ЭШ ПРОГРАММАСЫНЫҢ БҮЛЕКЛӘРЕ
I. Аңлатма язуы
II.Календарь – тематик план
III.Программаның эчтәлеге
IV.Белем һәм күнекмәләргә төп таләпләр
V. Укыту процессында материал –техник тәэмин ителеш
АҢЛАТМА ЯЗУЫ
Татар теле һәм әдәбияты предметы сәламәтлеге чикләнгән балалар өчен мәктәбенең укыту планында “тел һәм
сөйләм”өлкәсенә карый.
VIII төр махсус (коррекцияләү) мәктәпләрендә укучы рус телле балаларга татар телен укуты программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелде:
1. “Мәгариф турында” Россия Федерациясенең Законы
2. “Мәгариф турында” Татарстан Республикасы Законы.
3. “VIII төр махсус (коррекцияләү) рус гомуми белем бирү мәктәбендә татар теле укыту программасы” (рус
телендә сөйләшүче балалар өчен) 1-9 сыйныфлар. Казан 2009 ел.
4. Хәйдарова Р.З., Белоусова Л.Д., Хабибуллина Э.Н. Татар теле. 5нче сыйныф (рус телендә сөйләшүче балалар өчен). –
Казан: Татарстан китап нәшрияты, 2001.
Хәйдарова Р.З., Татар теле. 5нче сыйныф (рус телендә сөйләшүче балалар өчен). – Казан: Татарстан китап нәшрияты, 2011.
5. Мәгариф һәм фән министрагы тәкъдим иткән «Татарстан мәктәпләрендә татар телен дәүләт теле буларак укыту эчтәлегенә таләпләр минимумын», В.В.Воронкова редакциясендәге «VIII төр махсус (коррекцияләү) гомуми белем бирү учреждениеләре программасы» - Казан: РИЦ “Школа”, 2009г.
Сәламәтлекләре чикләнгән белем алучыларга хас махсус белем бирү таләпләрен тормышка ашырганда исәпкә алынырга тиешле система шартларына түбәндәгеләр керә:
коррекцион үсеш процессы бурычлары белем бирү өлкәләре эчтәлеге аша да, индивидуаль якын килеп эшләү процессында да тормышка ашырылырга тиеш;
белем бирү эчтәлегенең күрсәтмә – тәэсир характеры һәм белем бирү прцессында чишелүче уку-танып белү мәсьәләләре системасын гадиләштерү;
үзләштерелгән белем һәм күнекмәләрне яңа ситуацияләргә чынбарлыкка “күчерү”гә махсус өйрәтү";
җәмгыять тарафыннан рөхсәт иелгән кагыйдәләрен, белем һәм күнекмәләрне һәрдаим актуальләштерү мөһимлеге;
сәламәтлекләре чикләнгән белем алучыларның үзәк нерв системасы функциональ халәтен һәм психик процессларның нейродинамикасын исәпкә алып белем бирүне пространство һәм вакытны истә тотып тәэмин итү;
эшчәнлек һәм үз-үзеңне тотуны стимуляцияләү өстенлекле чаралар куллану.
VIII төр махсус (коррекцияләү) мәктәпләрендә татар теле өйрәнүнең төп максаты – телне аралашу чарасы буларак үзләштерү. Шуңа күрә программага, укучыларның яшь үенчәлекләрен искә алып, аралашу сфераларында, аралашу ситуацияләрендә куллана алырлык эчтәлексайланды.
Коррекция мәктәпләрендә укучы балаларны тормышка социаль яраклаштыруга юнәлтү максатыннан, татар телен өйрәтү -түбәндәге бурычларны үз эченә ала:
-укучыларда татар сөйләмен тыңлап аңлау күнекмәләре булдыру;
-диалогик һәм монологик сөйләмен тыңлап аңлау күнекмәләре формалаштыру;
-төрле жанрдагы текстларны аңлап укуга юнәлеш бирү;
-дөрес язу күнекмәләре булдыру;
-татар теленең фонетик, орфоэпик, лексик һәм грамматик нигезләрен гамәле үзләштерү;
-татар дөньясына караган милли традицияләр, гореф-гадәтләр, ризыклар, бәйрәнәр, уеннар, халыкавыз иҗаты үрнәкләребелән таныштыру;
-татар әдәбияты, сәңгате, мәдәнияте турында билгеле бер мәгьлүмат җиткерү.
Татар теле һәм әдәбияты дәресләре бүленми, уку дәресләре программа буенча текстлар өйрәнелгәндә үткәрелә.
Тематик план 10 бүлектән тора( тәртип саны, дәрес темасы, предмет, сәгатьләр саны, дәрес тибы, җиһазлау һәм
материаллар, үткәрү вакыты (план буенча, үтәлеш), искәрмә ).
