Каленьдарь-тематик план
Барлыгы – 105 сәгать (* билгесе белән бәйләнешле сөйләм үстерү күрсәтелде)
Дәрес темасы Дәрес саны
Көтелгән нәтиҗә
Укучылар эшчәнлеге
төрләре
Контроль эш төрләре
Үткәрү вакыты
метапредмет
предмет
шәхескә кагы-лышлы
план
факт
I чирек
Башлангыч сыйныфта үткәннәрне кабатлыйбыз, хәтердә яңартабыз (5с.+ 4с.*)
1.
Дәреслек белән танышабыз. «Туган тел, тынычлык, дуслык» темасына әңгәмә
1*
Дәреслек белән таны-шу барышында уку төрләрен (танышу һәм өйрәнү характерында) куллану; тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; төркемнәрдә эшләү.
Туган телнең кеше һәм җәмгыять тормышындагы әһәмиятен, ролен аңлау; текстның темасын билгеләү, тезисны аңлата белү.
Татар теленең байлыгын, матурлыгын тоярга өйрәнү; туган телне өйрәнүнең әһәмиятен аңлау; үзеңне тыңлаучы күзлегеннән анализлау
Дәреслек, сүзлек белән эш итә белү
01.09.
2
Лексикология
1
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; төркемнәрдә эшләү; үз фикереңне төгәл һәм ирекле җиткерә белү
Сүз, аның лексик мәгънәсе, туры һәм күчерелмә мәгънәле сүзләр, синоним, антоним, омонимнар төшенчәләрен белү; бирелгән сүзләр белән җөмләләр төзи белү.
Татар теленең байлыгын, матурлыгын тоярга өйрәнү; туган телне өйрәнүнең әһәмиятен аңлау; туган телнең кешенең шәхси сыйфатларын үстерүдәге ро-лен аңлау
Логик фикер йөртү, гомумиләштерү, систе-малаштыру, нәтиҗә ясау
Бирем үтәү
02.09.
3-4.
Исем, сыйфат, сан, алмашлык, фигыль сүз төркемнәре
2
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; төркемнәрдә эшләү; үз фикереңне төгәл һәм ирекле җиткерә белү
Исем, сыйфат, сан, алмашлык, фигыль сүз төркемнәре белү; бирелгән сүз төркемнәренә караган сораулар һәм билгеләрне аерып чыгару; сүзләрне төркемнәре буенча аера белү
Татар теленең байлыгын, матурлыгын тоярга өйрәнү; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу
Логик фикер йөртү, гомумиләштерү, систе-малаштыру, нәтиҗә ясау
07.09.
08.09.
5-6
Җөмлә
2
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; төркемнәрдә эшләү; язмадагы мәгълүматның (текстның төп фикерен) дөрес аңлау.
Җөмләнең төп билгеләрен белү; җөмләнең чикләрен аера һәм тыныш билгеләрен куя белү; җөмләнең грамматик нигезен билгели белү; текстның төп фикерен билгеләү
Татар теленең эстетик кыйммәтен аңлау; сөйләмнең сәнгатьлелеген тою
Логик фикер йөртү, гомумиләштерү, систе-малаштыру, нәтиҗә ясау
Бирем үтәү
09.09. 14.09.
7
БСҮ. Яратам мин алтын көзне!
1*
Көз фасылы турында сөйли белү
Табигатьне тасвирлаганда, детальләрнең ролен белү; башлангыч текстның планын төзи белү
Табигатьнең байлыгын, матурлыгын тоярга өйрәнү; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу
Логик фикер йөртү, гомумиләштерү, систе-малаштыру, нәтиҗә ясау
Хикәя төзү
15.09.
8
Тикшерү характерындагы диктант
1*
Үзконтрольгә сәләтле булу
Сүзләрне дөрес язу; сүзләрне төркеме буенча аеру
Үзбәягә сәләтле булу
Үз-үзеңә контроль ясау
Диктант
16.09.
9
Хаталар өстендә эш. Мәкаләне редакцияләү
1*
Үзконтрольгә сәләтле булу.
Текстның темасын һәм төп фикерен билгеләү; төп фи-кердән һәм терәк сораулардан чыгып, текстны ре-дакцияли белү
Үзбәягә сәләтле булу
Логик фикер йөртү, чагыштыру, анализ, нәтиҗә ясау
Мәкаләне редакци-яләү
21.09.
Фонетика (33+9*)
10
Фонетика һәм орфоэпия турында гомуми төшенчә
1
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу
Фонетиканың өйрәнү предметын белү; тел белеменең фонетика һәм орфо-эпиясе турында төшенчә бирә белү; сөйләмнең авазлардан торуын һәм сөйләм авазларының сүзнең мәгънәсен аеруда катнашуын белү; язуда авазларның хәрефләр белән
Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту
Төшенчә, термин, ка-гыйдәләрне аңлап кабул итү, эзләнү таләп итә торган мәсьәләләрне чишү юлларын үзләштерү
Бирем үтәү
22.09.
11
Сөйләм органнары. Авазларның ясалышы
1
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу
Сөйләм процессында кат-наша торган сөйләм органнарын белү; сөйләм авазларының ясалышын, авазлар ясалганда сөйләм органнарының ничек катнашуын белү; сузык һәм тартык авазларны әйткәндә, тавыш ярыларының хезмәтен аңлата алу; телнең авазлар ясауда катнашуын аңлата белү; сузык авазларның шаудан, тартык авазларның тавыш һәм шаудан яки шаудан гына торуын аңлата белү; текстның төп фикерен формалаштыру; текстка исем бирү, текстка карата бирелгән сорауларга җавап бирә белү.
Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу; бирелгән текстның эчтәлеген язуга кызыксынды-ру
Логик фикер йөртү, анализ, гому-миләштерү, нәтиҗә ясау, тексттан мәгълүмат алу техни-касын камилләштерү
23.09.
12
Сузык һәм тартык авазлар
1
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; үзеңнең сөйләмеңне камил-ләштерүгә омтылу
Хәзерге татар әдәби телендә сузык һәм тартык авазларның санын белү; текстка исем бирү, текстка карата бирелгән сорауларга җавап бирә белү
Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу
Схема буенча логик фикер йөртү, нәтиҗә ясау, тәрҗемә итү
Тәрҗемә итү
28.09.
13-14-15-16
Сузык авазлар, аларның әйтелеше.
Сингармонизм законы
4
Тексттан фактик мәгълүматны аерып
алу; орфографик сүзлекчәне куллану, үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу; тексттагы мәгълүматны төркем-ли белү
Татар телендәге сузык авазлар, нечкә һәм калын
сузыклар, кыска һәм озын сузыкларны аерып әйтә белү; [о], [ы], [э] һәм [о¯], [ы¯], [э¯] авазларының ясалышындагы һәм әйтелешендәге аерманы төшенү;
сузыкларның калынлыкта
нечкәлектә ярашулары – сингармонизм законы ту-рында төшенчә бирә белү; рәт гармониясе һәм рәт гармониясе сакланмаган очракларны аңлата белү; сүзләргә кушымчалар ялгану үзенчәлекләрен аңлата белү; иреннәрнең хәрәкәтенә карап, сузыкларның иренләшкән-иренләшмәгән булуын аера белү; татар телендә берен-че иҗектә [а] авазы [о] төсмере белән әйтелүен һәм бу әйтелешнең әдәби тел әйтелеше булуын, ә рус телендәге [а] авазының ачык әйтелүен мисаллар белән дәлилли белү; ирен гармониясен аңлата белү, аның язылышта чагылыш тапмавын төшендерә белү;
текстның төп фикерен формалаштыру; текстка исем бирү, текстка карата бирелгән сорауларга җавап бирә белү; планга нигезләнеп, хикәя төзеп яза
белү; рәсемгә карап, ирен гармониясенә буйсынган сүзләрне кертеп, хикәя төзи белү; сузык авазларга характеристика бирә белү һәм фонетик пропорцияләрне чишә белү
Татар теленең байлыгын, матурлыгын
аңлау; телне өйрәнүгә кызыксы-ну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камил-ләштерүгә омтылу; план буенча хикәя төзеп язу эзлеклеле-ген билгели белү
Схема буенча логик фикер йөртү, нәтиҗә
ясау, тексттан мәгълүмат алу техни-касын камилләштерү, нәтиҗә ясау, термин, кагыйдә, законча-лыкларны аңлап кабул итү, татар теле һәм рус теле авазларының аермалы якларын таба белү, планга ни-гезләнеп, хикәя төзеп язуны камилләштерү, рәсемгә карап хикәя язуны камилләштерү
Ши-гырьне
хәтердән язу (54 нче күнегү).
План буенча хикәя төзеп язу.
Рәсемгә ка-рап, хикәя төзеп язу
Фоне-тик про-порци-яне чишү
29.09.
30.09.
05.10.
06.10.
17
Диктант (фонетика буенча)
1*
Дөрес язу күнекмәләрен булдыру.
Үз-үзеңә контроль ясау
Диктант
07.10.
18-19-20
Хаталар өстендә эш.
Тартык авазлар, аларның әйтелеше. Тартык авазларның сөйләмдәге үзгәреше
3
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; үзеңнең сөйләмеңне камил-ләштерүгә омтылу; тексттагы мәгълүмат-ны төркемли белү
Яңгырау һәм саңгырау тар-тыклар, парлы яңгырау һәм парлы саңгырау тар-тыкларны белү; парсыз яңгырау һәм саңгырау тар-тыкларны белү; сүздә яңгырау һәм саңгырау тар-тыкларны аера белү; тар-тык авазларның яңгырау яки саңгырау булуын тәҗрибә үткәреп, аңлатып бирә белү; тел шомарткы-чларны дөрес, тиз һәм ачык итеп әйтә белү, авазларны дөрес әйтүдә тел шомарт-кычларының әһәмиятен аңлата белү; татар һәм рус телләрендә тартыкларның калын яки нечкә әйтелүе нәрсәгә нигезләнгән бу-луын аңлата белү; үпкәдән килә торган һаваның тоткарлану урынына бәйле тартыкларның ясалу уры-ы буенча төркемнәрен, шул төркемнәргә нинди авазлар керүен әйтә белү;
авыз һәм борын тартыкларын аера белү
Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу
Схема буенча логик фикер йөртү, нәтиҗә ясау, текст нигезендә тәҗрибә үткәрү, татар теле һәм рус теле тар-тык авазларын чагы-штыра белү
Тәҗрибә үткәрү. Фоне-тик про-порци-яне чишү
12.10.
13.10.
14.10.
21
[къ] һәм [к], [гъ] һәм [г] тартык авазлары
1
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; үзеңнең сөйләмеңне камил-ләштерүгә омтылу; тексттагы мәгълүмат-ны төркемли белү
[къ], [к], [гъ], [г] авазла-рының мөстәкыйль аваз булуына һәм аларның ясалыш үзенчәлекләренә төшенү; кече тел [къ], [гъ] авазлары кергән сүзләрне дөрес әйтү; рус теленнән алынган сүзләрдә [к] ава-зының әйтелеш үзенчәле-ген аңлата белү; татар һәм рус сүзләрендәге тар-тыклар чиратлашуын ми-саллар ярдәмендә аңлата белү; тексттагы, күнегүләрдәге сүзләрдән кече тел һәм тел арты тар-тыклары кергән сүзләрне аерып әйтә белү
Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу
Дәреслек, схема, текст белән эш итә белү, та-нып белү активлыгын үстерү, эзләнү таләп итә торган мәсьәләләрне үзләштерү, кагыйдә, закончалыкларны аңлап кабул итү
Бирем үтәү
19.10.
