6 сыйныфның рус төркеме өчен татар теленнән эш программасы

Автор публикации:

Дата публикации:

Краткое описание: ...


«Каралды»

«Килешенде»

«Раслыйм»


МБ җитәкчесе

Хәлиуллина Г.Ә

МБ утырышы беркетмәсе № 1

.......” август 2016 нчы ел

ГББМУ “24 нче номерлы аерым

предметлар тирәнтен өйрәнелә

торган гомуми белем бирү

мәктәбе”нең уку-укыту һәм милли

мәсьәләләр буенча

директор урынбасары

Марданова Н.Н.

........” август 2016 нчы ел

ГББМУ “24 нче номерлы

аерым предметлар

тирәнтен өйрәнелә торган

гомуми белем бирү

мәктәбе” директоры

Васильева А.Н.

Боерык № ____________

........” август 2016 нчы ел






Казан шәһәре Идел буе районы “24 нче номерлы аерым предметлар тирәнтен өйрәнелә торган гомуми белем бирү мәктәбе” гомуми белем бирү муниципаль бюджет учреждениесе



6 НЧЫ СЫЙНЫФНЫҢ РУС ТӨРКЕМЕ ӨЧЕН ТАТАР ТЕЛЕННӘН

ЭШ ПРОГРАММАсы

Шәйхетдинова Люция Хәбир кызы, татар теле һәм әдәбиятыннан төп гомуми белем бирү программасын гамәлгә куючы югары квалификацион категорияле педагогик хезмәткәр







Педагогик киңәшмәнең №1 нче утырышында каралды

....... ” август , 2016 нчы ел


2016 – 2017 нче уку елы


Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәпләренең

рус төркемендәге 6 нчы сыйныф укучылары өчен

татар теле буенча белем бирү программасына

аңлатма язуы


Эш программасы статусы

6 нчы сыйныф өчен эш программасы түбәндәге документларга нигезләнеп төзелде:

  1. 1. «Россия Федерациясендә мәгариф турында» Россия федераль Законы 29.12.2012нче ел, 273 нче номерлы карар.

  2. 2. «Мәгариф турында» Татарстан Республикасы Законы, 22.07.2013нче ел, 68 нче номерлы карар.

  3. 3. «Татарстан Республикасы дәүләт телләре һәм Татарстан Республикасында башка телләр турында» Татарстан Республикасы Законы, 01.07.2004 нче ел.

  4. 4. «2014-2020 нче елларга Татарстан Республикасы дәүләт телләрен һәм Татарстан Республикасында башка телләрне саклау, өйрәнү һәм үстерү буенча Татарстан Республикасы Дәүләт программасы», 25.10.2013 нче ел, 794 нче карар.

  5. 5. ТР Мәгариф һәм фән министрлыгының «Федераль дәүләт белем стандартлары нигезендә мәктәпләрдә татар телен һәм әдәбиятын укыту турында» 12138/13нче номерлы хаты, 7.09.2013нче ел.

  6. 6. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының якынча эш программасын раслау турындагы 29.04.2010нчы елдан 1763/10нчы номерлы хаты.

  7. 7. «Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәпләре өчен татар теле һәм әдәбиятыннан үрнәк программалар. 1-11 нче сыйныфлар», Казан: Татарстан китап нәшрияты, 2011нче ел.

  8. 8. «Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен комуникатив технология нигезендә укыту программасы. 1-11 нче сыйныфлар», төзүче-авторлар: Р.З. Хәйдәрова, Р.Л. Малафеева, Казан, 2014нче ел.

  9. 24 нче номерлы мәктәпнең белем бирү программасы.



Укыту фәненең уку планында тоткан урыны

Укыту планында каралганча, татар теле дәресләре өчен эш программасы атнага 4 сәгать исәбеннән, елга 136 сәгатькә төзелде.


Эш программасы структурасы

Татар теленең эш программасы түбәндәге өлешләрдән тора: аңлатма язуыннан, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән, укытуның планлаштырылган нәтиҗәләреннән, укыту-методик, материаль-техник мәгълүмат бирү чыганакларыннан.

Эш программасының эчтәлеге

Рус мәктәбенең 6 нчы сыйныфларында укучы рус телендә сөйләшүче балаларга татар теленнән белем бирүнең төп максаты – Федераль дәүләт стандарты таләпләрен тормышка ашыру белән бергә укучыларда лингвистик (тел), коммуникатив (аралашу), милли мәдәният өлкәсенә караган культурологик (мәдәниятлылык) компетенцияләр булдыру.

Максатка ирешү өчен, түбәндәге бурычлар куела:

- укучыларның 1-5нче сыйныфларда үзләштергән белемнәрен һәм сөйләм күнекмәләрен камилләштерү;

- татар этикеты тәгъбирләрен кертеп, бирелгән ситуация буенча диалогик сөйләм оештырырга өйрәтү;

- программада күрсәтелгән лексик темалар буенча телдән яки язмача монологик сөйләм булдыруга ирешү;

- татар сөйләмен тыңлап аңларга күнектерү, текстларны аңлап уку күнекмәләрен үстерү;

- татар телендәге сөйләмне фонетик,лексик,грамматик яктан дөрес төзергә күнектерү;

- татар халкының фән, мәгариф, сәнгать, мәдәният өлкәсендәге казанышлары, күренекле шәхесләре белән таныштыруны дәвам итү;

- халыкларның үзара аңлашып, тату яшәвенә омтылыш тәрбияләү;

- укучыларның татар телен өйрәнүгә ихтыяҗын арттыру.


Белем бирү эчтәлегенең мәҗбүри минимумы

Тыңлап аңлау. Аерым сүзләрне, җөмләләрне тыңлап дөрес тәрҗемә итә белү; бәйләнешле тестны тыңлап, эчтәлеге буенча укытучының сорауларына җавап бирү ; дәрес барышында җанлы сөйләмне аңлап аралаша белү.

Диалогик һәм монологик сөйләм. Сорау һәм җавап репликаларын дөрес кулланып, әңгәмә төзи белү; тәкъдим ителгән ситуация буенча сөйләшү үткәрү (һәр укучының репликалар саны 7-8дән ким булмаска тиеш); укылган(тыңлаган) текстның эчтәлеген сөйли белү, лексик тема буенча бәйләнешле текст төзеп сөйләү(җөмләләр саны 10нан ким булмаска тиеш).

Уку. Татар теленең әйтелеш нормаларын үтәп, аерым җөмләләрне диалогик һәм монологик текстларны сәнгатьле итеп һәм аңлап уку; таныш булмаган сүзләрнең мәгънәләрен сүзлекләрдән табып аңлата белү.

Язу. Лексик темага караган һәм актив үзләштерелгән сүзләрнең язылышын истә калдыру, укылган текстның эчтәлеге буенча сорауларга язмача җавап бирү яки сөйләү, грамматик биремле диктантлар язу.

Телдән һәм язма сөйләмне аеру. Текстның темасы, төп фикере. Сөйләм эшчәнлеге төрләрен(тыңлап аңлау, сөйләү, уку һәм язу) үзләштерү.

Укуның төрле төрләрен (танышу,өйрәнү һ.б.) үзләштерү. Уку китаплары, масса күләм мәгълүмат чаралары, интернет һ.б. чаралар белән эшләү алымнарын үзләштерү.

Иҗтимагый-мәдәни,әхлакый, көнкүреш, уку темаларына бәйле булган монологик һәм диалогик сөйләм үрнәкләрен төзү.

Текстның эчтәлеген кыскача сөйләү.Өйрәтү характерындагы диктантлар , изложение , сочинениеләр язу.

Тел белеменә караган сүзлекләр һәм алардан файдалану.


6нчы сыйныфны тәмамлаучы рус телендә сөйләшүче балалар үзләштерергә тиешле белем-күнекмәләр

- татар һәм рус телләрендә уртак булган, ләкин әйтелешләре белән аерылган авазлы сүзләрне дөрес әйтә белү;

- авазларны сүзләрдә, сүзтезмәләрдә, җөмләләрдә дөрес әйтүгә ирешү һәм сингармонизм законының асылына төшенү;

- сөйләмне орфоэпик һәм орфографик яктан дөрес оештыра белү;

- исем, сыйфат, сан, алмашлык, фигыль, рәвеш кебек мөстәкыйль сүз төркемнәре турында беркадәр мәглъматлы булу;

- татар телендә җөмлә төзелеше, җөмлә кисәкләре турында төшенчәне үзләштерү һәм куллана белү;

- коммуникатив максатларны аңлап, диалогик аралашуда катнашу;

- төрле аралашу сфераларыннан чыгып,телдән яки язмача үз фикереңне белдерүгә ирешү;

- тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле монологик сөйләм төзи алу;

- тиешле (1350 сүз) күләмендә татар сүзләрен яттан белү.


Тел чаралары һәм аларны куллану күнекмәләре:

Орфография һәм орфоэпия кагыйдәләрен программага кертелгән эчтәлектә дөрес куллана белү.

Сөйләмнең фонетик ягы. Сөйләмдә татар авазларының үзенчәлекләрен саклау, аларны ишетеп аера белү. Транскрипция билгеләре. Хикәя, боеру, тойгылы җөмләләрнең ритмик-интонацион үзенчәлекләре. Санау интонациясе. Сөйләм этикеты үрнәкләренең интонациясе.

Сөйләмнең лексик ягы. Программа кысаларындагы аралашу тематикасына караган лексик берәмлекләрне тану һәм куллана белү. Гади тотрыклы гыйбарәләр. Татар сөйләм этикеты берәмлекләре. Татар һәм рус телләре өчен уртак сүзләр. Алынма сүзләр. Сүз ясалышы ысуллары: парлы, кушма һәм тезмә сүзләр.

Сөйләмнең грамматик ягы. Сөйләмдә исем, сыйфат, сан, рәвеш, алмашлык, фигыль (аралашуда киң кулланылыштагы төркемчәләре) мөстәкыйль сүз төркемнәрен тану һәм куллану.

Процессның башлануын, дәвам итүен, тәмамлануын, теләкне, мөмкинлек/мөмкин түгеллекне, кирәклек/кирәк түгеллекне белдерә торган модаль мәгънәле аналитик фигыльләрне куллану.

Бәйлек һәм бәйлек сүзләр, кереш сүзләрнең җөмләдә кулланылышы.

Сөйләмдә теркәгечләр һәм кисәкчәләрне куллану.

Хикәя, сорау, боеру җөмләләр. Татар җөмләсендә сүз тәртибе. Раслау һәм инкарь җөмләләр. Гади җәенке җөмләләр. Тиңдәш кисәкле җөмләләр. Һәм, ә, ләкин, чөнки теркәгечләренең җөмлә төзүдә кулланылышы.

Тезмә кушма җөмләләрнең теркәгечле, теркәгечсез төрләре.Иярчен кушма җөмләләр:иярчен шарт, кире шарт, вакыт, сәбәп җөмләләр.