VIII сыйныфта тематик план, программа материалын 136 сәгатькә бүлеп, атнага 4 сәгать хисабыннан төзелде. Программа
буенча бирелгән бүленштә контроль эшләр аерым бүлек итеп бирелсә, эш программасында алар тема буенча туры килгән
бүлеккә кертелде. Шулай ук аерым темаларга бирелгән сәгатьләр саны, үзләштерелергә бирелгән материал күләменә карап,1-
3 сәгать аерма белән үзгәртелде. Мәктәп директоры раслаган еллык календарь график буенча дәресләр бүленеше
түбәндәгечә:
I чирек - 32 сәгать
II чирек - 32 сәгать
III чирек- 38 сәгать
IV чирек- 34 сәгать
Укучыларның дөрес яз укүнекмәләрен тикшерү максатыннан, уку елы азагында, һәр чирек ахырында контроль күчереп
язу үткәрелә. VIII сыйныфта контроль күчереп язу өчен текстларның саны -5, күләме - 75-85сүз
1) “Мәктәптә белем көне” Контроль күчереп язу.
2)“Мин өйдә булышчы” Контроль күчереп язу.
3)“Бәргә эшлә бергә аша” Контроль күчереп язу.
4)“Минем дустым бар” Контроль күчереп язу.
5)“Туган ягым – Татарстан” Контроль күчереп язу.
Язма эшләрне бәяләү нормалары
«5»ле билгесе чиста, пөхтә итеп башкарылган, 1тупас булмаган хаталы яки хатасыз, кечкенә генә төгәлсезлеге булган эшкә куела;
«4»ле билгесе 1-3 хатасы булган эшкә куела;
«3»ле билгесе 4-6 хаталы эшкә куела;
«2»ле билгесе 7-8 хаталы эшкә куела;
Укучылар ел азагында истә калдырырга һәм актив кулланырга тиешле лексик минимум 8 нче сыйныф 235-240 сүз.
VIII төр махсус рус коррекцияләү мәктәбендә укучы рус телле балаларның программада күрсәтелгән эчтәлек нигезендә сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча түбәндәге белемнәргә ия булуы күздә тотыла:
Диалогик-монологик сөйләм
Үзенең яшьтәшләре, өлкәннәр белән билгеле бер аралашу сфераларында, ситуацияләрдә диалогик-монологик сөйләм оештыру;
бутап бирелгән сүзләрдән җөмләләр, җөмләләрне эчтәлек тәртибендә урнаштырып, кечкенә хикәяләр төзү;
укытучы тәкъдим иткән план буенча, терәк сүзләр ярдәмендә укылган хикәянең кыскача эчтәлеген сөйләү.
Аудирование (тыңлап аңлау)
Укытучының дөрес, уен ситуациясе белән бәйле сорауларын, күрсәтмәләрен аңлау;
әңгәмәдәшеңнең таныш материалга нигезләнгән сөйләмен аңлау;
зур булмаган аутентик, яки адаптацияләнгән текстларның эятәлеген тыңлап аңлау;
җөмлә, сүз чикләрен билгеләү, интонацияне аеру.
Уку
Татар хәрефләрен таный белү, алар белдергән авазларны дөрес әйтү;
әдәби әйтелеш нормаларын саклап, дөрес, йөгерек, аңлап уку;
укыганның эчтәлеген өлешчә яки тулысынча аңлап бару;
укыганда кирәкле информацияне таба белү(эзләнүле уку)
Язу
Татар алфавитындагы хәрефләрнең дөрес язылышын истә калдыру;
сүзләрне, иҗекләргә бүлеп, юлдан-юлга дөрес язу күчерү кагыйдәләрен үзләштерү;
хатасыз күчереп яза белү.
УКУЧЫЛАРНЫҢ БЕЛЕМ АЛУГА МӨМКИНЛЕКЛӘРЕ ХАРАКТЕРИСТИКАСЫ
VIII сыйныфта 10 укучы белем ала (6 кыз, 4 малай, (1 укучы өйдә укый Х.Э.)). Татар милләтеннән 5 бала (Ш.А., Я.Ю., Г.Д., Б.А.,Х.Э.). рус милләтеннән 5 бала (Б.А., А.П.,Л.Д., Д.Д., Ш.Н.). Әлеге төркемдә IV дәрәҗәгә туры килгән укучылар – 3 (Б.А., А.П., Л.Д.). Әлеге укучылар төрле типтагы сорау һәм җавап репликаларын кулланып, көндәлек тормыш белән бәйле ситуацияләргә диалог төзүдә катнаша алалар, татар сөйләменә, этикетына караган танышу, исәнләшү, саубуллашу, рәхмәт әйтү, гафу үтенү, котлау сүзләрен куллана беләләр,укылган яки тыңланган текстның эчтәлеге буенча, әңгәмәдә катнашып, үз фикереңне әйтә белмиләр,русча-татарча, татарча-русча сүзлекләр эш итә алалар, басма хәрефләр белән язылган 70-75 сүздән торган кечкенә текстларны күчереп яза алалар. III дәрәҗә таләпләренә өч укучы туры килә (Б.А, Д.Д.,Ш.Н.). Алар программага кертелгән һәм өйрәнелгән темага 3 тән дә ким булмаган гади җөмлә кертеп, күрсәтмәлелек һәм терәк сүзләр ярдәмендә, кечкенә хикәя төзеп сөйли,төрле типтагы сорау һәм җавап репликаларын кулланып, көндәлек тормыш белән бәйле ситуацияләргә диалог төзүдә катнашалар,исәнләшү, саубуллашу, рәхмәт әйтү, гафу үтенү, котлау сүзләрен урынлы куллана беләләр, укылган яки тыңланган текстның эчтәлеге буенча, гади җөмләләр ярдәмендә сорау –җавап формасында әңгәмәдә катнаша алалар,русча-татарча, татарча-русча сүзлекләр һәм белешмәләр белән эш итә беләләр,төшереп калдырылган хәрефләрне куеп, сүзләрне күчереп яза,басма хәрефләр белән язылган 75-80 сүздән торган кечкенә текстларны дөрес итеп күчереп яза алалар.
