Дәрес максаты: 1. Яңа лексик берәмлекләр кертү;
2.Яңа сүзләрне сөйләмдә кулланырга өйрәтү, бәйлекләр белән дөрес куллану күнекмәләре булдыру;
3.Укучыларны өмәгә чыгарга өндәү.
Дәреснең бурычлары: 1. Рус телле балаларны татар телен өйрәнүгә кызыксыну уяту.
2. Логик фикер йөртүне үстерү, сөйләм телен үстерү, диалогик-монологик сөйләмгә чыгу.
3. Тырышлык, бердәмлек, хезмәткә мәхәббәт хисләре тәрбияләү.
Укытучы Галиуллина Руфия Рафик кызы, Казан шәһәре Совет районы 161 нче рус-татар мәктәбенең татар теле һәм әдәбияты укытучысы
Предмет
Татар теле
Тема
Урамнарны чистартырга вакыт
Планлаштырылган нәтиҗәләр
Шәхескә кагылышлы: Эшчәнлекнең максаты һәм нәтиҗәсе арасында бәйләнешне билгеләү.
Метапредмет:
Танып-белү УУГ: Аңлап уку һәм ирекле сөйләшү күнекмәсе формалаштыру. Логик фикерләү күнекмәсен үстерү. Текстны кабул итү һәм аның эчтәлегендә ориентлашу.
Коммуникатив УУГ: Хезмәттәшлек. Укытучының сөйләмен тыңлау һәм аңлау. Телдән (диалогик һәм монологик) һәм язма сөйләм күнекмәләрен үстерү. Коммуникатив максатлардан чыгып сүзләрне урынлы һәм дөрес куллану. Укытучы, сыйныфташлар белән хезмәттәшлекне планлаштыру.
Регулятив: Дәреснең темасын, максатын формалаштыру. Эчтәлеккә (үз) бәя бирү, үзләштергән һәм үзләштерергә кирәк булган материалны билгели белү.
Предмет буенча: “Урамнарны чистартырга вакыт” темасы буенча яңа лексик берәмлекләрнең мәгънәсен аңлау, аларны дөрес куллана белү һәм “Урамнарны чистартырга вакыт” темасы буенча диалог һәм монолог төзи белү.
Дәреснең тибы
Яңа белемнәрне формалаштыру
Төп төшенчәләр
Тырма белән тырмалый, көрәк белән казый, чүпне тутыра, өмә
Предметара бәйләнеш
Әйләнә-тирә дөнья
Эшне оештыру
Фронталь, төркемдә, парларда, индивидуаль
Чыганаклар
Р.Р.Нигъмәтуллина “Татарча да яхшы бел”, 2 нче кисәк. Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 6 нчы классы өчен татар теле дәреслеге (рус телендә сөйләшүче балалар өчен);
Р.Р.Нигъмәтуллина. Татар теленнән эш дәфтәре. 6 нчы класс, икенче кисәк. Рус телендә гомуми белем бирү оешмалары өчен.
Р.Р.Нигъмәтуллина. 6 нчы классларда татар телен рус телле группаларда “Татарча да яхшы бел” дәреслеге белән укыту өчен методик күрсәтмәләр.
мультимедиа проекторы, презентация, рәсемнәр
Дәрес этаплары
Укытучы эшчәнлеге
Укучы эшчәнлеге
Универсаль уку гамәлләре (УУГ)
Оештыру
Мотивлаштыру
а) Уңай психологик халәт яки эш атмосферасы тудыра.
б) Үткән теманы үзләштерү дәрәҗәләрен ачыклый.
Презентациядә бирелгән сүзләр һәм сүзтезмәләрне укыта, тәрҗемә иттерә.
(“Урамнарны чистартырга вакыт” темасына презентация, дәреснең темасын хәбәр итә)
Сыйныф эшкә әзерләнә (укытучыны сәламлиләр, сорауларга җавап бирәләр, сөйләм эшчәнлегенә кушылалар)
-Исәнмесез! Хәерле көн!
-Бүген унбишенче апрель.
-Сишәмбе.
-Елның яз вакыты.
- Көн матур, кояшлы.
- Миңа яз вакыты ошый, чөнки табигать уяна, кояш күзләрне камаштыра, гөрләвекләр ага, бөреләр шытып чыга.
Сүзләрне кычкырып укыйлар, тәрҗемә итәләр:
Сыерчык; сыерчык оясы; сыерчык оясына кайтты.
Тукланырга; бөҗәкләр белән тукланырга; сыерчыклар бөҗәкләр белән тукланалар.
Азык; кошларга нинди азык кирәк?
Балаларга азык алып киләләр.
Үги ана яфрагы; Үги ана яфрагы чәчәк аткач, су язы башлана.
Насекомое;питаются насекомыми;
корм; находят корм;
гнездо; гнездо скворца;
мать-и-мачеха; мать-и-мачеха цветет.
Шәхескә кагылышлы: укытучы һәм сыйныфташларыңа хөрмәт, бер-береңә ихтирамлы мөнәсәбәт тудыру; үз уңыш-уңышсызлыкларының сәбәпләрен ачыклау, дәрескә әзерлеккә үзбәя.
Метапредмет:
Коммуникатив: укытучы, сыйныфташлар белән хезмәттәшлек итү.
