[pic]
4 сыйныфның татар теле һәи әдәби уку дәреслекләренә аңлатма язуы.
Статус документа (Эш программасы статусы).
Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелде:
1. “Мәгариф турында” Россия Федерациясенең Законы (Федеральный закон от 29.12.2012 N 273-ФЗ "Об образовании в Российской Федерации") 2. “РФның халык телләре турында” 126-ФЗ нчы номерлы федераль законы” ( 24.07.1998).
3. СанПиН 2.4.2.2821-10 «Гомуми белем бирү учрежденияләрендә укыту өчен шартлар һәм укытуны оештыруга санитар-эпидеомиологик таләпләр» (РФның баш дәүләт санитар табибының 189нчы номерлы карары (29.12.2010)
4. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының приказы, 09.07.2012 №4154/12(«Об утверждении базисного и примерных учебных планов для образовательных учреждений Республики Татарстан, реализующих программы начального общего и основного общего образования)
5. Татарстан Республикасы Алексеевск муниципаль районы муниципаль гомуми бюджетлы белем учреждениесе Чуваш Майнасы урта гомуми белем бирү мәктәбенең белем бирү программасы
6. Татарстан Республикасы Алексеевск муниципаль районы муниципаль гомуми бюджетлы белем учреждениесе Чуваш Майнасы урта гомуми белем бирү мәктәбенең уставы.
7. Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы (рус телендә сөйләшүче балалар өчен). Төзүче авторлары: К.С.Фәтхуллова , Р.З.Хәйдәрова, 1-11 нче сыйныфлар. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 2014 ел.
Программада 4 сыйныфның татар теле һәм әдәби укуга 68 дәрес каралган, эш программасында да уку елы дәвамында 68 дәрес үткәрү планлаштырыла.
Дәреслек: Хәйдәрова Р.З., Ахметзянова Г. М., Гиниятуллина Л. А. Татар теле: Дүртьеллык башлангыч рус мәктәпләренең 4 нче сыйныфы өчен дәреслек (Рус телендә сөйләшүче балалар өчен). – Казан: Татармультфильм, 2014 ел.
Дәреслеккә түбәндәге аралашу темалары кертелде: “Белем бәйрәме”, “Туган як табигате”, “Хайваннар дөньясында”, “Кышкы уеннар”, “Минем дусларым”, “Дүрт аяклы дусларыбыз”, ““Язгы бәйрәмнәр”, Минем туган илем”, “Чәчәкле җәй, ямьле җәй”.
Грамматик минимум.
Исемнәрнең килеш белән төрләнешен сөйләмдә куллануны камилләштерү.
Тартымлы исемнәрнең күплек санда төрләнеше белән таныштыру.
Кушма, парлы исемнәрнең мәгънәләрен аңлап, сөйләмдә куллану.
Чагыштыру, артыклык дәрәҗәсендәге сыйфатларның мәгънәләрен аңлап, сөйләмдә куллану.
Вакыт рәвешләре (бүген, иртәгә, кичә, иртән) белән таныштыру.
Монда, анда рәвешләрен сөйләмдә куллану.
Тамыр, кушма, тезмә саннар белән таныштыру.
Мин, син зат алмашлыкларының иялек, юнәлеш, урын-вакыт килешләрендә сөйләмдә кулланышы.
Кемдер, нәрсәдер алмашлыклары белән таныштыру.
Билгесез үткән заман хикәя фигыльне барлыкта 3 затта сөйләмдә куллану.
Ашыйсы килә, эчәсе килә формалары белән таныштыру.
Кебек бәйлеген сөйләмдә куллану.
Кадәр, соң – бәйлекләре белән таныштыру.
Ян бәйлек сүзен юнәлеш, чыгыш, урын-вакыт килешендә куллану.
Уйнарга яратам, уйный башлады – төзелмәләре белән таныштыру.
Орфоэпик һәм орфографик минимум.
Сүз басымы. Аны дөрес куя белүгә ирешү, рус сүзләре белән чагыштырып күрсәтү. Басымлы иҗекләрне һәм сүзләрне дөрес уку һәм матур язу күнекмәләре булдыру.
Басымның үзенчәлекле очракларын белү.
2. Сингармонизм законының асылын гамәли үзләштерү.
