[pic]
8 сыйныфның татар теле һәм әдәбияты дәреслегенә аңлатма язуы.
Статус документа (Эш программасы статусы).
Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелде: 1.“Мәгариф турында” Россия Федерациясенең Законы (Федеральный закон от 29.12.2012 N 273-ФЗ "Об образовании в Российской Федерации") 2. “РФның халык телләре турында” 126-ФЗ нчы номерлы федераль законы” ( 24.07.1998).
3. СанПиН 2.4.2.2821-10 «Гомуми белем бирү учрежденияләрендә укыту өчен шартлар һәм укытуны оештыруга санитар-эпидеомиологик таләпләр» (РФның баш дәүләт санитар табибының 189нчы номерлы карары (29.12.2010)
4. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының приказы, 09.07.2012 №4154/12(«Об утверждении базисного и примерных учебных планов для образовательных учреждений Республики Татарстан, реализующих программы начального общего и основного общего образования)
5. Татарстан Республикасы Алексеевск муниципаль районы муниципаль гомуми бюджетлы белем учреждениесе Чуваш Майнасы урта гомуми белем бирү мәктәбенең белем бирү программасы
6. Татарстан Республикасы Алексеевск муниципаль районы муниципаль гомуми бюджетлы белем учреждениесе Чуваш Майнасы урта гомуми белем бирү мәктәбенең уставы.
7. Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы (рус телендә сөйләшүче балалар өчен). Төзүче авторлары: К.С.Фәтхуллова , Р.З.Хәйдәрова, 1-11 нче сыйныфлар. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 2014 ел.
Программада 8 сыйныфның татар теле һәм әдәбиятына 70 дәрес каралган, эш программасында да уку елы дәвамында 70 дәрес үткәрү планлаштырыла. Программа 2 өлештән тора: 1 өлеш – татар теле дәресләрен, 2 өлеш – татар әдәбияты дәресләрен планлаштырудан .Укыту планында 8 нчы сыйныфта татар теленнән һәм әдәбиятыннан атнага 1әр сәгать вакыт бирелә. Барлыгы 35әр сәгать.
Дәреслек: Татар теле: Рус телендә урта гомуми белем бирү оешмалары өчен уку әсбабы, 8 сыйныф/ Р.Х. Мөхиярова, К.С. Фәтхуллова – Казан: Татар. Кит. Нәшр.,2015. – 159б.
Дәреслеккә түбәндәге аралашу темалары кертелде: “Белем һәм фән”, “Кеше холкы”, “Гаилә этикасы”, “Яраткан шөгыльләребез”, “Табигатьне саклау”. “Рәсми сөйләм”, “Татарстанның казанышлары”, “Татарстан шәһәрләре”, “Халыкка багышлаган гомер”
Татар әдәбияты: Рус телендҽ урта гомуми белем бирүче мҽктҽпнең 8 нчы сыйныфы ҿчен дҽреслек (рус телендҽ сҿйлҽшүче балалар ҿчен). Ә.Р.Мотыйгуллина, Р.Г.Ханнанов, Р.Һ.Валиуллина , Казан, 2015 ел дҽреслеге буенча алып барыла.
Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укытуның төп максаты һәм бурычлары.
укучыларның гомуми белем мәктәбендә үзләштергән белемнәрен һәм сӛйләм күнекмәләрен камилләштерү һәм тирәнәйтү;
тел күренешләрен танып белергә, чагыштырырга, гомумиләштерергә күнектерү;
татар телен халыкның рухи, әхмакый, мәдәни хәзинәсе буларак аңларга ирешү;
татар әдәбиятыннан алган белемне сӛйләм телендә куллана белү;
алган белемнәрне җанлы аралашу шартларында кулланырга ӛйрәтү;
укучыларның орфографик, пунктацион граматолылык дәрәҗәсен камилләштерү.
Cөйләм эшчәнлеге төрләренә өйрәтүгә таләпләр.
Тыңлап аңлау. Ӛч минутлык текстны тыңлап, аның эчтәлеге буенча әңгәмә кору; диктор сӛйләмен тыңлап аңлау күнекмәләренә ия булу.
Диалогик сҿйлҽм.Укылган текстның эчтәлеге буенча фикер алышуда катнашу; кара-каршы сӛйләшү барышында аралашу максатына ирешә һәм үз фикереңне дәлилли алу; тәкъдим ителгән ситуация буенча сӛйләшү үткәрү.
Монологик сҿйлҽм. Табигать күренешләрен, кешеләрне тасвирлый белү; сәяси-иҗтимагый вакыйгалар һәм мәдәният яңалыклары турында хәбәр итү; укылган текстның эчтәлеген эзлекле сӛйләп бирү.
Уку. Фәнни-популяр стильдәге текстларны, диалогларны тиешле темпта уку, эчтәлеген аңлау һәм сӛйли алу; шигырьләрне сәнгатьле итеп уку һәм яттан ӛйрәнү күнекмәләренә ия булу.
Язу һҽм язма сҿйлҽм. Лексик темага караган бәйләнешле текст язу; укылган текстның эчтәлеген киңәйтеп яки кыскартып, язмача белдерә алу; рәсми кәгазьләрне үрнәк буенча тутыра белү; котлау хатлары, белдерү яза алу.