II дәрәҗә таләпләренә шулай ук өч укучы җавап бирә. Әлеге программага кертелгән һәм өйрәнелгән темага 3 тән дә ким булмаган гади җөмлә кертеп, күрсәтмәлелек һәм терәк сүзләр ярдәмендә, кечкенә хикәя төзи, төрле типтагы сорау һәм җавап репликаларын кулланып, көндәлек тормыш белән бәйле ситуацияләргә диалог төзи, исәнләшү, саубуллашу, рәхмәт әйтү, гафу үтенү, котлау сүзләрен урынлы куллана , укылган яки тыңланган текстның эчтәлеге буенча, әңгәмәдә катнашып, гади җөмләләр ярдәмендә үз фикереңне әйтә, русча-татарча, татарча-русча сүзлекләр һәм белешмәләр белән эш итә,төшереп калдырылган хәрефләрне куеп, сүзләрне күчереп яза,басма хәрефләр белән язылган 75-80 сүздән торган кечкенә текстларны дөрес итеп күчереп яза беләләр. I дәрәҗә таләпләренә җавап биргән укучылар юк.
КАЛЕНДАРЬ ТЕМАТИК ПЛАН
Рәсемнәр дәреслек
Исәнләшү,саубуллашу, хәл сорашу өчен кулланылган сүзләр.
05.09
2
Кем? Кемне? Кемгә? сораулары.
1
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
таблицалар
Хөрмәтле,уңышлар телим,бүләк итәм
06.09
3
Уку-язу әсбаплары.
татар теле
Яңа төшенчәләр аңлату
1
рәсемнәр
Сызгыч, шакмаклы, буйлы
07.09
4
Мәктәптә бәйрәм.
уку
Яңа шигырь өйрәнү
1
дәреслек
Гаҗап, табигать, искиткеч,хөрмәтле,җилы,кояшлы, быел, узган ел.
08.09
5
Исемнәрнең тартым белән төрләнеше.
татар теле
сөйләм телен үстерү
1
Рәсемнәр
дәреслек
Сыйныф җитәкчеләре укучыларны каршылыйлар.
12.09
08.09
6
. Боерык фигыль
татар теле
Яңа тема аңлату
1
таблицалар
әзерлә, чиш,мәсьәлә
13.09
7
Контроль күчереп язу. “Мәктәптә белем көне”.
татар теле
Белем-күнекмәләрне тикшерү
1
Язма эшләр дәфтәрләре
14.09
8
Хаталар өстендә .эш
татар теле
тикшерү дәресе
1
карточкалар
15.09
9
Х.Шабанов. “Китап”.
уку
Яңа шигырь өйрәнү
1
Рәсемнәр
дәреслек
Киңәшче, ярдәмче,керле
19.09
10
Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше.
татар теле
Яңа тема аңлату
1
Рәсемнәр
дәреслек
Рөстәм иртән тора. Мин иртән торам. Җиештыра, тузан суырта, су сибә.
20.09
11
Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасында зат-сан белән төрләнеше.
татар теле
Яңа тема аңлату
1
Таблица, дәреслек
Җиләк җыя , китапханәче
21.09
12
Г.Әхмәтова “Дәрестә”.
уку
Яңа шигырь өйрәнү
1
Рәсемнәр
дәреслек
Борыла, кыен, һаман, шаян.
22.09
13
Өстендә, астында, артында, алдында сүзләрен дөрес .куллану
татар теле
татар теле
1
рәсемнәр
, астында, артында алдында
26.09
14
Олег турында хикәя .
уку
Яңа тема аңлату.
1
дәреслек
Кәефе, кызыклы,азагы
Укыта, сорый, куша, әйтә, арып кайта.
27.09
15
Ничә? Ничәнче? Ничәү? сорауларына җавап формасы.
татар теле
Яңа тема аңлату
1
Рәсемнәр
дәреслек таблица
Сәгать җиде, җидедә, көндезге бердә, дәресләрдән соң.
28.09
16
Теркәгечләр.
татар теле
Яңа материал өйрәнү
1
Рәсемнәр
дәреслек таблица
Чөнки, ләкин, ялкау
29.09
17
Атна көннәрен атап расписаниене әйтә белү.
Яңа материал өйрәнү
1
Рәсемнәр
дәреслек таблица
Дүшәмбе көнне беренче дәрес математика, икенче дәрес рус теле.
03.10
2.Мин өйдә булышчы (19 сәгать)
дәреслек
18
Л.Лерон “Хәерле иртә”.
