Сабақтың тақырыбы
Мағынасы қарама-қарсы сөздер
(Антонимдер)
Сабақтың мақсаты
1. Мағынасы қарама-қарсы сөздерді меңгерту және сөз мағынасына мән беруді үйрету,түсіндіру.
2. Оқушылардың есте сақтауын және тілін,сөздік қорын дамыту.
3. Тез ойлауға,дұрыс шешім қабылдауға,бірін-бірі сыйлауға тәрбиелеу. Халық педагогикасын дәріптеуге үйрету.
Күтілетін нәтиже
- сөйлем, мәтін ішінен мағынасы қарама-қарсы сөздерді таба алады;
-берілген сөздерге мағынасы қарама-қарсы сөздерді ойлап таба алады;
-мағынасы қарама-қарсы сөздерді сабақта қолдана алады;
- оқушылардың сыни ойлауы қалыптасады;
Түйінді идеялар
Оқушылар қарама-қарсы мағыналы сөздерді табуға берілген тест жұмыстарында дұрыс жауапты көрсете алу керек.Құрамында мағынасы қарама-қарсы сөздері бар мақал-мәтелдерді, жаңылтпаштар мен жұмбақтарды жаттап алуы тиіс.
Әдіс- тәсілдер
«Эссе», «Сәйкестендіру тесті», жұмысы, халық даналығы, дидактикалық ойын әдістері, 7 модуль.
Дереккөздер мен
керектіжабдықтар
Оқулық, плакаттар, маркерлер, бағалау парағы, интербелсенді тақта, үлестірмелі парақшалар.
Сабақ барысы:
Мұғалімнің сабақ бойынша жазбалары
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
1.Психологиялық дайындық 2мин
Көшбасшылық модулі
«Алтын тәж» психологиялық ойыны
/Мұғалім көшбасшылығымен жүзеге асырылады/
Сабақтың ұраны: «Көп білсең , білім шыңына жетерсің» -осы айтылған ұранымызға сәйкес мынадай баспалдақтардан өтсек, білім шыңына жетеміз.Оқушыларға баспалдақ атауларымен таныстыру.
Оқушылар шеңберге тұрады.«Жүрек жылуы» өлеңі
Үлкенге де сіз,
Кішіге де сіз,
Сәлем бердік сіздерге
Құрметпенен біз.
Осыдан кейін шеңберге жиналып, «Алтын тәж» ойынын ойнайды. Мұғалім бастайды: «Мен зиялы Зинатпын ...» әрі қарай оқушылар өз есімдеріне әдемі тіркес ойлап тауып,ойынды жалғастырады.
2. 1-баспалдақ
«сионимды еске түсіру»
Өткен материалды еске түсіру. 3мин
«Қалт етпей қағып ал, жауабын тауып ал» арқылы мынандай сұрақтарды қоямын:
1. Сөз дегеніміз не?
2. Сөздер неден құралады?
3. Сөз және оның мағынасын неше топқа бөліп қарастырамыз?
4. «Ашық» деген сөздің басқа мағынасына мысал келтір.
5. Білгішбектің сендерге айтқан ақылын айтып берші.
Оқушылардың жауаптары:
1. Адамдар бір-бірін тіл арқылы түсінісетін болса, сол тілдің басты құралы — сөз. Сөз дегеніміз — заттың, түрлі құбылыстың, қимыл-әрекеттердің атауы.
2.Сөздер дыбыстардан құралады.
3.Сөз және оның мағынасын 3 топқа бөліп қарастырамыз.
4.Терезе ашық немесе мінезі ашық.
5.Сөздің мағынасын дұрыс түсініп, білетін болсаңдар, қоршаған ортаны да жақсы біліп танисыңдар.
3.Қызығушылық
ты ояту 3 мин
Топқа бөлу
Оқыту мен оқудағы жаңа әдіс-тәсілдер
/Диалогтік оқыту/
Жаңа сабақты түсіндіру
6 мин
/Жас ерекшеліктеріне сай оқыту/
/АКТ-мен жұмыс/
«Суреттер сөйлейді» әдісі
Оқушыларды суреттер арқылы топқа бөліп аламын.