8 нче сыйныфны тәмамлаган рус телендә сӛйләшүче балалар ӛчен татар теле буенча үзләштерергә тиешле лексикграмматик минимум.
Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен таба һәм аера белү күнекмәләрен активлаштыру.
Кушма исем һәм кушма фигыль хәбәрле җӛмләләрне дӛрес аңларга һәм рус теленә тәрҗемә итәргә күнектерү.
Сыйфат фигыльнең заман формаларын сӛйләмдә дӛрес куллануга ирешү.
Хәл фигыльнең тӛрләрен гамәли үзләштерү эшен дәвам итү.
Ӛйрәнелгән затланышлы һәм затланышсыз фигыльләрнең морфологик формаларын кабатлау.
Аналитик фигыльләрнең мәгънә тӛсмерләрен аңлап кулланырга һәм рус теленә тәрҗемә итәргә ӛйрәтү.
Фигыльнең тӛшем һәм йӛкләтү юнәлешләре белән таныштыру.
Бәйлек һәм бәйлек сүзләрнең тӛркемчәләрен сӛйләмдә һәм язуда куллану күнекмәләрен тирәнәйтү.
Тәрҗемәле, омонимнар.антонимнар, синонимнар, фразеологик һәм башка тӛр сүзлекләрдән файдаланырга күнектерү.
Сӛйләмдәге актив ымлыклар һәм аваз ияртемнәре белән таныштыру.
Бер составлы фигыль җөмләнең актив кулланылыштагы тӛрләрен гамәли үзләштерү.
Атау җӛмләләрне танып белергә һәм сӛйләмдә кулланырга күнектерү.
Диалогик сӛйләмдә еш очрый торган сүз җӛмләләр белән таныштыру.
Тулы һәм ким җӛмләләрне аера белергә гадәтләндерү.
Җыйнак һәм җәенке җӛмләләрне сӛйләмдә куллану күнекмәләрен системалаштыру.
Татар һәм рус җӛмләләрендә сүз тәртибенең үзенчәлекләрен аңлап, сөйләм оештырырга ирешү.
Туры сӛйләмне дӛрес тӛзергә күнектерү; тыныш билгеләрен куярга өйрәтү.
Фразеологик берәмлекләрнең мәгънәләрен аңлап, сӛйләмдә куллануга ирешү.
Актив үзләштерелгән сүзләрнең синонимнарын, антонимнарын кулланып, җӛмләләр тӛзергә өйрәтү.
Эш программасының эчтәлеге. Укыту –тематик планы.
Сәгать саны
Тема
Лексика
Грамматика
Контроль эшлҽр
1
4
Белем һәм фән
Уку – язу әсбаплары, күләм, күрсәткеч, бәхәсләш-, фикер йӛрт-, фикерлә-, канәгать, тынычлан-, камиллек, чыганак, белешмә, гариза, исәпләнә, белгечлек, мӛнәсәбәт, хисаплау, милләтара, куллан-, кулланма, шәрык, уйлан-, хәл ит-, нигез, гамәли, хокук
-
-
-
-
-
-
Тартым кушымчаларын
кабатлау;
Фигыльнең заман формалары; Фигыльнең зат-сан белән
тӛрләнеше; Теләк фигыль;
Боерык фигыльне кабатлау;
Шарт фигыльне кабатлау;
Контроль эш-1
Диктант-1
2
4
Кеше характеры
Борчыл-, шук, үткен, ӛлгер, ихтирамлы, түземле, сыйфат, уйчан, үзсүзле, явыз, тәкәббер, ваемсыз, оял-, оялчан, намус, горур, ышанычлы, ягымлы, күзәт-, тапшыр-.
-
-
Сыйфат фигыльләр;
Хәл фигыльләр;
Контроль эш-2
Сүзлек диктанты-1
3
5
Гаилә этикасы
Хатын, ир, итагатьле, кайгырт-, уртаклаш-, гомер ит-, кӛн ит-, үкенеч, югалту, тӛпчек, үзара, егет, үги бала, үги әти, үги әни, килешеп, мәхәббәт, тугрылык, аңлашу, мәнфәгать, бәя бир-, битараф.
-
-
-
Инфинитив;
Исем фигыль;
Фигыль юнәлешләре;
Контроль эш-3 Изложение-1
4
3
Кеше һәм аның яраткан шӛгыльләре
Шӛгыль, һӛнәр иясе, алкышла-, гаҗәплән-, гаҗәеп, язмыш, мәртәбәле, дулкынлан-, нәтиҗә, тормышка ашыр-, фараз, тумыштан, максатка иреш-, сүз бир-, кӛч куй-.
-
-
-
-
-
Бәйлекләр;
Бәйлек сүзләр;
Ымлык;
Аваз ияртемнәре;
Җӛмләнең баш кисәкләре;
Контроль эш-4
5
4
Табигатьне саклау
Сәбәп, зарарлан-, бәйле, киләчәк, янгын, кырмыска, үзгәреш, тӛнәтмә, үсенте, сусаклагыч, коточкыч, мохит, хезмәт ит-, коел-, коткар-, оя, тырнак гӛл, чирәм, меңьяфрак, миләүшә.
