Зæрдæвæрæны мæйы 14 бон,
цыппæрæм.
Урочы темæ:Фыстæг Интернетæй.
Грамматикон темæ: Фæлхат кæныны урок.(Фæлхат)
Урочы нысан:
Сабиты базонгæ кæнын цы у фыстæг уыимæ.Бакусын рацыд æрмæгыл.Рацыд æрмæг бафидар кæнын.
Ныхасы рæзтыл куыст.Сывæллæтты лексикæйы хъæздыгдзинадыл кусын.Раст грамматикон формæтæ аразын.Диалогон ныхасы рæзтыл кусын.
Хъомыладон хæс:Ирон æвзаг æмæ ирон æгъдаумæ уарзондзинад гуырын кæнын.Хъахъхъæнын фыстæджытæ.
Методтæ:Урок-экскурси.
Урочы фæлгонц:компьютер,дидактикон æрмæг,иллюстрацитæ,хъазæнтæ,нывтæ.
Урочы цыд.
Ахуыргæнæг:
Уæ бон хорз,сывæллæттæ.
Абон нæм ис уазджытæ æмæ хорз уаид,салам сын куы раттиккат,уæд.
С.Æгас цæут.
Сегодня у нас необычная тема и звучит она так: «Фыстæг интернетæй».Письмо из интернета.
Кто приходит по утрам и приносит письма нам?Правильно,ПОЧТАЛЬОН.Как вы думаете,почему люди пишут письма,если есть телефон,телеграф,интернет?
Дзуаппытæ:( в письме человеку легче раскрыть свои чувства, рассказать, что происходит в душе, поделиться своими ощущениями. К тому же, письма сохраняются дольше в памяти, чем просто сказанные слова. )
Эпиграфом к нашему сегодняшнему уроку будут следующие слова:
«ХЪУАМÆ АХÆМ ФЫССТÆДЖЫТÆ НЫфФЫССАЙ,ДÆХИ ЦАВÆРТÆ ФÆНДЫ РАЙСЫН…»
(ПИШИ ТАКИЕ ПИСЬМА,КОТОРЫЕ ХОТЕЛ БЫ ПОЛУЧИТЬ САМ…)
Прежде чем,перейти к теме проведем фонетическую зарядку.Мæ фæстæ дзурут.
Фонетикон зарядкæ:
Дз Дза ДзæДзе Дзо Дзу
Ц Ца Цæ Це Цо Цу
Фондз
Дзырд
Дзывылдар
Рудзынг
Æмдзæвгæ
Дзывыл-дзывыл,
Дзывылдар,
Цæмæй конд у дæ хæдзар?
-Кæрдæг хæлттæй
Мæ хæдзар
Æнæ рудзынг,
Æнæ дуар.
Ног æрмæг:
Дзырдуатон дзырдтæ
Фыстæг-письмо;
Постхæссæг-почтальон;
Фыдæлтæ-предки;
Аргъау-сказка;
Хæзна-сокровище;
Галуан-дворец;
Сахар-город;
Хæрзæфснайд-тщательно убрано;
Зæрдиагæй-от души;
Бæкæсын æмæ бахъуыды кæнын.
*Восстанови последовательность слов:
*Что же такое письмо?
Письмо-письменная речь,беседа посылаемая от одного лица к другому.
Сегодня к нам пришло письмо из Интернета,давайте почитаем его и разберем.
Æз цæрын Стамбулы.Мæ ном хуыйны Азрат.Мæ фыдæлтæ раджы ралыгъдысты Туркмæ Ирыстонæй.
Ис мын мад,фыд,дада,нана æмæ хо Дзæрассæ.Дзерассæ изæрыгон уарзы хъусын нанайы аргъæуттæм æмæ дадайы таурæгътæм.Мах бирæ уарзæм ирон æвзаг.
Хæдзары дзурæм æрмæстдæр иронау.Нæ рох кæнæм нæ хæзнаты-хæзна.Зонын туркаг æмæ англисаг æвзæгтæ дæр.
Стамбул у тынг рæсугъд горæт.Ис нæм скъолатæ,культурæйы галуантæ,спорты галуантæ,улæфты бынæттæ,мæдæцинон центртæ.Нæ сахары уынгтæ сты уæрæх.Ис нæм бульвартæ æмæ хæрзæфснайд сквертæ.
Мæн фæнды ацæуын нæ фыдæлты зæхх-Ирыстонмæ.Сымах та зæрдиагæй хонын Стамбулмæ.
ХÆСЛÆВÆРДТÆ:
Текст бакæсын æмæ ратæлмац кæнын.
Ссарын сæйрат æмæ зæгъинаг тексты.
Дзырдбæстытæ ссарын.
Тексты ссарын бирæон нымæцы номдартæ.
Ссарын мивдисджытæ,сбæрæг кæнын сæ афон.
Ссарын номивджытæ.
Ссарын фæрсдзырдтæ.
*Текстмæ гæсгæ раст вариант зæгъ:
Алан цæры Цхинвалы?
Йæ фыдæлтæ цардысты Ирыстоны?
Ис йын æфсымæр?
Уарзы дыгурон æвзаг?
Иронау нæ дзуры?
Стамбулы ис Петропавловский фидар?
Азраты нæ фæнды Ирыстонмæ?
*Восстанови последовательность текста:
Æз бирæ уарзын ирон æвзаг.
Мæ фыдæлтæ ралыгъдысты Туркмæ Ирыстонæй.
Æз цæрын Стамбулы.
Мæ ном хуыйны Азрат.