22
[һ] һәм [х] тартык авазлары
1
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; үзеңнең сөйләмеңне камил
ләштерүгә омтылу
Йоткылык тартыгы [һ], кече тел тартыгы [х] авазлар-ның мөстәкыйль авазлар булуына һәм аларның яса
лыш үзенчәлекләренә төшенү; бу авазлар кергән сүзләрне дөрес итеп әйтә белү; [һ], [х] авазлары кергән сүзләрнең язы-лышын хәтердә калдыру
Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә
омтылу;
Дәреслек, сүзлекчә,
эзләнү таләп итә торган мәсьәләләрне үзләштерү, кагыйдә, закончалыкларны аңлап кабул итү
Сүзлек дик-танты
([һ] һәм [х] тартык авазла-ры)
20.10.
23
[w] һәм [в] тартык авазлары
1
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; үзеңнең сөйләмеңне камил-ләштерүгә омтылу
Ирен-ирен [w], ирен-теш [в] авазларының мөстәкыйль аваз булуына һәм аларның ясалыш үзенчәлекләренә төшенү; [w], [в] авазлары кергән сүзләрне дөрес әйтү; [в] авазының алынма сүзләрдә генә булуын белү; -ау, -әү кушылмасына беткән сүзләргә тартым кушымчасы ялганганда, тартым кушымчасы алдыннан ирен-ирен [w] авазы әйтелүен, ә язуда в хәрефе күрсәтелүен мисаллар ярдәмендә аңлата белү; бу авазлар кергән сүзләргә дөрес транскрипция ясый белү. Рус телендәге текстны татарчага тәрҗемә итеп сөйләү
Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу
Дәреслек, схема, текст белән эш итә белү, та-нып белү активлыгын үстерү, эзләнү таләп итә торган мәсьәләләрне үзләштерү, кагыйдә, закончалыкларны аңлап кабул итү, текстны русчадан та-тарчага тәрҗемә итүне камилләштерү
Текстны дәвам итеп язу (111 нче күнегү)
21.10.
24-25
Контроль изложение. Көз ахыры иде. Д.Аппаковадан.
2*
Укылган әдәби текстны язма формада күрсәтә алу; башлангыч текстның темасыннан чыгып, логик бәйләнешне саклый алу; текстны язганда, татар теленең дөрес язу ка-гыйдәләрен һәм әдәби нормаларын саклау
Предметны тасвирлаганда, детальләрнең ролен белү; башлангыч текстның планын төзи белү; әдәби текстның эчтәлеген сөйләгәндә структурасын саклау; үз текстныңны төзи белү.
Бирелгән текстның эчтәлеген язуга кызыксыну уяту.
План төзеп, изложение язуны камилләштерү
Изложение
26.10.
27.10.
26
Хаталарны төзәтү өстендә эш. [w] һәм [в] тартык авазлары
1
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; үзеңнең сөйләмеңне камил-ләштерүгә омтылу
Ирен-ирен [w], ирен-теш [в] авазларының мөстәкыйль аваз булуына һәм аларның ясалыш үзенчәлекләренә төшенү; [w], [в] авазлары кергән сүзләрне дөрес әйтү; [в] авазының алынма сүзләрдә генә булуын белү; -ау, -әү кушылмасына беткән сүзләргә тартым кушымчасы ялганганда, тартым кушымчасы алдыннан ирен-ирен [w] авазы әйтелүен, ә язуда в хәрефе күрсәтелүен мисаллар ярдәмендә аңлата белү; бу авазлар кергән сүзләргә дөрес транскрипция ясый белү. Рус телендәге текстны татарчага тәрҗемә итеп сөйләү
Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу
Дәреслек, схема, текст белән эш итә белү, та-нып белү активлыгын үстерү, эзләнү таләп итә торган мәсьәләләрне үзләштерү, кагыйдә, закончалыкларны аңлап кабул итү, текстны русчадан та-тарчага тәрҗемә итүне камилләштерү
Текстны дәвам итеп язу (111 нче күнегү)
28.10.
II чирек
1-2
[н] һәм [ң] тартык авазлары
2
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; орфографик сүзлекне куллану; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу
[н], [ң] авазларының ясалыш үзенчәлекләренә төшенү һәм аларны дөрес уку, язу. [ң] авазының сүз башында килмәвен белү; борын ассимиляциясен белү һәм тексттан борын ассимиляциясенә мисаллар таба белү; [н] авазы, [къ], [к], [гъ], [г] авазлары ал-дыннан килгәндә, [ң] булып укылуын аңлата белү; ирен ассимиляциясен белү
Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу
Дәреслек, схема, текст белән эш итә белү, та-нып белү активлыгын үстерү, эзләнү таләп итә торган мәсьәләләрне үзләштерү, кагыйдә, закончалыкларны аңлап кабул итү, сүзләргә транскрипция ясауны үзләштерү
Сүзлек дик-танты ([н] һәм [ң] тартык авазла-ры)
09.11.
10.11.
3
Изложение (120 нче күнегү буенча)
1*
Укылган әдәби текстны язма формада күрсәтә алу; башлангыч текстның темасыннан чыгып, логик бәйләнешне саклый алу; текстны язганда татар теленең дөрес язу ка-гыйдәләрен һәм әдәби нормаларын саклау
Предметны тасвирлаганда, детальләрнең ролен белү; текстка исем бирү; башлангыч текстның пла-нын төзи белү; әдәби текстның эчтәлеген сөйләгәндә, структурасын саклау; үз текстныңны төзи белү.
