«Каралды» «Килешенде» «Раслыйм»
МБ җитәкчесе «5нче лицей»ГБМБУ-нең уку-укыту һәм «5 нче лицей »ГБМБУ директоры
__________/Г.Г.Таһирова/ милли мәсьәләләр буенча ___________/Г.Г.Рәхмәтуллина/
Беркетмә № директор урынбасары Боерык №
« » _________ 2016 нчы ел. __________/Д.А..Шәфиева/ « » ___________2016 нчы ел.
« » __________ 2016 нчы ел.
Казан шәһәре Вахитов районы
«5 нче лицей » гомуми белем муниципаль бюджет учреждениесе
6 нчы СЫЙНЫФНЫҢ ТАТАР ТӨРКЕМЕ ӨЧЕН ТАТАР ТЕЛЕННӘН
ЭШ ПРОГРАММАСЫ
Камалиева Гөлназ Илдус кызы, татар теле һәм әдәбиятыннан төп гомуми белем бирү программасын гамәлгә куючы
педагогик хезмәткәр
Педагогик киңәшмәнең
____нче утырышында каралды
“_____” _______, 2016 нчы ел
2016-2017 нче уку елы.
Аңлатма язуы
Татар теле
6 нчы сыйныф (татар группасы)
Еллык сәгать саны: барлыгы 105 сәг.,атнага 3 сәгать
6 нчы сыйныф өчен эш программасы түбәндәге документларга нигезләнеп төзелде:
Россия Федерациясенең 29 нчы декабрь 2012нче елда чыккан 273нче номерлы «Мәгариф турындагы» Федераль Законы;
Татарстан Республикасының 22 нче июль 2013 нче елда чыккан 68 нче номерлы «Мәгариф турындагы» Законы;
Татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты. – ТР Мәгариф һәм Фән министрлыгы;
ТР Мәгариф һәм Фән министрлыгының «Белем бирүнең вакытлы дәүләт стандартларын раслау турындагы боерыгы»;
2014-2018 нче елларга гражданлык килешүен ныгыту турындагы Казан шәһәре башкарма комитеты программасы карары;
«Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы» (Ф.Ф.Харисов, Ч.М. Харисова,В.А. Гарипова, Р.Р. Җамалетдинов, Р.Ф.Җамалетдинова. Казан. «Мәгариф» нәшрияты, 2010)
Рус мәктәпләрендә укучы татар баларына ана теле: төп һәм урта (тулы) гомуми белем бирү программасы (V – XI сыйныфлар өчен гомуми программа) Төзүчеләр - Ф.Ф.Харисов, Ч.М. Харисова, Г. Р. Шакирова. Казан. 2013
ТР Казан шәһәре ГБМБУ “5 нче лицей”ның Педагогик киңәшмә карары нигезендә расланган 2016-2017 нче уку елына укыту планы.
Укыту фәненең уку планында тоткан урыны.
Лицейның 2016-2017 нче уку елына төзелгән уку-укыту планында каралганча , татар теленнән атнага 3 сәгать исәбеннән елга 105 сәгатькә төзелде.
Дәреслек: Татар теле: рус телендә төп гомуми белем бирү мәкт. 6 нчы сыйныфы өчен дәреслек (татар балалары өчен) Н.В.Максимов, З.М.Хәмидуллина Казан, Татарстан китап нәшрияты, 2015.
Эш программасы структурасы
Татар әдәбиятының эш программасы өч өлештән тора: аңлатма язуыннан, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән.
Эш программасының эчтәлеге.
Тел- гаҗәеп күренеш. Ул кешеләргә үзара аңлашу, аралашу өчен хезмәт итә. Тел фикерләү нәтиҗәләрен беркетеп бару өчен кирәк. Тел ярдәмендә халкыбызның туплаган тәҗрибәсе, аның рухи, мәдәни байлыгы, ирешелгән уңышлары яңа буыннарга күчә.
Безнең максат үз ана телендә сөйләшә, аралаша һәм үз фикерен матур, җыйнак, төгәл итеп җиткерә белүче шәхес тәрбияләү. Шундый шәхес кенә бүгенге көндә көндәшлеккә сәләтле шәхесбула ала.
Бу программа да рус мәктәпләрендә укучы татар балаларына татар теле буенча системалы, фәнни яктан ныклы белем бирүгә нигезләнә. Укучыларда тел һәм сөйләм күнекмәләре булдыру, дөньяны танып белү игътибар үзәгендә. Бу исә үз телеңне камил белү, башка фәннәрне яхшырак үзләштерү өчен дә җирлек булып тора.
Татар төркемендә татар теле укытуның максаты:
- укучыларда лингвистик аралашу, этнокультура өлкәсенә караган компетенцияләр булдыру рус мәктәбендә татар теленә өйрәтү.
- лингвистик компетенция (укучыларның ана теленнән мәгълүматлыгы) фонемалар, морфемалар, сүз ясалышы, сүзтезмәләр, җөмләләр, җөмлә кисәкләре, лексик һәм грамматик берәмлекләр, лингвистик анализны үз эченә ала.
Коммуникатив (аралашу) компетенция ул – башкалар әйткәнне аңлау һәм үз фикереңне белдерү өчен тупланган белем, осталык, күнекмәләр җыелмасы; хәзерге татар әдәби теле нормаларына ия булу, сүз байлыгын, сөйләмнең грамматик ягын дөрес үзләштерү; телдән һәм язма формада бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен булдыру.
Этнокультура өлкәсенә караган компетенция, ягъни телне милли-мәдәни яссылыкта үзләштерү ул- укучыларны сөйләмгә өйрәткәндә, рухи, эстетик тәрбия һәм белем бирү чарасы буларак,милли үзенчәлекләрне чагылдырган текстлар белән эшләү, тормыш-көнкүреш, гореф-гадәт үзенчәлекләрен, сынлы сәнгать әсәрләрен, халык авыз иҗаты үрнәкләрен белү, татар сөйләм этикетына ия булу.
Рус мәктәбендә ана теле буларак татар теле укытуның төп бурычларыннан түбәндәгеләрне санап китәргә була:
Татар телен өйрәнүгә кызыксынуны көчәйтү.
Үз милләтеңә, телеңә хөрмәт белән карарга өйрәтү, шулай ук татар теле аша башка милләт вәкилләренә, аларның рухи мирасына мәхәббәт хисе тәрбияләү.
Татар теленең барлык тармаклары буенча эзлекле рәвештә фәнни белем бирү.
Сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча ныклы күнекмәләр булдыру. Туган телдә матур һәм дөрес аралашырга өйрәтү.
Телдән һәм язма сөйләм осталыгы һәм күнекмәләрен камилләштерү. Көндәлек тормышта татар теле мөмкинлекләреннән тулысынча файдалана белергә өйрәтү.
Туган тел аша өзлексез белем һәм тәҗрибә туплау.
5 нче сыйныфта укучылар авазлар, аларның классификациясе турында тулы мәгълүмат ала, авазларга характеристика бирергә, татар теленең сүзлек составын килеп чыгышы, кулланылу өлкәсе һәм активлыгы ягыннан тикшерергә, сүзлекләрнең төрләрен танырга, аларны кулланырга, сүззнең тамырын һәм кушымчасын табарга, кушымчаларның төрләрен һәм функцияләрен аера белергә, ясалыш төрен билгеләргә, өйрәнелгән теоретик белемнәрне практикада кулланырга, бәйләнешле сөйләм төзергә, терәк сүзләр кулланып, хикәяләр төзергә, диалоглар, план төзергә, тәрҗемә итергә, изложение, сочинениеләр язарга өйрәнә
6 нчы сыйныфта морфология бүлеге өйрәнелә башлый. Аңа өйрәтүнең төп бурычлары:
1) сүз төркемнәре турында тирән мәгълүмат бирү һәм аларны аерырга өйрәтү;
2) исемнәр төрләнешен контекстта карау;
3) укучыларның сүз байлыгын сүз төркемнәре хисабына баету;
4) морфология курсын бәйләнешле сөйләмә һәм язма телгә таянып ныгыту;
5) сүз төркемнәрен үзләштереп, дөрес укырга һәм язарга өйрәтү.
6 нчы сыйныфта исем темасы буенча өйрәнгәннәр искә төшерелә.
Укучылар үзләштерергә тиешле белем һәм күнекмәләргә исемнең ясалыш ысулларын билгеләү, исемгә морфологик анализ ясау, сыйфатны тексста тану, төркемчәләрен билгеләү, асыл һәм нисби сыйфатларны бер – берсеннән аеру, исемләшкән сыйфатларны тикшерү, сөйләмдә куллану, сыйфатның ясалышын билгеләү, аңа морфологик анализ ясау керә.
Укучылар саннарның саналмыш белән куллану үзенчәлеген, исемләшүен, төркемчәләрен, ясалыш төрләрен, дөрес язылышын белергә, санга морфологик анализ ясый белергә; алмашлыкның функциясен, төркемчәләрен, сөйләмдәге әһәмиятен белергә һәм урынлы кулланырга, алмашлыкка морфологик анализ ясый белергә тиеш.
Программаны үзләштерүдән көтелгән нәтиҗәләр
Аралашу компетенциясе – барлык сөйләм эшчәнлеге төрләренә ия булу, башкалар әйткәнне аңлау һәм үз фикереңне белдерү өчен тупланган белем, осталык, күнекмәләр җыелмасы хәзерге татар әдәби телендә телдән һәм язма формада ирекле аралашу, бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен булдыру; сөйләмнең грамматик ягын дөрес итеп үзләштерү урта сыйныф укучыларына хас булган кызыксыну даирәсенә, психологик һәм төрле аралашу ситуацияләренә бәйле рәвештә туган телдә аралаша белү, дәресләрдә үзләштергән белем һәм күнекмәләрдән нәтиҗәле итеп файдалану.
