11-ги класска тыва чогаалдын календарь-тематиктиг планы.
Ному: 11кл. Тыва чогаал. Д.С.Куулар. Кызыл 2002 ч. 2-ги ундурулгези.
Ооредилге планы-биле шупту 70 шак. Неделяда 2 шак.
Чогаалчыларнын намдарларын, чогаалдарын ооредиринге – 53 шак.
Чугаа сайзырадылгазынга – 8 шак
Чогаал теориязынга – 5 шак.
Класстан дашкаар номчулга – 3 шак.
Туннел кичээл – 1 шак.
Арын 8-59 айтырыгларга харыылар
4
С.С.Сурун-оолдун «Авазынга дангырак». Арагачыларнын чаржынчыг салымы.
1
Амыдыралдын чидиг айтырыгларын-че кичээнгейни угландырар.
Самбылович болгаш Чамбалдайны коргузерде деннелгелерни ажыглааны.
Таарыштырган кичээл
Арын 250 конспект
5
С.С.Сурун-оолдун «Авазынга дангырак». Чараш-оол биле Чечен- кыс.
1
Арагачыларга удур демисел. Чараш-оол биле Чечен-кыс - амыдыралдын чечектери.
Кол маадырларнын портредин тургузар.
Тест.
Кичээл – диспут.
Айтырыгларга харыылар. Арын 8-59, чогаадыгга белеткенир.
С.С.Сурун-оолдун «Ногаан ортулук» Кол-кол овур - хевирлери.
1
Экология темазын коргузерде, овур-хевирлерни чогаалчынын ажыглааны. Салбаковнанын, Ашак-оолдун ажылы.
Амыдыралда нарын, берге айтырыгны кодуруп келген овур-хевирлер.
Таарыштырган кичээл
Перифразаны ушта бижиир.
9
«Ногаан ортулук». Дылынын онзагайы.
1
Эпитет, метафора, деннелгелерни ажыглааны.
Дылынын уран-чечени.
Кичээл – беседа.
Чогаадыгга белеткенир.
10.
ЧСК. Чогаадыг «Ашак-оолдун таварышканы айыыл-халап». («Ырлап эвес, ыглап чыдар холл»).
1
Номчаан чогаалынга бодунун хамаарылгазын бижиир.
Билиглернин деннелин хынаары.
Чогаадыкчы ажыл.
Чогаадыгны чедир бижиир.
11
Ю.Кюнзегештин шулуктери. «Саргатчай», «Украинага».
1
Ю.Ш.Кюнзегештин шулуктеринин дугайында киирилде беседа. Шулуктеринин тематиказы.
Шулуктеринин тургузуун сайгарары. Аянныг номчулга.
Чаа чуул ооредиринин кичээли.
«Саргатчай» - шээжилээр.
12.
Ю.Ш.Кюнзегеш. Шулуглел «Куда». Тыва улустун куда ёзулалы.
1
Тыва улустун бир улуг чанчылы куда дугайында билиндирери. Эрги кудалажыышкын деп чанчылдын амдыгаа дээр артканы. Оон хоралыг талаларын шулуглелде коргускени.
Сайгарылгалыг номчулга.
Чаа чуул ооредиринин кичээли.
Уран-чеченин сайгарар.
13
Кол маадыр болгаш Суланын овур-хевирлери
1
Хенчейнин кузел-соруун куда чанчылынын узе киргени.
Кол маадырларнын портредин тургузар.
Тест.
Кичээл-сайгарылга
Дынныдыг «Амгы уеде куда ёзулалы».
14
ЧСК. Чогаадыг «Куда – тыва улустун байырлалы».
1
Номчаан чогаалынга бодунун хамаарылгазын бижиир.
Билиглернин деннелин хынаары.
Чогаадыкчы ажыл.
Чогаадыгны чедир бижиир.
15
КДН. Ю.Кюнзегеш «Сенээ».
1
Шулуктун тургузуунда онзагай талалар. Шулукте сеткилдин аян-сырынны.
Ынакшыл темазынга бижиттинген шулуктерни адаар.
Кичээл-сайгарылга
Аянныг номчулга.
16
Ш.Д.Кууларнын чогаадыкчы намдары. Роман «Баглааш».