3. Жөмлә ахырында нокта, сорау яки өндәү билгеләрен куеп, язу күнекмәләрен гомумиләштерү. Татар теле һәм әдәби уку дәресләренә сәгатьләр саны – атнага 2 сәгать, елга 68 сәгать.
Тикшерү характерындагы язма эшләрнең саны:
Сүзлек диктанты – 2;
Күчереп язу – 2;
Тест эшләү- 4;
Сочинение – 2 (өйрәнү характерында).
Өстәмә материал:
Газизова А.Н. Башлангыч сыйныфлар өчен татар теленнән дидактик материаллар. – Казан: Яңалиф, 2005.
Дүртьеллык башлангыч татар мәктәбенең 1-4 нче сыйныфлары өчен таблицалар. – Казан: Мәгариф, 2005.
Электронный учебник из серии “Я изучаю татарский язык”.
Комплект из 8 аудиокассет “Учебное пособие и фонохрестоматия для ускоренного изучения татарского языка.
Р.Р.Нигматуллина. Сборник правил и упражнений для изучающих татарский язык. Морфология. – Н.Челны, 2004.
Газизова А.Н. Башлангыч сыйныфлар өчен диктантлар җыентыгы: (Рус мәктәбенең татар теле укытучылары өчен ярдәмлек). –Казан: Яңалиф, 2007.
Д.Ш.Гильманов. Уроки татарского языка на основе предметных действий. – Н.Челны, 2000.
Сафиуллина Ф.С. Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту: 3нче сыйныф: Укытучылар өчен методик кулланма. –Казан: Мәгариф, 2005.
Мәгълүмат һәм белем бирү чыганаклары:
1. “Мәгариф турында” Россия Федерациясенең Законы (“Закон об образовании” Закон Российской Федерации)
2. “Мәгариф турында” Татарстан Республикасы Законы (6,7,10,32 статья).
3. Рус мәктәпләрендәге рус төркеме укучыларына татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты. Казан,2005
4. Ф. С. Сафиуллина; К. С. Фәтхуллова. Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту программасы. Казан, 2003;
5. Р.З. Хәйдәрова, Р.Л. Малафеева. Рус телендә сөйләшүче балаларга татар әдәбияты укыту буенча сынап карау программасы 1-11. Казан,2003.
6. Дәреслек: Татар теле һәм уку китабы , 4 нче сыйныф (рус телендә белем бирүче дүртьеллык башлангыч мәктәп өчен).Ике кисәктә.Р.З.Хәйдарова, Л.Д., Белоусова, Э.Н.Хәбибуллина, 2005 ел.
7. Татар теле дәресләре.4 нче сыйныф.Рус телендә сөйләшүче балалар белән эшләүче укытучылар өчен кулланма.Р.З.Хәйдарова, Мәгариф,200 ел.
8. Диктантлар җыентыгы (төрле авторлар)
9. З. Н. Хәбибуллина, К. Х. Фәйзрахманова. Татар теленнән мөстәкыйль эшләр. К.: “Мәгариф”, 2008 ел.
10. Р.Р. Нигъмәтуллина.Татарча да яхшы бел. Контроль тестлар һәм текстлар. К.: “Мәгариф”, 2006 ел.
11. Вәлиева Ф.С., Саттаров Г.Ф. Урта мәктәп һәм гимназияләрдә татар телен укыту методикасы, К..: Раннур н-ты, 2000 ел.
12. Р. Р. Нигъмәтуллина. Татар теле өйрәнүчеләргә кагыйдәләр һәм күнегүләр. К.: “Мәгариф”, 2005 ел.
13. «Фән һәм мәктәп», «Мәгариф» журналлары, “Мәгърифәт”, “Ачык дәрес” газеталары.
Татар теле һәм әдәби укудан календарь - тематик план
ур.
Тема
Дәрес тибы
Сәг. са-ны
Лексика Грамматика Көтелгән нәтиҗәләр
Контроль
төре
Үткәрү вакыты
План
Факт
Предмет
Метапредмет
Шәхси нәтиҗә
Якынча сөйләм үрнәкләре
Белем бәйрәме
1
Яңа уку елы котлы булсын.