Укыту предметының сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча планлаштырылган нәтиҗәләре

Укучының 6нчы сыйныфны тәмамлаганда, сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча түбәндәге нәтиҗәләргә ия булуы планлаштырыла:

Диалогик сөйләм. Программа кысаларындагы тематикада диалогик сөйләм күнекмәләрен камилләштерү: диалог – сораштыру, диалог – тәкъдим, диалог – фикер алышу, катнаш диалоглар. Диалог күләме: һәр катнашучы ягыннан кимендә 6 – 8реплика .

Монологик сөйләм. Программада тәкъдим ителгән темалар кысасында сөйләмнең коммуникатив типлары буенча бәйләнешле сөйләмне камилләштерү: сурәтләп сөйләү, эчтәлек сөйләү, хикәя төзү, хәбәр итү. Монологик сөйләм күләме: кимендә 8 – 10 фраза.

Тыңлап аңлау. Программада тәкъдим ителгән эчтәлек нигезендә төрле төрдәге тыңлап аңлау күнегүләрен үти белү; сүзләрне, җөмләләрне аңлап тәрҗемә итә белү; мәгълүмати характердагы текстларны, вакытлы матбугат язмаларын тыңлап аңлап, эчтәлеге буенча фикер әйтү, аралашуга чыгу.

Уку. Программаның предмет эчтәлегенә туры килгән әдәби, фәнни-популяр, рәсми характердагы текстлар белән танышу барышында, мәгълүмат белән эшләү күнекмәләренә ия булу. Мәгълүматны танып белү, үзләштерү ихтыяҗыннан чыгып, тәкъдим ителгән текстларны аңлап укырга өйрәнү.Текстның эчтәлегенәнигезләнеп, контекст буенча яңа сүзләрнең мәгънәсен аңлау.Уку өчен текстның күләме: 150-180 сүзгә кадәр.

Язу. Программада тәкъдим ителгән эчтәлек нигезендә актив куллануда булган сүзләрне дөрес яза, төрле калыптагы диалоглар, конкрет бер тема буенча хикәя төзи белү, дөрес яза белү.



VI сыйныфта татар теленнән үзләштерелергә һәм камилләштерелергә тиешле гомумкүнекмәләр

Уку эшчәнлеген оештыра белү юнәлешендә

1.Эшчәнлек өчен эш урынын әзерләү.

2.Эшне планлаштыра белү.

3.Эшнең дөреслеген тикшерү.

4.Эш сыйфатына бәя бирү.

Китап, өстәмә мәгълүмат белән эш итү

1.Дәреслек белән эш итә белү.

2.Төрле чыганаклар белән мөстәкыйль эш итә белү.

3.Төрле текстлар белән эш итү.

4.Белемнәрне системалаштыру өчен таблица, график , схемалардан файдалану.

5.Эчтәлекне аңлап, тиешле тизлектә, дөрес уку:

-уку елы башында -70-80 сүз;

-уку елы ахырында-80-90сүз;

6.Сүзлекләрдән файдалана белү.

7.Китапханәдә каталог белән эш итә белү.

8.Аудио-видео белән эш итә белү.

Фикерләү белән бәйле күнекмәләр

1.Уку мәсьәләсен куя белү.

2.Яңа теманы аңлауга мотив тудыру.

3.Танып белү активлыгын үстерү.

4.Төшенчә, термин,кагыйдә,закончалыкларны аңлап кабул итүкүнекмәләрен камилләштерү.

6.Тикшеренү ысуллары:

-модельләштерү;

-охшатып эшләү.

7.Логик алымнардан чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау күнекмәләре булдыру.


Телдән һәм язма сөйләм үстерү һәм аралаша белү юнәлеше

1.Телдән сөйләм:

-сорауны формалаштыра белү һәм тулы җавап бирә белү күнекмәсе;

-тәрҗемә итү күнекмәсе.

2.Язма сөйләм:

-күчереп язу;

-фикер йөртү элементлары кертеп, әзер план буенча бирелгән иалог, монолог язу

- изложение язу

Уку елы башында 50 сүзле текст (язма күләме 55-60 сүз) уку елы ахырында 60 сүзле текст.

Язма эшнең күләме: 50 – 60 сүзгә кадәр.


Программаны үзләштерүдән көтелгән нәтиҗәләр


Төп гомуми белем бирү мәктәбендә телне гамәли үзләштерү нәтиҗәсендә укучыларда татар теленең күп мәдәниятле дөньядагы роле һәм мөһимлеге турында күзаллаулар формалаша. Татар мәдәниятенең укучылар өчен булган катламы белән танышу башка мәдәнияткә карата ихтирам хисе уята, ягъни укучыларга үз мәдәниятләрен дә тирәнрәк аңларга мөмкинлек бирә, аларда ватанпәрвәрлек хисе уята.


Предмет нәтиҗәләре:

  • Укучыларның коммуникатив компетенциясен(аралашу осталыгын) үстерү, ягъни татар телендә сөйләшүчеләр белән телдән яки язмача аралашу күнекмәләре булдыру;

  • коммуникатив бурычлар куя һәм хәл итә белү, адекват рәвештә арашуның вербаль һәм вербаль булмаган чараларыннан, сөйләм этикеты үрнәкләреннән файдалана алу, итагатьле һәм киң күңелле әңгәмәдәш булу;

  • Татар теле һәм әдәбияты” предметынакарата уңай мотивация һәм тотрыклы кызыксыну булдыруһәм шулар нигезендә белем алуның алдагы баскычларында татар телен уңышлы үзләштергә шартлар тудыру.




Метапредмет нәтиҗәләре:

Төп белем бирү баскычындататар теле һәм әдәбиятын укыту, танып белү чарасы буларак, укучыларның фикер йөртү, интеллектуаль һәм иҗади сәләтләрен үстерүгә, шулай ук, реаль тормышта туган проблемаларны хәл итү өчен кирәк булган универсаль уку гамәлләрен (танып белү, регулятив, коммуникатив)формалаштыругахезмәт итә.

Укучыларда мәгълүмати җәмгыятьтә яшәү һәм эшләү өчен кирәкле күнекмәләр үстерелә. Укучылар текст, күрмә-график рәсемнәр, хәрәкәтле яисә хәрәкәтсез сурәтләр, ягъни төрле коммуникацион технологияләр аша тапшырыла торган мәгълүмати объектлар белән эшләү тәҗрибәсе ала; презентацион материаллар әзерләп, зур булмаган аудитория алдында чыгыш ясарга өйрәнә; укучыларда, компьютер яисә ИКТ нең башка чаралары белән эш иткәндә, сәламәтлеккә зыян китерми торган эш алымнарын куллана алукүнекмәләре формалаша.

Танып белү нәтиҗәләре:

  • фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фикерли белү;

  • иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру;

  • объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү;

  • төп мәгълүматны аеру, укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү;

  • тиешле мәгълүматны табу өчен, энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану.

Регулятив нәтиҗәләр:

  • уку хезмәтендә үзеңә максат куя, бурычларны билгели белү;

  • эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра, нәтиҗәле эш алымнарын таба белү;

  • уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү;

  • билгеләгән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү;

  • укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү;

  • ихтыяр көче,максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне формалаштыру;

  • дәрескә кирәкле уку-язу әсбапларын әзерли һәм алар белән дөрес эш итә белү;

  • дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләрен үстерү.

Коммуникатив нәтиҗәләр:

  • әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү;

  • әңгәмәдәш белән аралашу калыбын төзү;

  • аралаша белү сәләтен үстерү (аралашучанлык, хислелек, эмпатия хисләре);

  • парларда һәм күмәк эшли белү;

  • мәгълүматны туплау өчен, күмәк эш башкару;

  • әңгәмәдәшең белән сөйләшүне башлый, дәвам итә, тәмамлый белү.




Шәхси нәтиҗәләр:

Төп гомуми белем бирү баскычын төгәлләгәндә,укучының үзенә һәм үзенең әйләнә-тирәсендәге кешеләргә, тормыштагы яшәеш проблемаларына карата түбәндәге шәхси кыйммәтләре формалашкан булуы күзаллана:

  • шәхесара һәм мәдәниятара аралашуда татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру;

  • әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау;

  • әдәби әсәрләрдәге төрле тормыш ситуацияләренә һәм геройларның гамәлләренә гомүмкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү;

















Календарь-тематик план 6 сыйныф (рус төркеме)



Дәрес темасы

Сәг.

саны

Эчтәлек элементлары

Планлаштырыла торган нәтиҗәләр

Укучылар-ның эшчәнлегенә характеристика яки уку эшчәнлеге төрләре

Үтәлү вакыты

Предмет

Метапредмет

Шәхси

план

факт

1

Белем көне. Котлау, мактау формалары

1

Яңа уку елы турында әңгәмә оештыру.Белем бәйрәме турында сөйләшү

Инфинитив”+ярыймы (мөмкинме)төзелмәсе,

рөхсәт итегез әле төзелмәләрен сөйләмдә куллану

1сентябрь белән котлый белү.Уку-язу әсбапларын сорый белү

Күршең белән хезмәттәш-лек итү

1нче сентябрь бәйрәме белән котлый белү. Бер-береңә комплемент

лар әйтә белү. Уку-язу әсбапларын сорый белү



2

Без мәктәпкә әзерләнә-без”

1

Тема буенча сөйли алу,әңгәмә оештыру

Төзелмәләрне кулланып,тема буенча бәйләнешле сөйләм оештыра алу

Сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу

Әңгәмәдә-шең фикерен тыңлый белү

Уку-язу әсбапларын сорый белү



3

Исемнәрнең тартым белән төрләнеше.

1

Исемнәрнең тартым белән төрләнешенә биремнәр үтәү, аларның кулланылышын ныгыту.

Исемнәрнең тартым белән төрләнешен белү

Уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү,укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

Әңгәмәдә-шең

белән сөйләшүне башлый,дә-вам итә,тәмалый белү

1нче сентябрь бәйрәме белән котлый белү



4

Тартымлы исемнәрнең сөйләмдә кулланылышы.

1

Тартымлы исемнәрне сөйләмдә куллануга биремнәр үтәү, аларның кулланылышын ныгыту

Тартымла исемнәрне төрле килешләрдә куллана белү

Эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау

Әхлакый кагыйдәләргә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау

Уку-язу әсбапларының барлыгын, юклыгын, кирәклеген әйтә белү, үзең өчен сорый белү



5

Транскрип-

ция билгеләре.


1

Сүзләрне аваз һәм хәрефләргә таркатып язу

Язуда авазларның хәрефләр белән белдерелүен белү, транскрипциянең билгеләрен белү

Уку эшчәнлеген оештыра белү

Әңгәмәдәшең фикерен тыңлый белү,китапка мәхәббәт тәрбияләү

Китапның ни өчен якын дус икәнлеген әйтә белү



6

БСҮ.“Китап – минем дустым.”