1
Чогаалчынын намдары болгаш
чогаалдарынын дугайында кыска чугаа. Чогаалда кол маадырлар. Дайын темазы.
ЭОР, тест.
Кичээл-лекция.
Диригжидилге-лерни ушта бижиир.
16
«Баглааш» деп романда диригжидилгелерни ажыглааны.
1
Романнын тема, идеязы. Баглааш- амыдыралдын символу. Чогаалда антропонимнерни ажыглаанынын онзагайы.
Уран-чеченин сайгарар.
Кичээл-сайгарылга
Чогаадыг бижииринге белеткенир.
17
ЧСК. Чогаадыг «Баглааш – ыдыктыг эдилел».
1
Номчаан чогаалынга бодунун хамаарылгазын бижиир.
Билиглернин деннелин хынаары.
Чогаадыкчы ажыл.
Чогаадыгны чедир бижиир.
18
ЧТ. Чурумалдыг символ.
1
Чурумалдыг символду тодарадып билири. Оске чогаалдардан чурумалдыг символду тывары.
Ном – биле ажыл. Айтырыгларга харыы.
Чаа чуул ооредиринин кичээли.
Арын 125. Конспект.
19
О.Сувакпиттин чогаадыкчы намдары. «Даг Алтайы».
1
Чогаалчынын намдары болгаш чогаалдарынын дугайында кыска чугаа. Шулуктеринин идей-тематиктиг угланыышкыны.
Ном – биле ажыл.
Тест.
Кичээл –беседа.
Реферат «О.Сувакпит – шулукчу».
20
О.Сувакпит «Сат Бурзекей дугайында баллада».
1
Тыва эки-турачыларнын овур-хевирин, бодалдарын, кузелдерин чогаалда илереткени.
Одуругларнын долу уткалыы, чурумалдыы.
Чаа чуул ооредиринин кичээли.
Арын 129. Айтырыгларга харыылаар.
21
О.Сувакпит Шулуктээн тоожу «Аревэчи». Салым-чолдар.
1
Тывага 30-40 чч. чырыдыышкын херээнге эрги чанчылдарнын моондак бооп турганын шулуглелде коргускени. Бижик-оолдун журналист мергежилди бодунга шилип алганы.
Бижик-оол биле Анай-кыстын салым-чолунга таварышкан бергелер. Маадырларнын тура-соруунун быжыы.
Чаа чуул ооредиринин кичээли.
Дылынын онзагайын сайгарар.
22
«Аревэчинин» уран-чечени, дылы. Тургузуунун онзагайы.
1
Шулуглелдин маадырларынын сагып, эдерип чораан чанчылдары болгаш оларнын чаартынып келгени.
Бижик-оол биле Анай-кыстын овур-хевириин тургузарда ажыглаан уран-чечен аргалар.
Кичээл-сайгарылга
Чогаадыгга белеткенир.
23
ЧСК. Чогаадыг «Кым-даа, чуу-даа уттундурбаан».
1
Номчаан чогаалынга бодунун хамаарылгазын бижиир.
Билиглернин деннелин хынаары.
Чогаадыкчы ажыл.
Чогаадыгны чедир бижиир.
24
КДН. О.Сувакпит «Чараш аттыг чалыы кыстар».
1
Чогаалчынын «Аныяк назын болгаш аныяктар» деп темага шынчызы.
Уран-чеченин сайгарар.
Кичээл-сайгарылга
«Уйгу чок Улуг-Хем» - номчуур.
25
К.Кудажынын чогаадыкчы допчу намдары. «Уйгу чок Улуг-Хем» - роман-эпопея.
1
Чогаалчынын тыва литературага чаартыкчы ажыл-херээ. Оон шулук чогаалынын тургузуун, аянын, хемчээлдерин чаартырынга улуг-хуузу.
Чогаалчы – драматург, очулдурукчу, публицист.
Кичээл-лекция.
Реферат «К.Кудажынын шулуктери».
26
«Уйгу чок Улуг-Хем» - роман-эпопея.
1
Дарлакчыларга удур чоннун соксаал чок демисели. Романнын озек темазы.
Сюжеттиг шугумнарны тургусканы.
Кичээл-сайгарылга
Буяннын овур-хевирин ушта бижиир.
27
Буян биле Анай-Каранын овур-хевири.