Лингвистик компетенция – тел белеме, аның төзелеше, үсеше һәм функциясе турындагы белемнәрне системалаштыру, лингвистик анализ ясый белү; тел белеме һәм аның бүлекләре буенча гомуми мәгълүматлылык; татар әдәби теленең төп нормаларына ия булу, укучыларның сүзлек байлыгының, сөйләмнәренең грамматик төзелешенең камиллеге; төрле лингвистик сүзлекләрдән ирекле файдалана алу.
Телгә өйрәткәндә, аралашу эшчәнлегенә караган универсаль күнекмәләрдән түбәндәгеләрне булдыруга һәм үстерүгә өстенлек бирелә:
төркем белән эшләү күнекмәләре алу. Укучының иптәшләре һәм укытучы белән бергәләшеп эшләү күнекмәләренә ия булуы балаларны мораль-әхлакый һәм психологик яктан да гамәли эш алымнарына өйрәтә;
аралашу компетенциясе төрле бурычларны хәл итү алымнарын үзләштерү, телне өйрәнү башка кешеләр белән аралашуның нигезен тәшкил итүен истә тотарга да өйрәтә, шул максаттан тормыш хәлләренә бәйле рәвештә иптәшең белән аралашу нормаларын һәм формаларын үзләштерүне дә күз уңында тота;
телне өйрәнү сөйләм эшчәнлеген үстерүне дә алгы планга куя, бу исә укучыларның ана телен өйрәнгәндә аралашу компетенциясен истә тотып эш итәргә этәргеч ясый.
Этнокультура өлкәсенә караган компетенция, ягъни телне милли-мәдәни яссылыкта үзләштерү — укучыларны сөйләмгә өйрәткәндә, рухи, эстетик тәрбия һәм белем бирү чарасы буларак, милли үзенчәлекләрне чагылдырган текстлар белән эшләү; тормыш-көнкүреш, гореф-гадәт үзенчәлекләрен, сынлы сәнгать әсәрләрен, халык авыз иҗаты үрнәкләрен белү; татар сөйләм әдәбе нормаларын үзләштерү, шулар аша халыкның милли-мәдәни үзенчәлекләрен аңлау, телнең милләтләр арасында аралашу-аңлашу чарасы булуына төшенү; тел тарихы белән халык тормышының аерылгысыз булуын күзаллау.
Шуның белән беррәттән, аралашу эшчәнлегенә караган универсаль күнекмәләрдән түбәндәгеләрне ассызыклап китү урынлы булыр:
төркем белән эшләү күнекмәләре алу. Укучының иптәшләре һәм укытучы белән бергәләшеп эшләү күнекмәләренә ия булуы балаларны мораль-әхлакый һәм психологик яктан да гамәли эш алымнарына өйрәтә;
аралашу компетенциясе төрле бурычларны хәл итү алымнарын үзләштерү, телне өйрәнү башка кешеләр белән аралашуның нигезен тәшкил итүен истә тотарга да өйрәтә һәм шул максаттан тормыш хәлләренә бәйле рәвештә иптәшең белән аралашу нормаларын һәм формаларын үзләштерүне дә күз уңында тота;
телне өйрәнү сөйләм эшчәнлеген үстерүне дә алгы планга куя, бу исә укучыларның ана телен өйрәнгәндә аралашу компетенциясен истә тотып эш итәргә этәргеч ясый.
Бу җәһәттән, татар телен өйрәнгәндә, укучыларның универсаль танып-белү гамәлләрен булдыру һәм камилләштерү алдагы нәтиҗәләргә китерә:
балалар проектлау-тикшеренү күнекмәләрен гамәли яктан үзләштерәләр;
мәгънәсенә төшенеп уку һәм алган мәгълүмат белән эшли белү күнекмәләре бирелә;
танып-белү методын гамәли яктан куллана белергә өйрәтә, бу яктан тел өйрәнү дәресләрендә укучылар логик фикерләү алымнарына да ия булалар.
Башлангыч сыйныфта алган, үзләштерелгән мәгълүмат белән эшләү күнекмәләре 5-9 нчы сыйныфларда тагын да камилләштерелә һәм үстерелә. Бу уңайдан түбәндәге нәтиҗәләргә ирешелә:
әзер мәгълүмат чыганакларындагы фикерләрне системага салып, чагыштырып, тикшереп һәм гомумиләштереп, мөстәкыйль аңлатмалар бирергә өйрәнелә;
аерым текстлар белән эшләгәндә, төп фикерне аерып алып, аны тезис рәвешендә кыска, җыйнак һәм төгәл итеп, график (таблица, схема, карта яки диаграмма) формасында җиткерү;
булган таблица, схема һәм график рәсемнәрне тутыра яки тулыландыра белү. Моның өчен тел дәресләрендә мәгълүматны төрле чыганаклардан һәм заманча техник чаратлар ярдәмендә эзләп табарга өйрәтү, Интернет челтәреннән урынлы, чамасын белеп һәм дөрес итеп файдалану.
Укучыларның танып-белү компетенциясен үстерүдә түбәндәге нәтиҗәләргә ирешү күздә тотыла:
ана теле дәресләрендә укучылар туган илнең тарихи-географик образын күзаллый белергә, шуңа бәйле рәвештә туган ягының тарихын һәм географиясен, аның мәдәни мирасын һәм традицияләрен күзаллый белү;
тел дәресләрендә үтелә торган темаларга бәйле рәвештә туган илнең иҗтимагый-сәяси төзелешен, анда булып узган тарихи вакыйгаларны хронологик һәм фактик яктан белергә бурычлы; шуңа бәйле рәвештә дәүләт символлары булып саналган герб, флаг һәм гимнны, дәүләт бәйрәмнәрен дә белү;
илнең гражданнары буларак, укучылар үзләренең хокук һәм бурычларын, милли традицияләрен, мәдәниятларын, аның кыйммәтләрен аңлау һәм белү.
УКЫТУНЫҢ ГОМУМИ, ШӘХСИ, МЕТАПРЕДМЕТ НӘТИҖӘЛӘРЕ
Төп гомуми белем бирү мәктәбендә телне гамәли үзләштерү нәтиҗәсендә укучыларда татар теленең күп мәдәниятле дөньядагы роле һәм мөһимлеге турында күзаллаулар формалаша. Татар мәдәниятенең укучылар өчен булган катламы белән танышу башка мәдәнияткә карата ихтирам хисе уята, ягъни укучыларга үз мәдәниятләрен дә тирәнрәк аңларга мөмкинлек бирә, аларда ватанпәрвәрлек хисе уята.
Төп гомуми белем бирү баскычында татар теленә өйрәтүнең программада күрсәтелгән күләмдә гомуми нәтиҗәләре түбәндәгеләрдән гыйбарәт:
Укучыларның коммуникатив компетенциясен(аралашу осталыгын) үстерү, ягъни татар телендә сөйләшүчеләр белән телдән яки язмача аралашу күнекмәләре булдыру;
коммуникатив бурычлар куя һәм хәл итә белү, адекват рәвештә арашуның вербаль һәм вербаль булмаган чараларыннан, сөйләм этикеты үрнәкләреннән файдалана алу, итагатьле һәм киң күңелле әңгәмәдәш булу;
“Татар теле һәм әдәбияты” предметынакарата уңай мотивация һәм тотрыклы кызыксыну булдыруһәм шулар нигезендә белем алуның алдагы баскычларында татар телен уңышлы үзләштергә шартлар тудыру.
Укытуның шәхси нәтиҗәләре
Төп гомуми белем бирү баскычын төгәлләгәндә,укучының үзенә һәм үзенең әйләнә-тирәсендәге кешеләргә, тормыштагы яшәеш проблемаларына карата түбәндәге шәхси кыйммәтләре формалашкан булуы күзаллана:
шәхесара һәм мәдәниятара аралашуда татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру;
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау;
әдәби әсәрләрдәге төрле тормыш ситуацияләренә һәм геройларның гамәлләренә гомүмкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү;
“гаилә”, “туган ил”, “мәрхәмәтлелек”,төшенчәләрен кабул итү, “башкаларга карата түземлелек, кайгыртучанлык”, “кеше кадерен белү” кебек хисләр формалашу.
Укытуның метапредмет нәтиҗәләре
Төп белем бирү баскычындататар теле һәм әдәбиятын укыту, танып белү чарасы буларак, укучыларның фикер йөртү, интеллектуаль һәм иҗади сәләтләрен үстерүгә, шулай ук, реаль тормышта туган проблемаларны хәл итү өчен кирәк булган универсаль уку гамәлләрен (танып белү, регулятив, коммуникатив)формалаштыругахезмәт итә.
Укучыларда мәгълүмати җәмгыятьтә яшәү һәм эшләү өчен кирәкле күнекмәләр үстерелә. Укучылар текст, күрмә-график рәсемнәр, хәрәкәтле яисә хәрәкәтсез сурәтләр, ягъни төрле коммуникацион технологияләр аша тапшырыла торган мәгълүмати объектлар белән эшләү тәҗрибәсе ала; презентацион материаллар әзерләп, зур булмаган аудитория алдында чыгыш ясарга өйрәнә; укучыларда, компьютер яисә ИКТ нең башка чаралары белән эш иткәндә, сәламәтлеккә зыян китерми торган эш алымнарын куллана алу күнекмәләре формалаша.
Танып белү нәтиҗәләре:
фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фикерли белү;
иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру;
объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү;
төп мәгълүматны аеру, укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү;
тиешле мәгълүматны табу өчен, энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану.