-
-
Җӛмләнең иярчен кисәкләре; Хәлләр;
Контроль эш-5
Сүзлек диктанты-2
6
4
Рәсми сӛйләм
Вазифа, рәсми кәгазь, беркетмә,җыелыш, рәис, карар, белдер-,
-
-
Эш кәгазьләре үрнәкләре; Хәлләр;
Контроль эш-6
билгелә-, җаваплы, ышаныч язуы, аңлатма язуы, таныклык, расла-, имза, утырыш, мӛхтәрәм, мәҗлес, әдәби сӛйләм, җирле сӛйләм, идарә ит-.
-
Бер составлы җӛмләләр;
7
4
Татарстан-сәнәгать үзәге
Яшәеш, килеш-, бәйләнеш, тӛгәл, сана-, югары сыйфатлы әйберләр, матди, чимал, ягулык, чара, саклык кассасы, бурыч, күпләп сату, тупла-, арадашлык ит-, тәртипкә сал-, кыйммәтлән-, акча керт-, әйләнеш, турыдан-туры.
-
-
-
-
-
-
-
Атау җӛмлә;
Сүз җӛмлә;
Тулы һәм ким җӛмләләр;
Җыйнак һәм җәенке җӛмләләр;
Сүз тәртибе;
Туры сӛйләм;
Фразеологик әйтелмәләр;
Контроль эш-7,8 Диктант-2
8
3
Татарстан шәһәрләре
9
2
Халыкка багышланган гомер
10
2
Кабатлау
-
Үткәннәрне кабатлау һәм
йомгаклау
-
35
-
Рус телендҽ сҿйлҽшүче балаларның 5-11 сыйныфларда татар теленнҽн белем һҽм күнекмҽлҽрен бҽялҽү нормалары. Укучыларның белем һәм күнекмәләрен тикшереп бару, бәяләү укытуның әһәмиятле ӛлешен тәшкил итә.Тикшерүнең тӛп максаты- укучыларның белем һәм күнекмәләрен даими күзәтеп бару, дӛрес һәм гадел бәя бирү. Ә бу, үз чиратында, укучының кайсы теманы яхшы үзләштерүен яисә җитәрлек дәрәҗәдә үзләштерә алмавын, татар теленә ӛйрәтүдү тагын нәрсәләр эшләргә кирәклеген күрсәтә, укытуның сыйфатын, нәтиҗәлелеген яхшыртырга ярдәм итә.
Тикшерүнең тӛп объекты укучыларның программа тәлапләренә туры китереп үзләштерелгән лингвистик белемнәр һәм сӛйләм күнекмәләреннән гыйбарәт. Тикшерү эше методик яктан дӛрес һәм нәтиҗәле булсын ӛчен, ул гадел булырга тиеш.
Укучыларның белем һәм күнекмәләрен тикшерүне системалы оештыру массатыннан, чирек һәм яртыеллык барышында агымдагы, тематик һҽм йомгаклау характерындагы тикшерү эшләре эшләре үткәрелә.
Тыңлап аңлап күнекмәләрен тикшерү ӛчен биремнәр; тыңланган текстның эчтәлеге буенча сорауларга телдән яки язмача җавап бирү; бирелгән җӛмләләр арасыннан тыңланган текстның эчтәлегенә туры килгәннәрен сайлап алу; тыңланган текстның тӛп яки тулы эчтәлеген телдән яки язмача сӛйләп бирү. Шулай ук диалогик сҿйлҽм, монологик сҿйлҽм, уку, язу күнекмҽлҽре дә тикшерелә.
Телдҽн җавап бирүне тикшерү һҽм бҽялҽү
Рус телендә сӛйләшүче балаларга татар теле укытканда, аларның телдән сӛйләм күнекмәләрен үстерү һәм бу күнекмәләрне тикшерү- укытучыларның иң мӛһим бурычларыннан берсе. Телдән җавап бирүне тикшерү барышында укытучы һәрвакыт турыдван –туры укучының үзе белән эш итә, ә бу исә баланың шәхси үзенчәлекләрен, белем дәрәҗәсне яхшырак күзалларга мӛмкинлек бирә.
Укучыларның диалогик һҽм монологик сҿйлҽм, күнекмҽлҽрен тикшергәндә һәм бәяләгәндә, билге җавапның сыйфатына карап һәм түбәндәге таләпләрне искә алып куелырга тиеш: 1) сӛйләмнең орфоэпик, интоноцион һәм грамматик яктан тӛгәллеге; 2) сӛйләмнең эчтәлеге ягыннан дӛреслеге, тулылыгы һәм эзлеклелеге;
3) сӛйләмдә сүз байлыгы, җӛмлә калыпларының тӛрлелеге һәм стиль берәмлеге.
Укучыларның диалогик һәм монологик сӛйләм күнекмәләрен тикшергәндә, эш тӛрләренең күләме түбәндәгечә билгеләнә:
Эш тӛрләре
5кл.
6кл.
7кл.
8кл.
9кл.
10-11кл.