1

Тартымлы исемнәрне куллану өстендә эш

Әдәпле сөйләм берәмлекләрен кулланып,җөмләләр төзи белү

Иҗади һәм эзләнү проблемаларын билгеләү,аны чишү юлларын табу

Китапка мәхәббәт тәрбияләү

Китапның ни өчен якын дус икәнлеген, нинди китап укыганыңны, нәрсә турында укыганыңны әйтә белү



7

Без китаплар укыйбыз.

1

Әңгәмә оештыру,китаплар турында сөйләшү

Нинди китап укыганыңны, нәрсә турында укыганыңны әйтә белү

Күнегүләр эшләү,укудагы уңышларны,уңышсызлыкларны анализлый белү

Китапның кеше тормышындагы ролен аңлау

Китапның ни өчен якын дус икәнлеген, нинди китап укыганыңны, нәрсә турында укыганыңны әйтә белү



8

Исемнәргә кушымчалар-ның ялгану тәртибе.

1

Исемнәргә кушымчалар ялгану тәртибе өстендә эш.

Бәйләнешле сөйләм төзү,үз язмаңны камилләштерү

Сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу,әңгәмәдә катнашу

Үзара ихтирам хисләре тәбияләү

Дуслар белән бергә нәрсә эшләгәнеңне, нинди түгәрәкләргә йөргәнеңне әйтә белү



9

Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше.


1

Килешләрне искә төшерү.

Тартымлы исемнәрнең килеш формаларын диалогик һәм монологик сөйләмдә куллана белү

Укучыларны фикер йөртергә өйрәтү,текстларны укый белү

Иптәшләр-нең фикерен хөрмәт итә белү

Дуслар белән бергә нәрсә эшләгәнеңне, нинди түгәрәкләргә йөргәнеңне әйтә белү.Белем күнекмәләрен тикшерү



10

БСҮ.

Минем мәктәбем.”

1

Тартымлы исемнәр белән хикәя төзү

Сөйләмне грамматик яктан дөрес оештыра алу

Уку эшчәнлеген оештыра белү

Мәктәпкә, укытучылар-га ихтирам хисләре тәрбияләү

Мәктәп турында сөйләү



11

Сорау алмашлык-лары.

1

Сорау алмашлыклары турында төшенчә бирү

Сорау алмашлыклары белән җөмләләр төзү

Уку эшчәнлеген оештыра белү, укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

Төрле фикерне исәпкә ала һәм үз фикереңне әйтә алу

Дуслар белән бергә нәрсә эшләгәнеңне, нинди түгәрәкләргә йөргәнеңне әйтә белү



12

Кереш контроль эш

1

Белемнәрне тикшерү

Язмача эштә белемнәрен ныгыту

Мөстәкыйль рәвештә эшли белү

Фикерне җиткерә белү

Язма эш,күнекмә-ләрне тикшерү



13

Хаталар өстендә эш. Китап басу тарихына караган лексика.

1

Китап басу тарихына күзәтү ясау

Балчык,кулъязма,гарәп,һәйкәл,Кытай,

зурлык,авырлык сүзләрен сөйләмдә куллану

Үз хаталарыңны табу һәм төзәтү

Әңгәмәдә катнашу,со-рауларга җавап табу

Китап басу тарихы турында сөйли белү



14

Китапка ничә яшь?”

1

Китап турында сөйләшү,бирем-нәр үтәү

Китапның киңәшче,дус икәнен раслап сөйли белү

Иҗади һәм эзләнү проблемаларын билгеләү,аны чишү юлларын табу

Китапка ихтирам хисләре тәрбияләү

Китапны кадерләп тоту турында киңәш бирә белү



15

БСҮ.

Китап басу тарихы турында сөйләшә-без.”

1

Сөйләм күнекмәләрен ныгыту

Бәйләнешле сөйләм төзү,үз язмаңны камилләштерү

Күнегүләр эшләү,укудагы уңышларны,уңышсыз-лыкларны анализлый белү

Әхлакый кагыйдәләргә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле-ген аңлау

Китап басу тарихы турында сөйли белү






16

Исем ясагыч кушымчалар

Грамматик биремле диктант

1

Исем ясагыч кушымчаларны аера белү,күнегүләр эшләү

Ясалма исемнәрне дөрес әйтә һәм яза белү,алардан файдалану

Укучыларны фикер йөртергә өйрәтү

Иптәшеңнең фикерен хөрмәт итә белү

К.Насыйри турында сөйли белү. Язма эш,күнекмә-ләрне тикшерү



17

Татар телендә сүзлекләр.

1

Сүзлекләр белән эшләү

Тарих,тарихчы,тәрҗем,тәрҗемәче,сүзлек,дәреслек,галим,бөек сүзләрен сөйләмдә куллану

Күнегүләр эшләү,укудагы уңышларны,уңышсыз-лыкларны анализлый белү

Төрле фикерне исәпкә ала һәм үз фикереңне әйтә алу

Сүзлек төрләре турында сөйләү



18

Җыйнак һәм җәенке җөмләләр.

1

Җыйнак һәм җәенке җөмләләр турында төшенчә бирү

Сөйләмне лексик яктан дөрес оештыра алу

Белем алуга омтылыш уяту

Әңгәмәдә-шең

белән сөйләшүне башлый,дә-вам итә,тәмалый белү

Җыйнак һәм җәенке җөмләләрне төзи белү



19

БСҮ.“К.На-сыйри – бөек галим.”

1

Сөйләм күнекмәләрен ныгыту

Грамматик формаларны җөмләләрдә дөрес куллану

Уку эшчәнлеген оештыра белү

Татар халкының галимнәренә ихтирам хисе тәрбияләү

Каюм Насыйри турында сөйли белү



20

Бәйлекләр-нең сөйләмдә кулланылы-шы.

1

Сөйләмдә бәйлекләрнең кулланышын өйрәнү

Бәйлекләрне диалогик һәм монологик сөйләмдә куллана алу

Укучыларны фикер йөртергә өйрәтү

Күршең белән хезмәт-тәшлек итү

Китапханәгә йөрү,язылу,

китап алу



21

Без китапханә-дә.”

1

Сөйләм күнекмәләрен ныгыту,биремнәр эшләү

Грамматик формаларны җөмләләрдә дөрес куллану,текстның эчтәлеген сөйли алу

Иҗади һәм эзләнү проблемаларын билгеләү,аны чишү юлларын табу

Китапларның файдасын күрсәтү

Китап укуның файдасы турында диалоглар төзи,сөйләшә белү



22

Рәхмәт сиңа, китап!”

1

Биремнәрне үтәү,сөйләм күнекмәләрен ныгыту

Бәйләнешле сөйләм төзү,үз язмаңны камилләштерү

Уку эшчәнлеген оештыра белү, укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

Китап кадере хисен формалаштыру

Китапханәгә йөрү,язылу,

китап алу



23

Яраткан китабым.”


1

Татар телендә җөмләләрне сорауларга төгәл җавап бирерлек итеп төзи белү

Сорауларга җавап бирү,уку күнекмәләрен формалаштыру

Белем алуга омтылыш уяту,эшне планлаштыра белү

Әхлакый кагыйдәләргә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле-ген аңлау

Тема буенча укучыларның белемен, күнекмәләрен тикшерү



24

Иялек килеше

1

Иялек килеше кушымчасын дөрес куллану,күнегүләр эшләү

Исемнәрне иялек килешендә төрләндереп, сөйләмдә куллану

Җибәрелгән хаталарны анлизлый белү.Иялек килеше кушымчаларын исләрендә калдыру

Төрле фикерне исәпкә алу һәм үз позицияңне нигезләү

Исемнәрне иялек килешендә төрләндереп,

сөйләмдә куллану



25

Иялек килешенең сөйләмдә кулланылышы.

1

Биремнәрне үтәү,сөйләм күнекмәләрен ныгыту

Иялек килешендәге исемнәрне сөйләмдә дөрес куллану

Эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау

Иптәшеңнең фикерен хөрмәт итә белү

Исемнәрне иялек килешендә төрләндереп,

сөйләмдә куллану



26

Контроль эш

Яңа уку елы башлана”

1

Белемнәрне тикшерү

Үтелгән материалның үзләштерелүен тикшерү

Укучыларны фикер йөртергә өйрәтү

Фикереңне җиткерә белү

Язма эш,алган белемнәрне тикшерү



27

Хаталар өстендә эш.Үтелгән-нәрне кабатлау

1

Биремнәрне үтәү,сорауларга җавап табу

Үз язмаңны камилләштерү,бәй-ләнешле сөйләм төзү

Үз хаталарынңны табу,төзәтү

Әңгәмәдә-шең фикерен тыңлый белү

Язма эш,күнекмә-ләрне тикшерү



28

Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы.

1

Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы турында төшенчә бирү,биремнәрне үтәү

Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасын куллана белү

Классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү

Иптәшеңнең фикерен хөрмәт итә белү

Көндәлеккә караш турында сөйләшү,яңа хикәя язу



29

Көндәлеккә караш.”

1

Күнегүләр эшләү,сөйләм күнекмәләрен ныгыту

Бөкләмә,тотма сүзләрен актив кулланышка кертү

Уку эшчәнлеген оештыра белү

Әңгәмәдә-шең

белән сөйләшүне башлый,дә-вам итә,тәмалый белү

Көндәлеккә караш турында сөйләшү,яңа хикәя язу



30

БСҮ.“Без хикәя язабыз.”

1

Укучыларның язма күнекмәләрен формалаштыру

Бәйләнешле һәм язма сөйләм телен үстерү

Уку эшчәнлеген оештыра белү, укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

Әңгәмәдә-шең белән аралашу калыбын төзү

Хикәя язу



31

Боерык фигыль.

1

Боерык фигыльнең татар телендә роле,биремнәр үтәү

Боерык фигыль турында төшенчә бирү,басым үзенчәлекләрен өйрәнү

Укучыларны фикер йөртергә өйрәтү

Күршең белән хезмәттәш-лек итү

Уку-язу әсбапларын тәртипле тотарга киңәшләр бирә белү,язма эш



32

Боерык фигыльнең зат-сан белән төрләнеше

1

Күнегүләр эшләү,зат-санда төрләндерү

Боерык фигыльнең зат-сан белән төрләнешен ныгыту

Белем алуга омтылыш уяту

Әхлакый кагыйдәләргә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле-ген аңлау

Уку-язу әсбапларын тәртипле тотарга киңәшләр бирә белү



33

Үтелгәннәрне кабатлау, йомгаклау дәресе.

1

Алган белемнәрне камилләштерү

Боерык фигыльнең зат-сан белән төрләнешен ныгыту

Укудагы уңышларны,уңышсыз-лыкларны анализлый белү

Әңгәмәдә-шең

белән сөйләшүне башлый,дә-вам итә,тәмалый белү

Уку-язу әсбапларын тәртипле тотарга киңәшләр бирә белү



34

Өйдәге эшләр.