Регулятив нәтиҗәләр:
уку хезмәтендә үзеңә максат куя, бурычларны билгели белү;
эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра, нәтиҗәле эш алымнарын таба белү;
уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү;
билгеләгән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү;
укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү;
ихтыяр көче,максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне формалаштыру;
дәрескә кирәкле уку-язу әсбапларын әзерли һәм алар белән дөрес эш итә белү;
дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләрен үстерү.
Коммуникатив нәтиҗәләр:
әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү;
әңгәмәдәш белән аралашу калыбын төзү;
аралаша белү сәләтен үстерү (аралашучанлык, хислелек, эмпатия хисләре);
парларда һәм күмәк эшли белү;
мәгълүматны туплау өчен, күмәк эш башкару;
әңгәмәдәшең белән сөйләшүне башлый, дәвам итә, тәмамлый белү
Программа материалының бүленеше.
VI сыйныфта татар теленнән үзләштерелергә
һәм камилләштерелергә тиешле гомумкүнекмәләр
Уку мәсьәләләрен мөстәкыйль билгеләү. Уку операцияләрен планлаштыру.
Белем алуның рациональ ысулларын сайлау.
Үз-үзеңә контроль ясауның төрле формаларын үзләштерү.
5. Мөстәкыйль белем алу буенча эш башлау.
Дәреслек белән эш итә белү.
Төрле чыганаклар белән мөстәкыйль эш итә белү.
Төрле текстлар белән эш иткәндә сәнгатьлелекне саклый белү.
4. Сүзлекләрдән файдалана белү, белешмә әдәбият белән системалы эшләү.
Аудио-видео белән эш итә белү.
Уку мәсьәләсен куя белү.
Танып белү активлыгын үстерү.
Яңа теманы аңлауга мотив тудыру.
Төшенчә, термин, кагыйдә, закончалыкларны аңлап кабул итү күнекмәсен камилләштерү.
Логик алымнардан чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау күнекмәләрен камилләштерү.
Грамматик анализ төрләрен үзләштерү:
7. Тикшеренү ысуллары:
модельләштерү;
охшатып эшләү.
1. Телдән сөйләм:
2. Язма сөйләм:
күчереп язу;
сүзлек диктанты — 18-25 сүз;
контроль диктант — уку елы башында - 55 - 65 сүз,
уку елы ахырында – 60-70 сүз
гади план буенча изложение язу:
фикер йөртү элементлары кертеп, гади план төзеп сочинение язу;
эш кәгазьләре язу (рәхмәт хаты, мәкалә, тәбрикләү открыткасы, акт, сыйфатнамә).
Укыту – методик, материал ь-техник мәгълүмат чыганаклары.
Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыклары тарафыннан расланган Рус мәктәпләрендәге рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты.
2. Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларына татар теле: үрнәк гомуми программа .V – 1Х сыйныфлар.Төзүчеләр: Ф.Ф.Харисов, Ч.М.Харисова, Г.Р.Шакирова
К а з а н . 2013;
Дәреслек: Татар теле: Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәкт. 6 нчы с-фы өчен д-лек (татар балалары өчен)/Н. В. Максимов, М.З. Хәмидуллина. –Казан: “Мәгариф”, 2010.
“Рус теленә белем бирүче мәктәптә татар балаларына ана телен укыту” Укытучылар өчен методик кулланма. Н. В. Максимов, М.З. Хәмидуллина -Казан,”Мәгариф"2007нче ел;
Өстәмә әдәбият
1.”Татар теленнән диктантлар һәм изложениеләр җыентыгы.”Н.В.Максимов,С.М.Трофимова,М.З.Хәмидуллина-Казан,”Мәгариф"2005нче ел;
2. Диктантлар җыентыгы.5-11сыйныфлар өчен:Укытучылар өчен кулланма. З.Н.Хәбибуллина,Г.Ш.Нәбиуллина. – Казан:Мәгариф,
2006, 24 бит
3.”Диктантлар җыентыгы”З.Н.Хәбибуллина,Г.Ш.Нәбиуллина, -Казан,”Мәгариф" 2006нчы ел;
.
1.Татарский язык в таблицах и схемах для русскоязычных учащихся начальных классов.(на русском языке) Издательство “Гыйлем” 2008 . Автор – составитель Р.Н.Насибуллина
2.Әсәдуллин А.Ш. Татар сөйләме, 4.- Казан: Мәгариф, 2008
3. Газизова А.Н. Башлангыч сыйныфлар өчен диктантлар җыентыгы. Казан “Мәгариф “ нәшрияты 2008 ел.
Мәгълүмат чыганаклары.
http:// [link] “Сәләт” яшьләр үзәге
6нчы сыйныфта татар телен туган тел буларак өйрәнүче укучылар өчен календарь-тематик план
Атнага -3 сәг.; барысы-105 сәг.
Үткәрү вакыты
Тикшерү ысулы
Предмет нәтиҗәләре
Метапредмет нәтиҗәләре
Шәхси нәтиҗәләр
План
Факт
1нче чирек – 27 сәг.
5нче сыйныфта үткәннәрне кабатлау -7 сәг.,бсү-2, дик-2, инша-1, изл-1,тест -2, проект -1.
1
Туган тел турында әңгәмә”И туган тел, и матур тел”
1
Туган тел, аны өйрәнүнең әһәмияте турында белемнәрне арттыру”И туган тел, и матур тел”темасына сөйләшү
Туган телнең әһәмиятен аңлау
дәреслектә ориентлаша белү; шартлы билгеләрнең телен белү
күршең белән хезмәттәшлек итү
Әңгәмәдә катнашу, сорауларга төгәл җавап бирү
2.09
1.09
2
КАБАТЛАУ
Фонетика бүлеген кабатлау
1
Фонетика бүлеген кабатларга. Фонетика бүлеге буенча алган белемнәрне искә төшерү; фонетик анализ ясау, биремнәр үтәү
Авазларны классификацияләү, өлешчә фонетик анализ
фонетик анализ
Үз мөмкинлекләреңне бәяләү; үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
Сорауларга җавап бирү
3.09
5.09
3
Сингорманизм законын кабатлау
1
Сингорманизм законыны турында алган белемнәрне искә төшерү-кабатлауРәт һәм ирен гармониясенә биремнәр үтәү
Сүзләрнең сингамонизм законына буйсыну-буйсынмавын белү
шартлы билгеләрнең телен белү
Сингорманизм законын белү,куллана .аера белү
5.09
6.09
4
Лексика бүлеген кабатлау
1
Лексика бүлеге буенча алган белемнәрне искә төшерү,биремнәр үтәү, чагыштыру, нәтиҗә ясау
танып-белү активлыгын үстерү
Карточка белән эш, А тибындагы биремне үти белү
үз мөмкинлекләреңне бәяләү; үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
Әңгәмәдә катнашу, сорауларга төгәл җавап бирү
7.09
8.09
Инша -1
5
Орфография бүлеген кабатлау
1
Орфография бүлеген кабатлау. Орфография бүлеге буенча алган белемнәрне искә төшерүһәм аны ныгытуга биремнәр,күнегүләрн үтәү
Сүзләрне дөрес язу
Карточка белән эш, А тибындагы бирем
үз мөмкинлекләреңне бәяләү; үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
мәгънә барлыкка китерү
9.09
14.09
6
Синтаксис бүлеген кабатлау
1
Синтаксис бүлеге буенча алган белемнәрне искә төшерү, җөмләләр тикшерү, нәтиҗә ясау,УУГен тикшерү
Җөмлә кисәкләрен билгеләү
Карточка белән эш, В тибындагы бирем
үз мөмкинлекләреңне бәяләү;
күршең белән хезмәттәшлек итү
12.09
15.09
7
5нче сыйныфта үткәннәрне кабатлау. Кереш диктант.
“Иртә”
Җыентык: Диктантлар җыентыгы.5-11сыйныфлар өчен:Укытучылар өчен кулланма/М.Г.Измайлова Казан: ОО “Печать – Сервис –XXI век” 2013
1
Белемнәрен тикшерү.
Орфографик кагыйдәләрен кабатлау.
5нче сыйныфта үткәннәрне куллана белү, ишетеп аңлау, диктант язу.
Диктантны яза белү , белемнәрне кулланып ,бирем үтәү
Укучыларның белемнәрен исәпкә алу
14.09
21.09
Диктант -1
Сүз төркемнәре турында мәгълүмат бирү -1сәг, исем – 19 сәг.
8
ХӨЭ МОРФОЛОГИЯ
Сүз төркемнәре турында төшенчә
1
Сүз төркемнәре турында гомуми мәгълүмат бирү, аларны рус теле белән чагыштыру, нәтиҗә ясау
Үз хатаңны таба һәм төзәтә белү.
Сүзләрне төркемләү принципларына төшенү. Сүз төркемнәре, морфология бүлеге турында гомуми күзаллау булдыру
Сорауларга җавап бирү
үз мөмкинлекләреңне бәяләү; үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
16.09
19.09
9
ИСЕМ. Ялгызлык һәм уртаклык исемнәр
1
Ялгызлык һәм уртаклык исемнәрнең охшаш һәм аермалы якларын ачыклау,чагыштыру, нәтиҗә ясау күнегү һәм биремнәр үтәү Ялгызлык исемнәр буенча алган белемнәрне системалаштыру
Уртаклык һәм ялгызлык исемнәрне аера белү Уртаклык һәм ялгызлык исемнәрне аера белү. Ялгызлык исемнәрне сөйләмдә куллану
Ялгызлык исемнәрне яттан язу, В тибындагы бирем
Ялгызлык исемнәр кергән китап исемнәре язып ала белү
19.09
22.09
10
Исем ясагыч кушымчалар
1
Исем ясагыч кушымчалар белән танышу, алар ярдәмендә исемнәр ясау, күнегүләр үтәү Исем ясагыч кушымчалар белән таныштыру
Яңа исемнәр ясау, сүзнең төзелешен тикшерә белү
Исемнәргә кушымчалар ялгау, А тибындагы биремнәрне үти белү
үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру;
- мәгънә барлыкка китерү
21.09
26.09
11
Исемнәрнең ясалыш төрләре
1
Исемнәрнең ясалыш төрләре белән таныштыру,аларны рус теле белән чагыштыру, нәтиҗә ясау, белемнәрне куллану күнекмәләре өстендә эш: биремнәр үтәү
Исмнәрнең ясалыш төрләрен аера белү, сөйләмдә куллану
иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру
үз мөмкинлекләреңне бәяләү; үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру.