1
Тыңлап аңлау (минутларда)
2
2
3
3
3
4
2
Диалогик сӛйләм (репликалар саны)
7
8
9
10
12
14
3
Монологик сӛйләм(фразалар саны)
8
9
10
12
14
16
Тыңланган текстның эчтҽлеге буенча сорауларга язмача җавап бирүне бҽялҽү
Тыңланган текстның эчтәлеген тулаем аңлап, барлык сорауларга язмача дӛрес җавап бирелгән, 1 орфографик хатасы яки эчтәлеккә бәйле 1 хатасы булган эшкә “5”ле куела
Тыңланган текстның эчтәлеген аңлап, сорауларга язмача дӛрес җавап бирелгән, әмма 2-3 орфографик, 3 пунктаӛион яки эчтәлеккә бәйле 2-3 хатасы булган эшкә “4”ле куела. Тыңланган текстның эчтәлеген ӛлешчә аңлап, сорауларга дӛрес җавап бирелмәгән, 5 орфографик, 5 пунктацион яки эчтәлеккә бәйле 4-5 хатасы булган эшкә “3”ле куела.
Тыңланган текстның эчтәлегебуенча сорауларга бирелгән җавапларның яртысы дӛрес булмаса, 6 орфографик, 6 пунктацион яки эчтәлеккә бәйле 5 тән артык хатасы булган эшкә “2”ле куела Диалогик сҿйлҽмне бҽялҽү Бирелгән ситу ация яки ӛйрәнелгән т ема буенча әңгәмә кора алганда, әйтелеше һәм грамматик тӛзелеше ягыннан дӛрес, эчтәлеге яныннан эзлекле һәм тулы диалогик сӛйләм тӛзегәндә, “5”ле куела.
Бирелгән ситуация яки ӛйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әмма репликаларның әйтелешендә һәм аерым сүзләрнең грамматик формаларында 2-3 хата җибәреп, эчтәлеге яныннан эзлекле диалогик сӛйләм тӛзегәндә, “4”ле куела.
Ӛстәмә сораулар ярдәмендә генә әңгәмә кора алганда, репликалар әйтелешендә һәм сүзләрнең грамматик формаларында 4-6хата җибәреп, эчтәлеген бозып диалогик сӛйләм тӛзегәндә, “3ле куела.
Бирелгән ситуация яки ӛйрәнелгән тема буенча диалог тӛзи алмаганда, “2”ле куела
Монологик сҿйлҽмне бҽялҽү
Ӛйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча әйтелеше, грамматик тӛзелеше ягыннан дӛрес һәм эчтәлеге ягыннан тулы, эзлекле булган монологик сӛйләм ӛчен “5”ле куела
Ӛйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле тӛзелгән, әмма аерым сүзләрнең әйтелешендә, грамматик формаларында яки җӛмлә тӛзелешендә 2-3 хатасы булган монологик сӛйләм ӛчен “4 ”ле куела
Ӛйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле тӛзелмәгән, әмма аерым сүзләрнең әйтелешендә, җӛмлә тӛзелешендә 4-7 хатасы булган монологик сӛйләм ӛчен “3 ”ле куела
Ӛйрәнелгән яки тәкъдим ителгән темага монолог тӛзи алмаганда, “2”ле куела
Укуны бәяләү
“5”ле куела Тәкъдим ителгән текстның эчтәлеген аңлап сәнгатьле һәм аңлаешлы итеп, әмма 2-3 орфоэпик хата җибәреп тиешле тизлектә укыганда, “4”ле куела
Тәкъдим ителгән текстның эчтәлеген ӛлешчә аңлап 4-6 тупас орфоэпик хата җибәреп укыганда һәм уку тизлеге акрын булганда, “3”ле куела Тәкъдим ителгән текстның эчтәлеген бӛтенләй аңламыйча, 7дән артык тупас орфоэпик хата җибәреп укыганда һәм уку тизлеге куелган таләпләрне сакламыйча укыганда, “2”ле куела.
Язма эшлҽрне тикшерү һҽм бҽялҽү
Рус телендә сӛйләшүче балалар ӛчен татар теленнән язма эшләр 2 тӛркемгә бүленә:
ӛйрәтү характерындагы эшләр(излоение, сочинение)
контроль эшләр( сүзлек диктанты;хәтер, күрмә, иҗади диктантлар)
Диктант яздыру ӛчен текст уртача авырлыкта, аңлаешлы булырга тиеш.Укытучы тиешле интонация белән укып чыгарга тиеш.
Язма эшләрне тикшергәндә укытучы эчтәлеген бәяли, орфографик һәм пунктацион хаталарын тӛзәтә. Берүк хата кабатланса, укытучы материалны кабат аңлата. Берүк хата берничә сүздә кабатланса, бу бер ялгыш дип исәпләнә. Язма контроль эшләр ӛчен барлык укучыларның билгеләре сыйныф журналына куела.
Сүзлек диктанты һҽм аны бҽялҽү
5 12-15 сүз
6
15-17 сүз
7
18-20 сүз
8
22-25 сүз
9
25-28сүз
10
28-33 сүз
11
33-35 сүз
Пӛхтә, тӛгәл һәм орфографик хатасыз язылган эшкә “5”ле куела.