1
Буян биле Анай-Каранын овур-хевирлерин дамчыштыр чоннун аас-кежии, хосталга дээш демиселинин дугайында оптимистиг утка-бодалды илереткени.
Буяннын дурген чаны, бурунгаар узелдиг туруштуу.
Кичээл-сайгарылга
Арын 153. Сайгарылга кылыр.
28
Тывага хувискаал.
1
Хувискаал дээш чоннун кодурулгени. Чоннун депшилгеже базымнары.
Хувискаалдын улустун тоогузунге, амыдыралынга, ажыл-херектерже чуткулду тургусканы.
Кичээл-сайгарылга
Арын 176. Айтырыгларга харыылаар.
29
Романнын маадырларынын амыдыралы.
1
Романнын маадырларынын амыдыралында, аажы-чаннарында, психиказында оскерлиишкиннер. Прототиптиг овур-хевирлерни тургусканы.
Бай ангынын болгаш бодун чоннун амыдыралы.
Тест.
Кичээл-сайгарылга
Мини-чогаадыг «Ажы-тол – ог-буленин байы»
30
Чогаалдын уран-чечени.
1
Чогаалда ажыглаттынган тогу материалдарын диргизип турар уран-чечен аргалар.
Романнын дылында тоогулуг уенин костуушкуннери.
Кичээл-сайгарылга
Интерьерни ушта бижиир.
31
«Уйгу чок Улуг-Хем» деп романда ангы демисели.
1
Байлар болгаш ядыыларнын аразында демисел. Мангыр-Чейзеннин, Чудурукпайнын, Херик чейзеннин, Домогацкихнин овур-хевирлери.
Дарлакчы ангынын бир-мозулеш аажы-чаннарын илереткени.
Кичээл-сайгарылга
Хыналда ажылга белеткенир.
32
ЧСК Хыналда ажыл. К Кудажынын роман-эпопеязы.
1
Билиглернин деннелин хынаары.
Хыналда ажыл.
«Долуманын хуулгаазыны» - номчуур.
33
К.Кудажы «Долуманын хуулгаазынын». Комедиянын идеяларынын амыдыралчы ундезиннери.
1
Чогаалдын темазын, идеязын тодарадыр. Коме-диянын сюжеттиг шугумнары. Чогаалдын утказы, киржикчилеринин эки база хоомай мозулери.Салгалдарнын кищжизидилгезинин дугайында авторнун бодалы.
Долума – тура-соруктуг кыс.
Кичээл-сайгарылга
Шиинин дылында онзай чуулдерни ушта бижиир.
34
К.Кудажынын «Долуманын хуулгаазынынын» дылынын онзагайы.
1
Комедиянын кол чечен аргазын чогаалчынын мергежилдиг ажыглааны.
Чогаалдын дылында чаа чуулдер.
Кичээл-сайгарылга
Дыннадыг «Бистин суурувуста кыс трактористер».
35
ЧСК. Чогаадыг «Эргинин артыышкын чанчылдары болгаш оларнын-биле демиселди комедияда коргускени».
1
Номчаан чогаалынга бодунун хамаарылгазын бижиир.
Билиглернин деннелин хынаары.
Чогаадыкчы ажыл.
Чогаадыгны чедир бижиир.
36
ЧТ. Комедия – шии чогаалынын бир хевири.
1
Комедиянын тыва литературага тывылганы болгаш хогжулдези.
Тест
Чаа чуул ооредиринин кичээли.
Конспект
ар.261
37
С.Козлованын чогаадыкчы ажыл-ижи..Шулуктери «Чаражын аар». «Агы». «Казах ыры».
1
Чогаалчынын намдары болгаш чогаалдарынын дугайында кыска чугаа. Чогаалчынын коруушкунунде тыва улустун делегей коруушкунун, эстетиктиг узелдерни, маадырлыг кузел-соруун, арын-нуурун коргускени.
Шулуктерин уран-чеченин, темазын, тургузуун сайгарар.
Чаа чуул ооредиринин кичээли.
С.Козловага хамаарыштыр презентация белеткээр
38
С.Козлова. «Сыра» - тураскадыг-шулуглел.
1
Авторнун кузелин шулуглелде коргускени.
Уран-чеченин сайгарар.