Сымах та зæрдиагæй хонын Стамбулмæ.
Как вы думаете,почему письмо пришло именно из Турции?!А я вам расскажу,в конце 18 века очень много осетин поехали в Турцию в поисках новой,лучшей жизни.Читая письмо Азрата,я не могла откуда у мальчика такой патриотизм,и вот тогда мне вспомнилась одна история,и я вам её сейчас расскажу.
Однажды ансамбль «Хæхты зæлтæ» Северной Осетии поехавли с гастрольным туром в Турцию,чтобы показать концерт тем осетинам,которые там живут.Народу собралось очень много
Артисты очень устали.После концерта к доулисту ансамбля Магомету Карсанову подошел пожилой мужчина,и попросил сыграть его на доули.
Карсанов любивший своё дело,не заставил себя долго просить и стал играть.Играл он долго,и наконец,когда он стал уставать ,а сказать об этом стеснялся,он всё таки спросил: «А почему вы заставляете меня так долго играть ?!»И тогда старик ответил: «Я –Осетин,давно живу здесь и когда я слышу осетинскую мелодию перед глазами всплывают заснеженные горы Осетии,её великолепные пейзажи…»
После чего Карсанов услышал необычую просьбу,старик попросил в следующий свой приезд привести ему горсть земли с Осетии…Поскольку на Родину он уже врядли вернется.
Осетины Турции вместе с молоком матери впитывают любовь к Осетии,к его обычаям и традициям.
(Зарядкæ)
*КЪОРДТЫ КУЫСТ:
Атасындзæг кæнын дзырдтæ: ФЫСТÆГ,ФЫСТÆДЖЫТÆ.
ФЫССЫН,РАЙСЫН.
-æм,-ынц,-ы,-ут,-ын,,-ыс.
-æн,-ау,-ыл,-имæ,-ын,-мæ.
У современных людей слово «письмо» вызывает ассоциации с компьютером.Мы все резе берем в руку бумагу и конверт,как это было несколько лет назад,но тем не менее письма до сих пор имеют важное значение в жизни человека.
Письма из прошлого помогают нам лучше узнать быт и традиции людей живших до нас,их чувства,мысли.О прошлом можно узнать и из газет и журналов,но лишь в письмах более открыто,искренне,естественно…
Раньше письмо имело огромное значение с помощью него узнавали новости.
Большое значение письмо имело в ВОВ.Письма писали на фронт и обратно.Писались с душой,с теплотой,вниманием.Порой даже не было возможности написать,писавли письма в аккопах,под свист пролетающих над головой бомб.С фронта не всегда приходили письма с радостными вестями,нередко приходили приходили черные письма(сау фыстæг)-похоронка!
*Равзарын хъуыдыйады уæнгтæм гæсгæ.
Æз цæрын Стамбулы.Мæ ном хуыйны Азрат.Мæ фыдæлтæ раджы ралыгъдысты Туркмæ Ирыстонæй.
Мальчик Алан из Цхинвала уже ответил на письмо Азрата и вот,что он написал.
Мæ ном у Алан.Æз цæрын Цхинвалы.Нæ сахары ном нын зонынц æппæт дунейы адæм дæр.Мах стæм сæрибаруарзаг адæм.Архайæм цæмæй нæсахар ноджы рæсугъддæр уа.Уый тыххæй нын бирæ горæттæ æмæ бæстæтæ æххуыс кæнынц.Уæлдай тынгдæр Мæскуы æмæ Дзæуджыхъæуы сахар.Мах стыр бузныг стæм æппæт адæмтæй,зын сахат нын кæй баххуыс кодтой, уый тыххæй.
Ныр та дæ хонын Цхивалмæ.
Ребята,мы почитали письма Азрата из Турции,Алана из Цхинвала,и наверно нам тоже надо что-то ответить Азрату,да?!
Æнцойгæнæн дзырдтæ хæдзармæ куыст æххæст кæнынмæ:
Хатдзæгтæ:
Цы базыдтат абон ногæй?Цæмæн хъæуы фыссын фыстæгтæ?
Кæмæй нæм æрцыд фыстæг æмæ дзы ногæй цы базыдтат?
Цы пайдадæр у фыстæджытæ,æви интерент?
Хæдзармæ куыст:
Ныффыссын дзуапп Азратæн Дзæуджыхъæуы тыххæй.
Хæрзбон!
Нæ ног фембæлдмæ!
Иууон нымæц Бирæон нымæц
1-цæсгом
2-цæсгом
3-цæсгом
Æз -ын
Ды -ыс
Уый -ы
Мах -æм
Сымах –ут
Уыдон -ынц
Иууон нымæц Бирæон нымæц
1-цæсгом
2-цæсгом
3-цæсгом
Æз -ын
Ды -ыс
Уый -ы
Мах -æм
Сымах –ут
Уыдон -ынц
Иууон нымæц Бирæон нымæц
1-цæсгом
2-цæсгом
3-цæсгом
Æз -ын
Ды -ыс
Уый -ы
Мах -æм
Сымах –ут
Уыдон -ынц
Иууон нымæц Бирæон нымæц
1-цæсгом
2-цæсгом
3-цæсгом
Æз -ын
Ды -ыс
Уый -ы
Мах -æм
Сымах –ут
Уыдон -ынц
Иууон нымæц Бирæон нымæц
1-цæсгом
2-цæсгом
3-цæсгом
Æз -ын
Ды -ыс
Уый -ы
Мах -æм
Сымах –ут
Уыдон -ынц