1

Күнегүләр эшләү,җөмләләр төзи белү

3 зат берлек сан хәзерге заман хикәя фигыль+беләм, боерык фигыль+әле төзелмәләрен кулланылышка кертү

Уку эшчәнлеген оештыра белү

Күршең белән хезмәттәш-лек итү

Өй хезмәте турында төзелмәләрне аңлап, урынлы куллана белү



35

Без әнигә булышабыз.

1

Биремнәрне үтәү,сорауларга җавап табу

Өйне җыештыра,савыт-саба юа,чүп ташлый,идән себерә,тузан сөртә,өстәлне җыештыра,урын җыя,машина юа сүзтезмәләрне кулланышка кертү

Уку эшчәнлеген оештыра белү, укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

Эшне ярату хисе формалаш-тыру

Өй хезмәте турында төзелмәләрне аңлап, урынлы куллана белү



36

Шарт фигыль.

1

Шарт фигыльнең кушымчаларын ачыклау,биремнәрне үтәү

Шарт фигыль,юклык формасын таба белү

Эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау

Күршең белән хезмәттәш-лек итү

Шарт фигыльне сөйләмдә башка формалардан аера белү



37

Шарт фигыльнең юклык формасы.

1

Шарт фигыльнең юклык формасының үзенчәлекләрен аңлату,сорауларга җавап табу

Җитсә,җитмәсә,укыса,укымаса сүзләрен сөйләмдә куллану

Үз фикерләрен телдән җиткерә белү

Белем алуга омтылыш уяту

Шарт фигыльне сөйләмдә башка формалардан аера белү



38

Шарт фигыльнең зат-сан белән төрләнеше.


1

Шарт фигыльнең зат-сан белән төрләнешен өйрәнү,сөйләм күнекмәләрен үстерү

Шарт фигыльнең зат-сан белән төрләнеше.


Классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү

Әңгәмәдә-шең белән аралашу калыбын төзү

Шарт фигыльне сөйләмдә куллану



39

Шарт фигыльнең сөйләмдә кулланылы-шы

1

Монологик һәм диалогик сөйләм күнекмәләрен үстерү

Әдәп,рәхмәт,тәмле сүзләрен сөйләмдә куллану

Укучыларны фикер йөртергә өйрәтү

Төрле фикерне исәпкә алу һәм үз позицияңне нигезләү

Шарт фигыльне сөйләмдә куллану



40

Сыйфат дәрәҗәләре.Грамматик биремле диктант.

1

Сыйфат дәрәҗәләрен өйрәнү.сөйләм һәм язма сөйләмдә дөрес куллану

Сыйфат дәрәҗәләре

Белем алуга омтылыш уяту

Күршең белән хезмәттәш-лек итү

Сыйфат дәрәҗәләрен билгели белү. Сыйфатны төрле дәрәҗәләрдә урынлы куллану



41

Сыйфат дәрәҗәләре-нең сөйләмдә кулланылы-шы.

1

Биремнәрне үтәү,сыйфат дәрәҗәләренең сөйләмдә ролен ачыклау

Зәңгәр,зәп-зәңгәр,зәңгәрсу сүзләрен сөйләмдә куллана белү

Уку эшчәнлеген оештыра белү

Әхлакый кагыйдәләргә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле-ген аңлау

Сыйфат дәрәҗәләрен билгели белү. Сыйфатны төрле дәрәҗәләрдә урынлы куллану



42

Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше

1

Заманнарны, кушымчаларын искә төшерү.

Хикәя фигыльнең төрле заман формаларын сөйләмдә куллана белү

Укудагы уңышларны,уңышсыз-лыкларны анализлый белү

Әңгәмәдә-шең белән аралашу калыбын төзү

Зат-сан белән төрләндерү



43

Әхмәт нигә елады?”

1

Сөйләм һәм язма күнекмәләрен ныгыту

Эшчән,тырыш,ял-кау,шаян,әдәпле,

тәрбиясез,тыйнак,

хезмәт ярата,ихтирамлы сүзләрен сөйләмдә куллана белү

Уку эшчәнлеген оештыра белү, укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

Иптәшеңнең фикерен хөрмәт итә белү

Яңа белемнәрне үзләштерү



44

Кереш сүзләрнең сөйләмдә кулланылышы.

1

Кереш сүзләр турында төшенчә бирү,биремнәр эшләү

Кереш сүзләр белән җөмләләр төзи белү

Эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау

Әңгәмәдә-шең белән аралашу калыбын төзү

Тема буенча укучыларның белемен, күнекмәләрен тикшерү



45

Образга бәя бирү

1

Кереш сүзләр кулланып,җөмлә-

ләр төзү

Кереш сүзләр куллану

Иҗади һәм эзләнү проблемаларын билгеләү,аны чишү юлларын таба белү

Әңгәмәдә-шең

белән сөйләшүне башлый,дә-вам итә,тәмалый белү

Образга бәя бирү



46

3 нче зат берлек сан хәзерге заман фигыль + ала” төзелмәсе.

1

Татар телендә төзелмәләр турында төшенчә бирү,күнегүләр эшләү

Сорау җөмләләр

Уку эшчәнлеген оештыра белү

Күршең белән хезмәттәш-лек итү

Юа ала төзелмәсен аңлап куллана белү. Сорау һәм шарт фигыльле җөмләләр оештыра белү



47

Шарт фигыльле җөмләләрдә сүз тәртибе.

1

Шарт фиг.барлыкта,

юк-

лыкта килүен төшенү

Шарт фигыльле җөмләләрне татарчадан русчага тәрҗемә итү

Укучыларны фикер йөртергә өйрәтү

Әхлакый кагыйдәләргә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле-ген аңлау

Сорау һәм шарт фигыльле җөмләләр оештыра белү



48

Супер-малай нәрсәләр эшли ала?”

1

Текст өстендә эшләү,сорауларга җавап табу

Сүзтезмәләрне сөйләмдә куллана белү

Белем алуга омтылыш уяту

Иптәшеңнең фикерен хөрмәт итә белү

Сорау һәм шарт фигыльле җөмләләр оештыра белү



49

Өйрәтү тибында изложение «Бергә күңелле була”

1

Текстны аңлап,язу күнекмәләрен тикшерү

Бәйләнешле сөйләм төзү,үз язмаңны камилләштерү

Укучыларны фикер йөртергә өйрәтү,укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

Фикерне җиткерә белү

Язма эш



50

Хаталар өстендә эш. «Теләк белдерү формасы: инфинитив + телим төзелмәсе.

1

Ишетеп аңлау дәрәҗәсен ныгыту,теләк белдерү формаларын камилләштерү

«Теләк белдерү формасы: инфинитив + телим төзелмәсе.

Уку эшчәнлеген контрольгә ала белү, укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

Әңгәмәдә-шең белән аралашу калыбын төзү

«Теләк белдерү формасы: инфинитив + телим төзелмәсен сөйләмдә куллана белү



51

Без хикәя язабыз.”

1

Бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен ныгыту

Теләк белдерү формасын камилләштерү

Иҗади һәм эзләнү проблемаларын билгеләү,аны чишү юлларын таба белү

Әңгәмәдә-шең

белән сөйләшүне башлый,дә-вам итә,тәмалый белү

«Теләк белдерү формасы: инфинитив + телим төзелмәсен сөйләмдә куллана белү



52

БСҮ. “Уллар” хикәясендә-ге лексик-грамматик материал.

1

Бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен ныгыту

Бәйлек сүзләр

Эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау

Әхлакый кагыйдәләргә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле-ген аңлау

Бәйлек сүзләрне, төзелмәләрне сөйләмдә дөрес куллана белү, сәхнәләштерү



53

Без хикәя сөйлибез.”

1

Сөйләм күнекмәләрен камилләштерү,

биремнәрне

үтәү

Алдында,артында,

каршында,җитез,

көчле,мәтәлчек ата авыр сүзләрен сөйләмдә куллану белү

Иҗади һәм эзләнү проблемаларын билгеләү,аны чишү юлларын таба белү

Иптәшеңнең фикерен хөрмәт итә белү

Төзелмәләрне сөйләмдә дөрес куллана белү, сәхнәләштерү



54

Контроль эш. “Без –булышчы-лар”

1

Язу күнекмәләрен тикшерү

Бәйләнешле сөйләм төзү,үз язмаңны камилләштерү

Укучыларны фикер йөртергә өйрәтү,укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

Фикерне җиткерә белү

Тема буенча укучыларның белемен, күнекмәләрен тикшерү.



55

Хаталар өстендә эш. Кабатлау.

1

Язма эшләрне тикшерү.Алган белемнәрне ныгыту.

Белемнәрне практикада куллану.Ишетеп аңлау

Үз хаталарыңны табу һәм төзәтү

Үз-үзеңә бәя бирү

Күнегүләр эшләү



56

Исемнәргә тартым һәм килеш кушымчаларының ялгану тәртибе.

1

Исемнәргә килеш кушымчаларын ялгауга биремнәр эшләү

Исемнәргә тартым һәм килеш кушымчаларының ялгану тәртибе.

Уку эшчәнлеген оештыра белү

Әңгәмәдә-шең белән аралашу калыбын төзү

Үзеңнең дустың турында сөйли белү



57

Минем дустым.”

1

Бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен ныгыту

Гадел,алдашмый,

яхшылык,эшли

,ышана сүзләрен сөйләмдә куллана белү

Эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау

Дуслык хисе формалаш-тыру

Үзеңнең дустың турында сөйли белү



58

Минем чын дустым” темасы буенча лексика.

1

Бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен ныгыту

Исемнәргә тартым һәм килеш кушымчаларының ялгану тәртибе.

Укучыларны фикер йөртергә өйрәтү

Дуслык хисе формалаш-тыру

Дустың белән бергә нәрсәләр эшләвең турында сөйли белү



59

БСҮ.“Без-нең дуслык”

1

Сүзләр белән җөмләләр төзергә өйрәнү

Һәрвакыт,

кайвакыт,чын сүзләре белән сөйләмдә куллану

Иҗади һәм эзләнү проблемаларын билгеләү,аны чишү юлларын таба белү

Дуслык хисе формалаш-тыру.Белем

алуга омтылыш уяту

Дустың белән бергә нәрсәләр эшләвең турында сөйли белү



60

Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше.

1

Хикәя фиг.заман формаларын ныгыту,биремнәр эшләү

Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнешенкамилләштерү

Уку эшчәнлеген оештыра белү.Әңгәмәдә катнашу

Күршең белән хезмәттәш-лек итү

Дискотекага бару” темасы буенча лексик-грамматик материлны сөйләмдә куллану



61

Дуслар дискотека-да”

1

Бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен ныгыту

Үпкәләде,горур,

ачуы килде,оялды сүзләре белән җөмләләр төзү

Укудагы уңышларны,уңышсыз-лыкларны анализлый белү

Әхлакый кагыйдәләргә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле-ген аңлау

Дискотекага бару” темасы буенча лексик-грамматик материлны сөйләмдә куллану



62

Без хикәя язабыз”

1

Өйрәнгән лексика буенча хикәя язу

Үз язмаңны камилләштерү белү

Укучыларны фикер йөртергә өйрәтү,укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

Фикерне җиткерә белү

Хикәя язу



63

Үтенеч һәм рөхсәт сорау формалары: барыйм инде, барыйм әле төзелмәләре.