Сабақтың тақырыбы мен мақсаты анықталған соң, жаңа сабақты түсіндіремін.
Интербелсенді тақта арқылы жаңа сабақты түсіндіру.
Мағынасы қарама –қарсы сөздер- олар бір сөз табына жатады, мағыналары бір-біріне қарсы айтылады.Мысалы: биік-аласа, үлкен-кіші, алыс-жақын.
ауыр-жеңіл, кең-тар,
ыстық-суық,
жас-кәрі
артық-кем,
аш-тоқ,
арық-семіз,
оңай-қиын
озу-қалу,
кету-келу,
қону-ұшу,
шашу-жинау,
ашу-жабу,
кіру-шығу,
күлу-жылау,
сату-алу
өтірік-шын,
обал-сауап,
алғыс-қарғыс,
рахат-бейнет,
бақ-сор,
өмір-өлім,
пайда-зиян,
жаз-қыс,
күн-түн
анау-мынау,
әне-міне,
осы-сол
ерте-кеш,
ақырын-шапшаң,
жоғары-төмен,
алыс-жақын,
әрі-бері
Қазақ тілінде мақал-мәтелдерде, жұмбақтарда, жаңылтпаштарда кездеседі.
Мысалы:
Үстіне тігіп көк шатыр,
Астында қызыл дәу жатыр
(қызылша)
***
Сырты жасыл қатты
Іші қызыл тәтті.
(қарбыз)
1.Жіптің ұзыны, сөздің қысқасы жақсы.
2.Дұшпан күлдіріп айтады,
Дос жылатып айтады.
3.Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен
1.Ақ тайлақ ақ па?
Қара тайлақ ақ па?
2.Күн бе, түн бе,
Пілге мінбе.
3.Екеуінің жасы шамалас,
Бірінің шашы – қара шаш,
Екіншісінің шашы ақ шаш аралас.
Оқушылар қолдарындағы суреттерді құрастырғаннан кейін ондағы шыққан суреттерге қарай отырып, не түсінгендерін айтады.Қарама-қарсы мағыналы сөздерді айта отырып, жаңа сабақтың тақырыбын ашады.Суреттерді салыстырып айтады.Мысалы: көңілді бала- бкөңілсіз бала. Мақсатын құрастырады.
Бөлінген топтар бойынша орындарына отырып, араларынан топ басшысын сайлайды.Сол оқушыға бағалау парақшасы тапсырылады.
Оқушылар мұғаліммен бірге қорытып шығарады.Тақтадағы бұлт тамшыларын оң қарату арқылы жалпы ережелер жинағын оқушылар хормен айтып шығады.
4.Мағынаны тану 22 мин
2-баспалдақ «Ізденген жетер мұратқа»
Оқулықпен жұмыс.
3-баспалдақ
«Ойлы болсаң, озып көр»
Сергіту сәті 2 мин
АКТ-мен жұмыс
Көшбасшылық модулі
4-баспалдақ
«Тапқыр болсаң, тауып көр»
Талантты және дарынды оқушылармен жұмыс
Сыни тұрғыдан ойлау модульдері
5-баспалдақ
«Білгенге маржан»
Оқушылардың сыни ойлауы
6-баспалдақ
«Ұйымдасып орындаймыз, басқа топты қолдаймыз»
Сыни тұрғыдан ойлау модулі
Оқушыларға оқулықпен жұмыстың алғашқы жаттығуын орындау жұмысы тапсырылады.
Дәптерге жаттығу жұмысын қадағалай отырып жазғызу.
Мұғалім көшбасшылығымен сергіту сәтін орындаттыру.
Тақтаға синонимдес сөздерді жазу. оқушылармен орындатамын.
Дарынды оқушыларға «Эссе» жазу
Басқа оқушыларға «Сәйкестендіру тесті»
Дәптерге келесі жаттығуды жеке-жеке орындату.Оқушыларды сыни ойлай отырып, дәлелдеуге үйрету.құпия,жас,үйір т.б сөздеріне синоним антонимдерін табу.