23.09
28.09
12
Исемнәрнең ясалыш төрләрен кабатлау
1
Исемнәрнең ясалыш төрләрен кабатлау Тема буенча алган белемнәрне гомумиләштерү. Үз-үзеңә контроль ясау.Биремнәр үтәү, сүзлек диктанты язу
Исмнәрнең ясалыш төрләрен аера белү, сөйләмдә куллану
тиешле мәгълүматны табу өчен, энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану
әңгәмәдәшең белән сөйләшүне башлый, дәвам итә, тәмамлый белү
26.09
29.09
13
Исемнәрнең ясалыш төрләрен кабатлау.Тест.
1
Исемнәрнең ясалыш төрләрен кабатлау Тема буенча алган белемнәрне гомумиләштерү белемнәрне куллану күнекмәләре өстендә эш: биремнәр үтәү Тест башкару
Исемнәрнең ясалыш төрләрен аера белү сөйләмдә дөрес куллану
Биремнәрне үтәгәндә үз эшчәнлегеңне планлаштыра белү
Үз-үзеңә контроль ясау
ачыклаучы сораулар бирә белү.
28.09
3.10
Тест -1
14
Б. С. Ү. Изложение. "Эш үткәч, үкенүдән файда юк"
Җыентык: "Татар теленнән диктантлар һәм изложениеләр җыентыгы.”Н.В.Максимов,С.М.Трофимова,М.З.Хәмидуллина-Казан,”Мәгариф"2005ел
1
Укучыларның белемнәрен исәпкә алу
Изложение белән танышу, бергәләп план төзү, эчтәлек өстендә эш, текстны план буенча яза башлау
Язма сөйләм төзү, текстны хәтердә калдырып язу
Изложение язу, С тибындагы биремне үти белү
Фикерне җиткерә белү
30.09
5.10
Изложение-1
15
Исемнәрнең берлек һәм күплек саны
1
Исемнәрнең берлек һәм күплек саны турында төшенчәне чыгару,
яңа белемнәрне үзләштерү, нәтиҗә ясау,ныгыту күнекмәләре: бирем һәм күнегүләр үтәү
берлек һәм күплек сандагы исемнәрне таный, аера һәм сөйләмдә куллана белү
Мисаллар китерү, В тибындагы бирем
Исемнәрнең берлек һәм күплек санын ясаучы кушымчалар белән таныштыру
3.10
6.10
16
Исемнәрнең килеш белән төрләнеше
1
Исемнәрнең килеш белән төрләнеше белән танышу, рус теле белән чагыштыру, нәтиҗә ясау Сүзлек диктанты язу.
Яңа белемнәрне үзләштерү. Килеш кушымчаларының функциясен ачыклау
Килеш кушымчаларын ятлау
Исемнәрне килеш белән төрләндерү, сөйләмдә урынлы куллану
Исемнәрне мөстәкыйль рәвештә килеш белән төрләндерү, В тибындагы бирем
әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү
5.10
10.10
Сүзлек диктанты
17
Исемнәрнең килеш белән төрләнеш темасын кабатлау. Тест
1
Исемнәрнең килеш белән төрләнеш темасын кабатлау Кабатлау – йомгаклау. Тема буенча алган белемнәрне системалаштыру,тест башкару-тикшерү
Исемнәрне килеш белән төрләндерү күнекмәсен камилләштерү, сөйләм төзү
Тест башкарганда эшләгәндә , А тибындагы биремнәрне үти белү
үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
7.10
12.10
Тест-2
18
Исемнәрнең тартым белән төрләнеше
1
Исемнәрнең тартым белән төрләнешен бергәләп чыгару, рус теле белән чагыштыру, кушымчаларын аеру.Яңа белемнәрне үзләштерү,ныгыту: биремнәр үтәү
Исемнәрне тартым белән төрләндерү, сөйләмдә урынлы куллану
Мисаллар китерү, В тибындагы бирем
Тартым кушымчаларының функциясен аңлату.
Тартым кушымчаларын ятларга. ачыклаучы сораулар бирә белү.
10.10
13.10
19
Исемнәрнең тартым белән төрләнеш темасын ныгыту
1
Исемнәрнең тартым белән төрләнешен искә төшерү,Тема буенча алган белемнәрне гомумиләштерү,
ныгыту, күнегүләр үтәү
Исемнәрне тартым белән төрләндерү, сөйләмдә урынлы куллану
Исемнәрне тартым белән төрләндерү, В тибындагы бирем
тартым белән төрләндерергә, сөйләмдә куллана белү
12.10
17.10
20
Исемнәрнең тартым белән төрләнеш темасын кабатлау
1
Кабатлау - йомгаклау .Тема буенча алган белемнәрне системалаштыру, гомумиләштерү,
ныгыту, күнегүләр үтәү
Исемнәрне тартым белән төрләндерү күнекмәсен камилләштерү, сөйләм төзү
Мөстәкыйль эш, В тибындагы бирем. Күнегүләр эшләгәндә, ялгышларны төзәтә белү
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу
14.10
19.10
21
Бсү Исем темасы буенча аңлатмалы диктант “Бездә Сабантуй”
1
Б.с.ү. Исем темасы буенча алган белемнәрне тикшерү
Ишетеп аңлау, морфологик анализ ясау, белемнәрне практикада файдалану
Диктант язу, бирем үтәү, В тибындагы бирем
Үз-үзеңә контроль ясау. Белемнәрне куллануны тикшерү
17.10
20.10
Диктант-2
22
Хаталар өстендә эш. Тартымлы исемнәрнең килеш
белән төрләнеше
1
Орфографияне кабатлау Тартымлы исемнәр кертеп, 5 җөмлә төзү. иптәшең белән бергәләп эшли белү
Үз хатаңны таба һәм төзәтә белү. Исемнәрне тартым һәм килешбелән төрләндерү, сөйләмдә урынлы куллану
Үз хаталарыңны табу һәм төзәтү
Хаталарны кисәтү. Үз-үзеңә контроль ясау
күршең белән хезмәттәшлек итү
19.10
24.10
Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше темасын кабатлау
1
Кабатлау - йомгаклау Тема буенча алган белемнәрне системалаштыру
Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше темасын кабатлау
Исемнәрне тартым һәм килеш белән төрләндерү күнекмәсен камилләштерү, сөйләм төзү
тест, А тибындагы бирем. уку хезмәтендә үзеңә максат куя, бурычларны билгели белү
күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу
21.10
24.10
Проект-1
24
Алынма исемнәрнең төрләнеш һәм әйтелеш үзенчәлекләре
1
Яңа белемнәрне үзләштерү Алынма исемнәрнең төрләнеш һәм әйтелеш үзенчәлекләрен ачыклау
Алынма исемнәрне дөрес әйтү, язу һәм төрләндерү, сөйләмдә куллану
Алынма исемнәрне килеш белән төрләндерү, күнегүләр эшләү
үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
24.10
26.10
25
Исемнәрнең җөмләдә кулланылышы
1
Яңа белемнәрне үзләштерү. Исемнәрнең җөмләдге функциясен ачыклау белемнәрне үзләштерү,ныгыту: биремнәр үтәү
Исемнәрне җөмләдә куллану, җөмлә кисәкләрен билгеләү
Җөмлә кисәкләре буенча тикшерү, җөмләләр төзү, С тибындагы бирем
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау
26.10
26.10
Проект-1(тест)
26
Исемнәрнең җөмләдә кулланылышын кабатлау
1
Яңа белемнәрне үзләштерү. Исемнәрнең җөмләдге функциясен ачыклау
Исемнәрне җөмләдә куллану, җөмлә кисәкләрен билгеләү
Җөмлә кисәкләре буенча тикшерү, җөмләләр төзү, С тибындагы бирем
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау
28.10
27.10
27
Исем темасын кабатлау, ныгыту
1
Тема буенча алган белемнәрне гомумиләштерү
Исем темасын кабатлау, биремнәр үтәү
Үз хатаңны таба һәм төзәтә белү
Исемгә морфологик анализ ясарга
Исемгә морфологик анализ ясау
үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
31.10
27.10
2 чирек -21 сәг.. Б.с.ү.-2, д.-1, тест-1, изл.-1,инша -1, проект -1.
1
Исемгә морфологик анализ тәртибе белән таныштыру
Кабатлау – йомгаклау. Тема буенча алган белемнәрне системалаштыру, биремнәр үтәү
Морфологик анализ ясый белү, белемнәрне практикада файдалана алу
Эшне аңлап башкара белү
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу
9.11
СЫЙФАТ-13сәг.
29
Сыйфат турында төшенчә
1
Сыйфат турында төшенчә бирү, аңа хас сыйфатларны ачыклау,рус теле белән чагыштырып нәтиҗә ясау.