Пӛхтә, тӛгәл язылган әмма 1-3 тӛзәтүе яки 1-2орфографик хатасы булган эшкә “4”ле куела.
Пӛхтә, тӛгәл язылмаган әмма 4-5 тӛзәтүе яки 3-5 орфографик хатасы булган эшкә “3”ле куела.
Пӛхтә, тӛгәл язылмаган , 6 дан артыкрак орфографик хатасы булган эшкә “2”ле куела.
Диктантның күләме һәм аны бәяләү
Уку елы башында
Уку елы ахырында
5кл
35-40сүз
40-45сүз
6кл
45-50сүз
50-55сүз
7кл
55-60сүз
60-65сүз
8кл
65-75сүз
75-80сүз
9кл
80-90сүз
90-100сүз
10кл
95-105сүз
105-115сүз
11кл
110-120сүз
115-125сүз
Пӛхтә һәм тӛгәл язылган, һәм 1 орфографик, 1 пунктацион хатасы булган диктантка “5”ле куела.
Пӛхтә һәм тӛгәл язылган, һәм 2-3 орфографик, 2-3 пунктацион хатасы булган диктантка “4”ле куела.
Пӛхтә һәм тӛгәл язылмаган, һәм 4-6 орфографик, 6 пунктацион хатасы булган диктантка “3”ле куела. Пӛхтә язылмаган, 7дән артык орфографик, 7дән артык пунктацион хатасы булган диктантка “2”ле куела.
Изложениене бҽялҽү
Текст рус телендә сӛйләшүче балаларга аңлаешлы булырга, яшь үзенчәлекләренә туры килергә тиеш. Сүз байлыкларына һәм җӛмлә калыпларыннан урынлы файдалана алуларына, грамоталылыгына тӛп игътибар бирелә.
Уку елы башында
Уку елы ахырында
кл
55-65 сүз
65-75 сүз
6кл
70-80сүз
85-95 сүз
7кл
90-95сүз
100-110сүз
8кл
110-120 сүз
120-130сүз
9кл
130-140 сүз
140-150сүз
10кл
150-160 сүз
165-175сүз
11кл
175-180 сүз
190-210сүз
Тыңланган текстның эчтәлеге тулы, эзлекле һәм дӛрес язылган,1 орфографик, 1 пунктацион яки 1 грамматик хатасы булган эшкә “5”ле куела.
Тыңланган текстның эчтәлеге эзлекле һәм дӛрес язылган, ләкин 2-3 орфографик, 2-3 пунктацион яки 2-3 грамматик хатасы булган эшкә “4”ле куела.
Тыңланган текстның эчтәлеге ӛлешчә эзлекле һәм дӛрес язылган, 4-5 орфографик, 4- пунктацион яки 4-5 грамматик хатасы булган эшкә “3”ле куела. Тыңланган текстның эчтәлеге бӛтенләй ачылмаган, эзлекле язылмаган, 6 дан артык орфографик, 5тән артык пунктацион яки 6 дан артык грамматик хатасы булган эшкә “2”ле куела.
Сочинениелҽрне бҽялҽү
Сочинение укучыларның тормыштагы күзәтүләреннән алган тәэсирләрен язмада грамоталы һәм эзлекле бирә белү, әдәби әсәрнең эчтәлеген үз сүзләре белән образлы телдә бәйләнешле итеп яза алу мӛмкинлеген тикшерү максатыннан яздырыла.
Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган һәм эчтәлеге тулы язылган, 1 орфографик, 1 пунктацион яки 2 грамматик хатасы булган эшкә “5”ле куела.
Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган ләкин 2-3 эчтәлек ялгышы, 2-3 орфографик, 2-3 пунктацион хатасы булган эшкә “4”ле куела. Тәкъдим ителгән темага ӛлешчә эзлекле язылган, эчтәлеге тулысынча ачылмаган, 4-5 орфографик, 4-5 пунктацион һәм җӛмлә тӛзелешендә хаталары булган эшкә “3”ле куела.
Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылмаган, эчтәлеге ачылмаган, 6 дан орфографик, 6дан артык пунктацион һәм грамматик хаталары булган эшкә “2”ле куела.
Тикшерү характерындагы язма эшләрнең саны
Сүзлек диктанты
Диктант
Изложение
Сочинение
5кл
2
2
-
-
6кл
2
2
-
-
7кл
2
2
-
-
8кл
2
2
2
-
9кл
2
1
1
1
10кл
2
1
1
1
11кл
2
1
1
1
Тематик планда дәрес типларының исемнәре кыскартылып күрсәтелде:
ЛКФ-лексик күнекмәләрне формалаштыру ЛКК-лексик күнекмәләрне камилләштерү
ГКФ-грамматик күнекмәләрне формалаштыру ГКК-грамматик күнекмәләрне камилләштерү
ЛГКК-лексик-грамматик күнекмәләрне камилләштерү Д/с-диалогик сӛйләм М/с-монологик сӛйләм
Укытучының укыту – методик комплекты
1. Ф.С.Сафиуллина, Р.Х.Мӛхиярова . Татар теле. Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 8 нчы сыйныфы ӛчен дәреслек (рус телендә сӛйләшүче балалар ӛчен). 2015ел
2.Ф.С.Сафиуллина, К.С.Фәтхуллова.Татар теленнән контроль эшләр һәм тестлар.(Рус мәктәпләренең 5-11нче сыйныфлары ӛчен). Казан-2003 ел. 3.А.Ш.Әсәдуллин. Татар сӛйләме. 8 класс.Казан-2002 ел.
