Тема: Исемнәрнең тартым һәм килеш белән төрләнешен кабатлау.
1. Килеш һәм тартым категорияләре турындагы теоретик белемнәрне яңарту.
2. Теоретик белемнәрне гамәли куллану күнекмәләрен ныгыту.
3. Белемнәрне системага салу, модель белән эшләү күнекмәләрен булдыру.
4. Төркемнәрдә һәм мөстәкыйль эшләү күнекмәләрен ныгыту.
5. Туган якка мәхәббәт, аның белән горурлану хисләрен үстерү.
Дәрес тибы: Белемнәрне ныгыту.
Җиһазлау: дәреслек, ярдәмлек, схема
Укытучы эшчәнлеге
Укучы эшчәнлеге
Уку-укыту гамәлләре
Мотивация
Шигъри юллар белән укучыларны сәламләү.
Тәрәзәдән кояш карый,
Елмая, көлә.
Нинди рәхәт, нинди якты,
Елмайыйк без дә.
Дәресне Р. Рәхимов шигыреннән өзек тыңлаудан башлау.
Җырлый-җырлый күтәреләм
Тормышның үрләренә.
Шатлыгым да, хәсрәтем дә
Тик туган җирдә генә.
Саләмне тыңлау, бер-берләренә яхшы кәеф теләп эшкә керешү.
Тыңлаган әсәрләр буенча сораулар бирә белү;
әхлакый-этик бәяләү
социаль һәм шәхси бәяләрдән чыгып,шәхеснең мораль сайланышында үзләштерү эчтәлеген бәяләү
Актуализация
Теоретик белемнәрне яңарту,
вариантлап башкаралар (1 в. – килеш, 2 в. - тартым).
“Модель Фрейер” төзү.
үзенчәлеге
Функциясе
кире мисал
мисал
Өй эшенә бирелгән күнегүне тикшерү (54нче күнегү)
Укучылар теоретик белемнәрен яңарталар, язмача җавап бирәләр.
Бер-берсенең эшләрен тикшерәләр, бәялиләр.
Телдән җавап бирәләр.
Соңгы нәтиҗәләрне исәпкә алып, максатларның эзлеклелеген билгеләү.план төзү һәм эшнең эзлеклелеге
Прогнозлау(алдан фаразлау)
Нәтиҗәгә соклану һәм аның үзләштерү дәрәҗәсен билгеләү,аның вакытлы характеристикалары
Укучы нинди авырлыклар белән очраша?
Дәреснең максатларын ачу.
Өзекне тыңлау, аерып күрсәткән сүзләрнең үзенчәлекләрен билгеләү.
Яшәгән ул бөтен гомере буе,
Җиргә гашыйк булып яшәгән.
Кайгыларын җиңсә,
Шатлык килсә,
Төбе-тамыры белән яшәргән.
(Г. Латыйп)
Укучылар тарафыннан белгән яки әлегәчә белмәгән күнекмәләрне үзара бәйләү; Планлаштыру;
Авырлык
тан чыгу юллары.
Таблица, модельлләр белән эшләү.
Модельләр белән эшлиләр.
Сорауларга җавап бирәләр, аңлаталар.
- проблеманың әйтелеше яки бирелеше
-эзләнүле һәм иҗади характердагы проблемаларны чишү юлларын мөстәкыйль табу.
Материал
ны беренчел ныгыту.
Биремнәр төркемдә эшләнә.
1.Тактадагы шигырь өстендә эшләү. Укучыларның нәтиҗәләре белән чагыштыру, модель төзү.
- Исемнәрне табу, килешләрен билгеләү, кушымча төрлелеген аңлату.
Сандугач, сандугач,
Китмә, китмә, сандугач!..
Курыкма син кошлардан,
Кал син башка кошлардан,
Саклармын салкын җилдән,
Китмә син туган илдән.
(Г. Зәйнәшева)
2.“Кем тизрәк” уены. (Җәядәге исемнәргә тиешле кушымчалар өстәп язу, табышмакның җавабын табу).
1нче төркем.
Сары эшләпә кигәннәр,
Җем-җем итә күзләре.
Гел (кояш) караганга.
Кояш төсле йөзләре. (көнбагыш)
2нче төркем.
Үзем ап-ак, вак-вак йомры,
Мул итеп уңыш бирәм.
Вакытында җыймасагыз,
(Өй) чыгып йөгерәм. (борчак)
Таблицаны искә төшерәләр, алдагы дәресләрдә өйрәнгәннәрне искә төшерәләр. Фикерләрен сыйныфка аңлаталар.
Төркемдә эшлиләр, җавабын табалар, сыйныфка җавапны дәлилләп аңлаталар.
Биремне дәфтәргә язып куялар.
Төркемнең эшенә бәя бирәләр.
Төрле фикерләрне исәпкә алу, үз позициясен нигезләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешен ачыклау,
- логик фикерләү чылбырын төзү,
- исбатлау.
Телдән аңлату.
Физкультминутка
Ак куян басып тора,
Колакларын селкетә.
Менә шулай, менә шулай
Колакларын селкетә.
Ак куян басып тора,
Ул кулларын җылыта.
Менә шулай, менә шулай
Ул кулларын җылыта.
Ак куян басып тора,
Аякларын җылыта.
Менә шулай, менә шулай
Аякларын җылыта.
Тыңлыйлар, хәрәкәтләрне башкаралар.
Ишетеп аңлау
Мөстә
кыйль эш.
Биремне башкару рәвешен аңлату. (Мөстәкыйль эшләү).
Тел, йорт сүзләрен тартым белән төрләндерү.
2.Сүзләр файдаланып җөмләләр төзү.
Сүзләрне тартым белән төрләндерәләр. Тактадагы үрнәк буенча тикшерәләр.
Җөмләләрен сыйныфка укыйлар.
Эшләрен бәялиләр.
Үрнәк буенча тикшерәләр, үзбәя.
Нәтиҗәгә соклану һәм аның үзләштерү дәрәҗәсен билгеләү ,аның вакытлы характеристикалары. Контроль.
Кабатлау һәм ныгыту күнегүләре.
Төркемдә эшләү:
Биремне аңлату, эшләү рәвешен төшендерү.
1нче төркем.
Сүзләргә тиешле кушымчаларны ялгагыз.
Шәһәр + 1зат берлек сан тартым кушымчасы + чыгыш килеше;
Казан + 1зат күплек сан тартым кушымчасы + иялек килеше кушымчасы;
Бәйрәм + 3зат күплек сан кушымчасы + төшем килеше кушымчасы;
Бала + 2зат күплек сан тартым кушымчасы + юнәлеш килеше кушымчасы.
2нче төркем.
Сүзләргә нинди кушымча өстәлгәнен аңлатыгыз.
Авылымнан, өебезнең, кешеләрен, урамыгызга.
Бергәләп эшлиләр, чагыштыралар. Күрсәтмә материал белән эшлиләр.
Сорауларга җавап бирәләр, киңәшеп төркемдә эшлиләр.
Төркемдә эшләү Төрле фикерләрне исәпкә алу, үз позициясен нигезләү, логик фикерләү чылбырын төзү.
Тикшерү, коррекцияләү, иптәшеңнең эшчәнлеген бәяләү, үз фикереңне тулы әйтә белү.
Рефлексия. Өй эше.
Дәрескә йомгак ясау.
Бәхет исә ерак түгел безгә,
Яралган ул көнем-төнемнән.
Аерылмаган кебек ул илемнән,
Аерылмасын туган телемнән.
(Ф. Сафин)
Үзбәя.
1. Тартым һәм килеш белән төрләнгән 5 исемне кулланып 5 җөмлә төзегез.
2. Кагыйдәләрне кабатлагыз.
Үз эшен, иптәшләренең җавапларын, үз хезмәтен бәяли белү.
Эш төре
“Модель Фрейер” ны төзү
Табышмаклар белән эш
Мөстәкыйль эш
Төркемдә эшләү