1

Сөйләм күнекмәләрен ныгыту,биремнәр эшләү

Барыйм инде, барыйм әле төзелмәләре белән җөмләләр төзи белү

Эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау

Әңгәмәдә-шең белән аралашу калыбын төзү

Барыйм әле, барыйм инде, эчәсе килә төзелмәләрен сөйләмдә куллану



64

Контроль эш

Дуслар белән күңелле”

1

Язу күнекмәләрен тикшерү

Бәйләнешле сөйләм төзү,үз язмаңны камилләштерү

Укучыларны фикер йөртергә өйрәтү,укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

Фикерне җиткерә белү

Тема буенча укучыларның белемен, күнекмәләрен тикшерү



65

Хаталар өстендә эш. Теләк белдерү формасы: эчәсе килә төзелмәсе.


1

Язма эшләрне тикшерү.Бирем-

нәрне эшләү

Үз язмаңны камилләштерү.

Барыйм әле,барыйм инде,эчәсе килә төзелмәләре белән җөмләләр төзи белү

Классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү

Әңгәмәдә-шең фикерен тыңлый белү

Барыйм әле, барыйм инде, эчәсе килә төзелмәләрен сөйләмдә куллану



66

Билгеле киләчәк заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше.

1

Хикәя фиг.зат-сан белән төрләнешенә күнегүләр эшләү

Билгеле киләчәк заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше

Уку эшчәнлеген оештыра белү.Әңгәмәдә катнашу

Күршең белән хезмәттәш-лек итү

Билгеле киләчәк заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнешен тану, аера белү



67

Билгесез киләчәк заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше.

1

Билгесез киләчәк заман формаларын

үзләштерү

Билгесез киләчәк заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнешен ныгыту

Укудагы уңышларны,уңышсыз-лыкларны анализлый белү

Әңгәмәдә-шең белән аралашу калыбын төзү

Билгесез киләчәк заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнешен тану, аера белү



68

Рөхсәт сорау формалары

1

Сөйләм күнекмәләрен ныгыту,биремнәр эшләү

Укучыларның фикерләү дәрәҗәсен үстерү,алган белемнәрне системалаштыру

Иҗади һәм эзләнү проблемаларын билгеләү,аны чишү юлларын таба белү

Әңгәмәдә-шең фикерен тыңлый белү

Сөйләмдә рөхсәт сорау формаларын куллану



69

Рөхсәт сорау – кирәкле эш.

1

Бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен ныгыту

Рөхсәт сорый,рөхсәт итте,төс,буяу,яфрак,кире,авызыңа капма,очлама,онытканмын сүзләрен сөйләмдә куллана белү

Эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау

Белем хисе алу формалаш-тыру

Сөйләмдә рөхсәт сорау формаларын куллану



70

Зәңгәр яфраклар” хикәясендә-ге лексик-грамматик материал.

1

Биремнәрне үтәү,сорауларга җавап табу

Сындырырсың,оч-лама,яфрак.иптәш,

эндәшмәде сүзләрен сөйләмдә куллана белү

Классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү

Әңгәмәдә-шең фикерен тыңлый белү

Зәңгәр яфраклар” хикәясендәге яңа лексиканы диалогларда куллану



71

Без хикәя сөйлибез.”

1

Диалоглар төзү,күнегүләр эшләү

Шук,үткен,тапкыр,өлгер,мактанчык,

тыйнак сүзләрен сөйләмдә куллану

Эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау

Күршең белән хезмәттәш-лек итү

Зәңгәр яфраклар” хикәясендәге яңа лексиканы диалогларда куллану



72

БСҮ.“Катя чын дусмы?”

1

Бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен ныгыту

Хикәя фиг.заман формаларын дөрес куллану

Уку эшчәнлеген оештыра белү.Әңгәмәдә катнашу

Төрле фикерне исәпкә алу һәм үз позицияңне нигезләү

Мактанчыклык” темасы буенча яңа сүзләр кулланып, үзара сөйләшү



73

Без хикәя язабыз.”

1

Язма күнекмәләрне камилләштерү

Сындырырсың,яф-рак,иптәш,эндәшмә-де сүзләрен дөрес куллануга ирешү

Иҗади һәм эзләнү проблемаларын билгеләү,аны чишү юлларын таба белү

Әхлакый кагыйдәләргә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле-ген аңлау

Яңа хикәя язу



74

Характер сыйфатлар-ын ачучы сүзләр.

1

Сорауларга җавап табу,биремнәрне эшләү

Шук,үткен,тапкыр,җыйнак уңган сүзләрен дөрес куллануга ирешү

Эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау

Әңгәмәдә-шең фикерен тыңлый белү

Дусларның характер сыйфатларын ачуда чөнки, шуңа күрә теркәгечләрен аңлап куллану



75

Чөнки, шуңа күрә теркәгечләрен сөйләмдә куллану.

1

Теркәгечләрне дөрес куллануга биремнәр эшләү

Ишетеп аңлау,белемнәрне практикада куллану

Укучыларны фикер йөртергә өйрәтү

Әңгәмәдә-шең

белән сөйләшүне башлый,дә-вам итә,тәмалый белү

Дусларның характер сыйфатларын ачуда чөнки, шуңа күрә теркәгечләрен аңлап куллану



76

Антонимнар

1

Антоимнарны дөрес куллануга күнегүләр эшләү

Антонимнар.җый-нак һәм җәенке җөмләләр

Укудагы уңышларны,уңышсыз-лыкларны анализлый белү

Телгә өйрәнүгә кызыксын-дыру уяту

Сөйләмдә антоним һәм синоним сүзләрне куллану



77

Туган көндә хикәясе.

1

Тест өстендә эшләү,сорауларга җавап табу

Ризыклар,иске,ис-киткеч,карт,сүзсез,уздырмыйбыз,бераз сүзләре белән сөйләм күнекмәләрен ныгыту

Уку эшчәнлеген оештыра белү

Күршең белән хезмәттәш-лек итү

Сөйләмдә антоним һәм синоним сүзләрне куллану



78

Без хикәя язабыз.”

1

Язма сөйләм күнекмәләрен формалаштыру

Үз язмаңны камилләштерү

Укучыларны фикер йөртергә өйрәтү,укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

Әхлакый кагыйдәләргә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле-ген аңлау

Яңа хикәя язу



79

Теркәгечләр

1

Теркәгечләр ярдәмендә җөмләләр төзү

Эш урыны әзерли,эшне планлаштыра белү

Белем алуга омтылыш уяту

Фикерне җиткерә белү

Тема буенча укучыларның белемен, күнекмәләрен баету



80

Изложение.

Казан-Татарстан-ның башкаласы”


1

Текстны аңлап,язу күнекмәләрен тикшерү

Бәйләнешле сөйләм төзү,үз язмаңны камилләштерү

Укучыларны фикер йөртергә өйрәтү,укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

Фикерне җиткерә белү

Язма эш



81

Хаталар өстендә эш. “Туган җирем – Татарстан”

1

Татарстан турында белгәннәрне активлаштыру,со-рауларга җавап табу

Ватан,туган ил,дәүләт,халык,

милләт,милли,баш-кала сүзләрен сөйләмдә куллану

Үз хаталарыңны табу һәм төзәтү

Әңгәмәдә-шең белән аралашу калыбын төзү

Татарстанның дәүләт символлары турында сөйли белү



82

Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше.

1

Килеш кушымчаларын искә төшерү,бирем-нәрне үтәү

Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнешен активлаштыру

Уку эшчәнлеген оештыра белү

Туган җиргә мәхәббәт хисләре формалаш-тыру

Татарстанның дәүләт символлары турында сөйли белү



83

Англиядән килгән кунаклар” тексты буенча лексик-грамматик материал.

1

Текст өстендә эшләү,сорауларга җавап табу

Көтелгән кунак,укыган китап,сөйләгән шигырь сүзләре белән сөйләм күнекмәләрен ныгыту

Иҗади һәм эзләнү проблемаларын билгеләү,аны чишү юлларын таба белү

Әңгәмәдә-шең фикерен тыңлый белү

Сыйфат фигыльле җөмләләрне дөрес тәрҗемә итү белү



84

Англиядән килгән кунаклар” тексты.

1

Тексттагы сүзләр белән диалоглар төзү

Сөйләм күнекмәләрен активлаштыру

Эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау

Әңгәмәдә-шең белән аралашу калыбын төзү

Тема буенча укчыларның белем-күнекмәләрен тикшерү



85

Урын, вакыт, охшату-чагыштыру рәвешләре.

1

Рәвешләрне җөмләдә дөрес куллану ,биремнәр үтәү

Урын, вакыт, охшату-чагыштыру рәвешләрен сүзләрен куллана белү

Классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү

Укуга мотивация формлаш-тыру

Рәвешләрне җөмләдә тану, сөйләмдә куллана белү



86

Рәвеш төркемчәләрен сөйләмдә куллану.

1

Рәвеш төркемчәләренә төшенчә бирү,күнегүләр эшләү

Тамаша залы,кунак,язучы-лар,атна,кызганыч,инглиз теле сүзләрен дөрес куллана белү

Укучыларны фикер йөртергә өйрәтү

Әхлакый кагыйдәләргә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле-ген аңлау

Яңа белемнәрне үзләштерү



87

Без хикәя сөйлибез.

1

Үзара диалоглар төзү

Чыгыш ясый,театр,беренче танылган,атаклы шагыйрь,көтелгән сүзләре белән сөйләм күнекмәләрен активлаштыру

Укучыларны фикер йөртергә өйрәтү,укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

Әңгәмәдә-шең

белән сөйләшүне башлый,дә-вам итә,тәмалый белү

Тамаша залында” темасы буенча диалоглар төзү һәм сөйләшә белү



88


Без хикәя язабыз.

1

Язма күнекмәләрне ныгыту

Эш урыны әзерли,эшне планлаштыра белү

Үз фикерләреңне телдән һәм язма формада җитерә белү

Әңгәмәдә-шең фикерен тыңлый белү

Яңа белемнәрне үзләштерү



89

Татарстан-да яшәүче милләтләр” темасы буенча лексик-грамматик материал.

1

Сорауларга җавап табу,биремнәр эшләү

Тел,дәүләт,татарча,туган тел сүзләренсөйләмдә куллана белү

Классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү

Дуслык хисе формалаш-тыру

Татарстанда яшәүче милләтләрне, аларның туган телен әйтә белү



90

Без нинди телләрдә сөйләшәбез?