уку
Яңа тема аңлату
1
Рәсемнәр
дәреслек
Урын җыя, юына алам
04.10
19
Боерык фигыль.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
Тиздән, җыештыр
05.10
20
Р.Миннуллин “Аяз кайта мәктәптән”.
уку
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
дәреслек
Чүп чыгара , тузан сөртә,кер үтүкли, идән себерә,сеңлесен карый, тузан суырта.
06.10
21
Б.Рәхмәт “Белдем, белдем!
уку
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
дәреслек
Йөзле,бөртек
10.10
22
Көндәлек режим.
татар теле
Яңа тема аңлату
1
сәгать макеты
Иртнге аш, кичке аш, көндезге аш
11.10
23
Сәгать ничә?
Конструкциясе.
татар теле
Яңа тема аңлату
1
сәгать макеты
Сәгать ничә, җиденче ярты
12.10
24
З.Гомәрова “Үзем җыеш-тырдым”.
уку
Яңа шигырь өйрәнү
1
Рәсемнәр
дәреслек
әдәпле, яхшы, булган.Үзем җыештырдым, үзе җыештырды.
13.10
25
Билгеле үткән заман хикәя фигыль.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
Коймак, һәрвакыт, киенә, үзе, ипи кисә, чәй әзерли.
17.10
26
Рәсим һәм Илнур турында хикәя.
уку
Яңа текст өйрәнү
1
Рәсемнәр
дәреслек
Илнур нишли? Илнур урын- җирне үзе җыя.
18.10
27
Инфинитив.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
Тыйнак, ялкау, начар, мак –танчык, ихтирамлы, дус.
19.10
28
В.Овсеева ."Уллар"
уку
Яңа әсәр өйрәнү дәресе
1
дәреслек
Җитез, мәтәлчек ата, искитәрлек
20.10
29
Контроль күчереп язу. “Мин өйдә булышчы”.
татар теле
йомгакл. дәресе
1
язма эшләр дәфтәре.
24.10
30
Хаталар өстендә эш.
татар теле
тикшерү, йомгакл. дәресе
1
язма эшләр дәфтәре
25.10
31-32
М.Газизов биографиясе һәм “Ботка” шигыре.
уку
Яңа шигырь өйрәнү
2
Рәсемнә, дәреслек
Урын җыям, юына алам
26.10
27.10
33
Теләк белдерү.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
дәреслек таблица
Табын янында кыстау формалары
07.11
34
М.Газизовның “Ботка” шигыре буенча диалогик сөйләм.
татар теле
Яңа тема аңлату
1
дәреслек
Кыстыйлар, һаман, тимер, алтын, көмеш, булыша.
08.11
35
Табын янына чакыру, сыйлау формалары.
Татар теле
Практик дәрес
1
дәреслек
Рәхим ит,(54 нче бит)
09.11
36
“Мин өйдә булышчы” темасы буенча кабатлау.
татар теле
тикшерү, йомгакл. дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
Тыйнак, ялкау, начар, мак –танчык, ихтирамлы, дус
10.11
3. Ничек эндәшәсен, шулай җавап бирерләр (10сәгать)
14.11
37
.Әдәпле сүзләр
татар теле
Яңа материал өйрәнү
1
презентация
Үтүкләче, бирче,зинһар
14.11
38
В.Овсеева ."Кызлар"
уку
Яңа әсәр өйрәнү дәресе
1
дәреслек
Эшчән, ялкау, тырыш
15.11
39
Сыйфат.
татар теле
Яңа материал өйрәнү
1
дәреслек таблица
Зәп-зәңгәр,эри,алсу
16.11
40
Ә.Бикчәнтәева “Тәмле сүз “ .
уку
Яңа әсәр өйрәнү дәресе
1
дәреслек
Тәмле сүз, тәмле телле, ачу килде, оялды, беркөн.
17.11
41
Сыйфат дәрәҗәләре.
татар теле
Яңа материал өйрәнү
1
дәреслек таблица
Эссе, яңгырлы, буранлы, йомшак җилле.
21.11
42
Фигыльнең заман формалары.
татар теле
сөйләм телен үстерү
1
дәреслек
Алып бар-кер-чык
22.11
43
“Язгы каникул”хикәясе.
уку
1
Рәсемнәр
дәреслек
Бит,күптән,алып чык,күнелсез.
23.11
44
“Язгы каникул” хикәясе үзгәртеп язу.
татар теле
Яңа тема аңлату
1
дәреслек
Шул ук.
24.11
45
Телефоннан озак сөйләшмиләр.
уку
сөйләм телен үстерү
1
Телефон, справочник (белешмә)
Әдәпле сүзләр
28.11
46
“Ничек эндәшсәң, шулай җавап бирерләр” темасын кабатлау дәресе .
татар теле
тикшерү, йомгакл. дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
Телефоннан озак сөйләшмиләр
29.11
4. Бәргә эшлә , бергә аша (18 сәгать)
03.12
47
Предметның кем өчен икәнлеген әйтергә өйрәнү.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
Мин әнигә савыт-сабаюарга булышам.