Бирелгән текстның эчтәлеген язуга кызыксыну булу.
План төзеп изложение язуны камилләштерү
Изложение
11.11.
4
[ʼ] (һәмзә) тартыгы
1
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу.
[ʼ] (һәмзә) тартыгының ясалыш үзенчәлегенә төшенү; бугаз тартыгының язуда э, ъ, ь хәрефләре белән язылуын аңлата белү.
Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу; сөйләмдә аерым сүзләрнең дөрес әйтелешен булдырырга омтылу
Схема белән эш итә белү, танып белү ак-тивлыгын үстерү,
16.11.
5-6-7
Иҗек.
“Минем әнием – иң
матур әни” (сочинение, 138 нче күнегү)
2 + 1*
Тексттан фактик мәгълүматны аерып
алу
Иҗеккә билгеләмә бирә белү; ачык һәм ябык
иҗекләр турында белү; татар телендәге иҗек калыплары, рус теленнән кергән иҗек калыплары турында белү; сүзләрне иҗекләргә аерып язу һәм аларның ачык иҗек яки ябык иҗек булуын билгели белү; текстның төп фикерен формалаштыру; текстка исем бирү; бирелгән текст-тан төп мәгълүматны аера белү һәм кечкенә хикәя төзеп яза белү
Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту;
үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу
Проблеманы тирәнтен өйрәнү максатыннан
өлешчә эзләнү, тикше-ренү методларын кул-ланып мөстәкыйль эшчәнлекне оештыру, план төзеп изложение язуны камилләштерү
Бирем үтәү.
Сочи-нение
17.11.
18.11.
23.11.
8-9
Сүзләрне юлдан-юлга күчерү.
Изложение “Кечкенә тургайның сәяхәте” (143 нче күнегү)
1 + 1*
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу
Сүзләрне юлдан-юлга күчерү кагыйдәләрен белү; тексттагы сүзләрне, юлдан-юлга күчерерлек итеп, иҗекләргә таркатып яза белү; иҗек калыпларына туры килә торган сүзләр уйлап, аларны юлдан-юлга күчерерлек итеп, иҗекләргә таркатып яза белү; текстны кыскарту алымнарын белү; текстның төп фикерен формалашты-ру; тексттагы һәр абзацка исем бирү; бирелгән тексттан төп мәгълүматны аера белү; план төзи белү; кыска текст төзи белү; из-ложение яза белү
Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу
Дәреслек белән эш итә белү, биремнәрне үтәгәндә үз эшчәнле-геңне планлаштыра белү, план төзеп изло-жение язуны камил-ләштерү
Изло-жение
24.11.
25.11.
10-11
Басым
2
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; тексттагы
мәгълүматны төркемнәргә дөрес урнаштыру
Татар телендә басымның соңгы иҗеккә төшүен белү; сүзгә кушымча ялганганда,
басымның соңгы иҗеккә күчә баруын аңлата белү; татар телендәге басымның рус теле белән чагыштырганда мәгънәгә тәэсире көчле булмавын аңлата белү; татар телендә сүз ба-сымының соңгы иҗеккә төшмәгән очракларын белү; тексттан сүзнең ба-сымы соңгы иҗеккә төшмәгән сүзләрне таба белү; татар теленә, рус те-леннән һәм рус теле аша башка телләрдән кергән сүзләрдә, басымның шул телдәгечә куелуын белү; басымсыз [ы], [э] сузык авазларының сөйләмдә кыскаруын мисаллар ярдәмендә аңлата белү
Телне өйрәнүгә
камилләштерүгә омтылу ,
үзеңнең сөйләмеңне
камилләштерүгә омтылу
Татар һәм рус сүзләренең басымын куя белү, танып белү
активлыгын арттыру, игътибарлылык һәм кызыксынучанлыкны арттыру
Мөстәкыйль эш
30.11.
01.12.
12
Интонация
1
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу
Әйтү максаты буенча җөмлә төрләрен белү; ин-тонация турында белү; җөмләләрне әйткәндә, тавышның төрлечә хәрәкәтенә карап, җөмлә төрләрен аера белү
Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу
Дәреслек белән эш итә белү, танып белү ак-тивлыгын арттыру
02.12.
13
Диктант
1*
Дөрес язу күнекмәләрен булдыру
Үз-үзеңә контроль ясау
Диктант
07.12.
14
Хаталарны төзәтү өстендә эш. Графика һәм орфография
1
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; чит сөйләмне бәяләү
Тел белеменең графика һәм орфография бүлекләре турында төшенчә бирә белү
Телне өйрәнүгү кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгү омтылу
08.12.
15-16
Алфавит
2
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу
Алфавитның билгеле бер тәртиптә урнашкан барлык хәрефләр җыелмасы булуын белү; татарларда язу тарихын белү; алфавитны төгәл белү; тартык аваз хәрефләренең исемнәрен дөрес әйтә белү; бер үк хәрефтән башланган сүзләрне алфавит тәрти-бендә яза белү; план буенча укыган китапка бәяләмә яза белү, рус телендәге текстны татар теленә тәрҗемә итә белү.
Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту
Дәреслек белән эш итә белү, сүзләргә тран-скрипция ясауны ка-милләштерү, рус те-лендәге текстны татар теленә тәрҗемә итү
Тәрҗемә итү
09.12.
14.12.
