Аңлатма яҙыу
1. 6 – сы класта башҡорт телен уҡытыу программаһы Башҡортостан Республикаһы Мәғариф министрлығы тарафынан раҫланған, В.Ш. Псәнчин, Ю.В. Псәнчин авторлығында яҙылған “Башҡорт теленән программалар (V – XI кластар өсөн)” (Ижевск: КнигоГрад, 2008) нигеҙендә төҙөлдө. Уҡыу планы буйынса башҡорт теленә аҙнаға ике сәғәт бүленгән, йылына 70 сәғәт.
2. Башҡорт теле китабының авторҙары : Х.В.Солтанбаева, Х.А.Толомбаев, Л.С.Балапанова, Башҡорт теле: Дөйөм белем биреү учреждениеларының 6 – сы класы өсөн дәреслек. - Өфө: Китап, 2012.
3. Башҡортостан Республикаһы Мәғариф министрлығы тарафынан тәҡдим ителгән программа Башҡортостан Республикаһы Ағиҙел ҡалаһы муниципаль дөйөм бюджет белем биреү учреждениеhының уҡыу планына ярашлы рәүештә тормошҡа ашырыла.
Был эш программаһында федераль һәм республика закондары талаптары тормошҡа ашырыла:
«Рәсәй Федерацияһы халыҡтары телдәре тураһында» Законы, Рәсәй Федерацияһының «Мәғариф тураһында» Законы, «Башҡортостан Республикаһы халыҡтары телдәре тураһында» Законы, Башҡортостан Республикаһының «Мәғариф тураһында» Законы, Башҡортостан Республикаһында Милли мәғарифты үҫтереү концепцияһы.
Маҡсаттар:
туған тел дәрестәрендә юғары гражданлыҡ, патриотизм тойғоһо тәрбиәләү, төп аралашыу ҡоралы булған телгә һәм мәҙәниәткә иғтибарлы ҡараш тәрбиәләү аша башҡорт теленә һөйөү һәм ҡыҙыҡһыныуҙы үҫтереү;
телмәр үҫешен артабан үҫтереү, коммуникативлыҡ аша әҙәби тел нормаларын иркен файҙаланыу, һүҙлек байлығын үҫтереү өҫтөндә эшләү, телде аңлы ҡабул итеү, фекерләүҙе тәрәнәйтеү юлдарын үҫтереү;
башҡорт теле тураһында белем алыу, уның төҙөлөшө, функциональ йәшәйеше, аралашыуҙа килеп тыуған төрлө стиль мөмкинлектәрен, әҙәби тел нормаларын өйрәнеү;
телдең төрлө өлкәләге үҫешенә ҡарата иғтибар, тейешле мәғлүмәт, факттар менән тел аша хәл итергә, уларҙы эҙләү, ҡулланыу юлдарын үҫтерергә;
Бурыстар
М2кт2пк2 ю4ары м262ни2тк2 эй2 бул4ан, грамоталы, 32р я7лап камил булып 0лг0рг2н, ил алдында4ы изге эшт2р6е башлап й0р01се кешел2р 26ерл2п сы4арыу й0км2телг2н. Ул м03им бурысты заман талабынса х2л ите162 2с2 теле 6ур роль уйнай.
Б0г0нг0 ижтима4ишарттар6а м2кт2п алдына 2с2 телен у7ытыу4а 7уйыл4ан ю4ары талаптар6ан сы4ып, 16емде8 эшемд2 ошондай бурыстар 7уям:
-у7ыусылар4а баш7орт телене8 фонетика3ынан, лексика3ынан, 316ья3алыш мен2н грамматика3ынан, стилистика3ы мен2н пунктуация3ынан, шулай у7 телде8 ижтима4и тормошта4ы функция3ы, телде8 19еше ха7ында программала билд2л2нг2н к1л2мд2 ны7лы белем бире1;
- у7ыусылар6ы8 фекерл21ен, танып-беле1 32л2тлелеген 19тере1;
- у7ыусылар6а 2с2 телене8 316 байлы4ына 3а7сыл 7араш т2рби2л21;
-у7ыусылар6ы, телде8 орфоэпик, интонацион нормаларын к162теп, д0р09, асы7 32м тасуири у7ыу к1некм2л2ре мен2н 7оралландырыу;
- баш7орт телене8 байлы4ын, тасуирлау м0мкинлект2рен асыу аша у7ыусылар6а ту4ан телде 0йр2не1г2 216ем 7ы6ы73ыныу, ту4ан телг2, ту4ан халы77а, Ватан4а то4роло7 32м 30й01, 426еллек, донъя4а ки8 7араш, кешел2р ара3ында татыулы7, ата-2с2г2, ту4ан халы7ты8 быуаттар буйына туплан4ан тормош 7а4и62л2рен2, 2хла7 нормаларына х0рм2т т2рби2л21.
Алда 2йтеп 1телг2н бурыстар6ы тормош7а ашырыу 0с0н мин традицион методика мен2н бер р2тт2н 16 эшемд2 фекерл21 32л2те карта3ы технология3ын 7улланам. Т0нья7-к0нбайышта урынлаш7ан 7алала к1бе3енс2 баш7орт 262би телен белм2162ре, балалар рус м0хитенд2 т2рби2л2не162ре баш7орт теле 32м 262би2тен у7ытыу6ы индивидуалл2штере16е 32м дифференциациялау6ы талап ит2. Шу4а к1р2, т0п бурыстар6ы8 бере3е булып у7ыусылар6ы, телде8 орфоэпик, интонацион нормаларын к162теп, д0р09, асы7 32м тасуири у7ыу к1некм2л2ре мен2н 7оралландырыу, 262би телд2 30йл2ше1 тора.
6-сы класс уҡыусыһы белергә тейеш төшөнсәләр:
Һүҙҙең грамматик мәғәнәһе; тулы мәғәнәле һүҙҙәрҙең һан, эйәлек, килеш, хәбәрлек менән үҙгәреүе, сағыштырыу, артыҡлыҡ,аҙһытыу дәрәжәләре, һөйкәлеш, зат һәм заман; һүҙ төркөмдәрен классификациялау принциптары, үҙ аллы һәм ярҙамсы һүҙ төркөмдәре; һүҙ төркөмдәре булараҡ исем, сифат, һан, рәүеш, алмаш, ҡылым, ҡылым һүҙ төркөмсәләре , сифат ҡылым, исем ҡылым, хәл ҡылым, теркәүес, бәйләүес, киҫәксә, мөнәсәбәт һүҙ, ымлыҡ;
рус теленән үҙләштерелгән исемдәрҙең, сифаттарҙың, дөрөҫ әйтелеше һәм яҙылышы, ҡыҫҡартылған ҡушма һүҙҙәрҙең дөрөҫ яҙылышы;
эпиграф төшөнсәһенең билдәләмәһе, рәсми эш ҡағыҙҙары стиле хаҡында төшөнсә, рәсми эш ҡағыҙҙары стилендә телмәр этикеты тураһында төшөнсә.
Күнекмәләр:
һүҙҙең грамматик мәғәнәһен билдәләү;
үҙ аллы һәм ярҙамсы һүҙ төркөмдәрен айыра белеү;
исем, сифат, һан, рәүеш, алмаш, ҡылым, теркәүес, бәйләүес, киҫәксә, мөнәсәбәт һүҙ, ымлыҡтарҙың төп морфологик билдәләрен һәм синтаксик ролдәрен әйтә белеү; исем, сифат, һан, рәүеш, алмаштарҙы телмәрҙең төрлө формаларында һәм типтарында ҡуллана белеү; кеше һәм башҡа предметтарға; күренештәрҙе белдергән исемдәргә һорау ҡуя белеү;
рус теленән һәм башҡа телдәрҙән үҙләштерелгән һүҙҙәрҙе һәм ҡушма һүҙҙәрҙе дөрөҫ яҙа белеү;
ҡатмарлы план төҙөү, текстың төп фекерен сағылдырыу маҡсатында эпиграфты ҡуллана белеү; текст эсендәге һөйләмдәрҙе бер-береһенә алмаштар ярҙамында бәйләй белеү.
Белемдәрҙе тикшереү өсөн төп контроль эштәр төрҙәре.
-диктанттар: контроль, аңлатмалы, һүҙлек, ижади, ирекле, схематик, график, “үҙ-үҙемде тикшерәм”;
-тексҡа комплекслы анализ. (БДИ форматында);
- иншалар: һүрәтләү, ижади, публицистик, фекерләү;
- изложениелар: ижади эш менән, ирекле, инша элементы менән;
- тест;
- телдән яуаптар;
- күнекмәләр
Программа материалын өйрәнеү өсөн бөтәһе 70сәғәт бирелә, аҙнаға –2 сәғәт, шуларҙың 7 сәғәте – телмәр үҫтереү, 7 –һе контроль эштәр өсөн бүленә.
Программаның йөкмәткеһе һәм төҙөлөшө:
Башҡорт телен уҡытыуҙың икенсе баҫҡысы 5-9-сы кластарға тура килә. 6-сы класта уҡытыуҙың маҡсаты – башланғыс кластарҙа алған белем һәм күнекмәләрҙе икенсе баҫҡыс талаптарына ярашлы практик йүнәлештә тәрәнәйтеү, башҡорт теленең өндәр системаһы, лексик байлығы,морфологик категориялары һәм синтаксик төҙөлөшө тураһында белем биреү.
Программа материалының үҙләштереү кимәле уҡыусыларҙың дәрестәрҙә телдән биргән яуаптарына һәм яҙма эштәренә ҡарап баһалана. Бының өсөн башҡорт теленән түбәндәге күләмдә контроль эштәр, яҙма эштәр үткәреү ҡарала:
Диктант – 4
Изложение - 4
Инша – 3
Башҡорт теленең ағымдағы, сирек йәки йыл аҙағында, шулай уҡ уҡыу йылы башында инеш диктанты, ҙур темаларҙан һуң йомғаҡлау контроль эштәре үткәрелә. Ағымдағы контроль эштәр программаның өйрәнелгән материалын үҙләштереүҙе тикшереү маҡсатында уҙғарыла. Уларҙың төрө һәм үткәреү йышлығы өйрәнелә торған материалдың ҡатмарлылығынан, уҡыусыларҙың белем кимәленән сығып билдәләнә.
Уҡыу йылы башында инеш диктанты, сирек һәм йыл аҙағында йомғаҡлау контроль эштәре мәктәп администрацияһы менән берлектә төҙөлгән график буйынса үткәрелә.
6-сы класс өсөн телмәр күнекмәләренә талаптар
Өйрәнелгән әҫәрҙәрҙең авторын, исемен белеү; ятлау өсөн тәҡдим ителгән өҫәрҙәрҙе яттан һөйләй белеү;
Яҙыусы ижад иткән художестволы картиналарҙы уйлап күҙ алдына баҫтырыу; эпик һәм лирик әҫәрҙәрҙе айыра белеү;
Художестволы, фәнни-популяр һәм публицистик текстарҙы ҡысҡырып, етеҙ уҡыу; ҙур булмаған әҫәрҙәрҙе, өҙөктәрҙе һөйләй белеү;
Йәмғиәт тормошонда телдең роле; туған телдең әһәмиәте; фонетика, графика, лексиканың нигеҙҙәре менән танышыу
Ижади диктанттар, изложениелар һәм иншалар яҙыу.
Уҡытыу предметының төп йөкмәткеһе.
5-се класта үтелгәндәрҙе ҡабатлау. Лексика.
1. Килеп сығышы яғынан башҡорт теленең һүҙлек составы: төп башҡорт һүҙҙәре, рус , ғәрәп, фарсы телдәренән , рус теле аша башҡа телдәрҙән үҙләштерелгән һүҙҙәр.
Нығынған һүҙбәйләнештәр.
Исем һәм уны телмәрҙә ҡулланыу.
Исемдәрҙең һан менән үҙгәреше. Исемдең ялғауһыҙ ҙа күплек мәғәнәһен белдереүе.
Исемдәрҙең эйәлек заты менән үҙгәреше.Туғанлыҡты белдереүсе исемдәрҙең өсөнсө зат формаһы.
Исемдәрҙең килеш менән үҙгәреше.Килештәрҙең мәғәнәләре,һорауҙары, ялғауҙары.
Исемдәрҙең эйәлек заты менән хәбәрлек формаһы араһындағы айырманы билдәләргә өйрәтеү.
Сифат һәм уны телмәрҙә ҡулланыу.
Сифаттың мәғәнәһе, морфологик билдәләре, синтаксик вазифаһы.
Төп һәм шартлы сифаттар.Сифат дәрәжәләре.
Һан һәм уны телмәрҙә ҡулланыу.
Һандың мәғәнәһе, морфологик билдәләре, һөйләмдәге вазифалары.Ябай һәм ҡушма һандар: уларҙың дөрөҫ яҙылышы.Цифпҙар менән бирелгән һандарҙың һәм уларҙың ялғауҙарының дөрөҫ яҙылышы.
Һан төркөмсәләре: төп һандар, тәртип һандары, бүлем һандары, сама һандары, кәсер һандары.
Алмаш һәм уны телмәрҙә ҡулланыу.
Алмаштың телмәрҙә үтәгән вазифаһы, мәғәнә үҙенсәлектәре, грамматик билдәләре.Алмаш төркөмсәләре.
Ҡылым һәм уны телмәрҙә ҡулланыу.
Ҡылым төркөмсәләре:
Исем ҡылым: мәғәнәһе һәм яһалышы(барыу, килеү,төшөү, ҡарап тороу, килеп сығыу).Исем ҡылымдың исемгә оҡшаш яҡтары: уның һан,килеш, эйәлек заты менән үҙгәреүе. Исем ҡылымдың барлыҡ-юҡлыҡ формаһы. Исем ҡылымдың һөйләмдәге роле.
Уртаҡ ҡылым: мәғәнәһе һәм яһалышы (барырға, килергә, тоторға,көлөргә, яҙып барырға).Уртаҡ ҡылымдың юҡлыҡ формаһы, синтаксик вазифалары.
Сифат ҡылым:уның мәғәнәһе. Сифат ҡылымдың заман формалары:1)үткән заман сифат ҡылым; 2) киләсәк заман сифат ҡылым; 3)хәҙерге заман сифат ҡылым.
Хәл ҡылым:
Рәүеш һәм уны телмәрҙә ҡулланыу.
Рәүеш тураһында төшөнсә:белдергән мәғәнәһе, морфологик билдәләре. Синтаксик вазифалары.
Рәүеш төркөмсәләре.
Рәүештең сифат менән оҡшаш һәм айырмалы яҡтары.Рәүеш дәрәжәләре.Рәүештәрҙең яһалышы.Тамыр һәм яһалма рәүештәр.Ҡушма рәүеш.Рәүештәрҙең яһалыу юлдары.
Теркәүестәр.
Теркәүестәр һәм уларҙың телмәрҙәге функцияһы. Теркәүестәрҙең бүленеше: теҙеү,эйәртеү.
Теркәүестәрҙең морфологик,синтаксик ролен аңлата белеү күнекмәһе. Теркәүестәре булған һөйләмдәрҙе анализлау күнекмәһен үҫтереү.
Бәйләүестәр һәм уны телмәрҙә ҡулланыу.
Бәйләүестәрҙең телмәрҙәге вазифаһы.Уларҙың бүленеше.
Предмет -ара бәйләнеш.Рус теле(5 кл.).Предлогтарҙың рус телендә бәйләүес вазифаларында ҡулланылыуы.
Киҫәксәләр һәм уны телмәрҙә ҡулланыу.
Киҫәксәләрҙең морфологик билдәләре, телмәрҙәге вазифалары.Мәғәнәләренә ҡарап киҫәксәләрҙең бүленеше.1)көсәйтеү-раҫлау киҫәксәләре, 2)сикләү киҫәксәләре, 3)тиҙлек киҫәксәләре, 4)икеләнеү-билдәһеҙлек киҫәксәләре, 5)һорау киҫәксәләре.
Мөнәсәбәт һүҙҙәр һәм уны телмәрҙә ҡулланыу.
Мөнәсәбәт һүҙҙәр тураһында төшөнсә. Мөнәсәбәт һүҙҙәрҙең синтаксик роле. Кәрәк,тейеш, мөмкин, бар, юҡ, түгел, буғай, ярай мөнәсәбәт һүҙҙәренең мәғәнәһе һәм телмәрҙә ҡулланышы. Уларҙың исем урынында килә алыуы.
Телмәрҙә мөнәсәбәт һүҙҙәрҙе дөрөҫ ҡулланырға өйрәнеү.
Ымлыҡтар һәм уны телмәрҙә ҡулланыу.
Ымлыҡтар тураһында төшөнсә, уларҙың морфологик билдәләре, телмәрҙәге вазифалары. Ымлыҡтарҙың төрҙәре:1)көйөнөүҙе, үтенесте белдереүсе ымлыҡтар, 2)ғәжәпләнеүҙе, шикләнеүҙе белдереүсе ымлыҡтар, 3)оҡшатыу һүҙҙәре һ.б.
Ымлыҡтарҙан һүҙҙәр яһалыу (уфтаныу, аһаһайлау)
Ымлыҡтарҙы телмәрҙә ҡулланырға һәм дөрөҫ интонация менән уҡырға өйрәтеү, уларҙың хис-тойғо биҙәген билдәләү.
№
6класс. Башҡорт теле
Темалар
Сәғ.
һаны
Эшмәкәрлектең төп төрҙәре
Планлаштырылған һөҙөмтә
ИКТ
Иҫкәрмә
1
1-се сирек
5-се класта 1телг2нд2р6е 7абатлау.
1
Башҡорт теленең әһәмиәте. 5-се класта үтелгәнде иҫкә төшөрөү.
Башҡорт теленә хас булған үҙенсә лекле ҡағиҙәләрҙе иҫкә төшөрөү, хәтергә һалыу.
Экран, проектор
2
Баш7орт телене8 316лек составы.
1
Лексика төшөнсәһе ме нән танышыу. Һүҙҙәрҙең лексик мәғәнәһе.
Һүҙҙәрҙе мәғәнәләре буйынса тикшереү,күҙәтеү.Һүҙбәйләнештәр ҙең мәғәнәләрен асыҡлау.
Схема,
таблица
3
№1662р6е8 килеп сы4ышы буйынса т0рк0мл2не1е.
1
Төп башҡорт һүҙҙәре һәм үҙләштерелгән һүҙҙәрҙе төркөмләү.
Һүҙҙәрҙе тикшереү,күҙәтеү, һығым талар яһау.Башҡорт теленең һүҙлек составының схемаһын төҙөү.
Экран, проектор
4
Баш7орт теленд2 д0й0м 32м тар 7улланышлы 31662р.
1
Дөйөм һәм тар ҡулланыш лы һүҙҙәрҙе билдәләү.
Дөйөм һәм тар ҡулланышлы һүҙҙәр ҙең айырмаһын асыҡлау. Профес сиональ һәм диалект һүҙҙәрен бил дәләү.
Схема,
таблица
5
И9керг2н 31662р.Я8ы 31662р.
Фразеологик бер2мект2р.
1
Иҫкергән,яңы һүҙҙәр,фра зеологик берәмектәр ме нән танышыу,күҙәтеү,тик шереү
Неологизм төшөнсәһе менән таны шыу,уларҙы табып мәғәнәләрен билдәләү.Һүҙбәйләнештәрҙе тикшереп,мәғәнәләрен табыу.
Экран, проектор
6
Инеш контроль диктант.
1
Үтелгәнде нығытыу,тик шереү.
Тексты,һөйләмдәрҙе иғтибарлы тыңлап,хатаһыҙ яҙыу.
Экран, проектор
7
Хаталар 09т0нд2 эш.
1
Хаталар 09т0нд2 эш. Күне геүҙәр эшләү.
Иғтибарлы,дөрөҫ яҙыу күнекмәлә ре.Хаталарҙы тикшереү,анализлау.
Экран, проектор
8
Исем. Т1б2н кластар6а 1телг2нд2р6е 7абатлау. Исемд2р6е8 3ан мен2н 16г2реше.
1
Исемдәр темаһын иҫкә төшөрөү,нығытыу.Исемдәрҙең берлек һәм күплек мәғәнәләре
Исемдәр менән күнегеүҙәр эшләү,Берлек ,күплек ялғауҙарын күҙәтеү,һығымта яһау.
Экран, проектор
9
К1плек ял4ау6арыны8 д0р09 я6ылышы.
Исемд2р6е8 эйәлек заты.
1
Исемдәрҙең эйәлек заты ялғауҙары өҫтөндә эш.
Ялғауҙарҙың дөрөҫ яҙылышын тикшереү,эйәлек заты ялғауҙары ның яҙылышын хәтергә һалыу.
Схема,
таблица
10
Исемд2р6е8 х2б2рлек заты.
1
Исемдәрҙең хәбәрлек за ты ялғауҙары өҫтөндә эш.
Исемдәр менән күнегеүҙәр эшләү. Исемдәрҙең хәбәрлек ялғауҙарын күҙәтеү,һығымта яһау.
Схема,
таблица
11
)йр2те1 изложение3ы.
1
Тексты тикшереү, изложе ние яҙыу
Текст өҫтөндә эш. Һүҙҙәр, һүҙбәйлә нештәрҙе тикшереү, үҙ аллы яҙыу.
Изложениелар йыйынтығы
12
Хаталар 09т0нд2 эш. Йом4а7лау.
1
Хаталар өҫтөндә эш. Эш кә анализ. Йомғаҡлау.
Хаталарҙы тикшереү,анализлау, һығымта яһау.
Экран, проектор
13
Исемд2р6е8 килеш мен2н 16г2реше. Килешт2р6е8 м242н2л2ре.
1
Исемдәрҙең килеш менән үҙгәрешен күҙәтеү.
Исемдәрҙе килештә үҙгәртеү.Мәғә нәләрен күҙәтеү,сағыштырыу.Һы ғымта яһау.
Экран, проек-тор,таблица
14
Контроль диктант
1
Диктант яҙыу.
Үтелгән ҡағиҙәләрҙе дөрөҫ ҡул ланып,хатаһыҙ диктант яҙырға.
Экран, проектор
15
Хаталар 09т0нд2 эш. Йом4а7лау дәресе
1
Хаталарҙы анализлау. Үтелгәнде йомғаҡлау
Эшләнгән эшкә анализ,һығымта яһау.
Экран, проектор
2-се сирек
16
Т0п килеш, эй2лек килеш,т0ш0м килештәр
1
Исемдәрҙең килеш менән үҙгәрешен күҙәтеү..
Исемдәрҙе килештә үҙгәртеү.Мәғә нәләрен күҙәтеү,сағыштырыу.Һы ғымта яһау.
Экран, проек-тор,таблица
17
Т0б21, урын-ва7ыт, сы4ана7 килешт2р.
1
Исемдәрҙең килеш менән үҙгәрешен күҙәтеү.
Исемдәрҙе килештә үҙгәртеү. Мәғәнәләрен күҙәтеү,сағыштырыу.
һығымта яһау.
Экран, проек-тор,таблица
18
Исем тура3ында 1телг2нд2р6е 7абатлау.
1
Исем темаһын йомғаҡлау
Үтелгәнде системаға һалыу, нығытыу.Исемдәргә грамматик анализ.
Таблица
19
)йр2те1 инша3ы. «Мине8 ярат7ан ми6гелем»
1
Тексты тикшереү, изложе ние яҙыу
Текст өҫтөндә эш. Һүҙҙәр, һүҙбәйлә нештәрҙе тикшереү,төп фекерҙе асыҡлау. Грамоталы итеп,үҙ аллы яҙыу.
Изложениелар йыйынтығы
20
Сифат. Сифаттар6ы8 исем урынында киле1е 32м 30йл2мд2ге роле.
1
Сифаттарҙың тотҡан уры ны, уларҙың һөйләмдәге роле
Сифаттарҙың тотҡан урынын, улар ҙың һөйләмдәге ролен билдәләү, күҙәтеү,анализлау.
Схема,
таблица
21
Сифаттар6ы8 я3алышы.
1
Сифаттарҙың яһалышын өйрәнеү
Сифаттарҙың яһалышын күҙәтеү,һығымта яһау
Экран, проек-тор,таблица
22
Контроль изложение. «Яр6ам»
1
Изложение яҙыу
Текст темаһына ярашлы,аңлайыш лы,грамоталы изложение яҙыу.
Экран, проектор
23
Хаталар 09т0нд2 эш.
1
Хаталар өҫтөндә эшләү
Эшләнгән эшкә анализ,һығымта яһау.
Экран, проектор
24
Т0п 32м шартлы сифаттар.Сифат д2р2ж2л2ре.
1
Сифаттарҙың дәрәжәләрен өйрәнеү
Сифаттарҙы үҙгәртеү,күҙәтеү, сағыштырыу,һығымта яһау.
Экран, проек-тор,таблица
25
Сифаттар6ы8 д0р09 я6ылышы. Синоним сифаттар.
1
Сифаттарҙың яҙылыш тарын тикшереү.Синоним сифаттар менән эшләү
Сифаттарҙың яҙылышын хәтергә һалыу.Синоним сифаттарҙың мәғәнәләрен билдәләү
Схема,
таблица
26
«Сифат» тема3ын 7абатлау.
1
Сифат темаһын ҡабат лау, нығытыу
Сифаттар менән күнекмәләр эш ләү.Уның яһалышын,һөйләмдәге ролен асыҡлау.Грамматик анализ.
Экран, проектор
27
№ан тура3ында т0ш0нс2. Ябай 32м 7ушма 3андар. №ан т0рк0мс2л2ре
1
Һандар менән танышыу, төркөмсәләрен билдәләү
Һандарҙың һорауҙарын билдәләү, яһалышын,үҙгәрешен күҙәтеү, төркөмсәләрен атау,хәтергә һалыу.
Экран, проек-тор,таблица
28
№андар6ы8 д0р09 я6ылышы.
1
Һандарҙың дөрөҫ яҙыл ышын асыҡлау
һандарҙың дөрөҫ яҙылышына ҡара та сығарылған ҡағиҙәләрҙе нығыт.
Экран, проектор
29
Һандар темаһын нығытыу.
1
Һандар темаһын нығы тыу,йомғаҡлау.
Һандар менән күнекмәләр эшләү. Уның яһалышын,төркөмсәһен, һөй ләмдәге ролен асыҡлау. Грамматик анализ
Экран, проектор
30
Контроль диктант.
1
Диктант яҙыу.
Үтелгән ҡағиҙәләрҙе дөрөҫ ҡулланып, хатаһыҙ диктант яҙырға.
Экран, проектор
31
Хаталар 09т0нд2 эш.Йом4а7лау.
1
Хаталар өҫтөндә эшләү
Эшләнгән эшкә анализ,һығымта яһау.Үтелгәнде системаға һалыу.
Экран, проектор
3 –сө сирек
1
Алмаш тура3ында т0ш0нс2. Алмаш т0рк0мс2л2ре.
1
Алмаштар менән таны шыу.
Алмаштарҙы күҙәтеү,уларҙың һөйләмдәге ролен тикшереү, төркөмсәләрен билдәләү.
Экран, проек-тор,таблица
2
Алмаштар6ы8 килеш мен2н 16г2реше.
1
Алмаштарҙы килеш ме нән үҙгәртеү.
Алмаштарҙың килеш менән үҙгәрешен күҙәтеү.
Схема,
таблица
3
«Алмаш» тема3ы буйынса тикшере1 3орау6ары 32м эшт2р.
1
Тема буйынса тикшереү һорауҙары һәм эштәр.
Һорауҙарға яуап табыу,миҫалдар менән иҫбатлау.
Экран, проектор
4
Алмаштар4а грамматик анализ.
1
Алмаштарға грамматик анализ тәртибе.
Алмаштарға грамматик анализ эшләргә өйрәнеү,һығымталар яһау.
Экран, проек-тор,таблица
5
Изложение. « Кем 42йепле?»
1
Изложение яҙыу
Текст темаһына ярашлы,аңлайыш лы, грамоталы изложение яҙыу
Изложениелар йыйынтығы
6
Хаталар 09т0нд2 эш.
1
Хаталар өҫтөндә эшләү
Эшләнгән эшкә анализ,һығымта яһау
Экран, проектор
7
?ылым. ?ылым т0рк0мс2л2ре.
1
Ҡылым темаһын иҫкә
төшөрөү,төркөмсәләрен өйрәнеү
Түбән класта үтелгәндәрҙе ҡабат лау,төркөмсәләрҙе билдәләп, исемдәрен хәтергә һалыу.
Экран, проек-тор,таблица
8
Исем 7ылым.
1
Исем ҡылымдар менән эш.
Исем ҡылымдарҙың үҙгәрешен, ял ғауҙарын күҙәтеп,һығымталар яһау.
Схема,
таблица
9
Урта7 7ылым.
1
Уртаҡ ҡылымдар менән эш.
Уртаҡ ҡылымдарҙың үҙгәрешен, ял ғауҙарын күҙәтеп,һығымталар яһау
Схема,
таблица
10
Сифат 7ылым.
1
Сифат ҡылымдар менән эш.
Сифат ҡылымдарҙың үҙгәрешен, ял ғауҙарын күҙәтеп,һығымталар яһау
Экран, проектор
11
Сифат 7ылымдар6ы8 1тк2н, х26ерге 32м кил2с2к замандары формалары.
1
Сифат ҡылымдарҙың үт кән, хәҙерге һәм киләсәк заман дары формалары менән танышыу
Сифат ҡылымдарҙың үткән, хәҙер ге һәм киләсәк замандары форма ларын күҙәтеү, сағыштырыу, һығым талар яһау
Экран, проектор
12
Х2л 7ылым. Х2л 7ылымды8 т0р62ре.
1
Хәл ҡылым. Хәл ҡылым дың төрҙәрен өйрәнеү
Хәл ҡылымдарҙың һорауҙарын асыҡлап,мәғәнәләрен билдәләү, һығымталар яһау.
Таблица
13
Инша. «Салауат Юлаев һәйкәле”
1
Инша яҙыу
План буйынса темаһына ярашлы, аңлайышлы, грамоталы инша яҙыу
Экран, проектор
14
Хаталар 09т0нд2 эш.
1
Хаталар өҫтөндә эшләү
Эшләнгән эшкә анализ,һығымта яһау
Экран, проектор
15
?ылым й1н2лешт2ре. ?ылым к1л2мд2ре.
1
Ҡылым йүнәлештәре, ҡы лым күләмдәре менән танышыу
Ҡылым йүнәлештәре, ҡылым күләм дәрен күҙәтеү, сағыштырыу, аңла тыу.
Экран, проек-тор,таблица
16
?ылым р21ешлеге. Б1лек буйынса 1телг2нд2р6е 7абатлау 32м системалаштырыу.
1
Ҡылым рәүешлеге. Бүлек буйынса үтелгәндәрҙе ҡабатлау
Ҡылым рәүешлегенең мәғәнәләрен, яһалышын аңлатыу.Ҡылымдарға грамматик анализ
Таблица
17
Р21еш тура3ында т0ш0нс2. Р21еш т0рк0мс2л2ре
1
Рәүештәр, уларҙың төр көмсәләре менән таны шыу.
Рәүештәргә һорауҙар ҡуйып, улар ҙың мәғәнәләрен асыҡлау, күҙәтеү, һығымталар яһау.
Экран, проек-тор,таблица
18
Контроль диктант.
1
Диктант яҙыу.
Үтелгән ҡағиҙәләрҙе дөрөҫ ҡулланып, хатаһыҙ диктант яҙырға.
Экран, проектор
19
Хаталар 09т0нд2 эш.
Р21еште8 сифат мен2н о7шаш 32м айырмалы я7тары.
1
Хаталар өҫтөндә эш. Рәүештәрҙе сифаттар менән сағыштырыу.
Эшләнгән эшкә анализ,һығымта яһау.Рәүештәрҙе сифаттар менән сағыштырыу,мәғәнәләрен асыҡлау, һығымталар яһау
Схема,
таблица
20
Йомғаҡлау дәресе
1
Үтелгәнде системаға һалыу.
Үтелгәнде нығытыу, анализлау, һығымталар яһау.
Экран, проектор
4-се сирек
21
Р21еш д2р2ж2л2ре.Р21ешт2р6е8 я3алышы.
1
Рәүеш дәрәжәләре. Рә үештәрҙең яһалышы өй рәнеү
Рәүештәрҙе үҙгәртеү, сағыштырыу. Яһалышын өйрәнеү,ялғауҙарын күҙәтеү,билдәләү
Экран, проек-тор,таблица
22
Р21ешт2р6е8 д0р09 я6ылышы.
1
Рәүештәрҙең дөрөҫ яҙылышын өйрәнеү
Рәүештәрҙең ялғауҙарын күҙәтеү, хәтергә һалыу.Күнегеүҙәр эшләү.
Схема,
таблица
23
Б1лек буйынса 1телг2нд2р6е 7абатлау 32м системалаштырыу.
1
Бүлек буйынса үтелгән дәрҙе ҡабатлау
Бүлек буйынса үтелгән дәрҙе ҡабатлау һәм системалаштырыу. Рәүешкә грамматик анализ
Схема,
таблица
24
Инша . «Батыр6ар 1лм2й»
1
Инша яҙыу
Темаһына ярашлы, аңлайышлы, грамоталы инша яҙыу
Иншалар йыйынтығы
25
Хаталар 09т0нд2 эш.
1
Хаталар өҫтөндә эш.
Эшләнгән эшкә анализ,һығымта яһау
Экран, проектор
26
Терк21ес тура3ындат0ш0нс2.
Терк21ест2р6е8 б1ленеше.
1
Теркәүес тураһында тө шөнсә.Теркәүестәрҙең бүленешен өйрәнеү
Теркәүестәр иенән танышыу. Теркә үестәрҙең бүленешенә схема төҙөү күҙәтеү.
Экран, проек-тор,таблица
27
Терк21ест2р6е8 д0р09 я6ылышы.
Б1лек буйынса 7абатлау.
1
Теркәүестәрҙең дөрөҫ яҙылышын өйрәнеү.
Бүлек буйынса ҡабатлау.
Теркәүестәрҙең дөрөҫ яҙылышына ҡағиҙә сығарыу,уларҙың һөйләм дәге ролен асыҡлау.
Схема,
таблица
28
Изложение.
1
Изложение яҙыу
Текст темаһына ярашлы,аңлайыш лы, грамоталы изложение яҙыу
Изложениелар йыйынтығы
29
Хаталар 09т0нд2 эш.
1
Хаталар өҫтөндә эш.
Эшләнгән эшкә анализ,һығымта яһау
Экран, проектор
30
Б2йл21ест2р тура3ында д0й0м т0ш0нс2. Б2йл21ест2р6е8 б1ленеше.
1
Бәйләүестәр менән таны шыу,уларҙың бүленешен өйрәнеү
Һүҙҙәрҙең бер-береһенә бәйләне шен тикшереү, асыҡлау.Бәйләүес
тәрҙеңбүленештәрен(төркөмдәрен) билдәләү.
Экран, проек-тор,таблица
31
Б1лек буйынса 1телг2нд2р6е 7абатлау 32м системалаштырыу.
1
Бүлек буйынса үтелгән дәрҙе ҡабатлау
Контроль һорауҙарға яуаптар та бып, миҫалдар менән дәлилләп аңла тырға.
Схема,
таблица
32
Ки92кс2 тура3ында т0ш0нс2.
Ки92кс2л2р6е8 б1ленеше.
1
Киҫәксәләр менән таны шыу,уларҙың бүленешен өйрәнеү
Киҫәксәләрҙе күҙәтеп,мәғәнәләрен асыҡлау.Киҫәксәләрҙең бүленеш тәрен (төркөмсәләрен) билдәләү.
Экран, проек-тор,таблица
33
Ки92кс2л2р6е8 д0р09 я6ылышы.
1
Төркөмсәләрҙең дөрөҫ яҙылышын өйрәнеү
Төркөмсәләрҙең яҙылыштарын күҙә теү,иҫкәрмәләргә иғтибар итеү, хәтергә һалыу.
Схема,
таблица
34
Контроль диктант.
1
Диктант яҙыу.
Үтелгән ҡағиҙәләрҙе дөрөҫ ҡулла нып, хатаһыҙ диктант яҙырға.
Экран, проектор
35
Хаталар 09т0нд2 эш. Б1лек буйын са 1телг2нд2р6е 7абатлау 32м систе малаштырыу
1
Хаталар өҫтөндә эш.
Эшләнгән эшкә анализ,һығымта яһау.Үтелгәнде ҡабатлау, йомғаҡ лау.
Экран, проектор
36
М0н2с2б2т 31662р тура3ында д0й0м т0ш0нс2.
1
Мөнәсәбәт һүҙҙәр менән танышыу.
Мөнәсәбәт һүҙҙәрҙең мәғәнәләрен асыҡлау,ҡағиҙә сығарыу.Уларҙы телмәрҙә ҡулланыу,текстан табыу.
Экран, проек-тор,таблица
37
Ымлы7 тура3ында т0ш0нс2.
Ымлы7тар6ы8 д0р09 я6ылышы
1
Ымлыҡтар менән таны шыу,уларҙың дөрөҫ яҙы лышын өйрәнеү
Ымлыҡтарҙың төрҙәрен асыҡлау, уларҙың дөрөҫ яҙылышын өйрәнеү. Төркөмдәр менән эшләү.
Экран, проек-тор,таблица
38-39
!телг2нд2р6е 7абатлау 32м системалаштырыу.
2
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау, нығытыу
Контроль һорауҙарға яуаптар табып миҫалдар менән дәлилләп аңлатыр ға.
Схема,
таблица