Кичээл-сайгарылга
Шулугледи тондур номчуур.
39
С.Козлова «Сыра». Идеязы.
1
Шулугледе идейлиг болуушкун.
Тест.
Созуглел-биле ажыл.
Кичээл-сайгарылга
С.Козлова «Аъттыг-шеригжи кыс» - номчуур.
40
ЧТ. Тыванын орус дылдыг чогаалчылары.
1
Тывада чурттап чораан орус дылдыг чогаалчыларнын тыва литературага киирген улуг-хуузу.
Сургажаан чогаалдары.
Кичээл-лекция.
Орус дылдыг чогаалчыларнын чогаалдарын номчуур.
41
ЧТ. Орус дылче тыва чечен чогаал очулгазы. Очулдурукчулар болгаш очулгалар.
1
Баштайгы очулгалар. Очулдурукчуларнын киирген улуг-хуузу. М.Горький аттыг литература институдунун очулдурукчу эртемнин доозукчулары.
М.Горький аттыг литература институдунун очулдурукчу эртемнин доозукчулары.
Кичээл-лекция.
Орус дылда очулгаларны номчуур.
42
ЧТ. Орус дылдан тыва дылче очулгалар.
1
Амгы уеде орус дылдан тыва дылче очулдурттунган чогаалдар. Очулдурукчулар.
Тест.
Кичээл-лекция.
Э.Донгак «Эрги хонаштар» номчуур.
43
Э.Донгактын чогаадыкчы ажыл-ижи. «Эрги хонаштар» Эрткен орук болгаш амгы уе.
1
Чогаалчынын намдары болгаш чогаалдарынын дугайында кыска чугаа. Чогаалчынын коруушкунунде тыва улустун делегей коруушкунун, эстетиктиг узелдерни, маадырлыг кузел-соруун, арын-нуурун коргускени. Романнын бижиттинген тоогузу.
Романнын бижиттинген тоогузу.
Кичээл-лекция.
Амырынннын овур-хевири.
44
«Эрги хонаштар». Тыва улустун чаа салгалынын чанчыл-сузуглелдери.
1
Революсчу агымга алыскаш, солун салым-чолдуг база чаартыкчы ажыл-херектиг болган Амырыннын эрткен оруу, амгы уези.
Тыва улустун чаа салгалынын ажыл-херээнин калбаа, солуну, оон чанчыл-сузуглелдери.
Уран-чеченин сайгарар.
45
Романнын уран-чечени, дылы.
1
Тывага коллективизациянын болгаш сууржулганын идеяларынын бирде ооскуп, бирде ожуп турганын коргускени.
Романнын нити аянынын хей-аъттыы, соруктуу, уран-чечени, дылы.
Кичээл-сайгарылга
Романны тондур номчуур.
46
Монгуш Доржунун чогаадыкчы намдары, ажыл-чорудулгазы. Ынакшыл лириказы. «Тыва аъттар».
1
Чогаалчынын намдары болгаш чогаалдарынын дугайында кыска чугаа. Ынакшыл темазына бижиттинген шулуктери. Чус-чус чылдарда тыва улустун даянгыыжы, ынаныжы аът дугайында бодалдарнын чаражы, кударанчыы база оорушку-маннайлыы.
М.Доржунун лириказынын онзагайы.
Шулуктун тургузуу, уран-чечени.
Кичээл-лекция.
«Сыргалар» номчуур.
47
М.Доржунун новеллалары.
1
Тыва литературада новелла жанрын сайзыраткан чогаалчы, темаларнын хой янзылыы.
Новелланын тургузуу.
Тест.
Кичээл-сайгарылга.
Сайгарылгалыг номчулга.
48
М.Доржу «Ава суду».
1
Ортемчейде бир монге ыдыкты шулугледе коргускени.
Шулуглелдин тургузуу, уран-чечени.
Кичээл-сайгарылга.
Дылынын онзагайын сайгарар.
49
Е.Танованын чогаадыкчы ажыл-ижи. Шулуктери. «Даглар» «Хулук-Бора».
1
Е.Танованын шулуктеринде хамааты тура-сорукту, кижинин амыдыралынга ханы ынакшылды, бойдусту коруп, дыннап, оон-биле сумележип билирин коргускени.