1

Рәвеш төркемчәләрен кулланып җөмләләр төзү

Рәвеш төркемчәләре

Уку эшчәнлеген оештыра белү

Төрле фикерне исәпкә алу һәм үз позицияңне нигезләү

Тема буенча укучыларның белем-күнекмәләрен тикшерү



91

Татарстан – дуслык иле.

1

Текст өстендә эшләү,сорауларга җавап табу

Бәйләнешле сөйләм төзү,үз язмаңны камилләштерү

Иҗади һәм эзләнү проблемаларын билгеләү,аны чишү юлларын таба белү

Дуслык,ихтирам хисе формалаш-тыру

Татарстанда яшәүче милләтләрне, аларның туган телен әйтә белү



92


Кемнең теле бар, шуның иле бар

1

Сүзлекләр белән эшләү,биремнәрне үтәү

Укучыларның фикерләү дәрәҗәсен үстерү

Сүзлекләр белән эшли белү Эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау

Төрле телләргә ихтирам хисе уяту

Сүзлекләрдән файдаланып, “Кемнең теле бар, шуның иле бар” мәкале буенча фикерләрне язмача оештыру



93

Татарстан – туган җирем” темасы буенча лексик-грамматик материал.

1

Текст өстендә эшләү,сорауларга җавап табу

Ия белән хәбәр арасында сызык кую очрагын белү

Укудагы уңышларны,уңышсыз-лыкларны анализлый белү

Туган җиргә мәхәббәт хисләре формалаш-тыру

Татарстанның климаты, анда яшәгән хайваннар, үскән үсемлекләр турында сөйли белү



94

БСҮ.Татар-стан табигате турында сөйләшәбез.

1

Сөйләм күнекмәләрен активлаштыру

Дала,поши,бодай,

кукуруз,борчак,чө-гендер,көнбагыш сүзләрен сөйләмдә куллану

Уку эшчәнлеген оештыра белү

Туган җиргә мәхәббәт хисләре формалаш-тыру

Сөйләмдә дәлилләр китергәндә, теркәгечләрдән киң файдалану.



95

Контроль эш.“Татар-стан – туган җирем” темасы.

1

Язу күнекмәләрен тикшерү

Үз язмаңны камилләштерү

Укучыларны фикер йөртергә өйрәтү

Фикерне җиткерә белү

Тема буенча укучыларның белемен, күнекмәләрен тикшерү



96

Хаталар өстендә эш.Татар-стан-туган җирем

1

Биремнәр өстендә эшләү

Үз язмаңны камилләштерү,бәйләнешлә сөйләм төзү

Үз хаталарыңны табу һәм төзәтү

Әңгәмәдә-шең фикерен тыңлый белү

Татарстан темасы буенча сөйли белү



97

Татарстан елгалары” темасы буенча лексик-грамматик материал.

1

Елга исемнәрен дөрес әйтә,язма күнегүләре эшләү

Идел,Чулманнан зуррак төзелмәсен сөйләмдә дөрес куллану

Иҗади һәм эзләнү проблемаларын билгеләү,аны чишү юлларын таба белү

Туган җиргә мәхәббәт хисләре уяту

Татарстан елгалары турында сөйли белү



98

Татарстан елгалары турында сөйләшәбез.

1

Сорауларга җавап табу күнегүләр эшләү

Үзләштерелгән белемнәрне куллана белү

Эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау

Әңгәмәдә-шең фикерен тыңлый белү. Туган җиргә мәхәббәт хисләре уяту

Татарстан елгалары турында сөйли белү



99

Казаннан Яр Чаллыга кадәр төзелмәсе.

1

Сан темасын ныгыту,сорауларга җавап табу

Казаннан Яр Чаллыга кадәр төзелмәсен сөйләмдә куллану

Укучыларны фикер йөртергә өйрәтү,укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

Әхлакый кагыйдәләргә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле-ген аңлау

Кайдан кая барганыңны, күпме вакыт барганыңны, нәрсә белән барганыңны әйтә белү



100

Мин Казанга барам.

1

Сорауларга җавап табу,диалог төзүгә ирешү

Җөмләләр төзи белү,иптәшеңнең фикерен тыңлый белү

Классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү

Иптәшләрең-нең фикерен хөрмәт итә белү

Кайдан кая барганыңны, күпме вакыт барганыңны, нәрсә белән барганыңны әйтә белү



101

Исем сүзтезмәләр.

Грамматик биремле диктант.

1

Исем сүз тезмәләрне сөйләмдә куллану,биремнәр-не үтәү

Исем+исем,сыйфат+исем сүзтезмәләрен сөйләмдә дөрес куллану

Укудагы уңышларны,уңышсыз-лыкларны анализлый белү

Төрле фикерне исәпкә алу һәм үз позицияңне нигезләү

Исем сүзтезмәләрнең төрләрен аңлап куллану



102

Г.Камал театры.


1

Җөмләләр төзү,сораулар куя белергә омтылу

Г.Камал турында җөмләләр (хикәя) төзү

Уку эшчәнлеген оештыра белү

Горурлык хисе формалаш-тыру

Театр төрләрен, театрга чакыра, спектакль кайчан башланганын, билетлар барлыгын , юклыгын әйтә белү.



103

БСҮ.Без театрга барабыз.

1

Сөйләм күнекмәләрен ныгыту

Өйрәнелгән лексик материалны дөрес куллануга ирешү

Уку эшчәнлеген контрольгә алу,укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

Туган җиргә мәхәббәт хисләре уяту

Театр төрләрен, театрга чакыра, спектакль кайчвн башланганын, билетлар барлыгын , юклыгын әйтә белү. Теләгән тамашага чакыра кәгазе язу.



104

Табигать” темасы буенча лексик-грамматик материал

1

Барлык,юклык формаларын кулланып җөмләләр төзү

Сөйләмдә “инфинитив + кирәк” төзелмәсен ныгыту

Эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау

Иптәшләрең-нең фикерен хөрмәт итә белү

Сөйләмдә “инфинитив + кирәк” төзелмәсен, боерык фигыльнең 3 нче зат берлек һәм күплек сан формаларын барлыкта һәм юклыкта куллана белү



105

Без табигатьне саклыйбыз.

1

Текст өстендә эшләү,сорауларга җавап таба белү

Кояш,болыт,су,

ком,хайваннар,

кошлар,янгын,учак,чүп-чар сүзләрен кулланышка кертү

Иҗади һәм эзләнү проблемаларын билгеләү,аны чишү юлларын таба белү

Әхлакый кагыйдәләргә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле-ген аңлау

Безнең әйләнә-тирәбез, табигатьне саклау турында сөйләм оештыра белү



106

Билгеле киләчәк заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше.

1

Белем күнекмәләрен ныгыту,бирем-

нәрне эшләү

Билгеле киләчәк заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнешен үзләштерү

Уку эшчәнлеген оештыра белү

Әңгәмәдә-шең белән аралашу калыбын төзү

Кошлар исемнәрен әйтә белү



107

Билгеле киләчәк заман хикәя фигыльнең сөйләмдә кулланылышы.

1

Укучыларның белем күнекмәләрен камилләштерү,

сорауларга җавап табу

Билгеле киләчәк заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнешен ныгыту

Укудагы уңышларны,уңышсыз-лыкларны анализлый белү

Күршең белән хезмәттәш-

лек итү

Кошлар турында мәгълүмат әзерләп, сыйныф алдында чыгыш ясарга өйрәнү



108

Бездә яшәүче кошлар.

1

Текст өстендә эшләү,күнегүләр

дәге биремнәрне үтәү

Аккош,торна,акчарлак,сандугач,чып-

чык,карлыгач (кош исемнәрен)сөйләм-

дә куллану

Белем алуга омтылыш уяту

Әңгәмәдә-шең белән аралашу калыбын төзү

Яңа белемнәрне үзләштерү



109

Колибри – иң кечкенә кош.

1

Текст өстендә эшләү,сорауларга җавап таба белү

Кышлый,күгәчен,

песнәк,үрдәк,чәүкә,

күке (кош исемнәрен) сөйләмдә куллану

Уку эшчәнлеген контрольгә алу,укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

Иптәшләрең-нең фикерен хөрмәт итә белү

Тема буенча укучыларның белемен, күнекмәләрен тикшерү



110

Сүзлек эше.

1

Сүзлек өстендә эшләү,биремнәрне үтәү

Бәйләнешле сөйләм төзү,үз язмаңны камилләштерү

Укудагы уңышларны,уңышсыз-лыкларны анализлый белү

Әхлакый кагыйдәләргә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле-ген аңлау

Кош исемнәрен әйтә белү



111

Кыргый хайваннар” темасы буенча лексик-грамматик материал

1

Өйрәнелгән сүзләр белән җөмләләр төзү

Исемнәрнең ясалышы,тран-скрипцияләрен ныгыту

Классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү

Тирә-юньгә ярату хисе формалаш-тыру

Җәнлек исемнәрен дөрес әйтә белү



112

БСҮ.Без хайваннар турында сөйләшәбез.

1

Монологик сөйләмгә чыгу

Маймыл,ак аю,куян,төлке,

Болан тычкан сүзләрен сөйләмдә куллану

Иҗади һәм эзләнү проблемаларын билгеләү,аны чишү юлларын таба белү

Иптәшләрең-нең фикерен хөрмәт итә белү

Җәнлекләр турында мәгълүмат әзерләп, сыйныф алдында чыгыш ясарга өйрәнү.



113

Дүрт аяклы дусларыбыз” темасы буенча лексик-грамматик материал.

1

Текст өстендә эшләү,сорауларга җавап таба белү

Фигыльнең заман формаларын ныгыту

Уку эшчәнлеген оештыра белү

Тирә-юньгә ярату хисе формалаш-тыру

Этләрнең тышкы кыяфәте, гадәтләре, тугрылыклары турында сөйли белү



114

Минем дүрт аяклы дустым.

1

Монологик сөйләмгә чыгу

Токым,йонлач,

гадәт,койрык,урам эте,йорт эте сүзтезмәләрен кулланышка кертү

Эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау

Дүрт аяклы дусларга ярату хисе формалаш-тыру

Ачыклау максатыннан чыгып, төрле сорау алмашлык-лары, кисәкчәләр кулланып, сорау җөмләләр оештыра алу



115

Тугрылык--лы дуслар

1

Сөйләмдә грамматик формаларны кулланырга өйрәнү

Ишетеп аңлау,белемнәрне практикада куллану

Иҗади һәм эзләнү проблемаларын билгеләү,аны чишү юлларын таба белү

Тирә-юньгә ярату хисе формалаш-тыру

Җәнлек исемнәрен дөрес әйтә белү



116

Заман категориясе”н кабатлау.

1

Заиан формаларын язма,сөйләмдә куллану

Бәйләнешле сөйләм төзү,үз язмаңны камилләштерү

Уку эшчәнлеген оештыра белү

Фикерне җиткерә белү

Тема буенча укучыларның белемен, күнекмәләрен тикшерү, күнегүләр эшләү



117

Спорт төрләре.