17-18
Сузык аваз хәрефләре
2
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; орфографик сүзлекне куллану
Сузык аваз хәрефләрен белү; бер генә авазга билге булган хәрефләрне белү; ике авазга билге булган о, ы, е хәрефләре, һәркайсы икешәр авазлар җыелма-сын белдергән е, ю, я хәре-фләренең нинди авазларга билге булуларын, кулла-нылыш үзенчәлекләрен белү; алынма сүзләрдә е, ё, ю, я хәрефләренең үзенчәлеген аңлата белү; сүздә [й] һәм [о], [ө] авазларының аерым хәре-фләр белән күрсәтелүен белү; о, ө хәрефләренең дөрес язылышын белү
Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу
Дәреслек, сүзлекчә, схема, текст белән эш итә белү, танып белү активлыгын үстерү, сүзләргә транскрипция ясауны камилләштерү
Бирем үтәү
15.12.
16.12.
19
Тартык аваз хәрефләре
1
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; орфографик сүзлекне куллану; тексттагы мәгълүматны төркемнәргә дөрес урнаштыру
Татар телендә тартык аваз хәрефләрен белү; к, г, в хәрефләренең ике авазга билге булып йөрүенә төшенү; сүз һәм иҗек ахырындагы у, ү хәрефләренең [w] тартык авазын бел-дерүен мисаллар белән аңлата белү; ъ һәм ь хәрефләренең сүзләрдә нинди очракларда язылуын һәм телдәге вазифаларын төшендерү; сүзләрнең дөрес язылышын аңлата белү
Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу
Дәреслек, сүзлекчә, схема, текст белән эш итә белү, танып белү активлыгын үстерү, сүзләргә транскрипция ясауны камилләштерү
Сүзлек дик-танты (ъ һәм ь хәре-фләре)
21.12.
20
Контроль диктант.
1*
Дөрес язу күнекмәләрен булдыру
Үз-үзеңә контроль ясау
Диктант
22.12.
21
Хаталарны төзәтү өстендә эш. Фонетик анализ ясау
1
Эшне эзлекле эшләү сәләте; план буенча эшләү
Фонетик анализ ясау тәртибен белү; сүзгә фонетик анализ ясау (телдән һәм язма)
Сүзгә фонетик анализ ясауны үзләштерү һәм камилләштерү
23.12.
III чирек
1
Сүзләрне кушып, сызыкча аша һәм аерып язу. Баш һәм юл хәрефләре
1
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу
Татар орфографиясенең кагыйдәләрен: сүзләрне кушып һәм сызыкча аша язуны, баш һәм юл хәре-фләрен куллануны, сүзләрне юлдан-юлга күчерүне белү
Телне өйрәнүгә кызыксыну уяту; үзеңнең сөйләмеңне камилләштерүгә омтылу
Дәреслек, сүзлекчә, схема, текст белән эш итә белү, танып белү активлыгын үстерү, сүзгә транскрипция ясауны камилләштерү
Сүзлек дик-танты (кушма һәм парлы сүзләр)
11.01.
2
Аңлатмалы диктант
1*
Дөрес язу күнекмәләрен булдыру
Үз-үзеңә контроль ясау
Диктант
12.01.
3-4-5
Белемеңне тикшер.
Фонетика, орфоэпия, графика, орфография буенча йомгаклау тесты
3
Бирелгән мәгълүматны дөрес аңлау
Фонетика, орфоэпия, графика, орфография бүлек-ләре буенча тест сораула-рына җавап бирү; сүзләргә фонетик анализ һәм тран-скрипция ясау; сүздәге хәрефләрне дөрес итеп әйтү һәм авазларын дөрес билгеләү; авазларга дөрес характеристика бирү
Биремнәрне үтәгәндә үз эшчәнлегеңне план-лаштыра белү, сүзгә фонетик анализ һәм транскрипция ясауны камилләштерү, авазларга дөрес харак-теристика бирү
Тест
13.01.
18.01.
19.01.
6
Орфографик сүзлек төзибез (проект төзү)
1*
Проект эшен башкаруга сәләтлелек; проект эшен башкарганда татар әдәби теленең нормаларын саклау һәм дөрес язу ка-гыйдәләрен үтәү
«Фонетика, орфоэпия, графика, орфография» бүлек-ләре буенча белемнәрне гомумиләштерү; сүздәге хаталарны табып, дөрес итеп язу; орфографик сүзлекчә төзи белү
Проект эшен башкаруга кызыксыну булу
Газета-журналлардан сүзләр туплап, сүзлекчә төзи белү, танып белү активлыгын арттыру
Проект төзү
20.01.
Лексикология (14 с.+5 с.*)
7-8
Лексикология. Лексика һәм лексикология турында төшенчә
2
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; сүзнең фикер, хи-сләрне белдерүдәге ро-лен аңлау; аңлатмалы сүзлекчәне куллану
Лексикологиянең өйрәнү предметын белү; сүзнең телдәге функциясен, «сүзнең лексик мәгънәсе», «сүзлек составы», «аңлат-малы сүзлек» төшенчәләренең эчтәлеген белү; сүзнең лексик мәгънәсен аңлату юлларын белү; төрле юлларны кулла-нып, сүзнең лексик мәгънәсен аңлата алу; план
буенча теләгән сүзлек ту-рында хикәя төзи белү
Татар теленең бай-лыгын, матурлыгын аңлау, туган тел белән горурлану; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу
Дәреслек, сүзлекчә, схе-ма, таблица белән эш итә белү, тексттан мәгълүмат алу техникасын камилләштерү, текстны русчадан татар-чага тәрҗемә итә белү
Тәрҗемә итү.
Сүзлек турында язу
25.01.
26.01.