Яңа белемнәрне үзләштерү, биремнәр үтәү
Сыйфатларны аера белү
Булган белемнәрне яңа үзләштерелгәне белән бәйли белү
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу
10.11
30
Сыйфатларга иҗади диктант
1
Сыйфат сүз төркеме турында гомуми төшенчә булдыру, алган белемнәрне тирәнәйтү
Тема буенча алган белемнәрне куллана белү
үз мөмкинлекләреңне бәяләү;
үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
11.11
Иҗади диктант
31
Асыл һәм нисби сыйфатлар
1
Асыл һәм нисби сыйфатлар турында төшенчә,
Яңа белемнәрне үзләштерү өстендә эш, күнегүләр үтәү
Асыл һәм нисби сыйфатларны аера белү
Билгеләрне чагыштыра белү
күршең белән хезмәттәшлек итү
14.11
32
Асыл һәм нисби сыйфатлар
1
Асыл һәм нисби сыйфатларның охшаш һәм аермалы якларын табарга өйрәтү, биремнәр үтәү,белемнәрне ныгыту өстендә эш
Асыл һәм нисби сыйфатларны аера , дөрес итеп куллана белү
Логик фикер йөртү, чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау
үз мөмкинлекләреңне бәяләү;
16.11
33
Сыйфатларның ясалышы
1
Сыйфатларның ясалышы турында төшенчә, сүз ясалышы төрләрен кабатлау, нәтиҗә чыгару, биремнәр үтәү
Яңа белем
нәрне үзләш
терү
Сүзнең ясалышын билгели белү
Укучыларны фикер йөртергә өйрәтү
үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
18.11
34
Сыйфатларның дәрәҗәләре
1
Сыйфатларның дәрәҗәләре
турында белемнәрне үзләштерү, сыйфатларны бәрәҗәгә кую күнекмәләре өстендә эш
Сыйфат дәрәҗәләрен билгеләү. Төрле дәрәҗәдәге сыйфатларны сөйләмдә урынлы куллану
Укучыларны фикер йөртергә өйрәтү
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу
21.11
Сүзлек диктанты
35
Сыйфатларның җөмләдә кулланылышы
1
Сыйфатларның җөмләдә кулланылышын ачыклау,
Яңа белемнәрне үзләштерү өстендә эш, биремнәр үтәү
Сыйфатларны җөмләдә куллану, җөмлә кисәкләрен билгеләү
сәламәтлеккә зыян китерми торган эш алымнарын куллана алу күнекмәләре формалашу.
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау;
23.11
1
Сыйфатларның исемләшүе турында төшенчә, яңа белем
нәрне үзләштерү өстендә эш, биремнәр үтәү
Сүз төркемнәрен грамматик категорияләре буенча аера белү
Логик фикер йөртү, чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау
шәхесара һәм мәдәниятара аралашуда татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру
25.11
37
Сыйфатларның исемләшүе темасын кабатлау
1
Сыйфатларның исемләшү шартлары белән таныштыруны дәвам итү,
“Татар теле5” Морфология №14
Кагыйдәләрне өйрәнү. Б. 68
төрле сүз төркемнәрен сөйләмдә урынлы куллана белү
Логик фикер йөртү, чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу
28.11
Проект -2
38
Сыйфат темасын кабатлау. Тест
1
Сыйфат темасын кабатлау
Кабатлау – йомгаклау күнегүләре үтәү, тест Тема буенча алган белемнәрне гомумиләштерү
“Татар теле5” Морфология №10-13,16
124 нче күнегү.
Белемнәрне практикада файдалану, сорауларга төгәл җавап бирү
Логик фикер йөртү, чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау
күршең белән хезмәттәшлек итү
30.11
Тест-3
39
Сыйфатларга морфологик һәм морфологик-синтаксик анализ ясау
1
Сыйфатларга морфологик һәм морфологик-синтаксик анализ ясау күнекмәләре өстендә эш.Сыйфат темасы буенча алган белемнәрне тикшерү
морфологик анализ үзенчәлекләрен аңлау
Тема буенча алган белемнәрне гомумиләштерә белү
шәхесара һәм мәдәниятара аралашуда татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру
2.12
40
Б.С.Ү. Туган ягымда кыш (сочинение)
1
Туган ягымда кыш темасына сөйләшү, сочинение язу өстендә эш. Сыйфат темасы буенча алган белемнәрне тикшерү
Дөрес итеп бәйләнешле текст төзи белү.
Үз сөйләмеңне тыңлый һәм дөресли белергә өйрәнү. Үзең генә һәм иптәшең белән бергәләп эшли белү
үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
сорауларга җавап бирү
5.12
Инша -2
41
Б.с.ү.Сыйфат темасы буенча контроль изложение. “Каенның күз яше”
Җыентык: .”Татар теленнән диктантлар
һәм изложениеләр җыентыгы.”Н.В.Максимов,С.М.Трофимова,М.З.Хәмидуллина-Казан,”Мәгариф"2005нче ел
1
Сыйфат темасы буенча контроль изложение. Язу өстендә эш, план төзү, эчтәлекне сөйләү.
Текстны истә калдыру, план төзү,
Изложение язу,укуга омтылыш уяту
үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
7.12
Изложение -2
САН -14сәг
42
ХӨЭ
Сан турында төшенчә
1
Сан турында төшенчә төшенчә, рус теленә нигезләнеп нәтиҗә чыгару.
Яңа белемнәрне үзләштерү өстендә эш,бирем һәм күнегүләр үтәү
Санны таный, сөйләмдә куллана белү
Логик фикер йөртү, чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау
Үз сөйләмеңне тыңлый һәм дөресли белергә өйрәнү.
9.12
43
Саннарның ясалышы
1
Саннарның ясалышы турында төшенчә, сүз ясалышы төрләрен искә төшерү.
Яңа белемнәрне үзләштерү күнекмәләре
Саннарның ясалыш ысулларын билгеләү, саннарны җөмләдә куллану
Логик фикер йөртү, чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау
Үзең генә һәм иптәшең белән бергәләп эшли белү
12.12
1
Рим цифрларының язылыш үзенчәлекләре белән таныштыру
Рим цифрларының язылышын үзләштерү өстендә эш: биремнәр үтәү
Рим цифрларын яза һәм таный белү
сәламәтлеккә зыян китерми торган эш алымнарын куллана алу күнекмәләре формалашу.
Үз сөйләмеңне тыңлый һәм бәяли белү
14.12
45
Рим цифрлары язылышын кабатлау
1
Рим цифрлары язылышын кабатлау
Ныгыту Карточка белән эш, В тибындагы биремнәр үтәү
Рим цифрларын яза һәм таный белү
Үз сөйләмеңне тыңлый һәм дөресли белергә өйрәнү
Тема буенча алган белемнәрне гомумиләштерү
16.12
46
Iяртыеллык өчен контроль эш(диктант)
Җыентык: Татар теле.контроль эшләр һәм диктантлар. – Казан: “Гыйлем” нәшрияты,2015
Сан темасы буенча алган белемнәрне тикшерү
Белемнәрне практикада куллана белү
белем алуга омтылыш уяту
үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
19.12
Диктант№ 3
47
Сан төркемчәләре.Микъдар саны
1
Сан төркемчәләре турында төшенчә,микъдар саны белән таныштыру
Яңа белемнәрне үзләштерү өстендә эш, биремнәр үтәү
Сан белдергән мәгънәне ачыклау
сәламәтлеккә зыян китерми торган эш алымнарын куллана алу күнекмәләре формалашу.
әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, бәяли белү
21.12
48
Тәртип саны
1
Тәртип саны белән таныштыру. Тәртип санының морфологик үзенчәлекләрен ачыклау өстендә эш, биремнәр үтәү
Тәртип санын таный, яза, сөйләмдә урынлы куллана белү
Логик фикер йөртү, чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау
фикерләү сәләтләрен һәм сөйләмнәрен үстерү
23.12
3 нче чирек. 30 сәг. Б.С.Ү.-6, д.-1, тест-1,инша-1, изл.-1, проект -1.
49
Сан темасын кабатлау. Сүзлек диктанты язу
1
Морфологик белем һәм күнекмәләрне сүзләрнең дөрес язылышына, башка төрле анализларга бәйле рәвештә куллана.
Орфография һәм пунктуациянең төп кагыйдәләрен аралашу процессын да саклау.
Сөйләмнең грамматик ягын дөрес итеп үзләштерү
Дөрес язу күнекмәләрен тикшерү.
12.01
Сүзлек диктанты
50
Бүлем саны
1
Сан төркемчәләре, бүлем саны турында төшенчә булдыру
Сан төркемчәләрен ятлау
Яңа белемнәрне үзләштерү
Бүлем санын таный, яза, сөйләмдә урынлы куллана белү
Логик фикер йөртү, чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау
Грамоталылык дәрәҗәсен тикшерү.
13.01
51
БСҮ. Русчадан татарчага тәрҗемә итү.
Морфологик белем һәм күнекмәләрне сүзләрнең дөрес язылышына, башка төрле анализларга бәйле рәвештә куллана.
Сүзлекләрдән файдалана белү.
Үз фикереңне башкаларга җиткерү өчен тиешле сүз байлыгы булдыру.
Тәрҗемә итү күнегүләре булдыру.
16.01
52
Чама саны
1
Яңа белемнәрне үзләштерү. Чама санының морфологик үзенчәлекләрен ачыклау, теманы ныгытуга биремнәр үтәү
Чама санын таный, яза, сөйләмдә урынлы куллана белү
Эш урыны әзерли,эшне планлаштыра белү
Үз сөйләмеңне тыңлый һәм дөресли белергә өйрәнү. Үзең генә һәм иптәшең белән бергәләп эшли белү.
