігі, «Стрельникова методикасы бойынша тыныс алу жаттығулары» тақырыбындағы шығармащылық жұмысымның нәтижесінде сол жаттығулардың тиімділігін балалар бойына сіңіруге тырысудамын.
Стрельникованың тыныс алу жаттығулары баланы түнгі ұйқыдан кейінгі көңілсіз әрі мазасыз қалпынан арылтып, оған сергектік пен белсенділік, жоғары көңіл-күй сыйлайды. Баланы кіші жастан дұрыс тыныс алуға баулу – оның физикалық тұрғыда дамуына, иммунитетінің бекуіне көмектеседі.
Аталмыш тыныс алу жаттығуларын жүйелі түрде жасау – сүйек пен бұлшықет тіндерінің дамуына, артериалды қан қысымының қалыпты сақталуына әбден себеп болары сөзсіз.
Жаттығу «Жұдырықтар»
Аталмыш жаттығу А.Н. Стрельникованың тыныс алу гимнастикасының ең бір жеңіл түрі болып табылады. Оны орындау үшін мынадай бастапқы қалыпта тұру қажет: өкше бірге, аяқты, кеудені тік ұстап тұру, қол жанымызда дене бойымен түзу қалыпта, барлық бұлшықеттерді бос ұстауымыз қажет.
Бұдан соң қысқа, шулы және жылдам ретпен ішке дем алу, ауа мұрын арқылы ішке тартылады, осы мезетте саусақтарды бүгіп, жұдырыққа түйеміз. Жаттығу осы темпте жалғасады, яғни, жылдам ішке дем алып, жұдырықтарды түйеміз, және демді баяу шығарып, саусақтарды бос жібереміз.
Жаттығуды 4 реттен кем қайталамауымыз қажет. Кейін 3-4сек демаламыз, қайтадан жаттығуды 4 реттен жасап, арасында демала отырып, 24 рет жасау ұсынылады