30.11
48
.Ярдәм итү
татар теле
Яңа тема аңлату
1
рәсемнәр
Булышам,үтүкли, мәсҗәлә чишү
01.12
49
Ю.Ермолаев “ Ике пирожный”.
уку
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
дәреслек
Ярдәм итәргә, уйлады, булышырга чакырды, үзем өчен, синең өчен.
05.12
50
Кереш сүзләр кулланып , үз фикереңне әйтү.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
дәреслек
Минемчә, мин риза, мин риза түгел, беренчедән, икнчедән.
06.12
51
Хәзерге заман хикәя
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
таблица
65 нче бит сүзлек
07.12
52
Хәзерге заман хикәя фигыльнең барлык, юклык формасы.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
дәреслек
Орлык, тегермән, ипи изә, мичкә яга, икмәк пешә, алып бара, алып кайта
08.12
53
“Тавык , Тычкан һәм Көртлек” әкияте.
уку
Яңа хикәя өйрәнү
1
дәреслек
Тегермән, изә, яга, пештеләр
12.12
54
“Тавык , Тычкан һәм Көртлек” әкияте буенча эш.
татар теле
Катнаш дәрес
1
дәреслек, тестлар
Күңелле, төзәтә,кар көри
13.12
55
Без әкиятләр язабыз.
татар теле
Яңа тема аңлату
1
Рәсемнәр
дәреслек
14.12
56
Эшли ала конструкциясен өйрәнү.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
Яра ала, кайта ала, кире, алдына,артына, астына.
15.12
57
Контроль күчереп язу. “Бергә эшлә бергә аша”.
татар теле
йомгакл. дәресе
1
язма эшләр дәфтәре.
26.12
58
Хаталар өстендә эш.
татар теле
тикшерү, йомгакл. дәресе
1
язма эшләр дәфтәре.
27.12
59
В.Голявкин “Витя качкан”.
уку
Яңа әсәр өйрәнү дәресе
1
текстлар
Яза ала. Витя,син укый аласыңмы?
19.12
60
В.Голявкин “Витя качкан”тексты өстендә эш.
татар теле
Кабатлау дәресе
1
тестлар
20.12
61
Л.Лерон “Супермалай” .
уку
Яңа әсәр өйрәнү дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
әллә ниләр, чишмә, су алып кайта, ишек алды, кар көри, буш вакыт.
21.12
62
Л.Лерон “Супермалай” тексты өстендә эш..
татар теле
Кабатлау дәресе
1
дәреслек
22.12
63
Г.Рәхим “Ялкау малай”.
уку
Яңа шигырь өйрәнү
1
Рәсемнәр
дәреслек
Көн буе, төн буе, урам сиберә.
28.12
64
Инфинитив+телим конструкциясе
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
чишмә, су алып кайта, ишек алды, кар көри, буш вакыт.
29.12
5. Минем туган көнем (18 сәгать)
16.01
65
“Туган көн - күңелле бәйрәм” хикәясе.
уку
Яңа әсәр өйрәнү дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
Күрше, мәшәкатьләре, тиздән, туганнар,чакы-рам.
09.01
66
Исемнәрнең килеш белән .төрләнеше
татар теле
кабатлау
1
таблица
Чәчәк бәйләме,көтәм
10.01
67
халык Татар .ашлары
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
татар халык ашлары исемнәрен искә төшерү.
11.01
68
.Саннар
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
таблица
Икәү, унау, беренче
12.01
69
Кушма һәм тезмә саннар.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
саннар
16.01
70
“ Гүзәл Ләйсәннәрдә” хикәясе.
уку
Яңа әсәр өйрәнү дәресе
1
дәреслек
Түрдән уз, яңа гына, кыста, ашап кара, тук.
17.01
71
Туган көн табыны.
татар теле
Яңа тема аңлату
1
Рәсемнәр
дәреслек
Татар халык исемнәре.
18.01
72
Туган көнгә чакыру язу.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
дәреслек
Сәгать алтыда башлана, туган көненә чакырам.
19.01
73
“Ак калач” уены.
уку
Уен дәрес
1
Табышмаклар, мәкальләр
23.01
74
Туган көндә.
татар теле
Катнаш дәрес
1
Дәреслек, магнитофон
Тәбәнәк, киңлеге, тарлыгы
24.01
75
“Табын янында” хикәясе.
уку
Яңа әсәр өйрәнү дәресе
1
язма эшләр дәфтәре.
Тиз-тиз , хуҗабикә (99 нчы бит)
25.01
76
“Табын янында” хикәясен үзгәртеп язу.
татар теле
Практик дәрес
1
сүзлекләр
26.01
77
Хикәя фигыль.
татар теле
Яңа тема өйрәнү дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
Шул ук, ашык, куй,
30.01
78
Хикәя фигыльнең барлыкта, юклыкта килүе.
татар теле
Яңа тема өйрәнү дәресе
1
таблицалар
Бас, сал,куй
31.01
79
Д.Аппакова “Рөстәм”.
уку
Яңа әсәр өйрәнү дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
әдәпле, кунакта,
карбыз, кулын сузды, куйды, беркөн.