Оқушыларға Дағды мен ишара әңгімесінен синонимдес сөздерді табу.
87-жаттығу.Оқушылар өлеңді мәнерлеп оқи отырып, ішінен мағынасы қарама-қарсы сөздерді табады.
88-жаттығу.Оқушылар бөлінген 2 топ бойынша өз топтарына берілген тақырыптан топтар синонм антонимдерді тауып жазады.Мағынасын ажыратыды түсіндіреді.
-Оқушылар интербелсенді тақта арқылы би билеп, бойларын сергітеді.
Оқушылар тақтада ілініп тұрған плакатта берілген сөздерге мағынасы қарама-қарсы сөздер жазады.
Оқушыларға аталған тапсырмалар ұсынылады.
Дарынды оқушылар антоним сөздерді пайдаланып туған жер және отбасы тақырыптарына шағын ээсе жазады.Қалған оқушылар
«Сәйкестендіру тесті»
Үлкен Лас
Күн Жіңішке
Биік Кіші
Таза Түн
Жуан Аласа
Оқушылар мағыналары қарама-қарсы сөздерді теріп жазады.Кейбір сөздердің мағынасы қарама-қарсы сөздер тобын құрай алмайтынын дәлелдейді.
Оқушылар мәтіннен тапқан сөздеріне оқушылар жауабын айтып.Жатқа қайталайды.
Берілген тапсырма бойынша қарама қарсы сөздер айтады кейін оқушылар сол сөзге қарама қарсы сөз айтады, Бір-бірлеріне қол шапалақтау арқылы бағалайды.
5.Ой толғаныс
2 мин
7- баспалдақ
«Білім шыңы» ТЕСТ жұмысы
Оқушыларға жекелей электронды тест беремін.Оқушылар тестті жеке-жеке әр ноутбукте орындайды.
Жауаптары:
1.а
2.ә
3.б
4.а
5.ә
-Оқушылар тесттің жауаптарын белгілеп, өздерін өздері тексереді.
1.Мағынасы қарама-қарсы сөздер қалай аталады?
а/ антоним
ә/ қарсы сөздер
б/ мағынасы жуық сөздер
2.Жабық сөзіне мағынасы қарсы сөзді тап:
а/түзу
ә/ашық
б/жауып тастау
3.Кәрі-жас қарама-қарсы сөздері қандай сөз табынан болып тұр
а/етістік
ә/зат есім
б/сын есім
4.Етістіктен болып тұрған мағынасы қарама-қарсы сөздерді көрсет
а/ ашу-жабу
ә/ алыс-жақын
б/ ақ-қара
5.Құрамында мағынасы қарама-қарсы сөзі бар мақалды көрсет
а/Алма қызыл.
ә/Ашу-дұшпан, ақыл-дос.
б/Күн мен түн.
Сабақты бағалау: /Оқыту үшін бағалау, оқуды бағалау/ модулі, Формативті бағалау-ынталандыру: оқушыларға смайликтер таратылады.Табыс критерийлері арқылы бағалау.Топ басшылары өз топтарындағы оқушыларды критерий арқылы бағалайды. 3мин
Кейінгі оқу: 90-жаттығу, 42 бет.Рубаилар жаттау.ішінен ауыспалы мағыналарды тауып келу.
Кері байланыс /Рефлексия/: 2мин
Өзіңді бағала!
Сабақ Мен сабақта...Қорытынды
1. Қызықты 1. Жұмыс істедім 1. Сабақты түсіндім
2. Көңілсіз 2. Демалдым
2. Бұрынғыдан да көп түсіндім
3. Айырмашылығы жоқ 3. Басқа оқушыға 3. Түсінбедім
көмектестім
Сабақ бойынша өзгертулер:
Мектеп: Свободный орта мектебі Күні : 28 қыркүйек
Мұғалім есімі: Байдильдина.Н
Сынып: 5
Қатысқандар саны: 6
Қатыспағандар саны:0
Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)
Көп мағыналысөздер ұғымын кеңейту арқылы, сөздердісөйлем ішінде тауып,түрлеріне ажырата алу.