Шулуктун тургузуу, уран-чечени. Айтырыгларга харыылар.
Холушкак хевирнин кичээли.
«Даглар» - шээжи.
50
Е.Танованын балладалары. «Самынанын сынын тепкеш…». «Арбас-Ойну мунувуткаш».
1
Шулуглелдин тоогунун шынынга дуушкээ. Алдан-маадырларнын демиселчи ажыл-херээнин унген дозун коргускенинде ылгавырлыг талалар.
Шулуглелдин овур-хевирлери болгаш уран-чечени. Оон шулук тургузуунда авторнун чаа тывыышкыннары.
Кичээл-сайгарылга.
Тондур номчуур.
51
КДН. Е.Танова «Хатынь конгазы», «Туттурбайн чорза-чорза».
1
Шулуктерде акы-дунма найыралды, алдан-маадырларнын тура халыышкынын коргускени.
Шулуктун тургузуу, уран-чечени. Айтырыгларга харыылар.
Кичээл-сайгарылга.
«Торел дозум» балладаны номчуур.
52
А.Даржайнын чогаадыкчы ажыл-чорудулгазы. «Тыва дылым». «Оглеривис ак-кок ыжы». «Хемнер бирде сыыгай-даа бээр, дажый-даа бээр…»
1
Чогаалчынын намдары болгаш чогаалдарынын дугайында кыска чугаа. Торээн чернин ээзи, чонунун оглу кижинин угаан-сарыылдыын, ханы ыдыктыг сеткилдерин шулуктеринде илереткени.
Шулуктеринин хевир-тургузуг талазы-биле онзагайы.
Кичээл-сайгарылга.
Шээжилээр. «Хемнер бирде сыыгай-даа бээр, дажый-даа бээр…»
53
А.Даржай «Игил ыызы».
1
Шулуглелде овур-хевирлерни тургусканы, бижиттингенинин чедимчелии.
Шулуглелдин тургузуу, уран-чечени.
Кичээл-сайгарылга.
Деннелгелерни ушта бижиир.
54
А.Даржай «Четкер четкизи».
1
Тема, идеязы. Шиинин идейлиг утказынын кол угланыышкыны. Аныяк назын, назын халыынын уезинде амыдыралга таваржып турар частырыгларнын болу бээрин, чылдагаанарын тодарадып сайгарары.
Рольдап аянныг номчууру. Шиинин амыдырал-биле холбаалыы.
Кичээл-сайгарылга.
Кежиктин овур-хевири.
55
А.Даржай «Четкер четкизи». Амгы уеде аныяк салгалдын нарын айтырыглары.
1
Персонажтар. Амгы уеде тыва аныяк салгалдын мурнунда шиитпирлеттинмейн турар нарын айтырыгларны шииде кодургени.
Шиинин дылы.
Кичээл-диспут
Уран-чеченин сайгарар.
56
КДН. А.Даржай «Сарыг буру сарынналы».
1
Чыындыда шулуктернин тематиказы.
Шулуктернин онзагайы.
Кичээл-сайгарылга.
Дыннадыг «А.Даржай – чаартыкчы чогаалчы».
57
В.Серен-оолдун чогаадыкчы ажыл-ижи. Шулук «Черимге».
1
В.Серен-оолдун шулуктеринин хевир-тургузуг талазы-биле онзагайы: илиглер, соомнер, карыштар… Оон шулуктеринде чогаалчынын ажыл-чорудулгазынын кол озээ бооп чоруур темаларнын илереттингени.
Шулуктун тургузуу, уран-чечени. Айтырыгларга харыылар.
Кичээл-сайгарылга.
«Кудер Анчы» номчуур.
58
В.Серен-оол «Кудер Анчы».
1
Тоолчуткан шии коргузуг «Кудер анчы» дугайында билиндирер.
Персонажтарны тургусканы.
Кичээл-сайгарылга.
Шиинин уран-чеченин сайгарар.
59
Э.Мижиттин чогаадыкчы ажыл-ижи. Шулук «Чодураалар».
1
Э.Мижиттин шулуктеринин хевир-тургузуг талазы-биле онзагайы: верлибрлер, проза шулуктер… Оон театрнын рамказын корген шиилери.
Шулуктун тургузуу, уран-чечени. Айтырыгларга харыылар.