1-2 дәресләр
ЛГКК
д/ м сөйләм
1
Беренче сентябрь бәйрәме белән котлый белү; бер-береңә комплиментлар әйтә белү
Татар теле дәресе төзелмәсе
шәхесара һәм мәдәниара аралашуда татар телен куллануга уңай караш
булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләген формалаш
тыру;
Белем, бәйрәме, тапшыра, башлана, килешә
Моноло-гик сөйләү
03.09
2
Уку-язу әсбаплары.
3-5 дәресләр
ЛКК
ГКФ
1
Уку-язу әсбапларының исемен сорый, үзеңә ала, иптәшеңә бирә белү
-мы/-ме сорау кисәкчәләре; сан+исем төзелмә
Дәрес, дәреслек, кирәк, түгел
05.09
3
Исемнәрнең тартым белән төрләнеше. Самуил Маршак. Һәр атнада җиде көн. 6-7 дәресләр
ЛГКК
ГКК
1
Яңа уку елында нинди уку-язу әсбапларын алу турында, уку-язу әсбапларының барлыгын, юклыгын әйтә белү
Исемнәрнең тартым белән төрләнеше.
Сәнгатьле уку
10.09
4
Татар алфавиты. Х. Гарданов “К” хәрефен белегез, “К”ны дөрес әйтегез
8-9 дәресләр
ГКК
ЛГКК
1
Татар теленең хәреф-аваз системасын сөйли белү
Транскрипция билгеләре
Аваз, хәреф, куян, он, камыр, көймә, күмәч
Сәнгатьле уку
17.09
12.09
5
О,ы,э хәрефләренең дөрес әйтелеше, язлышы. Р. Миңнуллин Үсми калган хәреф.
10-11 дәресләр
ГКК
ЛГКК
1
О,ы,э хәрефләренең дөрес әйтелешен, язылышын үзләштерү.
О,ы,э хәрефләренең сүзнең беренче иҗегендә генә дөрес язылуы; ң хәрефенең сүз уртасында яки ахырында гына килүе
Ярдәмчеллек, башка кешеләргә карата кайгырту
чан булу
Йорт, орлык, озын
Сәнгатьле уку
19.09
6
1-10-га кадәр һәм дистә саннар. Сан төркемчәләре. Б. Рәхмәт. “Хисап мәсьәләләре”.
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Шигырьне яттан сөйли белү
Шигырьне сән-гатьле уку күнек-мәләрен булдыру.
Шигырь яңгырашын ишетү.
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле
ген аңлау
Кушарга, алырга, мәсьлә, тапкырларга, бүләргә, мисал
Шигырьне яттан сөйләү
24.09
7
Кереш контр. эш -“Эш урыны” хикәясен күчереп язу. Без дәрестә.
ЛГКК д/м/с
1
1
Текст белән эшләү. Сорауларга җавап
Хикәянең эчтәлеген сөйләү.
Татар теленнән төзелмәсе
Тәртип, эш урыны, һәрва-кыт, куям, кирәк
Моноло гик сөйләү
26.09
8
“Контроль эш” хикәясе. 17-18 дәресләр
ЛКФ
ГКК
Нинди предметтан контроль эш икәнен, дөрес эшләгәнне, дөрес эшләмәгәнне әйтә белү.
«Гаилә», «туган ил», «мәрхәмәтлелек», «башкалар
га карата түземле
лек»
төшенчәләрен кабул итү, аларның кадерен белү;
Язма эш, контроль эш, мәсьәлә, чишә, хатасыз бугай
9
Без хикәя язабыз.
20-21 дәресләр
ЛГКК
Д/МС
1
Яңа хикәя язу, аны сөйли белү
Эшләргә кирәк төзелмәсе
Характерны бәяләүче лексика
Хикәя язу
10
Г. Тукай “Эш беткәч уйнарга ярый”
1
Шигырьне яттан сөйли белү
11
Кабатлау. Тест эшләү.
Кабат лау
1
Мөстәкыйль эшли белү.
Белемнәрне тикшерү, бәяләү.
Тест эшләү
12
Контроль эш – Күчереп язу.
Тикше-рү
1
Мөстәкыйль эшли белү.
Белемнәрне тикшерү, бәяләү.
Контроль эш.
Туган як табигате.