9
Картина буенча сочинение язу. Харис Якупов “Канәфер чәчәге. Натюрморт”
1*
Визуаль мәгълүматны текстка әйләндерү; картинада тасвирлан-ган күренешләр буен-ча үз фикереңне дөрес итеп белдерә алу; язма текст төзү; текстта татар теленең әдәби тел нормаларын һәм дөрес язу кагыйдәләрен саклау
Картинаны аңлау өчен махсус лексика файдалана белү, картинадагы натюр-мортны тасвирлау
Үз текстыңны төзүгә кызыксыну булу; сөйләм ка-миллегенә омтылу; сочинение язу ба-рышында фи-керләреңне төгәл
һәм ирекле куллану өчен грамматик ча-ралар һәм сүзлек запасы җитәрлек булу
Картина буенча телдән сөйләм һәм язма сөйләм осталыгы, күнекмәләре булдыру
Сочи-нение
27.01.
10
Бер һәм күп мәгънәле сүзләр
1
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; сүзнең фикер, хисләрне белдерүдәге ролен аңлау; аңлатма-лы сүзлекчәне кулла-ну; фикереңне төгәл итеп аңлату
«Бер мәгънәле», «күп мәгънәле» төшенчәләренең эчтәлеген белү; аңлатмалы сүзлекчәдә сүзләрнең мәгънәләре бирелешенә төшенү, бер һәм күп мәгънәле сүзләрне аера белү; күп мәгънәле сүзләрнең лексик мәгънәләре арасында ур-таклыкны билгели белү
Татар теленең байлыгын, матурлыгын аңлау, туган тел белән горурлану; сүзләрне урынын белеп куллану
Дәреслек, сүзлекчә белән эш итә белү, та-нып белү активлыгын үстерү
Хәтердән язу (225 нче күнегү)
01.02.
11-12
Сүзләрнең туры һәм күчерелмә мәгънәләре
2
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; аңлатмалы сүзлекчәне куллану
Сүзләрнең туры һәм күче-релмә мәгънәләре, аларның аңлатмалы сүзлекчәдә би-релүе, әдәби текстларда күчерелмә мәгънәле сүзләрнең роле турында белү; тексттан күчерелмә мәгънәле сүзләрне табу; сүзнең туры һәм күчерелмә мәгънәсен билгели белү; үз сөйләмеңдә күчерелмә мәгънәле сүзләрне куллану
Татар теленең байлыгын, матурлыгын аңлау, туган тел белән горурлану; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу
Дәреслек, сүзлекчә белән эш итә белү, та-нып белү активлыгын үстерү
Ши-гырьне хәтердән язу (230 нчы күнегү)
02.02.
03.02.
13-14
Синоним. Антоним. Омоним. “Ике ялкау” әкияте
1+1*
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; телдәге берәмлек-ләрне стилистик үзенчәлекләрдән чыгып куллану
«Синоним», «антоним», «омоним» төшенчәләренең эчтәлеген, синоним, антонимнарның сөйләмдәге ролен белү, омонимнарны күп мәгънәле сүзләрдән аера белү; төрле максатлардан чыгып, тиешле си-нонимны куллану; бирелгән сүзләргә синоним, ан
тонимнар сайлый белү, аларны җөмләләрдән табу
Татар теленең байлыгын, матурлыгын аңлау; сөйләмне камилләштерүгә омтылу
Дәреслек, сүзлекчә белән эш итә белү, та-нып белү активлыгын үстерү, игътибарлылык һәм кызыксыну-чанлыкны үстерү
Телдән сөйләм. “Ике ялкау” әкияте
08.02.
15
Килеп чыгышы ягыннан татар теленең сүзлек составы
1
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; аңлатмалы сүзлекчәне куллану
Килеп чыгышы ягыннан татар теленең сүзлек со-ставын, татар теленең үз сүзләрен һәм алынмаларны аера белү; алынма сүзләргә хас билгеләрне аера белү; тексттан гомумтөрки һәм алынма сүзләрне табу
Татар теленең байлыгын аңлау; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу
Дәреслек, сүзлекчә белән эш итә белү, та-нып белү активлыгын үстерү, тексттан мәгълүмат алу техни-касын камилләштерү
Бирем үтәү
09.02.
16
Куллану өлкәсе буенча татар теленең сүзлек составы
1
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; аңлатмалы сүзлекчәне куллану
Кулланылу өлкәсе буенча татар теленең сүзлек со-ставы турында белү; «го-мумхалык сүзләре», «һөнәрчелек сүзләре», «диалекталь сүзләр» төшенчәләренең эчтәлеген белү; кулланылышы чикләнгән сүзләрне аеру
Татар теленең балыгын аңлау; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу
Татар теленең сүзлек составын кулланылу өлкәсе буенча бәяли белү
“Минем һөнәрне тап” конкурс
10.02.
17-18
Куллану активлыгы буенча сүзлек составы. Искергән сүзләр
2
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; аңлатмалы сүзлекчәне куллану
Кулланылыш активлыгы буенча сүзлек составын, «архаизмнар», «тарихи сүзләр» төшенчәләренең эчтәлеген белү; тексттан искергән сүзләрне табу
Татар теленең бай-лыгын аңлау; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу
Татар теленең сүзлек составын кулланылу активлыгы буенча бәяли белү
15.02.
16.02.
19-20
Изложение
2*
Укылган әдәби текстны язма формада күрсәтә алу; башлангыч текстның темасыннан чыгып, логик бәйләнешне саклый алу; текстны язганда, татар теленең дөрес язу ка-гыйдәләрен һәм әдәби
нормаларын саклау
Предметны тасвирлаганда, детальләрнең ролен белү; башлангыч текстның пла-нын төзи белү; әдәби текстның эчтәлеген сөйләгәндә структурасын саклау; үз текстныңны төзи белү
Бирелгән текстның эчтәлеген язуга кызыксыну уяту
План төзеп изложение язуны камилләштерү
Изло-жение
17.02.
22.02.