Кичээл-сайгарылга.
«Кым сен, Субедей маадыр?» номчуур.
60
Э.Мижит. «Субедей».
1
Чогаалдын тема, идеязы. Чогаалдын тургузуунун онзагайы: Субедейнин кыйгызы, Чернин харыызы, Субедей биле Чингис-Хааннын аразында диалог, харыы-кыйгы.
Чогаалдын тургузуун сайгарар. Рольдап аянныг номчуур.
Кичээл-сайгарылга.
Уран-чеченин сайгарар.
61
Э.Мижит. «Субедей»
1
Чогаалдын тургузуунун онзагайы.
Шииде овур-хевирлер. Философчу уткалыы, дылынын уран-чечени.
Кичээл-сайгарылга.
Сайгарылгалыг номчуур.
62
А.Уержаанын чогаадыкчы ажыл-ижи. Чогаалчынын шулуктери.
1
Чогаалчынын намдары болгаш чогаалдарынын дугайында кыска чугаа. Оон «Ынак-тыр мен», «Саарыг ыры», «Ногаан аът» деп чыындыларында шулуктернин тематиказы. «Уш чус харлыг кырган кускуннун чагыы» деп шулукте кускуннун овур-хевири.
Чогаалчынын шулуктеринин дылы.
Кичээл-сайгарылга.
«Ногаан аът» шулугледи номчуур.
63
М.Олчей-оолдун чогаадыкчы ажылы. «Хоорээрнин чугаалары».
1
Шулуктеринин идеялары, темалары, оларда угаап бодаашкыннарнын ооредиглии.
Оорлеш чогаалдарда тыва улустун анчы, малчы дуржулгазын чечен чуруп коргускени.
Хоорээр- чонунга толептиг кижи.
Уран-чечени болгаш дылынын байы.
Кичээл-сайгарылга.
Номну тондур номчуур.
64
М.Кенин-Лопсаннын чогадыкчы ажыл-чорудулгазы. «Чылгычынын оо» деп роман-тетралогиязы.
1
Чогаалчынын намдары болгаш чогаалдарынын дугайында кыска чугаа. Этнограф.
Тест. Айтырыгларга харыылар.
Кичээл-сайгарылга.
«Чылгычынын оо» деп роман-тетралогиязы. Номчуур.
65
Роман-тетралогиянын тема, идеязы.
1
Романда сюжеттиг шугумнар. Тема, идея. Композициялыг аргалар.
Сюжедин сайгарар.
Кичээл-сайгарылга.
Дембилдей башкынын овур-хевири.
66
Романда Арган-оолдун, Севилдин, Тенекпейнин, Ондар Дуруяанын, Дембилдей башкынын ажыл-ижи, будуштери.
1
Овур-хевирлерни тургусканы. Олрнын куш-ажылга, амыдыралга бердингени. Севилди дамчыштыр интернационалчы ог-булени коргускени.
Тыва улустун аас чогаалындан биче жанрларны ажыглааны.
Кичээл-сайгарылга.
«Алдын чурек дугайында тоолчургу чугаа» номчуур.
67
«Чылгычынын оо» деп тетралогиянын уран-чечен аргалары.
1
Романнын уран-чеченин монологтарнын, сактыышкыннарнын онзагайжыдып турары. Оон дылында онза чурумалдыг состер болгаш сос каттыжыышкыннары.
Тыва улустун аас чогаалындан биче жанрларны ажыглааны.
Кичээл-сайгарылга.
Интерьерни ушта бижиир.
68
ЧСК. «Тыва литературада башкы кижинин овур-хевири».
1
Номчаан чогаалынга бодунун хамаарылгазын бижиир.
Билиглернин деннелин хынаары.
Чогаадыкчы ажыл.
Чогаадыгны чедир бижиир.
69
Кичээл-зачет «Чогаалчы болгаш уе».
1
Чогаалчыларнын намдарын, чогаадыкчы ажыл-ижин, чогаалдарын билирин хынаары.
Тестилиг хыналда.
Хыналда
Экзаменге белеткелдер.
70
Туннел-катаптаашкын.
1
Чыл дургузунда ооренгенин катаптаар.
Билиглернин деннелин хынаары.
Катаптаашкын.
Экзаменге белеткелдер.