13
Нәрсә ул табигать? Г. Тукай “Елның дүрт фасылы”. Җ. Тәрҗе-мәнов “Табигать китабы”. 26-28 дәр
ЛКК
Д/МС
Ел фасыллары билгеләре
әдәби әсәрләр дәге төрле тормыш ситуа цияләренә һәм геройларның
гамәлләренә гомумкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү;
Табигать, ел фасылы билгеләре, вакыт, көз, туңды, суынды, саргая
Диалогик сөйләм
14
Һава торышы. “Көз” темасы лексикасы. Үткән заман хикәя фигыль.
29-30 дәресләр
ЛКФ
Д/МС
1
Һава торышын әйтә белү
Хикәя фигыльнең заман формалары
Яңгыр, көньяк, төньяк, эссе, буран, һава торышы, явымсыз, болытлы
15
Кая? Кайда? Кайдан? сораулары. Дару үләннәре. Мин даруханәгә барам.
31-34 дәресләр
ГКК
ЛКК
Д/МС
1
Кая? Кайда? Кайдан? сорауларына җавап бирә белү. Дару үләннәрен исемнәре, аларның кирәклеген әйтә белү
Кая? Кайда? Кайдан? сораулары. Үткән заман хикәя фигыль. Исемнәрнең төшем килеше белән төрләнеше
Кузгалак, сәламәтлек, дару үләннәре, дару, бака яфрагы, әрем
16
Көзге табигать
35-36 дәресләр
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Көз билгеләре турында сөйли белү.
Парларда эшләү, монологик сөйләү.
Саргая, коела, кышлыйлар,кыскара,табигать, озыная
Монологик сөйләү
17
Кошлар безнең дусларыбыз. “Очты-очты” уены
37-39 дәресләр
ЛГКК
Д/МС
1
Кош исемнәр-ен, бездә калучы, җылы якка китүче кошларны сорый, әйтә белү
шәхесара һәм мәдәниара аралашуда татар телен куллануга уңай караш
булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләген формалаш
тыру;
Кошлар, кыска, аккош, карга, песнәк, күгәрчен, песнәк, тукран, кышлый, җылы якка, китә
Диало гик сөйләү
18
Канатлы дуслар. Алар ниндиләр?
40-41 дәресләр
ЛКК
Д/МС
1
Кошлар турында сөйли белү
Нинди? соравы
Җим, җитез, сандугач, тургай, күке, акчарлак, хәрәкәтчән, туклана
19
Г. Лотфи. “Песнәк белән Әнисә”.
42-43 дәресләр
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Хикәяне сәнгатьле укый белү.
Текстның эчтәлеген сәнгатьле уку.
Песнәк, ашыйсы килгән, күз ачып йомганчы
Сәнгать ле уку
20
Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы.
44-46 дәресләр
ГКК
1
Сөйләмдә куллана белү
Хәзерге һәм үткән заман хикәя фигыльнең юклык формасы
Бара, кайта
21
Инфинитив+ярата төзелмәсе. Җ. Тәрҗемәнов “Чирик”
1нче кисәк
49-50 дәресләр
ЛГКК
Д/МС
1
Хикәяне сәнгатьле укый, сөйли белү. Нәрсә эшләргә яратканыңны әйтә белү.
Инфинитив+ярата, эшли башлады төзелмәләре.
Ярдәмчеллек, башка кешеләргә карата кайгырту
чан булу
Су коена, өйрәнде, оча башлады, юкка чыкты, сәламәт, җилкә, шартлата, шаяра, курка
22
Исемнәрнең тартым белән төрләнеше.
Җ. Тәрҗемәнов “Чирик” 2нче кисәк
51-52 дәресләр
ГКК
1
К,п – хәрефләренә беткән исемнәрнең тартым белән төр-ләнеше. Нәрсәң бар, нәрсәң юклыгын әйтә белү.
Исемнәрнең тартым белән төрләнеше
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле
ген аңлау
Кошчыгым
23
Җ.Тәрҗемәнов. “Чирик”.Текстның 3 нче өлеше өстендә эш
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Хикәянеңнең эчтәлеген сөйли белү.
План буенча сөйләү.
Әңгәмә булдыру.
«Гаилә», «туган ил», «мәрхәмәтлелек», «башкалар
га карата түземле
лек»
төшенчәләрен кабул итү, аларның кадерен белү;
Шаккаттым, коткарды, төшә, менә.
Эчтәлек не сөйләү
24
“Туган як табигате” темасын кабатлау.