21
Яңа сүзләр (неологизмнар)
1
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; аңлатмалы сүзлекчәне куллану
Яңа сүзләр (неологизмнар) төшенчәсенең эчтәлеген белү; текстлардан неоло-гизмнарны табу, аларның лексик мәгънәләрен аңлату
Татар теленең байлыгын аңлау; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу
Дәреслек белән эшли белү, танып белү ак-тивлыгын үстерү
Мөстәкыйль эш (268 нче күнегү)
23.02
22
Фразеологизмнар
1
Тексттан фактик мәгълүматны табу
«Фразеологизм», «тотрык-лы сүзтезмә» төшенчәләренең эчтәлеген белү; текстлардан фразео-логимнарны табу, аларның мәгънәләрен аңлату; фразеологик әйтелмәләрне русчага тәрҗемә итү
Татар теленең бай-лыгын аңлау; сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу
Дәреслек белән эшли белү, биремнәрне үтәгәндә үз эшчәнле-геңне планлаштыра белү, фразеологик әйтелмәләрне русчага тәрҗемә итә белү
Тәрҗемә итү
24.02.
23
Сүз турында хикәя (проект төзү)
1*
Проект эшен башкару-га сәләтлелек; проект эшен башкарганда татар әдәби теленең нормаларын саклау һәм дөрес язу ка-гыйдәләрен үтәү
«Лексикология» бүлеге буенча белемнәрне гому-миләштерү
Проект эшен баш-каруга кызыксыну уяту
Дәреслек белән эшли белү, игътибарлылык һәм кызыксыну-чанлыкны үстерү, про-ектны үтәгәндә үз эшчәнлегеңне план-лаштыра белү
Проект төзү
29.02.
Сүз төзелеше һәм сүз ясалышы (23с.+4с.*)
24
Сүзнең тамыры һәм кушымчалар
1
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; телдән сөйләү барышында татар әдәби теленең норма-ларын үтәү
Сүз төзелеше һәм яса-лышының предметы, «та-мыр», «кушымча» төшенчәләренең эчтәлеген белү; сүздә мәгънәле кисәкләрне аера белү; тамырның сүздә төп мәгънә белдерүче кисәк булуын белү; тамырдаш сүзләрне сүзнең төрле формаларыннан аера белү; сүздә та-мырны дөрес аера белү һәм тамырдаш сүзләр сайлау; ясагыч һәм мөнәсәбәт белдерә торган кушымчалар-ны аеру
Сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу
Термин, төшенчә, кагыйдәләрне аңлап кабул итү
Бирем үтәү
01.03.
25
Сүзнең тамыры һәм кушымчалар. БСҮ. Боз киткәндә.
1*
Телдән сөйләү барышында татар әдәби теленең нормаларын үтәү
Сүз төзелеше һәм ясалышының предметы, «та-мыр», «кушымча» төшенчәләренең эчтәлеген белү; сүздә мәгънәле кисәкләрне аера белү; тамырның сүздә төп мәгънә белдерүче кисәк булуын белү; тамырдаш сүзләрне сүзнең төрле формаларыннан аера белү; сүздә та-мырны дөрес аера белү һәм тамырдаш сүзләр сайлау; ясагыч һәм мөнәсәбәт белдерә торган кушымчалар-ны аеру
Сөйләмне камилләштерүгә омтылу
Термин, төшенчә, кагыйдәләрне аңлап кабул итү
Бирем үтәү
02.03.
26-27
Мөнәсәбәт белдерүче кушымчалар
2
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; башлангыч текстны телдән сөйләүгә кызыксыну булу; телдән сөйләү барышында татар әдәби теленең норма-ларын үтәү
«Мөнәсәбәт белдерә торган кушымчалар» төшенчәсенең эчтәлеген белү; мөнәсәбәт белдерә торган кушымчаларның модальлек һәм бәйләгеч кушымчаларга бүленүен белү; сүздә тамыр һәм
кушымчаларны аера белү
Сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу
Термин, төшенчә, ка-гыйдәләрне аңлап ка-бул итү, схема белән эшли белү
Бирем үтәү
07.03.
09.03.
28
Модальлек кушымчалары
1
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; башлангыч текстны телдән сөйләүгә кызыксыну булу; телдән сөйләү барышында татар әдәби теленең норма-ларын үтәү
«Модальлек кушымчалары» төшенчәсенең эчтәлеген белү; исем, сыйфат, сан, фигыльләргә ялгана торган модальлек кушымчаларын белү; сүзләрдә модальлек кушымчаларын аера белү
Сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу
Дәреслек, схема белән эшли белү, логик фикер йөртә белү, гому-миләштерү, нәтиҗә ясау
Бирем үтәү.
Мөстәкыйль эш
14.03.
29
Контроль диктант
1*
Дөрес язу күнекмәләрен булдыру
Үз-үзеңә контроль ясау
Контроль дик-тант
15.03.
30
Хаталар өстендә эш. Сүзне төзелеше ягыннан тикшерү.
1
План буенча эшләү эзлеклелеген билгеләү күнекмәсен үстерү
Сүзгә составы ягыннан анализ ясау тәртибен белү
16.03.
IV чирек
1-2-3
Модальлек кушымчалары
3
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу; башлангыч текстны телдән сөйләүгә кызыксыну булу; телдән сөйләү барышында татар әдәби теленең нормаларын
үтәү
«Модальлек кушымчалары» төшенчәсенең эчтәлеген белү; исем, сыйфат, сан, фигыльләргә ялгана торган модальлек кушымчаларын белү; сүзләрдә модальлек кушымчаларын аера белү
Сөйләмне камил-ләштерүгә омтылу
Дәреслек, схема белән эшли белү, логик фикер йөртә белү, гому-миләштерү, нәтиҗә ясау
Бирем үтәү.