18.01
53
Б.С.Ү. Кошлар-безнең дусларыбыз
1
фикер йөртү элементлары кертеп, план төзеп хикәя язуны камилләштерү
план төзеп хикәя яза алу
эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү
әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү
20.01
54
Б.с.Ү. “Сабан туенда”
1
фикер йөртү элементлары кертеп, план төзеп хикәя язуны камилләштерү
Сабан туе турында сөйли белү
биремне үтәүнең дөреслеген тикшерү
төрле фикерләрне исәпкә алу һәм үз позицияңне нигезләү.
- күршең белән хезмәттәшлек итү
23.01
Җыю санын таный, яза, сөйләмдә урынлы куллана белү сәламәтлеккә зыян китерми торган эш алымнарын куллана алу күнекмәләре формалашу.
эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү
25.01
56
Саннарның җөмләдә кулланылышы
1
Саннарның җөмләдә кулланылышын бергәләп тикшерү,чагыштыру,нәтиҗә ясау
Саннарны җөмләдә аера белү
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу;
төрле фикерләрне исәпкә алу һәм үз позицияңне нигезләү.
27.01
57
Саннарны кабатлау
1
Сан темасын кабатлау – йомгаклау. Биремнәр үтәү, проект төзү,аны яклау
Саннарны җөмләдә тану, функциясен билгеләү
Проект төзү күнекмәләре
- күршең белән хезмәттәшлек итү
30.01
Проект -3
58
Саннарга морфологик анализ ясау
1
Сан темасын кабатлау . Саннарга морфологик анализ ясау өстендә эш.
Саннарнга анализ ясый белү
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу
- күршең белән хезмәттәшлек итү.
01.02
59
Саннарны гомумиләштереп
кабатлау. Тест.
1
Сан темасын кабатлау .Тест үтәү
Бәйләнешле сөйләм төзү, үз язмаңны камилләштерү
биремне үтәүнең дөреслеген тикшерү
эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү
3.02
Тест -4
60
Б.с.ү. Хат
1
Б.с.ү. фикер йөртү элементлары кертеп, план төзеп хат язуны камилләштерү
Хат язу, адреслау
Хатларны тикшерү, С тибындагы бирем
Хат язу тәртибе белән танышу
Язган хатларны җибәрергә. төрле фикерләрне исәпкә алу һәм үз позицияңне нигезләү.
- күршең белән хезмәттәшлек итү
6.02
хат
РӘВЕШ-18сәг.
Рәвеш турында төшенчә булдыру Теманы сөйләргә. Б. 106
8.02
62
Рәвешләрнең ясалышы
1
Яңа белемнәрне үзләштерү
Рәвешләрнең ясалыш төрләрен билгеләү
Сүз ясалышын билгеләү, В тибындагы бирем
Рәвешләрнең ясалыш төрләре белән таныштыру
Һәр ясалыш төре белән җөмлә төзергә
10.02
63
Рәвешләрнең ясалышын ныгыту
1
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу;
13.02
Сүзлек диктанты
64
Рәвеш дәрәҗәләре
1
Яңа белемнәрне үзләштерү
Рәвеш дәрәҗәләрен билгеләү, сөйләмдә урынлы куллану
Рәвеш дәрәҗәсен билгеләү, В тибындагы бирем
Рәвеш дәрәҗәләре белән таныштыру
1 гр. 191 нче күнегү. Бирем буенча.
2 гр. 190 нчы күнегү. Бирем буенча
15.02
65
Б.с.ү. Рәвеш темасы буенча контроль изложение
“Казаным- башкалам”
Җыентык: .”Татар теленнән диктантлар һәм изложениелар җыентыгы.”Н.В.Максимов,С.М.Трофимова,М.З.Хәмидуллина-Казан,”Мәгариф”2005нче ел
Контроль
Текстны истә калдыру, план төзү
Рәвешләр кертеп, җөмләләр төзү.
Рәвеш темасы буенча алган белемнәрне тикшерү
Изложениене язып бетерергә. Изложение язарга өйрәтүне дәвам итү
17.02
контроль изложение -3
66
Хаталар өстендә эш Рәвеш төркемчәләре
1
Б.с.ү
Үз хатаңны таба һәм төзәтә белү
Таблица сызу
Хаталарны төзәтү
Хаталарны кисәтү
Рәвеш төркемчәләре белән таныштыру
Рәвеш төркемчәләрен ятларга
20.02
67
Сочинение “Минем яраткан песием”
1
фикер йөртү элементлары кертеп, план төзеп хикәя язуны камилләштерү
эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү
22.02
Инша -3
68
Хат.өст.эш. Саф рәвешләр
1
Яңа белемнәрне үзләштерү
Саф рәвешләрне таный, сөйләмдә куллана белү
биремне үтәүнең дөреслеген тикшерү
Саф рәвешләрнең грамматик үзенчәлекләре белән таныштыру
Саф рәвешләр кертеп, 3 җөмлә төзергә
24.02
69
Күләм – чама рәвешләре
1
Яңа белемнәрне үзләштерү
Күләм – чама рәвешләрен таный, сөйләмдә урынлы куллана белү
Төркемчәне билгеләү, В тибындагы бирем
Күләм – чама рәвешләренең грамматик үзенчәлекләре белән таныштыру
1 гр. Теманы сөйләргә. Б. 116
2 гр. 197 нче күнегү. Бирем буенча
27.02
70
Охшату – чагыштыру рәвешләре
1
Яңа белемнәрне үзләштерү
Охшату – чагыштыру рәвешләрен таный, сөйләмдә урынлы куллана белү
Җөмләләр төзү, С тибындагы бирем
Охшату – чагыштыру рәвешләренең грамматик үзенчәлекләре белән таныштыру
Охшату – чагыштыру рәвешләре кертеп, 3 җөмлә төзергә
29.02
Яңа белем нәрне үзләштерү
Вакыт рәвешләрен таный, сөйләмдә урынлы куллана белү
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу;
Вакыт рәвешләренең грамматик үзенчәлекләре белән таныштыру
1 гр. 203 нче күнегү. Бирем буенча. 2 гр. Теманы сөйләргә. Б. 119
31.02
72
Урын рәвешләре
1
Яңа белем
нәрне үзләштерү
Урын рәвешләрен таный, сөйләмдә урынлы куллана белү
Җөмлә кисәкләрен билгеләү
Урын рәвешләренең грамматик үзенчәлекләре белән таныштыру
207 нче күнегү. Бирем буенча.
1.03
73
Сәбәп-максат рәвешләре
1
Яңа белем
нәрне үзләштерү
Сәбәп-максат рәвешләрен таный, сөйләмдә урынлы куллана белү
Перфокарта белән эш, А тибындагы бирем
Сәбәп-максат рәвешләренең грамматик үзенчәлекләре белән таныәтыру
3.03
74
Б. с.ү. Диктант
1
Б.с.ү.
Ишетеп аңлау, белемнәрне практикада куллану.
Эшләрне тикшерү, А тибындагы бирем
Орфографик кагыййдәләрнең үзләштерелү дәрәҗәсен тикшерү
Орфографияне кабатларга
6.03
диктант-№4
75
Хат.өст.эш.Рәвеш темасы буенча алган белемнәрне ныгыту
1
Ныгыту Презентация ясау
1 гр. 221 нче күнегү. Бирем буенча
2 гр. 214 нче күнегү. Бирем буенча
Рәвешкә морфологик анализ ясау
Рәвешләр кертеп, җөмләләр төзү, Стибындагы бирем
Рәвеш темасы буенча алган белемнәрне гомумиләштерү
9.03
76
Рәвешләргә морфологик анализ ясау тәртибе
1
Рәвешләргә морфологик анализ ясау
Рәвешләргә морфологик анализ ясый белү
эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү
төрле фикерләрне исәпкә алу һәм үз позицияңне нигезләү.
- күршең белән хезмәттәшлек итү
11.03
77
Рәвешләргә морфологик –синтаксик анализ
ясау тәртибе
1
Рәвешләргә морфологик –синтаксик анализ ясау тәртибе белән танышу һәм ныгыту күнегүл әре үтәү
Рәвешләргә морфологик –синтаксик анализ ясый белү
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу;
үз мөмкинлекләреңне бәяләү; үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
13.03
78
Рәвеш темасын гомумиләштереп кабатлау
1
Рәвеш темасын гомумиләштереп кабатлау,ныгыту, биремнәр үтәү
Рәвешләрне аера,куллана белү
биремне үтәүнең дөреслеген тикшерү
төрле фикерләрне исәпкә алу һәм үз позицияңне нигезләү.