55-57 дәресләр
Кабат лау
1
Белемнәрне тикшерү, бәяләү.
Мөстәкыйль эшли белү.
Тест эшләү
25
Контроль эш – Сүз-лек диктанты язу.
Тикше-рү
1
Сүзлекне кабатларга.
Белемнәрне тикшерү, бәяләү.
Мөстәкыйль эшли белү.
Конроль эш.
Хайваннар дөньясында.
26
Йорт һәм кыргый хайваннар. Ә. Кари. ” Тиен.”
58-59 дәресләр
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Хайваннар турында сорый һәм белешмә бирә белү.Аларны тасвирлый белү. Шигырьнең эчтәлеген сөйли белү
Парларда эшләү, монологик сөйләү. Шигырьне сәнгатьле уку күнекмәләрен булдыру.
Ярдәмчеллек, башка кешеләргә карата кайгырту
чан булу
Буе, авырлыгы, туклана, энә, энәле, ташый, чикләвек. Тиен, зур кой-рыклы, җитез тиен, гомер итә.
Монологик сөйләү
27
Билгесез үткән заман хикәя фигыль. Г. Тукай. “Ташбака белән Куян”
60-61 дәресләр
ГКФ
д/м сөйләм
1
Билгесез үткән заман хикәя фигыльнең ясалышын белү. Хикәянеңнең эчтәлеген сөйли белү.
Таблица белән эшләү.
Ситуатив күнегүләр башкару. План буенча сөй-ләү. Әсәрдәге геройларга бәя бирү, үз фике -реңне әйтү.
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле
ген аңлау
Ярыш, ярыша, ярышта катнаша, ярышырга тели, йоклый, бервакыт, уяна Ташбака, ярыша, хурлан, оял, үкенде
Күнегүләр эшләү Эчтәлекне сөйләү
28
“Яшел энәле керпе” әкияте.
ЛГКК
д/м
сөйләм
1
Хикәянеңнең эчтәлеген сөйли белү.
Укылган хикәянең эчтәлеген сөйли белү.
Әйләнеп чыккан, энәләрен иснәгән,ышан-маган, булса да.
Монологик сөйләү
29
“Керпе – табигатьнең бер сере” тексты
ЛГКК
Д/МС
1
Керпе турында сөйли белү. Диалогны сәхнәләштерү.
Хәзерге заман хикәя фигыль
Ярдәмчеллек, башка кешеләргә карата кайгырту
чан булу
Сер, еш, гөмбә, үлән, озынлык, юанлык, авырлык, буе
Диало гик сөйләм
30
“Хайваннар дөньясында”темасы буенча контроль эш – күчереп язу
Тикшерү
1
Өйрәнелгән лексика
Белемнәрне тикшерү, бәяләү.
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле
ген аңлау
Мөстәкыйль эшли белү.
Диктант.
31
Хаталар өстендә эшләү. Тест
1
Кышкы уеннар.
32
Сыйфатның артыклык дәрәҗәсе. Кыш билгеләре.
ЛГКК
1
Кыш билгеләрен сөйли белү
Сыйфатның артыклык дәрәҗәсе. Сорау алмашлыкларында басым.
Иң, биек, кыскара, каплый, туңа
Эчтәлекне сөйләү
33
Г. Бакир “Кышкы уен”.
74-76 дәресләр
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Укылган хикәянең эчтәлеген сөйли белү.
Хикәяне рольләргә бүлеп уку.
Ярдәмчеллек, башка кешеләргә карата кайгырту
чан булу
Чана,кар бабай,күмер,рә-хәтләнеп, көлешәләр.
Хикәянең эчтәлеген сөйли белү.
34
Б. Рәхмәт. “Яңа ел килгәч”.
77-78 дәресләр
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Яңа ел турында сөйли белү.
Бәйрәмдә нишләгә-неңне әйтә белү. Яңа елга багышланган шигырьләрне яттан сөйләү.
Парларда эшләү, монологик сөйләү.
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле
ген аңлау
Быел, былтыр, иске ел, яңа ел
Монологик сөйләү
35
А. Алиш “Куян кызы”
80-82 дәресләр
ЛКФ
1
Хикәяне сәнгатьле укый, сөйли белү. Кай тешең авыртканын әйтә белү. Нәрсә кигәнеңне әйтә белү.