Регулятив: эш урынын әзерләү, һәр укучының тәрҗемәсен тыңлау, бәяләү; дәреснең темасын, максатын ачыклау.
Предмет буенча: үткән тема буенча лексик берәмлекләрнең эчтәлеген белү һәм аңлау.
Яңа белемнәрне формалаштыру
Фонетик зарядка
Рәсем буенча сорауларга җавап таптыра:
Мәктәп ишек алдында ничә укучы эшли?
Син бу балаларны беләсеңме?
Бу елның кайсы вакыты?
Бу яз башымы, уртасымы?
“Урамнарны чистартырга вакыт” темасы буенча яңа сүзләрне укыта, тәрҗемә иттерә, сүзтезмәләр төзетә.
Яңа сүзләрне җөмләләр итеп алып сөйләмгә кертә.
Сорауларга җавап бирәләр.
Яңа сүзләрнең татарча-русча, рус-ча-татарча тәрҗемәләрен әйтәләр:
Тырма – Грабли
Көрәк – Лопата
Себерке – метла
Чүп – мусор
Тырмаларга – боронить
Казырга – копать
Себерергә – мести
Тутырырга – заполнять
Өмә – субботник.
Яңа сүзләрдән сүзтезмәләр төзиләр, татарча-русча, русча-татарча кабатлыйлар:
Тырма белән тырмаларга – граблями боронить
Көрәк белән казырга – копать лопатой
Себерке белән себерергә – мести метёлкой
Чүпне чиләккә тутырырга – заполнять ведро мусором.
Тырма белән тырмалый – граблями боронит
Көрәк белән казый – копает лопатой
Себерке белән себерә – метет метёлкой
Чүпне чиләккә тутыра – заполняет ведро мусором.
Предмет буенча: “Урамнарны чистартырга вакыт” темасы буенча яңа сүзләрне үзләштерү, кыска сөйләм берәмлекләре (җөмлә) төзи белү.
Метапредмет:
Танып-белү: синтез.
Коммуникатив: укытучының сөйләмен тыңлау һәм аңлау, дөрес әйтелеш өстендә эшләү.
Регулятив: укытучы биргән ориентлар ярдәмендә максатка ирешү. Хаталарны табу, төзәтү, уку мәсьәләсен дөрес аңлауны бәяләү.
Диалогик сөйләм күнекмәләрен камилләштерү
Уен үткәрергә “Бу нәрсә?”
бер укучы такта янына чыга: аның күзләрен бәйлиләр. Укытучы укучыларга бер рәсем күрсәтә, укучылар бу әйберне атамыйча, аның турында информация әйтәләр, ә укучы бу предметны танырга тиеш.
( тактада рәсемнәр: көрәк, тырма, себерке, чүп).
Презентация
Үрнәк буенча диалоглар төзетә (парларда эшлиләр).
Диалог төзиләр, бер-берсен бәялиләр, уңышлысын сайлыйлар.
а) -Син өмәгә чыгасыңмы?
-Әйе,
- Син анда нишлисең?
б) - Сезнең бакчагыз бармы?
-Әйе,
- Син анда нишлисең?
Шәхескә кагылышлы: күмәкләшеп эшләүнең әһәмиятен аңлау.
Метапредмет:
Танып-белү: планнан чыгып диалогик сөйләм төзү.
Коммуникатив: башкаларның сөйләмен тыңлау һәм аңлау.
Регулятив: планлаштыру, уку мәсьәләсен аңлауны бәяләү.
Предмет буенча: тема буенча диалог төзи белү.
Лексик-грамматик күнекмәләрне камилләштерү
Дәреслектәге күнегүләрне эшләтү:
2 нче күнегү (70 нче бит)
Күнегүләрне эшлиләр, лексик берәмлекләрне бирелгән ситуацияләрдән чыгып кулланалар.
Метапредмет:
Танып-белү: текстны кабул итү һәм аның эчтәлегендә ориентлашу.
Коммуникатив: башкаларның фикерләрен тыңлый, аңлый белү, үз фикереңне дәлилләү белү.
Регулятив: үзрегуляция.
Монологик сөйләмне камилләштерү
Төркемнәрдә эш: рәсем буенча “Өмәдә” (презентациядә балалар үзләре өмәдә) хикәясе төзү
Төркемдә (4 кеше) хикәя төзиләр, бер укучы хикәяне сөйли.
Метапредмет:
Танып-белү: белемнәрне структуралаштыру күнекмәсе.
Аңлап һәм ирекле сөйли белү.
Коммуникатив: монологик сөйләм, хезмәттәшлек.
Рефлексия
Дәрес, дәрестә туган авырлыклар турында сорый, дәрескә нәтиҗә ясый, укучыларның эшенә бәя бирә.
Өй эшен аңлата.
3 нчы күнегү, 70 нче бит;
10 нчы күнегү, 55 нче бит.
Үз фикерләрен әйтәләр, өй эшен язып алалар, сораулар бирәләр.
Шәхескә кагылышлы: үзбәя, эшчәнлекнең максаты һәм нәтиҗәсе арасында бәйләнешне билгеләү, үз уңыш-уңышсызлыкларның сәбәпләрен ачыклау.
Метапредмет:
Танып-белү: дифференциаль бирем (өй эше).
Регулятив: коллектив яки индивидуаль эшне бәяләү.