01.02
80
Д.Аппакованың “Рөстәм” хикәясе өстендә эш.
татар теле.
сөйләм телен үстерү
1
дәреслек
Карбыз ашап кара.
Рөстәм, алмалар ал!
02.02
81
Д.Аппакованың “Рөстәм” хикәясе буенча диалог төзү.
уку
Яңа шигырь өйрәнү
1
дәреслек
Тырыш,ашап кара, тәмле булды
06.02
82
“Минем туган көнем” темасы буенча кабатлау.
татар теле
тикшерү, йомгакл. дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
07.02
6.Минем дустым бар (20сәгать)
30.01
83
Дус нинди була?
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
дәреслек
игътибарлы, гадел, ярдәмчел, шәфкатьле
08.02
84
Зат алмашлыкларының килеш белән төрләнеше.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
таблица
Онытмыймы, игътибарлымы
09.02
85
Билгесез үткән заман хикәя фигыль.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
дәреслек таблица
Уйлаган, күргән, билгесез
13.02
86
З.Әхмәров “Әләкче”.
уку
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
Дәреслек, сүзлек
Әләкче
14.02
87
Билгесез үткән заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше.
татар теле
Яңа тема аңлату
1
Дәреслек, таблицалар
108 нче бит
15.02
88
Билгеле киләчәк заман хикәя фигыль.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
дәреслек таблица
Уйлаячак, күрәчәк, билгеле
16.02
89
Ш.Галиев “Мин”.
уку
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
Дәреслек, сүзлек
Шук, мактанмыйм
20.02
90
Билгеле киләчәк заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
дәреслек таблица
Су коену,барачак
21.02
91
“Чын дус” хикәясе.
уку
Яңа әсәр өйрәнү дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
Иптәш, сыйныф, хикәясе, мисал чишү, ярдәм сорау, күчереп язу.
22.02
92
“Минем дусларым” темасына хикәя язу.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
Иптәш, сыйныф, хикәясе, мисал чишү, ярдәм сорау, күчереп язу.
27.02
93
Иптәшең үзеңнән яхшырак булсын!
уку
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
таблица
дәреслек
Иптәш, сыйныф, хикәясе, мисал чишү, ярдәм сорау, күчереп язу.
28.02
94
“Куркак юлдаш” әкияте.
уку
Яңа әсәр өйрәнү дәресе
1
дәреслек
Елга аркылы, урман, аша, агачка менә, агачтан төшә,каршы-сына чыга, яткан, исни, кире киткән.
01.03
95
?Кемнеке соравы
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
таблица
Аныкы, минеке
02.03
96
Н.Мәдьяров «Инде мактанмас».
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
таблица
дәреслек
Синең каршыңа, янында әйләнгән, качкан
06.03
97
Кемнеке? соравы.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
таблица
дәреслек
Минеке, аныкы, синеке
07.03
98
В.Осеева “Зәңгәр яфраклар”.
уку
Яңа әсәр өйрәнү дәресе
1
дәреслек
әйтергә онытканмын, куркам, күп ясама, сыдырырсың, саклап тотармын, капма, очлама
09.03
99
” Контроль күчереп язу “Минем дустым бар”.
татар теле
йомгакл. дәресе
1
язма эшләр дәфтәре.
13.03
100
Хаталар өстендә эш.
татар теле
тикшерү, йомгакл. дәресе
1
язма эшләр дәфтәре
14.03
101
В.Осееваның “Зәңгәр яфраклар” хикәя-се өстендә эшләүне дәвам итү.
татар теле
Яңа тема аңлату
1
дәреслек
шул ук, зәңгәр
15.03
102
“Минем дустым бар ”темасы буенча кабатлау дәресе.
татар теле
тикшерү, йомгакл. дәресе
1
дәреслек
16.03
7. Дүрт аяклы дусларыбыз (10 сәгать)
11.03
103
Исемнәрнең тартым белән төрләнеше
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
дәреслек
Эт, этем, этләр, этнең.
30.03
104
Дүрт аяклы дусларыбызның гадәтләре .
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
дәреслек
Койрыгын болгый, күзләре ут яна, томырылып чаба, минем янда бөтерелә, шатланып өрә, күзләре ялтырый, тәпиен бирә.
03.04
105
Минем этем бик акыллы.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
таблица
дәреслек
Болгый, томырылып
04.04
106
Мин зат алмашлыгының килеш белән төрләнеше
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
таблица
дәреслек
Арттан, чаба, алда, янымда
05.04
107
Х. Гарданов “Акыллы Карабай” .
уку
Яңа әсәр өйрәнү дәресе
1
дәреслек
Хөрмәт итә, ягымлы, койрыгын болгый.
06.04
108
Х. Гардановның “Акыллы Карабай” хикәясе өстендә эш .
татар теле
Теманы ныгыту,
1
дәреслек
Хөрмәт итә, ягымлы, койрыгын болгый.
10.04
109
Күрсәтү алмашлыклары.
татар теле
яңа тема аңлату
1
таблицалар
Күршедә, бәя,өлкән
11.04
110
Булган, ди, бер шаян мәче.