1

Исем ясагыч кушымчаларны кулланып биремнәр эшләү

-чы,-че исем ясагыч кушымчалары

Уку эшчәнлеген контрольгә алу,укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

Әңгәмәдә-шең белән аралашу калыбын төзү

Нинди спорт төре белән шөгыльләнергә яратуыңны, нишли белүеңне, нинди спортчы булырга теләвеңне әйтә белү



118

Инфинитив + яратам (телим)”.

1

Билгеле киләчәк заман формасын кулланырга өйрәнү

Билгеле киләчәк заман хикәя фигыль формасы

Укудагы уңышларны,уңышсыз-лыкларны анализлый белү

Әңгәмәдә-шең фикерен тыңлый белү

Яңа белемнәрне үзләштерү



119

БСҮ.Мин футболчы булырга телим.

1

Бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен ныгыту

Инфинитив + яратам (телим)”төзелмәлә-рен актив кулланышка кертү

Белем алуга омтылыш уяту

Спортка мәхәббәт хисе формалаш-тыру

Нинди спортчы булырга теләвеңне әйтә белү



120

Исем фигыль.

1

Исем фигыльнең кушымчаларына төшенчә бирү,күнегүләр эшләү

-у,-ү кушымчаларын дөрес куллану

Уку эшчәнлеген оештыра белү

Күршең белән хезмәттәш-лек итү

Олимпия уеннарындагы спорт ярышларының төрләрен әйтә белү



121

Олимпия уеннары.

1

Исем фигыль кушымчаларын язма сөйләмдә кулланырга өйрәнү,ныгыту

Биеклеккә сикерү,узышу,ату,

ярышу,катнашу сүзләрен кулланышка кертү

Эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау

Спортка мәхәббәт хисе формалаш-тыру

Нинди ярышта катнашканың-ны, катнашмаганыңны әйтә белү



122

Шарт фигыль.

1

Шарт фигыль формаларын кулланып күнегүләр эшләү

Шарт фигыльнең барлык һәм юклык формаларын ныгыту

Классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү

Төрле фикерне исәпкә алу һәм үз позицияңне нигезләү

Яңа белемнәрне үзләштерү



123

Еш авырыйсың килмәсә...”

1

Теркәгечләрне кулланып биремнәр эшләү

Шуңа күрә,чөнки теркәгечләрен кулланып,сәбәп белдерү

Иҗади һәм эзләнү проблемаларын билгеләү,аны чишү юлларын таба белү

Әңгәмәдә-шең белән аралашу калыбын төзү

Авыручыга киңәшләр бирә белү



124

Тән әгъзалары”.

1

Күнегүләр эшләү,диалог төзү

Бәйләнешле сөйләм төзү,үз язмаңны камилләштерү

Укудагы уңышларны,уңышсыз-лыкларны анализлый белү

Сәламәт яшәү рәвешен формалаштыру

Авыруның сәбәпләре, кайсы җирең авыртуы турында сөйли белү



125

Табибта.

1

Өйрәнелгән грамматик формаларны сөйләмдә куллану

Авырый,авырта, ешсүзләрен сөйләмдә кулланышка кертү

Уку эшчәнлеген оештыра белү

Сәламәт яшәү рәвешен формалаштыру

Авыручыга киңәшләр бирә белү



126

Инфинитив (барлыкта-юклыкта) + кирәк” төзелмәсе.

1

Инфинитивның барлык,юклык формаларын ныгыту,биремнәр эшләү

Инфинитив (барлыкта-юклыкта) + кирәк” төзелмәсе белән җавап бирә алу

Эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау

Иптәшләрең-нең фикерен хөрмәт итә белү

Файдалы җиләк-җимешләр турында сөйли белү



127

Сәламәт булу өчен нишләргә кирәк?

1

Бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен камилләштерү

Киңәш,ютәл сүзләрен,җиләк-җимеш исемнәрен кертеп,төрле төрдәге хикәяләр төзү

Уку эшчәнлеген контрольгә алу,укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү

Сәламәт яшәү рәвешен формалаштыру

Сәламәт булыр өчен нәсә эшләргә кирәклеген әйтә белү



128

Контроль эш. “Сәламәт тәндә – сәламәт акыл”.

1

Белемнәрне тикшерү

Алган белемнәрне практикада куллана белү

Белем алуга омтылыш уяту

Фикерне җиткерә белү

Язма эш



129

Хаталар өстендә эшләү.Юл кагыйдәләре

1

Юл кагыйдәләре кагыйдәләрен өйрәнү,диалог төзү

Юл аша,ашыкты,свето-фор,ут,кызыл,сары,яшел сүзләре белән җөмләләр төзү

Классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү

Тормыш иминлеген саклау,закон-нарны үтәү

Светофор төсләрен, юл аша чыгу кагыйдәләрен әйтә белү



130

Юл кагыйдәләре турында сөйләшәбез.

1

Өйрәнгән сүзләр белән диалогик монологик сөйләм күнекмәләрен ныгыту

Инфинитив+яра-мый төзелмәсен ныгыту

Уку эшчәнлеген оештыра белү

Төрле фикерне исәпкә алу һәм үз позицияңне нигезләү

Яңа белемнәрне үзләштерү



131

БСҮ.Свето-фор – минем дустым.

1

Хикәя төззү,биремнәрне эшләү

Юл аша,курка,өзелә,тукталыш,җәяүле сүзләрен актив кулланышка кертү

Иҗади һәм эзләнү проблемаларын билгеләү,аны чишү юлларын таба белү

Әңгәмәдә-шең фикерен тыңлый белү

Юлда ничек сак булу турында сөйли белү



132

Еллык контроль эш

1

Белемнәрне тикшерү

Белемнәрне практикада куллану

Белем алуга омтылыш уяту

Үз бәягә ия булу

Язма эш,белем күнекмәләрен камилләштерү



133

Хаталар өстендә эш. Юлда сак бул!

1

Раслау,киңәш сүзләре күнекмәләрен активлаштыру

Бәйләнешле сөйләм төзү,үз язмаңны камилләштерү

Иҗади һәм эзләнү проблемаларын билгеләү,аны чишү юлларын таба белү

Әхлакый кагыйдәләргә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле-ген аңлау

Җәяүлегә киңәшләр бирә белү



134

Җәяүлегә киңәшләр.

1

Сөйләм, язма күнекмәләрен активлаштыру

Ишетеп аңлау,белемнәрне практикада куллану

Укудагы уңышларны,уңышсыз-лыкларны анализлый белү

Иптәшләрең-нең фикерен хөрмәт итә белү

Җәяүлегә киңәшләр бирә белү



135

Ел буе үткәннәрне кабатлау

1

Үтелгән темаларны ныгыту

Сөйләм ,язма күнекмәләрен активлаштыру

Уку эшчәнлеген оештыра белү

Татар теленә хөрмәт хисе уяту

Үткәннәрне кабатлау



136

Үтелгәннәрне гомумиләш-

тереп кабатлау

1

Үтелгән темаларны ныгыту

Сөйләм күнекмәләрен активлаштыру

Уку эшчәнлеген оештыра белү

Татар теленә хөрмәт хисе уяту

Күнегләр өстендә эшләү,фике-реңне җиткерә белү





















Кушымталар:

Контроль эшләр

Тикшерү эшләре Р.З.Хәйдәрова. «Гомуми белем бирү оешмаларында рус телле балаларның татар теленнән белемнәрен контрольгә алу буенча биремнәр җыентыгы”, Яр Чаллы, 2014 китабына таянып төзелде.

Контроль эш №1

Яңа уку елы башлана (26 дәрес)


1. Җәяләрне ачып, сүзләрне тәрҗемә итеп языгыз.

яхшы (совет), кызыклы (наука), (толковый) сүзлек, билгеле (историк, ученый), кагыйдәләрне (вспоминает), теләсә кая (не бросает), (своевременно) эшли, (в клетку) дәфтәр

2. Нокталар урынына зат алмашлыкларын кирәкле килешләрдә куеп
языгыз
.

  1. ... укыйсым килә.

  2. ... директор чакырды.

  3. ...укырга өйрәт.

  4. ...китап кирәк.

3. Тиешле кушымчалар куеп, җөмләләрне күчереп языгыз.

  1. Ренат... мөстәкыйль эше... хаталар күп түгел.

  2. Без Җәвад Тәрҗеманов... «Якын дус» шигыре... ятладык.

  3. Укытучы апа көндәлегем... бишле куйды.

  4. Дустым белән футбол секциясе... йөрибез.

  5. Мәктәп китапханәсе... кызыклы китап алдым.

  1. Как скажете, если:

  • вы учитесь в 6 классе

  • у вас сегодня 6 уроков

  • вам нужны тетради в клетку, а не в линейку

  • её тетради очень чистые

  • уроки начинаются в половине 9-го

  • у вас нет времени

  • вы любите читать книги о животных

  • вы потеряли толковый словарь

  1. Попроси у соседа по парте:

цветные карандаши

тетрадь в линейку

татарско-русский словарь

стёрку


7. Спросите у друга:

чья эта книга

сколько стоит эта книга

нужна ли ему эта книга

нет ли у них дома книги о Казани

о чем это стихотворение

есть ли у них татарско-русский словарь

где находится городская библиотека

на сколько дней дают книгу

8. Выразите желание:

стать переводчиком

записаться на баскетбол

получить пятёрку по татарскому языку

больше узнать о Каюме Насыйри

купить новый русско-татарский словарь

9. Посоветуйте другу:

беречь книги

домашнее задание записывать в дневник

больше читать

выучить правила

не опаздывать на урок

10*. Похвали соседа по парте за то, что он:

опрятный

отзывчивый

на уроках хорошо отвечает

своевременно заполняет дневник

дневник у него чистый

11*. Әйткк, сез китапханәгә язылырга килдегез. Төшеп калган репликаларны өстәп, диалогны языгыз.

  • ... ?

  • Рәхим итегез.

  • .., ?

  • Әлбәттә, мөмкин. ... ?

  • Романов Олег.

  • ... ?

  • 6 нчы сыйныфта.

  • Адресың ничек?

  • Нинди китап кирәк?


12.* Сезнең сыйныфка яңа укучы килгән. Схема буенча диалог төзеп
языгыз.

  • приветствие, представление, вопрос

  • ответ

  • вопрос

  • ответ

  • предложение

  • согласие

13*. Как бы вы ответила на вопрос: «Яхшы уку өчен нишләргә кирәк?»









Контроль эш №2 (54 дәрес)

Без — булышчылар

1. Сез тагын нинди кереш сүзләр беләсез? Дәвам итегез.

Минемчә,...


2. Өйдә кем нәрсә эшләргә ярата? Дәвам итегез.

  1. Мин ....

  1. Сеңлем (энем)... .

  2. Әни....

  3. Әти....