Укучының укыту – методик комплекты
1. Ф.С.Сафиуллина, Р.Х.Мӛхиярова . Татар теле. Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 8 нчы сыйныфы ӛчен дәреслек (рус телендә сӛйләшүче балалар ӛчен). 2015 ел
Укыту программасының үзлҽштерелүен тикшерү
Дәреслектәге «Белемегезне тикшерегез» биремнәре.
Ф.С.Сафиуллина, К.С.Фәтхуллова, Н.Г.Сазонова. Татар теленнән контроль эшләр һәм тестлар. Гомуми урта белем бирүче рус мәктәбенең 5-11 сыйныфлары ӛчен. Казан-Тарих, 2003.
Административ контроль эшләр биремнәре.
Кулланылган ҽдҽбият.
Р.З. Хәйдәрова, Р. Л. Малафеева “ Татарский язык в таблицах и схемах” . Казань издательство “Гыйлем”, 2008
Ф.С.Сафиуллина, К.С.Фәтхуллова, Н.Г.Сазонова. Татар теленнән контроль эшләр һәм тестлар. Гомуми урта белем бирүче рус мәктәпнең 5-11 сыйныфлары ӛчен. Казан-Тарих, 2003.
Ф.С.Сафиуллина .Татарский язык интенсивный курс. Казань “Хэтер” 1998
Р.Р.Нигъмәтуллина. Татар теле ӛйрәнүчеләргә кагыйдәләр һәм күнегүләр,Казан, “Мәгариф”, 2004
Наҗия Гыймадиева, Рузилә Галләмова . Татар теле. Кагыйдәләр җыентыгы, “Гыйлем” нәшрияты.
Р.С. Нурмухаметова. Сборник правил по татарскому языку для русскоязычных учащихся, Казань, изд-во “Гыйлем”, 2008. 8. Н.Гыймадиева. Татар теленнән кагыйдәләр җыентыгы. Казан-2005 ел.
Календарь-тематик план. Татар теле. 8 ыйныф. (35сәг.)
Дәреснең темасы
Сәг.
сан ы
Дәрес тибы
Планлаштырылган белем стандартының минимумын тәэмин итеп көтелгән нәтиҗәләр
Контроль эшләр
Өй эше
Үткәрү вакыты
План
факт
Белем һәм күнекмәләр
1. Белем һҽм фҽн.
1
Фигыль. Хәзерге заман хикәя фигыль. 1-3 дәресләр
1
ГКК
Фигыльләрне мәгънә буенча тӛрләргә аера белү. Хикәя фигыльнең заманнарын аера белү. Фигыльнең зат-сан категориясен билгеләү. Фигыльләрнең җӛмләдәге рольләрен аңлау, дӛрес язу һәм сӛйләмдә дӛрес куллану.
Индивидуаль тикшерү
7бит, 4күнегү, кагыйдә.
05.09
2
Киләчәк заман хикәя фигыль. 4-5 дәресләр Старт контроль эше
[3] 1 нче, 2нче вариант.
1
ЛГКФ
Киләчәк хикәя фигыльнең заман тӛшенчәсе, барлык, юклык формасы. е.
Фронталь тикшерү
Карточкалар буенча эш, кагыйдә
19.09
12.09
3
Боерык һәм шарт фигыльнең зат-сан белән тӛрләнеше. 6-7 дәресләр
1
ГКФ
Боерык фигыльне кабатлау.Боерык фигыльнең II һәм IIIзатлары.Боерык фигыльдә басым.
Фронталь тикшерү
нче бит кагыйдә.
бит, 8 күнегү
4
Контроль эш: “Белем һәм фән”. [2] 1 нче, 2нче вариант.50-51 бит
1
Укучыларны ң белемнәрен тикшерү
Бүлек буенча үтелгән кагыйдәләрне файдаланып, грамоталы язу күнекмәләрен үстерү.
Контроль эш.
20 нче бит, күнегү 7
2. Кеше холкы.
5
Сыйфат фигыль. Хәзерге заман сыйфат фигыль. Үткән заман сыйфат фигыль. 9-11 дәресләр
1
ЛКК
Сыйфат фигыльнең 3 заманы һәм формалары.
Фронталь тикшерү
24 бит, кагыйдә, 22 нче бит шигырьне
ятларга
6
Киләчәк заман сыйфат фигыль. 12-13 дәресләр. Сүзлек диктанты.
1
ГКФ
Киләчәк заман сыйфат фигыль турында тӛшенчә.
Фронталь тикшерү
Киләчәк заман сыйфат фигыльне кулланып җӛмлә тӛзергә.
7
Хәл фигыль. Хәл фигыльнең формалары. 14-15 дәресләр
1
ЛКК
Хәл фигыльнең 5 тӛре һәм аның җӛмләдәге функциясе.
Фронталь тикшерү
32 бит, кагыйдә 33 бит, 6 күнегү.
8
Контроль эш: “Кеше характеры”.
[3] 1 нче, 2нче вар.50-51 бит
1
Укучыларны ң белемнәрен тикшерү
Бүлек буенча үтелгән кагыйдәләрне файдаланып, грамоталы язу күнекмәләрен үстерү.
Контроль эш.
Сүзлек эше
Гаилҽ этикасы
9
Хәл фигыльнең -гач/-гәч; -кач/кәч /–ганчы/-гәнче; канчы/-кәнче формалары. 17-18 дәресләр
1
ЛГКФ
Хәл фигыльнең -гач/-гәч; -кач/-кәч формасы.
Фронталь тикшерү
39 бит,
5 күнегү
Инфинитив. Исем фигыль. 19-21 дәресләр
1
ЛГКФ
Инфинитивның юклык формасы.
Фронталь тикшерү
43бит кагыйдә.
6 күнегү
11
Фигыль юнәлешләре. 22-24 дәресләр
1
ЛГКФ
Фигыль юнәлешләре. Тӛп юнәлеш турында тӛшенчә.
Фронталь тикшерү
49бит, 7 күнегү
12
Контроль эш: “Гаилә этикасы”. [2] 1 нче, 2нче вариант.57-62 бит
1
Укучыларны ң белемнәрен тикшерү
Бүлек буенча үтелгән кагыйдәләрне файдаланып, грамоталы язу күнекмәләрен үстерү.
Контроль эш.
Карточкалар белән эш
4. Яраткан шөгыльләребез.
13
Фигыль юнәлешләре. 25-26 дәресләр
1
ГКФ
Фигыль юнәлешләре турында белемнәрне тирәнәйтү
Фронталь тикшерү
56 бит,
6 күнегү
14
Җөмләнең баш кисәкләре. Ия. Хәбәр. 27-31 дәресләр
1
ЛГКФ
Җӛмләнең нигезе булган ия һәм хәбәрне дӛрес таба һәм билгели белү. Аларның сорауларын белү. Иянең, башлыча исем белән, ә хәбәрнең фигыль белән белдерелүе.
Индивидуаль тикшерү
Карточкалар, 61 бит, 6 күнегү. 64 бит, 7 күнегү
15
Контроль эш: “Кеше һәм аның яраткан шӛгыльләре”.
[2] 1 нче, 2нче в.62-66 бит
1
Укучыларны ң белемнәрен тикшерү
Бүлек буенча үтелгән кагыйдәләрне файдаланып, грамоталы язу күнекмәләрен үстерү.
Контроль эш.
Карточкалар белән эш
5. Табигатьне саклау.
Җөмләнең иярчен кисәкләре. Аергыч. 33 дәрес
1
ГКФ
Җӛмләдә иярчен кисәк буларак аергычны дӛрес билгели белү. Аергычның тӛп сыйфат, исем белән белдерелүен белү.
Фронталь тикшерү
71 бит,
5 күнегү
17
Җөмләнең иярчен кисәкләре. Тәмамлык. 34 дәрес Сүзлек диктанты.
2
ГКК
Җӛмләдә иярчен кисәк буларак тәмамлыкны дӛрес билгели белү. Тәмамлыкның исем һәм исем урынында килгән башка сүз тӛркемнәре белән белдерелүе.
Сүзлек диктанты
74 бит, 6 күнегү
18
Җөмләнең иярчен кисәкләре. Хәл. 35-39 дәресләр
1
ЛГКФ
Җӛмләдә иярчен кисәк буларак хәлне дӛрес билгели белү. Хәлнең гадәттә, рәвеш, исем, фигыльләр белән белдерелүе.
Фронталь тикшерү
76 бит,
8 күнегү
19
Контроль эш: “Табигатьне саклау”. [2] 1 нче, 2нче вариант. 66-71 бит
1
Укучыларның белемнәрен тикшерү
Бүлек буенча үтелгән кагыйдәләрне файдаланып, грамоталы язу күнекмәләрен үстерү.
Контроль эш.
Карточкалар белән эш
6. Рәсми сөйләм.
20
Рәсми сөйләм. 41-43 дәресләр
1
ГКФ
Рәсми сӛйләм. Беркетмәне яза белү.
Индивидуаль тикшерү
Беркетмә язарга
21
Рәсми сөйләм. Аныклагыч. 44-45 дәресләр
Җөмләдә иярчен кисәк буларак хәлне дөрес билгели белү. Кире хәлне аера белү. Җөмләдә аныклагычны таба белү. Телеграмма яза белү.
Фронталь тикшерү
94 бит, кагыйдә Телеграмма язарга
22
Бер составлы җөмләләр.
Билгеле үтәүчеле, үтәүчесез җөмлә. 46-47 дәресләр
1
ЛГКФ
Бер составлы җӛмлә ләр. Билгеле үтәүчеле җөмлә чиген дӛрес билгели белү.
Фронталь тикшерү
99 бит, 6 күнегү 101 бит, 7 күнегү
23
Контроль эш: “Рәсми сӛйләм”. [2] 1 нче, 2нче вариант.71-75 бит
1
Укучыларның белемнәрен тикшерү
Бүлек буенча үтелгән кагыйдәләрне файдаланып, грамоталы язу күнекмәләрен үстерү.
Контроль эш.
Карточкалар белән эш
7. Татарстанның казанышлары
24
Атау җөмлә. Сүз җөмлә. 48-49 дәресләр
1
ГКФ
Атау җӛмлә чиген дӛрес билгели белү.
Фронталь тикшерү
105 бит, 7 күнегү 107 бит, 3 күнегү
25
Тулы һәм ким җөмләләр. Җыйнак һәм җәенке җөмләләр. 50-51 дәресләр
1
ГКФ
Тулы һәм ким җӛмлә ләрне аера белү.
Фронталь тикшерү
110 бит, 7 күнегү 112 бит, 6 күнегү
26
Сүз тәртибе. Туры сөйләм. Туры сӛйләм янында таныш билгеләре. 52-53 дәресләр
1
ЛГКФ
Грамоталык дәрәҗәсен тикшерү.
Диктант.
114 бит, 9 күнегү 117 бит, 3 күнегү
27
Контроль эш: “Татарстан сәнәгать үзәге”. [1] 1 нче, 2нче вариант.
1
Укучыларның белемнәрен тикшерү
Бүлек буенча үтелгән кагыйдәләрне файдаланып, грамоталы язу күнекмәләрен үстерү.
Контроль эш.
118 бит, 5 күнегү
Татарстан шәһәрләре
28
Бәйлекләр. Бәйлек сүзләр. 55-57 дәресләр
1
ЛГКФ
Бәйлекләр. Бәйлекләрнең 3 тӛре. Бәйлекләрне тикшерү тәртибе. Бәйлек сүзләрне сӛйләмдә куллану.
Фронталь тикшерү
122 бит, 6 күнегү 127 бит, 6 күнегү
29
Ымлык. Аваз ияртемнәре. 58-60 дәресләр
1
ГКК
Ымлыкны аера белү. Аваз ияртемнәрен аера белү.
Фронталь тикшерү
Ымлыклар һәм аваз ияртемнәре белән җөмләләр төзергә.
“Татарстан шәһәрләре ” мөстәкыйль эш. 61 дәрес
1
Укучыларның белемнәрен тикшерү
Бүлек буенча үтелгән кагыйдәләрне файдаланып, грамоталы язу күнекмәләрен үстерү.
мөстәкыйль эш
Карточкалар белән эш
Халыкка багышланган гомер
31
Халыкка багышланган гомер. 62-64 дәресләр
1
ЛГКФ
Фәридә Кудашеваның, Хәйдәр Бигичевның, Рөстәм Яхинның тормыш юлы һәм иҗаты
Индивидуаль тикшерү
Ф.Кудашеваның биографиясен сөйләргә
32
Халыкка багышланган гомер (дәвамы) 65-67 дәресләр
1
ЛГКФ
Флера Сафиуллинаның, Лотфулла Фәттаховның, Харис Якуповның тормыш юлы һәм иҗаты
Индивидуаль тикшерү
142 бит, 6 күнегү
Кабатлау (8 сәг)
33
Тезүче һәм ияртүче теркәгечләр. Фразеологик әйтелмәләр. 68 дәрес
1
ГКК
Тезүче һәм ияртүче теркәгечләрне кабатлау.
Фронталь тикшерү
Теркәгечләр һәм фразеологик әйтелмәләрне кулланып җөмләләр төзергә.
34
Йомгаклау контроль эшe. [3] 1 нче, 2нче вариант.
1
Укучыларны ң белемнәрен тикшерү
Ел буенча үтелгән кагыйдәләрне файдаланып, грамоталы язу күнекмәләрен үстерү.
Йомгаклау контроль эш.
Сүзлек эше
35
Дәрес практикум
1
ГКК
Контроль эшне үзләштерүне тикшерү.
Хаталар ӛстендә эш
Кагыйдәләр кабатларга
Информационно – техническое обеспечение
[link] . “Җиңү көне җиңел бирелмәде”.
Сибгат Хәким. “Клиндерләр эзлим”.
Роберт Миңнуллин. “Әнкәйнең ак чәчләре”.
Габдулла Кариев. Нурлат районы Күлбай Мораса авылында Габдулла Кариев музее.
Фатих Әмирхан. “Фәтхулла хәзрәт”.
Нәкый Исәнбәт. “Хуҗа Насретдин”.
Зыя Мансур. “Таңсылу әкияте”.
Фирдәвес Әһлия. “Актриса”.
Зиннур Хөснияр. “Рәссам язмышы”.
Сөйләшү тематикасы
Халыкның борынгыдан килгән йолалары.
Әдәбиятта һәм сәнгатьтә Тукай образы.
Язучылар, шагыйрьләр тормышында сугыш.
Илебезгә җиңү килде!
Ана – бөек исем...
Табигать – уртак йортыбыз.
