Алмашлыклар (конспект урока в 5 классе)

Татар теле.

Тема: Сүз ясагыч кушымчалар.

Максат: Яңа сүз ясаучы кушымчаларны таный һәм куллана белү күнекмәсен үстерү.

“Тамыр” һәм “Кушымча” төшенчәләрен ныгыту, кушымчаларның төрләрен билгели белү күнекмәсен формалаштыру.

КУУГ: сүзләрнең тамырын һәм кушымчасын билгели, әйтелешенә карап тиешле кушымча ялгый; тамырдаш сүзләр табу.

Дәрес барышы.

1. Мотивлаштыру – ориентлаштыру.

А) Матур язу.

Б) Өй әен тикшерү.

В) Сүзлек сүзләре белән эш.

Г) Уку мәсьәләсен кую.

57 нч күнегү ярдәмендә искә төшерелә.

ИСЕМ + СҮЗ ЯСАГЫЧ КУШЫМЧА: сүз+лек, күз+лек, балык+чы

ФИГЫЛЬ + СҮЗ ЯСАГЫЧ КУШЫМЧА: ач+кыч, кис+кеч,

2. Уку мәсьәләсен өлешләп чишү.

1. Эңгәмә.

• Кушымчалар нинди эш башкаралар?

• Нәтиҗә чыгарыгыз. (парларда, үз-үзләренә сөйлиләр)

Сүзнең лексик мәгънәсенә карап сүзләр 2 төрле булалар: тамыр нигезле (тоз, көз, эш, аш) һәм ясалма нигезле ( башлык, баллы, тырышлык, сулы) сүзләр.

2. 58 нче күнегү.

Бирелгән кушымчаларны ялгап, сүзләр уйлап языгыз.

• Кушымчалар кайсы сүз төркеменәренә ялганды?

3. 59 нчы күнегү.

• Җөмләләрне укыгыз. Калын хәрефләр белән бирелгән сүзләрне күчереп яз, тамырларын һәм кушымчаларын билгләгез

3. Физминутка.

4. Беренчел ныгыту.

Дәреслек белән эш.

1. 60 нчы күнегү. Сүзләрне уку, чагыштыр. Кайсылары сүзнең төп мәгънәсен белдерә һәм мәгънәле башка кисәкләргә таркалмый? Ясалма сүзләрне күчереп яз, тамырын һәм кушымчаларын билгелә.

2. Сүз төзелешен тикшерү тәртибе белән таныштыру. Алмагачлык, Балыкчының сүзләрен тикшерү.

5. Мөстәкыйль эш.

25-27 нче күнегү эш дәфтәрендә.

6. Модельләштерү.

7. Рефлексив бәяләү.

1. Рефлексив кабатлау.

- Нәрсә белергә теләгән идек?

- Ничек белдек?

- Кушымчаның төрен билгеләү өчен нишләрсез?

2. Өй эше.

- Кагыйдәләрне кабатлагыз.

- 61 нче күнегү, 42 бит.Текстны күчереп яз. Калын хәрефләр белән бирелгән сүзләрне сүз төзелеше буенча тикшерегез.