- күршең белән хезмәттәшлек итү
15.03
4 нче чирек -27. Б.с.ү.-5. д.-2, тест-1, изл.-1, проект -1
АЛМАШЛЫК-17сәг
79
Алмашлык турында төшенчә
1
Яңа белем
нәрне үзләштерү
Алмашлыкларны тану
Мисаллар китерү
Алмашлык турында гомуми төшенчә булдыру
Теманы сөйләргә Б. 138
30.03
1
Яңа белемнәрне үзләштерү
Алмашлыкларның ясалыш төрен билгеләү
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу;
Алмашлыкларның ясалыш төрләре турында мәгълүмат бирү
243 нче күнегү. Бирем буенча
31.03
81
Алмашлыкларның төркемчәләре
Б.С.Ү. “Туган ягым-алтын бишек”
1
Яңа белемнәрне үзләштерү
Алмашлыкларны тану, төркемчәсен билгеләү
биремне үтәүнең дөреслеген тикшерү
Алмашлыкларны төркемчәләргә аерырга өйрәтү
3.04
82
Зат алмашлыгы
1
Яңа белемнәрне үзләштерү
Зат алмашлыгын тану, сөйләмдә урынлы куллану, грам. үзенчәлекләрен билгеләү
Алмашлыкларның төркемчәләрен билгеләү, В тибындагы бирем
Зат алмашлыгы турында мәгълүмат бирү
1 гр. 257 нче күнегү. Бирем буенча 2 гр. 259 нчы күнегү. Бирем буенча
5.04
83
Зат алмашлыгы темасын ныгыту. Тест
1
7.04
Тест-5
4 нче чирек -27. Б.с.ү.-5. д.-2, тест-1, изл.-1, проект -1
84
Тартым алмашлыгы
1
Яңа белемнәрне үзләштерү
Тартым алмашлыгын тану, сөйләмдә урынлы куллану, грам. Үзенчәлекләрен билгеләү
Сорауларга җавап бирү
Тартым алмашлыгы турында мәгълүмат бирү
264 нче күнегү. Бирем буенча
10.04
85
Бсү Алмашлыклар темасына контроль диктант”Бәби туган йорт”
Җыентык: Татар теле.контроль эшләр һәм диктантлар. – Казан: “Гыйлем” нәшрияты,2015, 79 бит
биремне үтәүнең дөреслеген тикшерү
үз мөмкинлекләреңне бәяләү; үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
12.04
диктант--№ 5
86
Күрсәтү алмашлыкларының килеш белән төрләнеше
1
Логик фикер йөртү, чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау
эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү
үз мөмкинлекләреңне бәяләү; үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
14.04
87
Күрсәтү алмашлыкларының тартым белән төрләнеше
1
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу;
үз мөмкинлекләреңне бәяләү; үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
17.04
88
Сорау алмашлыгы
1
Яңа белемнәрне үзләштерү
Сорау алмашлыгын тану, сөйләмдә урынлы куллану, грам. үзенчәлекләрен билгеләү
Мисалларкитерү, В тибындагы бирем
Сорау алмашлыгы турында мәгълүмат бирү
Изложение язаргаәзерләнергә
19.04
89
Сорау алмашлыкларының килеш белән төрләнеше
1
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу;
үз мөмкинлекләреңне бәяләү; үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
21.04
90
Б.с.ү. Изложение. “Сабан туе”
Җыентык:”Татар теленнән диктантлар һәм изложениеләр җыентыгы.”Н.В.Максимов,С.М.Трофимова,М.З.Хәмидуллина-Казан,”Мәгариф"2005нче ел
1
Б.с.ү.
Текстны истә калдыру, план төзү,
Изложение язу, С тибындагы бирем
Алмашлык темасы буенча алган белемнәрне тикшерү
Изложениене язып бетерергә
24.04
Изложение.-4
1
Яңа белемнәрне үзләштерү
Билгеләү алмашлыгын тану, сөйләмдә урынлы куллану, грам. үзенчәлекләрен билгеләү
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу;
Билгеләү алмашлыгы турында мәгълүмат бирү
1 гр. 278 нче күнегү. Бирем буенча 2 гр. билг. алм. 3 җөмлә төзергә
26.04
92
Билгесезлек алмашлыгы
1
Яңа белемнәрне үзләштерү
Билгесезлек алмашлыгын тану, сөйләмдә урынлы куллану, грам. үзенчәлекләрен билгеләү
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу;
Билгесезлек алмашлыгы турында мәгълүмат бирү
1 гр. 287 нче күнегү. Бирем буенча. 2 гр. 284 нче күнегү. Бирем буенча
28.04
93
Юклык алмашлыгы
1
Яңа белемнәрне үзләштерү
Юклык алмашлыгын тану, сөйләмдә урынлы куллану, грам. үзенчәлекләрен билгеләү
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу;
Юклык алмашлыгы турында мәгълүмат бирү
Алмашлык темасын кабатларга
2.05
94
Алмашлык темасын кабатлау ( тест)
1
Кабатлау - йомгаклау
Белемнәрне практикада файдалану
тест, А тибындагы бирем
Алмашлык темасы буенча алган белемнәрне тикшерү
Алмашлык темасын кабатларга Контроль диктантка әзерләнергә
4.05
Тест -6
95
Б.с.ү. Эш кәгазьләре язу.Телеграмма, тәбрикләү открыткасы
1
Телеграмма, тәбрикләү открыткасы язу
Логик фикер йөртү, чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау
Эшләрне тикшерү, С тибындагы бирем
Телеграмма, тәбрикләү открыткасы язарга өйрәтү
Тәбрикләү открыткасы ясарга. Төркемнәрдә эшли белү. Үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
5.05
Проект -4
96
Алмашлыкларга морфологик анализ ясау
1
Гамәлләрне таләп ителгән вакытта башлау һәм тәмамлау
Төркемнәрдә эшли белү. Үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
8.05
97.
Б.с.ү Морфология темасы буенча контроль диктант “Урманда”
1
Контроль
Ишетеп аңлау, белемнәрне практикада файдалану
Диктант язу
Морфология темасы буенча алган белемнәрне тикшерү
Морфология бүлеген кабатларга
10.05
Еллык контроль диктант№6
1
Б.с.ү
Үз хатаңны таба һәм төзәтә белү
Хаталарны төзәтү
Хаталарны кисәтү
Орфографияне кабатларга
12.05
99
КАБАТЛАУ
Исем темасын кабатлау
1
Кабатлау - йомгаклау
Исемнең грамматик категорияләрен билгеләү, сөйләмдә куллану
Морфологик анализ ясау, В тибындагы бирем
Исем темасы буенча алган белемнәрне гомумиләштерү
“Татар теле5” Морфология №1,2
Сыйфат темасын кабатларга
15.05
100
Сыйфат темасын кабатлау
1
Кабатлау - йомгаклау
Сыйфатның грамматик категорияләрен билгеләү, сөйләмдә куллану
Морфологик анализ ясау, В тибындагы бирем
Сыйфат темасы буенча алган белемнәрне гомумиләштерү
“Татар теле5” Морфология №10
Сан темасын кабатларга
17.05
101
Сан темасын кабатлау
1
Кабатлау - йомгаклау
Санның грамматик категорияләрен билгеләү, сөйләмдә куллану
Морфологик анализ ясау, В тибындагы бирем
Сан темасы буенча алган белемнәрне гомумиләштерү
“Татар теле5” Морфология №17
Рәвеш темасын кабатларга
19.05
102
Рәвеш темасын кабатлау
1
Кабатлау - йомгаклау
Рәвешнең грамматик категорияләрен билгеләү, сөйләмдә куллану
Морфологик анализ ясау, В тибындагы бирем. Гамәлләрне таләп ителгән вакытта башлау һәм тәмамлау
Рәвеш темасы буенча алган белемнәрне гомумиләштерү
22.05
103
Алмашлык темасын кабатлау
1
Кабатлау - йомгаклау
Алмашлыкның грамматик категорияләрен билгеләү, сөйләмдә куллану
Морфологик анализ ясау, В тибындагы бирем
Алмашлык темасы буенча алган белемнәрне гомумиләштерү
Морфологияне кабатларга
24.05
104
Морфология бүлеген кабатлау
1
Кабатлау - йомгаклау
Морфологик анализ ясау, сөйләм төзү
Морфологик анализ ясау, В тибындагы бирем
Морфология бүлеге буенча алган белемнәрне системалаштыру
“Татар теле5” Морфология №31
Морфологияне кабатларга
26.05
105
Морфологияне кабатлау.
1
Кабатлау - йомгаклау
Матур итеп сөйли белү
Үз белемеңә бәя бирү
6 сыйныф татар теле курсына йомгак ясау
29.05
УКУЧЫЛАРНЫҢ БЕЛЕМ ҺӘМ КҮНЕКМӘЛӘРЕН ТИКШЕРҮ ҺӘМ БӘЯЛӘҮ НОРМАЛАРЫ
Укучыларның белем һәм күнекмәләрен тикшереп бару һәм бәяләү укытуның әһәмиятле өлешен тәшкил итә. Тикшерүнең төп максаты — укучыларның телдән һәм язма сөйләм күнекмәләрен даими күзәтеп бару, дөрес һәм гадел бәя бирү. Ә бу, үз чиратында, укучының кайсы теманы яхшы үзләштерүен яисә җитәрлек дәрәҗәдә үзләштерә алмавын күрсәтә, укытуның сыйфатын һәм нәтиҗәлелеген яхшыртуга китерә. Тикшерүнең төп объекты укучыларның программа таләпләренә туры китереп үзләштерелгән белем һәм аралашу күнекмәләреннән гыйбарәт. Тикшерүне методик яктан дөрес оештыру шартларының берсе – тикшерү вакытында укучыларга тәкъдим ителгән эшләрнең катлаулылыгы ягыннан мөмкин кадәр бердәй булуы.
Укучыларның белем һәм күнекмәләрен тикшерү эшен системалы үткәрү максатыннан, чирек барышында агымдагы, тематик һәм йомгаклау характерындагы тикшерү эшләре үткәрелә. Алар укытучыга чирек билгесен дөрес чыгарырга ярдәм итә. Шуны да әйтергә кирәк: тикшерү эшен үткәргәндә, укучылар өчен тыныч шартлар тудыру, укучыларның үз-үзләрен тыныч тотулары, җавап бирүчеләргә игътибарлы булулары да бик әһәмиятле.
Язма эшләрне бәяләү.
Укучыларның татар теленнән алган белемнәре даими рәвештә бәяләнергә тиеш. Татар теле дәресләрендә укучы үзе үзләштергән материалны куллана алырлык белем, осталык һәм күнекмәләргә ия булырга тиеш.
