«Зул хальмг өрк-бүлд»
(Зулын байрин сценарий)
Нааднд орлцҗах улс:
1. Эк- Бобзикова Даяна
2. Эцк - Санаджи-Горяев Алексей
3. Ээҗ - Очирова Ритта
4. Аав - Дагдаев Аршан
5. Ачнр - ( 2-а класс- Очирова Рената, Тарбаева Амелия, Нурмашев
Нурлан)
6. Медәтнр - гиичнр (Инджиева Анастасия, Аминова Ангелина,
Очирова Гиляш)
Наадна теткүл:
1. Зулын цөгц – 2 ширкг
2. Зулын оңһц – 1ш.
3. Күҗ
4. Шар тосн
5. Хотын дееҗ (цә, боорцг)
6. 9 һол һарһдг модн
7. Шикр-балта .
1. Зулын өрүн
Ом-мани падме-хум гидг айс
Аав зулан бәрнә, саңгин идәһәр гер-малан, үрн-садан цеврлнә.
Ээж цәәһән чанад, деедстән цацл цацад:
- А-а, хәәрхн!
Деедсин олн бурхдтан
Ур-дееҗ өргҗәнәв.
Ом-мани-падме-хум!
(Ааһд хотын дееҗ бәрәд, шүтәнә өмн зальврна):
Ширән захар суухларн, герин эзн залу цаһан идәһәр цацл цацад, үүдн
тал хәләһәд:
- А-а, хәәрхн!
Алтн хасвч, мөңгн тосвч,
Орхиг орулҗ, һархиг бооҗ,
Кезәдчн үүднәснь
Эмәлтә-хазарта мөрн эс тасрҗ,
Эн кенәв гихлә, теднә тер
Гиҗ нерән һарһҗ йовтха.
Ом-мани-падме-хум!
(Өрүн хотан уусна хөөн көгшдүдиг дуудна).
Эк (Даяна): - Рената, күүкн минь, хоша бәәх медәтнриг цә уутха гиҗ
манаһур дууд. (Булһаш һарад йовна.)
2. Медәтнриг гиичлүллһн.
Медәтнр орҗ ирәд, күүкдт улан-цаһан мөңгәр, шикр-балтаһар белг
өгнә. Хоорндан мендлнә.
Ангелина: - Гиляш, менд йовнчи?
Гиляш: Гем уга йовнав.
Настя: Бурхдын евәләр, дәкәдчн нег җилдән орҗ йовнавидн, насан
авчанвидн.
Кургн (Алексей): - Гиичнр, өмәрән һартн. Зулын хотас әдләд, хуучн
җилән һарһад, шиниг угтый.
(Цуһар сууҗ цә ууна, йөрәлән тәвнә):
Аав (Аршан):
- Цә шиңгн болвчн, идәнә дееҗ
Цаасн нимгн болвчн, номин көлгн
Буур җил һарч,
Ботхн җил орҗ,
Ода өмнк-өмнкәснь
Хөөткнь сән болҗ,
Цуһар әмтн амулң эдлх болый.
Цуһар: - Йөрәл бүттхә!
Ээж (Ритта): - Цә-чигән элвг-делвг болтха.
Эндр өдр мана шин җил.
Буур җил буган авад һарчана,
Ботхн җил орҗана.
Эн шин җилин өлзәтә
Цаһан хаалһнь хальдҗ,
Үртә-садтаһан,
Малта-хартаһан
Үвлин зуд-зурхнас үкл-үргән уга,
Хор-шалтг уга,
Сәәхн менд байрта,
Хаврин шар нар үзх болцхай.
Ачнр йорял келцхэнэ.
Эк(Даяна) :Куукд ду дуулчктн. "Ээж ю келэ?"- ду дуулна
Бичкн көвүн орҗ ирәд, мендлчкәд, медәтнриг гер талан
дуудад авч одна:
Нурлан: - Мендвт! Ээҗм тадниг манаһас цә уутха гиҗ дуудҗана.
3. Зулын асхн өрк-бүлд.
Ээж (Ритта): - Ода болхла тохнятаһар сууһад, насан авхдан белдий.
Удл уга оддуд һарх. Даяна, альд йовнчи? Шулун гидгәр көвң, йоркг,
хагсасн овс, шар тос авч ир.
Ээҗ (Ритта): - Даяна, күүкн минь, һуйран элдвчи?
Эк (Даяна): - Э-э, тана келсәр, өндг угаһар.
(Босад, зулын оңһц, 9 hолын цөгц авч ирнә).
Аав (Аршан): - Не, ода Зуңква гегәнә хәәрнд күртхәр, күн болһн
бийдән зулын һол орахмн. Түрүләд 4 хурһндан кемҗәләд, хуһлад бел
кетн. (Яһҗ кехинь үзүлнә).
Амелия: - Аак, би кедү зулын һол авхмби?
- Эк: - Чи ода орсаһар йистэвч, хальмгаһар болхла арвтач. Тегәд,
наснаннь то деер негн-хойр һол нем. Кедү болв?
Амелия: - Медүв 11-12 һол оранав.
Нурлан: - Аак, би кедү зулын һол авхмби?
- Эк: - Чи ода орсаһар арвн хойртач, хальмгаһар болхла арвн hурвтач.
Тегәд, наснаннь то деер негн-хойр һол нем. Кедү болв?
Нурлан: - Медүв 13-14 һол оранав.
Аав (Аршан): - Ода һолан яһҗ орахинь таднд үзүлнәв. көвңгән бий
талан эргүлҗ орах кергтә.
Эк (Дяна): - Не, ода белдсн һолмудан онһцдан зерглүләд, хатххмн.
Ач ковун (Нурлан): -Ээж, аав оддуд hарсн бээнэ.
Ээҗ (Ритта): - Не, цугнь белн болв. Зуңква бурхндан нерәдәд, зулдан
герл орулый. (Ээҗ босад, усар аман зәәләд, һаран цавдад, герл орулна,
мөргнә, зальврна: Ом-мани-падме-хум!)
А-а, хәәрхн! Ямаран чигн гем-зовлңгас гетлгтн.
Урн-садд ут наста, бат кишгтә болҗ,
му йорас, хулха-булаһас, му седкләс, му хәләцәс,
Хар келнәс, харалас гетлгтн.
Ом-мани-падме-хум!
Наадкснь зулд өөрдҗ, һурв дәкҗ мөргнә, зальврна.
4. Йисн һолын авъяс.
Ээж (Ритта): - 9 һолан һарһх цаг ирв, (9 һолта мод барун һартан авад,
өркәрн һарһад, эсклә барун көләрн үүд алхҗ ишкәд зогсчкад, зулан
толһа деерән зөв эргүләд):
Ом-мани-падме-хум!
Зуңква бурхн, үзҗәнәт,
Зулан кеҗәнәвидн,
Цуһар өрк-бүләрн менд бәәһәд,
Өркәрн 9 һолан һарһҗанавидн.
5. Нәр.
(Цуһар сууҗ цә ууна, йөрәлән тәвнә):
Цуhар босад Ом-мани падме-хум.(Увшан Альчан Иан) дуулна