Сабақ мақсаттары
Барлық оқушылар
Көп мағыналы сөздер бойынша толық мағлұмат алу
Оқушылардың басым бөлігі
Көп мағыналы сөздерді сөйлем ішінде тауып,түрлеріне ажырата алады.
Кейбір оқушылар
5жолды өлең құра алады
Тілдік мақсат
жаттығу барысында көп мағыналы сөздерді таба алады
Негізгі сөздер мен тіркестер
Септіктердің атаулары
Сыныптағы диалог/жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер:
Талқылауға арналған тармақтар:
түрлері, мағыналары
Сіз неліктен.... екенін айта аласыз ба?
Көп мағыналардың түрлері?
Жазылым бойынша ұсыныстар:
Жаттығуларды орындау
Алдыңғы тақырып
Диологтық оқыту арқылы үй тапсырмасын тексеру.(зат есім)
Жоспар
Жоспарланған уақыт
Жоспарланған жаттығулар(төменде жоспарланған жаттығулармен қатар,ескертпелерді жазыңыз )
Ресурстар
45 минут
Басталу
3мин
Сынып оқушыларына жағымды ахуал туғызу, топқа бөлу (сандықшадан қиынды қағаздар алу арқылы)
Шаттық шеңберін құрып,бір-біріне сәттілік тілеу .
Сандықшаның ішінде зат және есімдер деген сөз таңдау арқылы екі топқа бөлінеді.
Баяу әуен
Сандықша мен қималар.
Негізгі бөлім
4мин
8мин
7мин
5мин
10мин
1.Тақтамен жұмыс. Көп мағыналы сөздрді теріп жазу.(АКТ)
Миға шабуыл :
Тақтада ілінген сұраққа жауап беру арқылы не? сұрағына жауап беретін зат есім (ара) ашылады. Ара сөзнің мағынасын ашып жазу. Яғни бүгін біз көп мағыналы сөздер жайлы әңгімелесеміз.
Бас зат есім- бір адамның айуанның жәңдіктің дене мүшесі; 2. Шөптің,ағаштың жоғарғы жағы;3. Таудың ең үсті төбесі; 4. Өзеннің ,бұлақтың басталған жері;5. Таяқтың ұшы; балтанын,шоттың жүзі,бас жағы: бір нәрсенің айналасы.
Топтық жұмыс
I- топ.Көз,бет деген сөздерінің мағынасын ашу
II- топ. Жол,қану деген сөздерін мағынасын ашу
Кітаппен жұмыс
54-жаттығуды орындау
Мәтінді көшіріп жазып,көп мағыналы сөздерді табыңдар.
Сергіту сәті
«Ойнаймыз да, ойлаймыз » ойыны. Допты лақтыру арқылы көп мағыналы сөздерді атау.
Шығармашылық тапсырма
I-топқа сөз жұмбақ құру
II-топ алдарында жатқан журналдардан зат есімнің сұрағына жауап беретің суреттерді қиып жапсыру
Сөздер,интербелсенді тақта
Сөздер,интербелсенді тақта
Интерактивті тақтадан көрсету арқылы
Доп
Плакат,журналдар
Қорытынды бөлім
Бағалау жинақтау
Бағалау
5мин
ББҮ-әдіс кестесі арқылы
Үй тапсырмасы
Берілген көп мағыналы сөздерге каласстер құру.
Екі топ бір – бірін бағалау,бағалау кретиалары арқылы. Екі жұлдыз, бір тілек арқылы бағалау.
Қосымша ақпарат
Үлгерімі жоғары оқушыға . көп мағыналы сөздерге 5 жолды өлен құру.
Қабілеті төмен оқушыға. Бір көп мағыналы сөзге талдау жасау..
Саралау-cіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?
Бағалау оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?
Пәнаралық байланыс қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс құндылықтардағы байланыс
Рефлексия
Сабақ/оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?
Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз.
Қорытынды бағамдау
Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1:
Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да,оқуды да ескеріңіз)?
1:
