Тэма: Уладзімір Караткевіч. “ Былі ў мяне мядзведзі”
Мэты:Прааналізаваць ключавыя эпізоды твора, засяродзіць увагу вучняў на ўзаемаадносінах Бурыка і Сяргея. Пашырыць уяўленні вучняў пра свет прыроды, яго непаўторнасць, багацце, шматфарбнасць. Выхоўваць любоў і беражлівыя адносіны да сваёй зямлі.
Абсталяванне: падручнік Л. К. Цітовай «Беларуская літаратура», 5 клас. Мн.: Нац. інстытут адукацыі, 2009 г. Мультымедыа, малюнкі.
Ход урока
Арганізацыйны момант.
Слова настаўніка.
Сёння на ўроку мы працягнем знаёмства з апавяданнем Уладзіміра Караткевіча
“Былі ў мяне мядзведзі”.Мэты наша ўрока: прааналізаваць асноўныя моманты апавядання, звярнуць увагу на ўзаемаадносіны Бурыка і Сяргея.
На ўроку вы будзеце самі ацэньваць свае адказы. Для гэтага вам спатрэбяцца рознакаляровыя алоўкі: чырвоны, зялёны, жоўты. На партах у вас ляжаць карткі ацэнкі. На іх намаляваны квадраты. Ваша задача-кожны адказ адзначаць у сваёй картцы пры дапамозе пэўнага колеру. Чырвоны – поўны адказ, зялёны – частковы адказ або дапаўненне, жоўты – няма адказу обо адказ няправільны.
Але гэта яшчэ не ўсё. Увесь урок мы будзем працаваць, выконваць пэўныя заданні. А за гэта вы атрымаеце пэўныя літары, словы, склады. У канцы ўрока ў нас павінен атрымацца сказ, які я ўзяла з апавядання. Гэты сказ з׳яўляецца асноўнай думкай апавядання.
Ці зразумелы вам ўмовы нашага сённяшняга ўрока? Ну тады пачынаем. Жадаю ўсім поспехаў і добрых адзнак!
Праверка дамашняга задання.Пытанні са скрынкі.
Адказ на пытанні па змесце апавядання. ( вучні па чарзе выцягваюць з чаароўнай скарбонкі пытанні, зачытваюць, адказваюць)
Як завуць галоўнага героя апавядання?(Сяргей)
Кім па прафесіі былі продкі галоўнага героя апавядання?(Ляснічымі)
Як называюцца некалькі пакаленняў, якія наследуюць адну і тую ж прафесію? (Дынастыя)*
Кім стаў Сяргей, калі вырас? (Мастаком-анімалістам).
Хто такі мастак-анімаліст? (Мастак, які паказвае ў сваіх творах жывёл)
Прералічыце жывёл,якія ў розныя часы жылі ў доме Сяргейкі? (Вожыкі,чарапахі,марскія свінкі, рыбкі, сіямскі кот, сабакі,ваўчаняты, лісы, фенек, шчанюк гепарда)*
Ці бывае Сяргейка ў тых мясцінах, дзе прайшло яго дзяцінства? (Не)
У якім годзе ў доме Сяргейкі з׳явіўся мядзведзь? ( У 40 годзе)*
Як назвалі мядзведзіка? ( Бурык)
Якой велічыні быў мядзведзік, калі Сяргей яго ўбачыў упершыню?
( Велічынёй з рукавічку)*
Як звалі дзеда, разам з якім Сяргей прывучаў Бурыка да лесу? (Марка)
Чаму Бурыка пасадзілі на ланцуг? ( Каб не палохаў людзей і не хадзіў за Сяргеем)*
Якая мянушка была ў калгаснага быка? (Гром)
Хто выратаваў Сяргея ад Грома? (Бурык)
Калі Сяргей апошні раз бачыў Бурыка?(Восенню 1942 года).*
Аналіз твора
На экран выведзены план апавядання “Былі ў мяне мядзведзі”. Трэба размясціць пункты плана ў той паслядоўнасці, у якой падзеі разгортваліся ў творы.Заданне выконваецца вучнямі пісьмова ў сшыткі.
Трэба размясціць пункты плана ў той паслядоўнасці, у якой падзеі разгортваліся ў творы
1. Неспадзяваная сустрэча з Бурыкам ў вайну.
2. Навучанне Бурыка розным мядзвежым звычкам.
3. Прыгоды мядзведзіка.
4. Незвычайная любоў Сяргейкі да розных жывёл.
5. Паядынак з саўгасным бугаём Громам.
6. Малое медзведзянятка.
7. Непаўторныя ўспаміны.
Вучні зачытваюць правільны варыянт па ланцужку,атрымліваюць пэўныя літары
Правільны варыянт
Незвычайная любоў Сяргейкі да розных жывёл.
Малое медзведзянятка.
Прыгоды мядзведзіка.
Навучанне Бурыка розным мядзвежым звычкам.
Паядынак з саўгасным бугаём Громам.
Неспадзяваная сустрэча з Бурыкам ў вайну.
Непаўторныя ўспаміны.
Фізкультхвілінка
4.Праца з тэкстам апавядання
На дошцы размешчана выстава малюнкаў. Вучні павінны знайсці ў тэксце урывак апавядання, які адпавядае малюнку.
Аналіз урыўка апавядання, дзе Бурык выратаваў Сяргея ад бугая Грома.(ст.110)
-Як можна пракаменціраваць гэты ўчынак Бурыка?
- Ці можна лічыць Бурыка сябрам Сяргейкі?
Складанне сказа- ідэі апавядання.
УСЁ Ж ЁН БЫЎ НАРОДЖАНЫ ДЛЯ СВАБОДЫ.
Ці згодны вы з гэтым выказваненнем?
Чаму дзікі звер павінен жыць на свабодзе?
Цікавая інфармацыя пра запаведні у Карпатах.( Слова настаўніка)
Цэнтр рэабілітацыі бурых мядзведзяў “ Сіневір”
Гэты цэнтр знаходзіцца на Украіне. Яго назва паходзіць ад возера Сіневір. Гэта самае вялікае возера на ўкраінскіх Карпатах, і адно з 7 цудаў Украіны. Размешчана паміж гарамі, сярод яловага лесу на вышыні989 м над узроўнем мора. Плошча складае 7га, сярэдняя глыбіня – 16-17м, максімальная – 24м.
У гэты цэнтр звозяць бедных жывёл, з якімі жорстка абыходзіліся іх гаспадары.У гэтым цэнтры працуюць20 спецыялістаў, у тым ліку і псіхолаг-ветэрэнар, якія вяртаюць мядзведзяў да нармальнага жыцця. Вучаць іх жыць не ў клетках, а ў бярлогах, якія былі спецыяльна пабудаваныя людзьмі гэтага цэнтра. Тут вельмі добрыя ўмовы. Плошча цэнтра 12 га змешанага лесу з горнымі рэкамі і вадаспадамі.
Цікава тое, што мядзведзяў адсюль ужо нікуды не аддаюць, яны дажываюць сваё жыццё сярод прыгожых гор і лясоў.
Інфармацыя пра дамашняе заданне.
Ст.114-117прачытаць, ведаць змест.Скласці характарыстыку героя па варыянтах.
1 варыянт – характарыстыка Сяргея
2 варыянт – характарыстыка Бурыка
*Падрыхтаваць цікавыя факты пра бурых мядзведзяў
Падвядзенне вынікаў урока.
Рэфлексія
Намалюйце свай настрой, які ў вас застаўся пасля ўрока.