Мөстәкыйль эш
04.04.
05.04.
06.04.
4-5-6
Сүзнең нигезе. Тамыр һәм ясалма сүзләр
3
Тексттан фактик
мәгълүматны аерып алу; бирелгән текстны телдән сөйләүгә кызыксыну булу; телдән сөйләү ба-рышында татар әдәби теленең нормаларын үтәү
«Сүзнең нигезе»
төшенчәсенең эчтәлеген белү; тамыр һәм ясалма нигезле сүзләрне аера белү; сүзләрдә нигезне аера белү, бирелгән ясагыч кушымчалар белән сүзләр уйлау
Татар теленең байлыгын, матурлыгын аңлау; сөйләмне камилләштерүгә омтылу
Дәреслек, схема белән
эшли белү, логик фикер йөртә белү
Бирем
үтәү.
11.04.
12.04.
13.04.
7-8-9
Сүзләрне төзелеше буенча тикшерү
3
План буенча эшләү эзлеклелеген билгели белү
Сүзләрне төзелеше буенча тикшерү тәртибен белү; сүзләрне төзелеше буенча тикшерү (телдән һәм язма)
Сүзләрне төзелеше буенча тикшерү тәрти-бен белү
18.04.
19.04.
20.04.
10
Сүз төзелеше темасы буенча контроль изложение
1*
Өйрәнелгән материал-ны гомумиләштерү; укылган әдәби текстны кыскартып яза белү; текстны кыскартып язу ба-рышында логик бәйләнешне саклау; дөрес язу ка-гыйдәләрен һәм әдәби тел нормаларын саклау
Текстны кыскарту алымнарын белү; текстның төп фикерен формалаштыру; текстка исем бирү; башлангыч текстта төп мәгълүматны аера белү; кыска текст төзи белү; кыска изложение яза белү
Язылган текст өчен җаваплылык хисе тою; башлангыч текстны кыскартып язуга кызыксыну булу
Фикер йөртү эле-ментлары кертеп, план төзеп изложение язуны камилләштерү
Изложение
25.04.
11
Хаталар өстендә эш. Кабатлау. Сүз төзелеше.
1
Үз-үзеңә контроль ясау
26.04.
12
Сүз ясалу ысуллары. Ясагыч кушымчалар ялгау
1
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу
«Сүз ясалу ысуллары», «кушымча ялгау ысулы» төшенчәләренең эчтәлеген белү; ясагыч кушымчалар белән ясалган сүзләрне аера белү, төрле сүз төркемнәре ясый торган кушымчалар белән яңа сүзләр ясау
Татар теленең бай-лыгын аңлау
Дәреслек белән эшли белү, танып белү ак-тивлыгын үстерү
27.04.
04.05.
13
Сүзләр кушылу ысулы
1
Тексттан фактик мәгълүматны аерып алу
«Сүзләрне кушу ысулы», «кушма сүзләр», «парлы сүзләр», «тезмә сүзләр» төшенчәләренең эчтәлеген белү;сүзләр кушылу ысул-лары белән ясалган сүзләрне аера белү; сүзләрне кушу ысулы белән яңа сүзләр ясау, тезмә сүзләрнең ирекле сүзтезмәләрдән аермасын аңлау, аерырга өйрәнү
Татар теленең бай-лыгын, матурлыгын аңлау
Дәреслек белән эшли белү, танып белү ак-тивлыгын үстерү
Тәрҗемә итү
10.05.
14
И.Шишкин «Имәнлек» картинасы буенча сочинение
1*
Визуаль мәгълүматны текстка әйләндерү; картинада тасвирланган күренешләр буенча үз фикереңне дөрес итеп белдерә алу; язма
текст төзү; текстта татар теленең әдәби тел нормаларын һәм дөрес язу кагыйдәләрен саклау
Картинаны аңлау өчен махсус лексика файдалана белү, картинадагы пейзаж-ны тасвирлау
Үз текстыңны төзүгә кызыксыну булу; сөйләм ка-миллегенә омтылу; сочинение язу барышында фи
керләреңне төгәл һәм ирекле куллану өчен грамматик ча-ралар һәм сүзлек запасы җитәрлек
булу
Телдән сөйләм һәм яз-ма сөйләм осталыгы, күнекмәләре булдыру
Сочи-нение
11.05.
Кабатлау (6с.+2с.*)
15-16-17-18
5 нче сыйныфта үткәннәрне кабатлау
4
Үз фикереңне дәлилли белү; эшеңнең уңышлылыгын билгеләү
«Фонетика», «Лексикология», «Сүз төзелеше һәм сүз ясалышы» буенча белемнәрне системалаштыру; төп билгеләр буенча татар теленең авазларын классификацияләү; сүзләрнең лексик мәгънәсен билгеләү; сүзләрне төзелеше буенча тикшерү
Укуга кызыксыну уяту; туган телгә хөрмәт хисе тәрби-яләү
Дәреслек белән эшли белү, биремнәрне үтәгәндә үз эшчәнле-геңне планлаштыра белү
Бирем үтәү
16.05.
17.05.
18.05.
23.05.
19
Еллык контроль диктант
1*
Дөрес язу күнекмәләре булдыру
Үз-үзеңә контроль ясау
Диктант
24.05.
20
Орфографик һәм пунктуацион хаталар өстендә эш. БСҮ. Исәнме, ямьле җәй!
1*
Үз фикереңне дәлилли белү;
25.05.
21
5-сыйныфта үткәннәрне гомумиләштереп кабатлау.
1
Үз фикереңне дәлилли белү;
30.05.
22
Йомгаклау дәресе
1
Уку елы буенча өйрәнелгән кагыйдәләрне гамәлдә кул-ланырга өйрәнү
31.05.