Укучыларның тел материалын үзләштерү дәрәҗәсен, аларның грамоталылыгын диктант, изложение һәм сочинение яздырып тикшереп була.
Диктантларны бәяләү
Өйрәтү диктантын бәяләү.
Өйрәтү диктантлары берничә төрле була: сүзлек диктанты, искәртмәле, аңлатмалы, сайланма, иҗади, хәтер, ирекле диктантлар.
Орфографик хатасы булмаса, “5” ле куела (1пунктуацион хата булырга мөмкин).
1 орфографик, 1 пунктуацион хатасы булса, “4” ле куела.
2 орфографик, 2 пунктуацион хатасы булса, “3” ле куела.
5 орфографик, 4-6 пунктуацион хатасы булса, “2” ле куела.
Сүзлек диктантын бәяләү.
Төзәтүләре һәм хатасы булмаган эшкә “5” ле куела.
1 орфографик хаталы эшкә “4” ле куела.
3 орфографик хаталы эшкә “3” ле куела.
5 орфографик хаталы эшкә “2” ле куела.
Контроль диктантларның күләме һәм аларны бәяләү.
Контроль диктантлары елга 2 тапкыр яздырыла. 6 нчы сыйныф өчен контроль диктанттагы сүзләр саны уку елы башында- 60-65 сүз, уку елы ахырында 65-70 сүз булырга тиеш. Грамматик биремле диктантта сүз саны кимрәк тә булырга мөмкин.
Контроль диктантны бәяләү.
Төзәтүләр һәм хаталар булмаса (1 орфографик, 2 пунктуацион хата булырга мөмкин) “5” ле куела.
2 орфографик, 2 пунктуацион яки 1 орфографик 4 пунктуацион хаталы эшкә “4” ле куела.
4 орфографик, 4 пунктуацион яки 3 орфографик 6 пунктуацион хаталы эшкә “3” ле куела.
6 орфографик, 5 пунктуацион яки 5 орфографик 8 пунктуацион хаталы эшкә “2” ле куела.
Изложениенең күләме һәм бәяләү.
Изложение яздыру өчен матур әдәбият әсәрләреннән өзекләр, хикәя,текстлар алына. Изложение ярдәмендә укучыларның тема эчтәлеген ача белү осталыгы, лексик байлыгы, орфография, грамматика, пунктуация өлкәсенә караган грамоталылыгы тикшерелә. Бу вакытта яңа сүзләрне һәм тезмәләрне аңлатырга, язылышын бирергә кирәк.
6 нчы сыйныфта изложение текстының күләме түбәндәгечә:
-
Тексттагы сүләр саны:
Уку елы башында
140-160
Уку елы ахырында
160-190
Изложениене бәяләгәндә, фикернең логик эзлеклелегенә,эчтәлекнең тулы, дөрес бирелүенә, язма сөйләм теленең камиллегенә, грамоталы итеп яза алу дәрәҗәсенә игътибар ителә.
Изложениене һәм сочинение өчен 2 билге куела: беренчесе – эчтәлек һәм сөйләмне оештыра алуга, икенчесе – грамоталылыкка.
Изложениене бәяләү
Тема тулысынча ачылган, эчтәлеге һәм стиль бердәмлеге сакланган эшкә “5” ле куела. Укучының эшендә 1 орфографик, 2 пунктуацион яки 2 грамматик хатасы булырга мөмкин.
Текстның эчтәлеге темага, нигездә туры килсә, фикерне белдерүдә зур булмаган ялгышлар җибәрелсә,1-2 фактик хата, 2 орфографик, 2 -3 пунктуацион яки 1 грамматик хатасы булган эшкә “4” ле куела.
Язмача эчтәлек эзлекле бирелмәсә,стиль бердәмлеге сакланмаса, 3 фактик хата, 3 орфографик, 4 пунктуацион яки 2 грамматик хатасы булган эшкә “3” ле куела.
Эзлеклелек, стиль бердәмлеге сакланмаса, язма эш планга туры килмәсә,фактик һәм техник хаталары күп булса, орфографик хаталарның саны 4 тән артса, пунктуацион хаталарның саны 5 тән, грамматик хаталар саны 3 тән артса “2” ле куела.
Сочинениенең күләме һәм аны бәяләү.
Сочинение бәйләнешле сөйләм үстерү характерындагы язма эш төре булып санала. Хикәя, хат, ирекле, рәсемнәр нигезендә үткәрелә торган сочинениеләр була. Ике сәгать дәвамында сыйныфта язылган сочинениенең күләме 0,5 – 1 бит (6 нчы сйныфта) булырга тиеш.
Сочинениене бәяләү.
Язманың эчтәлеге темага туры килсә, фактик хаталар булмаса,образлы итеп язылса, стиль бердәмлеге сакланса, эшкә “5” ле куела. Укучының эшендә 1 орфографик яисә 2 пунктуацион хата булырга мөмкин.
Язманың эчтәлеге, нигездә темага туры килсә, хикәяләүдә зур булмаган ялгышлар күзәтелсә,1-2 фактик хата җибәрелсә, стиле сакланса, эшкә “4” ле куела. Эштә 2 орфографик яисә 3 пунктуацион хата яисә 1-2 сөйләм ялгышы булырга мөмкин.
Эчтәлекне бирүдә җитди ялгышлар, аерым фактик төгәлсезлекләр булса, хикәяләүдә эзлеклелек югалса, сүз байлыгы ярлы булса, стиль бердәмлеге дөрес сакланмаган җөмләләр очраса, 3 орфографик яисә 4 пунктуацион хата яисә 3-4 сөйләм ялгышы булса,язма эшкә “3” ле куела.
Язма темага туры килмичә, фактик төгәлсезлекләр күп булып, план нигезендә язылмаса,сүзлек байлыгы бик ярлы булса, текст кыска һәм бер типтагы җөмләләрдән торып, сүзләр дөрес кулланылмаса, стиль бердәмлеге сакланмаса, 5 орфографик яисә 8 пунктуацион хата яисә 4-6 сөйләм ялгышы булса,язма эшкә “2” ле куела.
6 нчы сыйныф татар төркеме өчен, татар теле курсы буенча, арадаш аттестация эше (диктант)
Аңлатма язуы
6 нчы сыйныф өчен татар теленнән арадаш аттестация эше өчен Татарстан Республикасы Мәгариф һәм Фән министрлыгы тарафыннан рөхсәт ителгән Татарстан Республикасы Мәгариф һәм Фән министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән «Рус телендә Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен укыту программасына (татар балалары өчен)”, (төзүче-авторлары: Ф.Ф.Харисов, Ч.М. Харисова, В.А. Гарипова – Казан, 2011.), 6 нчы сыйныф өчен /Максимов тарафыннан төзелгән (Казан Татарстан китап нәшрияты 2015.) Татарстанның Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән дәреслеккә нигезләнеп төзелде.
6 нчы сыйныф өчен татар теленнән арадаш аттестация эшенең максаты:
татар теленең төп грамматик үзенчәлекләрен гамәли белүне тикшерү;
татар теленең орфоэпик, орфографик нормаларын куллана алуны тикшерү;
җөмләдә сүзләрне бәйләүче чараларны гамәли куллана белүләрен ачыклау;
мөстәкыйль, ярдәмче сүз төркемнәрен, җөмлә кисәкләрен дөрес таба белүне тикшерү.
Тәкъдим ителгән йомгаклау контроль эше (диктант) укучыларның лексик, грамматик белем һәм күнекмәләре ни дәрәҗәдә формалашканын ачыклауны үз эченә ала.
Диктантны язуга һәм биремнәрне башкаруга 40 минут вакыт бирелә. Ул 2 өлештән тора.
Беренче өлеш диктант язуны үз эченә ала.
Икенче өлеш биремнәрдән тора. Әлеге биремнәрдә сүзнең тамырын,ясагыч,бәйләгеч һәм модальлек кушымчаларын шартлы билгеләр белән күрсәтергә.кирәк була.
Татар төркемендәге укучылар өчен контроль диктантны бәяләү нормалары
Эш пөхтә башкарылса, төзәтүләр һәм хаталар булмаса (1 орфографик, 2 пунктуацион хата булырга мөмкин) “5” ле куела.
2 орфографик, 2 пунктуацион яки 1 орфографик 4 пунктуацион хаталы эшкә “4” ле куела.
4 орфографик, 4 пунктуацион яки 3 орфографик 6 пунктуацион хаталы эшкә “3” ле куела.
6 орфографик, 5 пунктуацион яки 5 орфографик 8 пунктуацион хаталы эшкә “2” ле куела.
Контроль диктант
Ябалак
Ябалак тавышсыз-тынсыз гына оча. Чөнки ул тычкан тотып туклана. Ә тычкан бик сизгер һәм сакланучан. Әмма тычкан аулау өчен, бик яхшы ишетергә дә кирәк әле.Тычкан йөгергәндә бернәрсә дә кыймылдамы бит. Бу матур чуп-чуар кош бик яхшы ишетә. Ул хәтта кар астында йөргән тычканны да аулый.
Ябалакның нинди зур файда китергәнлекләрен хәзер һәркем белә. Аларның һәркайсы елына меңләп тычканны юк итә.Айда ябалакка гаҗәп әйбәт ишетүе һәм тавышсыз-тынсыз очуы да бик нык ярдәм итә.
Элек ябалак тавышы бәхетсезлек турында хәбәр итә дип уйлаганнар. Әлбәттә, болай уйлау дөреслеккә туры килми. Ябалак бар көче белән кычкырып, кыр һәм амбарларны, тыканнардан, күселәрдән сакларга килүе турында хәбәр итә.
Бирем. Беренче абзацны сүз төркемнәре буенча тикшерергә
Эш программасының төзәтмәләр бите