уку
Яңа тема аңлату
1
дәреслек
Рамай, синең этең бармы? Әйе, минем этем бар.
12.04
111
Зат алмашлыкларының килеш белән төрләнеше.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
Рәсемнәр,
дәреслек,
килешләр таблицасы
һәркем, гадәт, өрә
13.04
112
“Дүрт аяклы дусларыбыз” темасын кабатлау.
татар теле
Яңа тема аңлату
1
Рәсемнәр
дәреслек
17.04
8. Без спорт яратабыз (5 сәгать)
19.04
113
Минем сәләмәтлегем.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
Тән әгзалары исемнә-ре, сызлый, теш таби-бы, салкын.
18.04
114-115
“Мин шө-гыльләнгән спорт төре ” темасына хикәя язу.
татар теле
Яңа тема аңлату
2
Рәсемнәр
дәреслек
Чана шуа, кызына,хок-кей уйный, йөзә, спорт түгәрәге.
19.04
20.04
116
Җ.Дәрзаман “Физкультура”.
уку
сөйләм телен үстерү
1
Рәсемнәр
дәреслек
Шәп, шатлык, чыныктыра
24.04
117
“Без спорт яратабыз” темасын кабатлау.
татар теле
тикшерү, йомгакл. дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
25.04
9. Туган ягым – Татарстан (19 сәгать)
118
Г.Бәширов
“Безнең Татарстан” .
уку
Яңа әсәр өйрәнү дәресе
1
дәреслек Рәсемнәр
Үз флагы, төсле, җи-тез, яңгырый, тантана-ларда, һәрвакыт, басып җырлыйлар.
26.04
119
Татарстанда яшәүче милләтләр.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
таблица
дәреслек
Чувашлар, узара дус, дәүләт теле.
27.04
120
Дуслар иле
уку
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
таблица
дәреслек
Чувашлар, узара дус, дәүләт теле.
02.05
121
Татар милли уеннары белән таныштыру.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
Чабыш, көрәш, колга
03.05
122
Р.Миңнуллин “Туган тел” .
уку
Яңа шигырь өйрәнү
1
дәреслек
Тәңкә, чолан
04.05
123
Исем ясагыч кушымчалар.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек таблица
күрше, төзүче, көтүче.
08.05
124
Ш.Галиев “Тәмле рәхмәт”.
уку
Яңа шигырь өйрәнү
1
дәреслек
Авыз иттем, кура җиләге
10.05
125
“Сабантуй” тексты.
уку
Яңа әсәр өйрәнү дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
Танылган, атаклы, кыр эшләре бекәч, көн җылынгач, үлән белән каплангач, ашъяулык, бүләк .
11.05
126
Белдерү язу.
татар теле
Яңа материал өйрәнү
1
Рәсемнәр
дәреслек
Игътибар, белдерү, башлану вакыты
15.05
127
Контроль күчереп язу “Туган ягым – Татарстан”.
татар теле
йомгакл. дәресе
1
язма эшләр дәфтәре.
16.05
128
Хаталар өстендә эш.
татар теле
тикшерү, йомгакл. дәресе
1
язма эшләр дәфтәре
17.05
129
Татарстан елгалары.
татар теле
Яңа әсәр өйрәнү дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
Буйлап, борынгы исеме, хайваннар, дөньясы
18.05
130
Татарстан – бай һәм зур республика.
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
Бай, киң, буйлап
22.05
131
Бәйлекләр
татар теле
Яңа материал өйрәнү дәресе
1
Таблица дәреслек
Бай, киң, буйлап
23.05
132
Боерык фигыльнең юклык формасы.
Татар теле
Яңа тема өйрәнү дәресе
1
дәреслек
Бергә, һәр, чапма
24.05
133
Әкият “Шүрәле кунак җыя”.
уку
Яңа әсәр өйрәнү дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
Бәхәсләшү,сөяк, ризык
25.05
134-135
Әкият “Койрык турында әкият”.
уку
Яңа әсәр өйрәнү дәресе
2
Рәсемнәр
дәреслек
Бәти, түзмәгән,туйганчы
29.05
30.05
136
“Без Татарстанда яшибез” темасын кабатлау .
Татар теле
Кабатлау дәресе
1
Рәсемнәр
дәреслек
31.05
ПРОГРАММАНЫҢ ЭЧТӘЛЕГЕ
1. Яңа уку елы котлы булсын! (17 сәгать)
2. Мин өйдә булышчы (19 сәгать)
3. Ничек эндәшәсең, шулай җавап бирерләр (10 сәгать)
4. Бергә эшлә, бергә аша(18 сәгать)
5. Минем туган көнем (18 сәгать)
6. Минем дустым бар (20 сәгать)
7. Дүрт аяклы дусларыбыз (10 сәгать)
8. Без спорт яратабыз (5сәгать)
9. Туган ягым – Татарстан (19 сәгать)
БЕЛЕМ ҺӘМ КҮНЕКМӘЛӘРГӘ ТӨП ТАЛӘПЛӘР
I дәрәҗә
программага кертелгән һәм өйрәнелгән темага 4 тән дә ким булмаган гади җөмлә кертеп, кечкенә хикәя төзеп сөйләү;
төрле типтагы сорау һәм җавап репликаларын кулланып, көндәлек тормыш белән бәйле ситуацияләргә диалог төзү (һәр укучы әйтә торган җөмләләр саны 4 тән ким булмаска тиеш);
татар сөйләменә, этикетына караган танышу, исәнләшү, саубуллашу, рәхмәт әйтү, гафу үтенү, котлау сүзләрен урынлы куллана белү;
укылган яки тыңланган текстның эчтәлеге буенча, әңгәмәдә катнашып, үз фикереңне әйтә белү;
русча-татарча, татарча-русча сүзлекләр һәм белешмәләр белән эш итә белү;
төшереп калдырылган хәрефләрне куеп, сүзләрне күчереп язу;
басма хәрефләр белән язылган 75-85 сүздән торган кечкенә текстларны дөрес итеп күчереп язу.