  4. Абый (апа)... .

  5. Бергә....

8. Попросите сестру (брата) помочь вам:

решить задачу

перевести рассказ

нести тяжелую сумку

выбрать красивое платье

накрыть стол


4. Поблагодари сестру или брата за то, что помогли:

решить задачу

перевести рассказ

нести тяжелую сумку

5. Как скажете, если научились:

варить суп

пришивать пуговицу

шить платье

- играть на баяне ~ играть на скрипке — играть в шахматы


6. Җавапларны куеп языгыз.

1. - Рома, синең әтиең кем булып эшли?

-...... .

Ә ул кайда эшли?

-.....


2. Әйтик, дустыгыз сезне урамга чакыра. Төшеп калган репликаларны куеп языгыз.

... ?

  • Юк, мин сәгать 6 га кадәр буш түгел.

  • ......?

  • -.......

  1. Бу эшләрне сез кайчан эшлисез? Җавабыгызда –гач/ -гәч,-кач/-кәч формасын кулланыгыз.

Кичке аш ашыйм, дәрес әзерлим, спорт түгәрәгенә барам, сеңлем(энем) белән уйныйм, әнигә булышам, компьютерда уйныйм.

8. Если некоторые из вышеприведенных действий вы выполняете вместе с кем-либо, как изменятся ваши ответы?

9. Сообщите о том, что:


однажды мама Ахмета заболела

ей захотелось попить холодной воды

на улице очень жарко

Ахмет принес воду из колодца, а не из родника

10. Покритикуйте Ахмета за то, что:

мама Ахмета рано встает, вкусно готовит, одна ходит за водой

он долго играет на улице, а маме не помогает

долго спит

не уважает старших

солгал маме

11. Маме тяжело делать всё по хозяйству одной. Прав ли Ахмет, не

желая ей помогать? Расскажите ему, каким должен быть воспитан-

ный мальчик.

Контроль эш №3 (95 дәрес)

Туган җирем — Татарстан


1. Түбәндәге сүзләрнең антонимнарын тап.

бай — ... салкын—...

зур — ... биек — ...

калын — ... усал — ...

күп — ... кыш — ...

2. Җөмләләрдәге хаталарны төзәт.

  1. Татарстан флагында ак, зәңгәр, кызыл төсләр бар.

  2. Татарстан гербында ак бүре рәсеме бар. З.Барс — көчле, җитез җанвар.

3. Предложи другу почитать книгу о Татарстане. Скажи о том, что он
из этой книги узнает много интересного о природе Татарстана.

Спроси у друга:

  • какие животные обитают в Татарстане

  • какие реки протекают через Татарстан

4. Что ты скажешь в следующих ситуациях?

1. Ты собираешься на Сабантуй. Твоя подруга не хочет идти. Убе-
ди ее, что на празднике будет весело.

2. Предложи другу спеть песню на татарском языке.

3. Из Турции приехали гости. Они не знают, что это за праздник.
Объясни им.


5. Предложите другу:

  • поехать в Казань в аквапарк

  • посмотреть башню Сююмбике

  • прочитать стихи Габдуллы Тукая

  • спеть песню на татарком языке

6. Попросите маму привезти с поездки:

  • красивые открытки

  • цветастую футболку

  • мягкую игрушку


7. Күпнокта урынына сораулар куй.

  • ...?

  • Без Татарстанда яшибез.

  • ...?

Татарстанда татарлар, руслар, башкортлар һәм башка милләт кешеләре яши.

...?


  • Алар дус һәм тату яшиләр.

  • ...?

  • Без татар телен һәм рус телен өйрәнәбез.

8. Габдулла Кариев исемендәге яшь тамашачылар театрында Галимҗан Ибраһимовның «Алмачуар» хикәясе буенча спектакль булачак. Афиша языгыз.




Контроль эш №4 (128 дәрес)

Сәламәт тәндә — сәламәт акыл


1. Сүзләрне тәрҗемә итегез.

беречь здоровье, интересное увлечение, спортивный кружок, плохая привычка, полезный совет, заниматься спортом

Сәламәт булу өчен,


2. Сәламәт яшәү кагыйдәләрен дәвам ит.

[pic]


3. Нокталар урынына кирәкле кереш сүзләрне куеп языгыз.

  1. ... , дару үләннәре кеше өчен бик файдалы.

  2. ... , без аларны җыя белмибез.

  3. Көндәлек режимны, ... , һәр кеше төгәл (точно) үтәргә тиеш.

  4. ..., аның әһәмияте бик зур.


4. Как скажете, если:

по вторникам, средам и субботам вы ходите в спортивный кружок

  • танцами занимаетесь 5 лет

  • в свободное время вы с папой играете в шахматы

  • часто болеете

  • у вас сильно болит горло


5. Вы хотите узнать:

  • какие кружки есть в вашей школе

  • какой вид спорта ему (ей) нравится

  • что у вашего друга болит

  • больше о спортсменах

  • кто занял первое место по волейболу

6. Порекомендуйте другу:

  • записаться на плавание

  • по утрам делать зарядку

  • чаще бывать на свежем воздухе


7. Выразите сожаление о том, что:

  • не умеете плавать

  • не умеете играть в шахматы

  • плохо катаетесь на коньках

8. Төшеп калган репликаларны өстәп языгыз.

  • ... ?

  • Кызым, хәлем юк, башым әйләнә.

  • Рәхмәт, кызым.

  • Хәзер кан басымын үлчибез.

  1. Әйтик, сез авырмыйсыз, ә дустыгыз еш авырый. Дустыгызны
    көндәлек режимыгыз белән таныштырыгыз.


Грамматик биремле диктант №1 (16 дәрес)

Тыңлагыз. Тиешле кушымчаларны куеп языгыз.

  1. Минем дәфтәр..., кита(п)... бар.

  2. « 2. Синең сумка... яңамы?

3. Синең сумка... китап бармы?

4. Сумка... китап алдыңмы?


Грамматик биремле диктант №2 (40 дәрес)

Исемнәрдә күплек сан кушымчаларын билгеләгез.

Бәйрәм,кунаклар,сорау,җаваплар,милләт,халыклар,шәһәрләр,урамнар, тел,чувашлар.марилар,руслар.

Грамматик биремле диктант №3 (101 дәрес)

Тыңлагыз.Тиешле кушымчаларны куеп языгыз.

Тау...барабыз.

Тау...уйныйбыз.

Тау..кайтабыз.

Мин чаңгыда шу..

Син чаңгыда шу...

Ул чаңгыда шу..


Рус төркемнәрендә укучы 6 нчы сыйныф укучылары өчен

йомгаклау контроль эше (132 дәрес)

I вариант II вариант

  1. Сорау җөмләләре языгыз (5). 1.

Балалар көн саен мәктәп ишегалдын 6 нчы сыйныф укучылары тиздән 7нче

чистарталар. класска күчәләр.

  1. Сорауларга җавап бирегез. 2.

Җәйге яңгырлар нинди була? Кемнәр өмәдә катнаша?

Урамда табигать нинди? Шәһәрдә өмәләр кайчан була?

  1. Җөмләләрне дәвам итегез. 3.

Өйдән чыкач, ... Өлкәннәргә булышырга кирәк, чөнки ...

Табигатьне сакларга кирәк, чөнки ... Табигать бай, ләкин ...

Яңгыр ява, шуңа күрә ... Сәламәт буласың килсә, син ...


  1. Тәрҗемә итегез. 4.

әдәплелек тупаслык

аның уйныйсы килә син килсәң

булыша алабыз әйтә алмыйм

спортивный кружок через дорогу

за школой соседская девочка


  1. Спросите у друга: 5.

  • какие животные обитают в Татарстане; - где он будет отдыхать летом;

  • когда начинаются летние каникулы; - с кем он поедет отдыхать;

  • умеет ли он плавать. - какие реки протекают через Татарстан.


  1. Сораулар буенча дустыгыз турында языгыз.

Дустың кайда яши?

Сез кайчан һәм кайда дуслаштыгыз?

Ул нинди?

Дустыгыз нәрсә белән шөгыльләнә?

Сез буш вакытыгызда бергә нишлисез?

Сезнеңчә, чын дус нинди була?


7.* Схемалар буенча диалоглар төзеп языгыз.

- сорау - сорау

- җавап - раслаучы җавап

- киңәш - сорау

- килешү - җавап һәм киңәш





Изложение (49 дәрес)

Бергә күңелле була


Алиягә бик күңелсез, чөнки ул өйдә берүзе.. Ул бүген уйнамый да, рәсем дә ясамый.

Бүген урамда салкын, пычрак, яңгыр ява. Алиянең урамга да чыгасы килми.

Алия урамнан күңелле балалар тавышын ишетте. Алар мәктәптән кайталар иде. Укучы балалар нинди бәхетлеләр! Аларга мәктәптә күңелле.

Тиздән Алия дә алар кебек мәктәпкә йөри башлар, анда укый, яза башлар, яхшы укучы булыр. Аңа мәктәптә балалар белән бергә күңелле булыр. Бик күңелсез шул Алиягә берүзенә. Бик тә барасы килә аның мәктәпкә.. (75 сүз)



Изложение (80 дәрес)

Казан – Татарстанның башкаласы”.


Казан – борынгы шәһәрләрнең берсе. Казанга мең елдан артык. Хәзер Казанның мәйданы 290 квадрат километрдан артык. Казанда миллионнан артык кеше яши.

Казан – студентлар шәһәре. Анда урта махсус һәм югары уку йортлары бик күп.

Казанда татар театрлары, курчак театры, опера һәм балет театры, цирк, зур зоопарк, зур китапханәләр, Качалов исемендәге рус театры, бик күп музейлар бар.

Казан – зур промышленность шәһәре. Анда машина җитештерү промышленносте, җиңел промышленность, химия промышленносте, азык-төлек промышленносте үскән.

Казанга су юлы белән дә, тимер юл белән дә, самолет белән дә барып була. (81 сүз)


Контроль эш “Дуслар белән күңелле” (64 дәрес)


  1. Сүзләрне русчага тәрҗемә итегез:


Гадел, игътибарлы, ышанычлы, тәртипле, ихтирам итә, әдәпле, авыр хәлдә калдырмый, һәрвакыт ярдәм итә,

ярдәмчел, алдашмый, дуслаштык, таныштык, күрше, үпкәли.


2. Сүзләрне татарча яз!


Просит прощения, мы подружились, мы познакомились, настоящий друг, разозлился, делает добро.


  1. Кап-кара, бик зур, зәп-зәңгәр, алсу, тирәнрәк, иң яхшы, җылырак сыйфатларын кертеп җөмләләр төзегез.


  1. Түбәндәге сораулар буенча дустың турында сөйлә.


1) Дустың кайда яши?

2) Аның исеме ничек?

3) Сез кайда дуслаштыгыз?

4) Сез кайчан дуслаштыгыз?

5) Ул нинди?

6) Сез бергә нәрсәләр эшлисез?