Билгесез үткән заман хикәя фигыль.
Ярдәмчеллек, башка кешеләргә карата кайгырту
чан булу
Соры, киез итек, ошый, сала, авырта, дәвалый, яланаяк, сөртә
36
“Елга буенда” хикәясе.
83-86 дәресләр
ЛГКК д/м сөйләм
1
Укылган хикәянең эчтәлеген сөйли белү.
Парларда эшләү, диалогик-монологик сөйләү.
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле
ген аңлау
Тимераяк, боз, капланган, камышлар, туң-ган, тотынды
Диалогик-монологик сөйләү
37
Җ. Дәрзаман. “Камыраяк”.
87-88 дәресләр
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Шигырьне сәнгатьле укый белү.
Шигырьне сәнгатьле уку күнекмәләрен булдыру.Шигырь яңгырашын ишетү.
Дерелди, барып төштем, үртәп, көлеп тора
Сәнгатьле уку
38
“Кышкы уеннар” темасын кабатлау. Тест эшләү. 89-90 д
Тикшерү
1
Мөстәкыйль эшли белү
Белемнәрне тикшерү, бәяләү.
. Өйрәнелгән лексика
Тест .
Минем дусларым
39
Исемнәрнең зат-сан белән төрләнеше.
“Минем дустым” темасына сөйләшү
ГКК
1
Инфинитив + телим конструкция сен сөйләмдә куллана белү
Күнегүләр эшләү.
Фигыльләрне сөйләмдә куллану, җөмләләр, хикәя төзү
Ярдәмчеллек, башка кешеләргә карата кайгырту
чан булу
Моң, телим, сөйләргә телим, эшләргә телим
Җөмлә төзү күнегүләре
40
“Минем дустым” хикәясе.
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Текстны сәнгатьле укырга өйрәнү.
Парларда эшләү, монологик сөйләү.
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау
Күршеләр, тагын да ныграк,бию түгәрәге, заманча
Монологик сөйләү
41
”Минем дустым” – сочинение
д/м сөйләм
1
“Минем дустым” темасына сочинение язу күнекмәләре.
Монологик сөйләү
Күршеләр, тагын да ныграк, бию түгәрәге, заманча
42
Г. Бәширов. “Сылтау”.
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Укылган хикәянең эчтәлеген, үзеңнең дустың турында сөйли белү.
План буенча сөйләү. Әсәрдәге геройларга бәя бирү, үз фикереңне әйтү.
Ярдәмчеллек, башка кешеләргә карата кайгырту
чан булу
Сылтау, яратмаган әйбер
Монологик сөйләү
43
Сүз ясагыч кушымчалар: –чы/-че кушымчалары.
ГКК
1
Сүз ясагыч кушымчаларны ялгау тәртибен белү.
Яңа исемнәр ясау.
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле
ген аңлау
Бакчачы, тимерче
Әти-әниеңнең профессиясен әйтә белү
44
И. Туктар. “Алма”. Без хикәя язабыз.
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Хикәяне сәнгатьле укый белү.
Текстның эчтәлеген сәнгатьле уку.
Ашасаң, кызганыч, түзмәде, ямь, татлы
И. Туктар. “Алма”хикәясенең эчтәлеген сөйләү.
45
Д. Аппакова. “Шыгырдавыклы башмаклар”.1 кисәк
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Текстның эчтәлеген сөйли белү.
План буенча сөйләү
Әсәрдәге геройларга бәя бирү, үз фикереңне әйтү.
Ярдәмчеллек, башка кешеләргә карата кайгырту
чан булу
Шыгырдавыклы башмаклар, тоелды, беркем дә, өй эче яктырды.
Хикәянең эчтәлеген сөйли белү.
46
Д. Аппакова. “Шыгырдавыклы башмаклар”. 2-3 кисәкләр
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Текстның эчтәлеген сөйли белү.
План буенча сөйләү
Әсәрдәге геройларга бәя бирү, үз фикереңне әйтү.
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле
ген аңлау
Күзе төште, сокланып карап торды, күкрә-генә кысты, кыен, киеп кара
Хикәянең эчтәлеген сөйли белү.
47
“Дуслык” темасын кабатлау. Тест эшләү
Дүрт аяклы дусларыбыз.
48
Минем дүрт аяклы дустым бар.
Р. Мингалим. “Дөньяда бер эт бар иде”.
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Дүрт аяклы дусларны тасвирлый белү.
Парларда эшләү, монологик сөйләү.
Ярдәмчеллек, башка кешеләргә карата кайгырту
чан булу
Койрык,тәпи,хуҗа, маңгай, суза адашты, адаш-тырды, төш,тап, кача, коткара.
Монологик сөйләү
49
Г. Тукай “Кызыклы шәкерт.”
ЛГКК
Д/МС
1
Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы
Уйныйсы килә төзелмәсе.
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле
ген аңлау
Арт аяк, аума, юләр, маэмай
Шигырьне сәнгатьле укый эчтәлеген сөйли белү
50
Г. Мөхәммәтшин. “Ак песи”.
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Хикәяне сәнгатьле укый белү.
Текстның эчтәлеген сәнгатьле уку.
Күчеп килде, дуслаштылар, күмәч, тамак туйды
Сәнгатьле уку
51
Кая? Кайда? Кайдан? сорауларына җавап бирү
ГКК
1
Кая? Кайда? Кайдан? сорауларын куллана, аңа җавап бирә белү
Буе сүзенең Ю.к., Ч.к., У.-в.килешләрендә төрләнүе
Ярдәмчеллек, башка кешеләргә карата кайгырту
чан булу
Яр буе, су буе
Күнегүләр эшләү
52
Р. Батулла. “Чикыл белән Мырый”.
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Текстның эчтәлеген сәнгатьле укый белү.
Текстның эчтәлеген сәнгатьле уку.
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүриле
ген аңлау
Егылып төшкән, әмма, коткарыгыз, качкан, ябышкак.
Сәнгатьле уку
53
“Минем дусларым” темасын кабатлау. Тест эшләү.
Тикшерү
1
Мөстәкыйль эшли белү.
Белемнәрне тикшерү, бәяләү.
Өйрәнелгән лексика
Диктант.
Язгы килә
08.04
54
Яз килә..
ЛГКК
1
Тема буенча лексик минимум белән танышу.
“Яз” темасына хикәя төзү.
Гөрләшеп, сайрашып, тышта, түбәдә, көй
Монологик сөйләм
55
Карга боткасы.
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Образга бәя бирү.
Текстның эчтәлеген сәнгатьле уку. Сорауларга җавап бирү.
Карга боткасы, түтәй, дөньяда, сый, ярма, чумар, сирәк.
Эчтәлекне сөйләү
56
Л. Толстой. “Әбисе белән оныгы”.
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Өй хезмәтендә катнашуың турында әйтә белү. Итагатьле сүзләрне сөйләмдә куллана белү.
Әсәрдәге геройларга бәя бирү, үз фикереңне әйтү.
«Гаилә», «туган ил», «мәрхәмәтлелек», «башкалар
га карата түземле
лек»
төшенчәләрен кабул итү, аларның кадерен белү;
Онык, картайган, үсеп җиткән,тырыс, шундук, бирче рәтләп
Монологик сөйләү
57
Ничек әдәпле сорарга.
ГКК
1
Итагатьле сорау формаларын сөйләмдә куллана белү.
Күнегүләр эшләү.
Бирегезче, бирегез әле, зинһар
Җөмлә төзү күнегүләре
58
М. Газизов. “Рәхмәт”.
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Итагатьле сүзләрне сөйләмдә куллана белү.
Әсәрдәге геройларга бәя бирү.
«Гаилә», «туган ил», «мәрхәмәтлелек», «башкалар
га карата түземле
лек»
төшенчәләрен кабул итү, аларның кадерен белү;
Тырыш ,шундук.бирче, рәтләп.
Сәнгатьле уку
59
В. Овсеева. “Дүрт кыз”
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Өй хезмәтендә катнашуың турында әйтә белү.
Әсәрдәге геройларга бәя бирү, үз фикереңне әйтү.
әдәби әсәрләр дәге төрле тормыш ситуа цияләренә һәм геройларның
гамәлләренә гомумкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү;
Эшчән, тырыш, ялкау, шаян, әдәпле, тәрбия- сез, тыйнак
Сорауларга җавап бирү
60
“Яз килә” темасын кабатлау. Тест эшләү.
Тикшерү
1
Өйрәнелгән лексика
Белемнәрне тикшерү, бәяләү.
Мөстәкыйль эшли белү.
Тест
Минем Ватаным.
61
Минем Ватаным – Россия.
Татарстанның дәүләт символлары
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Дәүләт символлары турында сөйләргә өйрәнү.
План буенча сөйләү.
әдәби әсәрләр дәге төрле тормыш ситуа цияләренә һәм геройларның
гамәлләренә гомумкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү;
Канатлы барс, туган ил, дәүләт.
Монологик сөйләү
62
Татарстан башкаласы – Казан
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Текстның эчтәлеген сәнгатьле укый белү.
Текстның эчтәлеген сөйли белү.
Башкала, мәчет, истәлек, манара, ханбикә
Монологик сөйләү
63
Татарстан шәһәрләре.
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Текстның эчтәлеген сөйли, сәнгатьле укый белү.
Текстның эчтәлеген сөйли белү.
әдәби әсәрләр дәге төрле тормыш ситуа цияләренә һәм геройларның
гамәлләренә гомумкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү;
Башкала, башка, очрашабыз
Монологик сөйләү
64
“Минем Ватаным” темасын кабатлау дәресе. Тест эшләү.
д/м сөйләм
Килешләрдә төрләнүе
Чәчәкле җәй, ямьле җәй.
65
Ш. Галиев. “Җәйге болында”. Җәйге табигать
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Җәй билгеләрен әйтә белү.
Шигырьне сәнгатьле уку күнекмәләрен булдыру.
Шигырь яңгырашын ишетү.
«Гаилә», «туган ил», «мәрхәмәтлелек», «башкалар
га карата түземле
лек»
төшенчәләрен кабул итү, аларның кадерен белү;
Кыздыра, сайрый, җиләкләр пешә, көннәр озын, төннәр кыска
Монологик сөйләү
66
Г. Нәбиуллин. “Урман сөйләшә”. Р. Корбан. “Җиләктә”. Җәйге ял.
ЛГКК
д/м сөйләм
1
Шигырьне яттан укый белү.
Шигырьне яттан уку күнекмәләрен булдыру
«Гаилә», «туган ил», «мәрхәмәтлелек», «башкалар
га карата түземле
лек»
төшенчәләрен кабул итү, аларның кадерен белү;
Эндәшә, уңган, тыңлап
Шигырьне яттан сөйләү
67
Ел буена үтелгәннәр буенча контроль эш – сүзлек диктанты язу.
Тикшерү
1
Мөстәкыйль эшли белү.
Белемнәрне тикшерү, бәяләү.
Өйрәнелгән лексика, грамматика
Контроль эш
68
Хаталар өстендә эш
Ел буена үтелгәннәр буенча йомгаклау
ЛГКК
1
Җибәрелгән хаталарны төзәтә белү.
Контроль эштә җибәрелгән хаталарны күзәтү һәт төзәтү.
Өйрәнелгән лексика, грамматика
Күнегүләр эшләү
Мәгълүмат һәм белем бирү чыганаклары:
1. “Мәгариф турында” Россия Федерациясенең Законы (“Закон об образовании” Закон Российской Федерации)
2. “Мәгариф турында” Татарстан Республикасы Законы (6,7,10,32 статья).
3. Рус мәктәпләрендәге рус төркеме укучыларына татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты. Казан,2005
4. Ф. С. Сафиуллина; К. С. Фәтхуллова. Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту программасы. Казан, 2003;
5. Р.З. Хәйдәрова, Р.Л. Малафеева. Рус телендә сөйләшүче балаларга татар әдәбияты укыту буенча сынап карау программасы 1-11. Казан,2003.
6. Дәреслек: Татар теле һәм уку китабы , 4 нче сыйныф (рус телендә белем бирүче дүртьеллык башлангыч мәктәп өчен).Ике кисәктә.Р.З.Хәйдарова, Л.Д., Белоусова, Э.Н.Хәбибуллина, 2005 ел.
7. Татар теле дәресләре.4 нче сыйныф.Рус телендә сөйләшүче балалар белән эшләүче укытучылар өчен кулланма.Р.З.Хәйдарова, Мәгариф,2000 ел.
8. «Фән һәм мәктәп», «Мәгариф» журналлары, “Мәгърифәт”, “Ачык дәрес” газеталары.