II дәрәҗә
программага кертелгән һәм өйрәнелгән темага 3 тән дә ким булмаган гади җөмлә кертеп, күрсәтмәлелек һәм терәк сүзләр ярдәмендә, кечкенә хикәя төзеп сөйләү;
төрле типтагы сорау һәм җавап репликаларын кулланып, көндәлек тормыш белән бәйле ситуацияләргә диалог төзү (һәр укучы әйтә торган җөмләләр саны 3 тән ким булмаска тиеш);
исәнләшү, саубуллашу, рәхмәт әйтү, гафу үтенү, котлау сүзләрен урынлы куллана белү;
укылган яки тыңланган текстның эчтәлеге буенча, әңгәмәдә катнашып, гади җөмләләр ярдәмендә үз фикереңне әйтә белү;
русча-татарча, татарча-русча сүзлекләр һәм белешмәләр белән эш итә белү;
төшереп калдырылган хәрефләрне куеп, сүзләрне күчереп язу;
басма хәрефләр белән язылган 75-80 сүздән торган кечкенә текстларны дөрес итеп күчереп язу.
III дәрәҗә
программага кертелгән һәм өйрәнелгән темага 2 дән дә ким булмаган гади җөмлә кертеп, күрсәтмәлелек һәм терәк сүзләр ярдәмендә, кечкенә хикәя төзеп сөйләү;
исәнләшү, саубуллашу, рәхмәт әйтү, гафу үтенү, котлау сүзләрен урынлы куллана белү;
укылган яки тыңланган текстның эчтәлеге буенча, әңгәмәдә катнашып, гади җөмләләр ярдәмендә үз фикереңне әйтә белү;
русча-татарча, татарча-русча сүзлекләр һәм белешмәләр белән эш итә белү;
төшереп калдырылган хәрефләрне куеп, (укытучы ярдәме белән) сүзләрне күчереп язу;
басма хәрефләр белән язылган 70-75 сүздән торган кечкенә текстларны дөрес итеп күчереп язу.
IV дәрәҗә
программага кертелгән һәм өйрәнелгән темага 2 дән дә ким булмаган гади җөмлә ярдәмендә җавап бирү;
исәнләшү, саубуллашу, рәхмәт әйтү, гафу үтенү, котлау сүзләрен урынлы куллана белү;
көндәлек тормыш белән бәйле ситуацияләргә диалогта катнашу, гади җөмләләр белән аралашу;
русча-татарча, татарча-русча сүзлекләр һәм белешмәләр белән эш итә белү;
төшереп калдырылган хәрефләрне куеп,( укытучы ярдәме белән) сүзләрне күчереп язу;
басма хәрефләр белән язылган 70-75 сүздән торган кечкенә текстларны дөрес итеп күчереп язу.
УКЫТУ ПРОЦЕССЫНДА МАТЕРИАЛ–ТЕХНИК ТӘЭМИН ИТЕЛЕШ
Дәреслек:
Хәйдарова Р.З., Татар теле. 5нче сыйныф (рус телендә сөйләшүче балалар өчен). – Казан: Татарстан китап нәшрияты, 2011г.
Укытучы өчен әдәбият:
“VIII төр махсус (коррекцияләү) рус гомуми белем бирү мәктәбендә татар теле укыту программасы” (рус
телендә сөйләшүче балалар өчен) 1-9 сыйныфлар. Казан 2009 ел.
Хәйдарова Р.З., Белоусова Л.Д., Хабибуллина Э.Н. Татар теле. 5нче сыйныф (рус телендә сөйләшүче
балалар өчен). – Казан: Мәгариф, 2001г.
Хәйдарова Р.З., Татар теле. 5нче сыйныф (рус телендә сөйләшүче балалар өчен). – Казан: Татарстан китап
нәшрияты, 2011г.
3. Татар теленнән күнегүләр һәм тестлар.-Казан: Яңалиф, 2006
Р.З. Хайдарова, Р.Л. Малафеева. Татарский язык в таблицах (Таблицы по татарскому языку для работы с русскоязычными учащимися).
Җиһазлар:
1.ТР электрон белем бирү сайты.
2.Электрон сайтлар.
3.Ноутбук.
4. Махсус дискларда татар теле дәресләре
