«Электр стансалары мен желілердің электр жабдықтары» мамандығының оқушыларына арналған «Кәсіби қазақ тілі»
пәні бойынша электрондық оқу құралын қолдану
Айнагүл Серғазықызы Матаева қазақ тілі мен әдебиет оқытушысы
Дидар Иманбекқызы Әділжанова қазақ тілі мен әдебиет оқытушысы
Ақмарал Жұматайқызы Карибаева «Есептеу техникасы мен бағдарламалық қамтамасыздандыру» мамандыығының арайы пәндер оқытушысы
Елімізде білім берудің жаңа жүйесі құрылып, отандық білім беруді әлемдік деңгейге көтеру әрекеттері жасалуда. Сапалы білім беру тікелей оқытудың сапасын арттыруға байланысты болғандықтан, оқытушының кәсіби деңгейін, біліктілігін арттыру, әдістемелік шеберлігін жетілдіру басты назарда болуы тиіс.
Оқытушы білім беру парадигмасының түбегейлі өзгеруін, оқыту үдерісін технологияландырудың заман талабы екенің, технологияландыру үдерісінің мән-мағынасын ажырату қажеттілігін, интерактивті әдіс-тәсілдерді қолданудың пәрменді жолдарын оңтайлы зерделеуі, түсінуі қажет.
Оқушылардың белсенділігі мен қаблеттерін дамыту үшін оқыту үдерісін интерактивті әдіс-тәсілдері арқылы технологияландыру; интерактивті тақтаны,электрондық оқулықтарды,құралдарын пайдалану арқылы компьютерлік техника мүмкіншілігін толық пайдалану қажет.
Компьютерлік технология мүмкіндіктердің оқытушыға, оқушыларға береді:
оқушылардың компьютерлік сауаттылығын арттыру;
электрондық оқулықтарды қолдану;
оқушылардың өзіндік таным әрекеттерін ұйымдастыру арқылы ізденіс белсенділігін, шығармашылық қабілеттерін дамыту;
оқу материалдарының мазмұнын оңтайландыру;
сабақ құрылымын тиімді құрастыру, жүйелі жоспарлау;
тапсырмаларды вариативті түрлендіру;
тірек материалдары арқылы шығармашылық жұмыстар орындату;
оқушыларды топтастырып, жұптастырып жұмыс жүргізу;
олардың өздік жұмыстарына өзіндік баға беру іс-әрекеттін қалыптастыру;
кез келген технология талаптарын жүзеге асыру, тапсырмаларды орындау нәтижесін бағалау;
«Алтын ереже» (Ан. Коменский) деп аталатын дидактиканың көрнекілік ұстамын барынша жүзеге асыру;
жүйелік, ғылымилық, ұғынықтылық т.б. дидактика принциптерін тиімді жүзеге асыру;
тұлға дамуына оңтайлы жағдайлар туғызу.
Креативті оқушылардың шығармашылық қабілеттерін ескере отырып дайындалатын тапсырмаға электрондық сөзжұмбақтар құру, электрондық тестілеу дайындау, мәтіндер мазмұнын талдауға арналған сараптамалық тірек жазбалар жасау; арнайы берілген суреттер, графикалық жазбалар, тірек сызбалар арқылы мәтін құрастыру;логикалық есептердің түрлі нұсқаулары бойынша мәселенің шешу жолдарын қарастыру.
Педагогикалық технологияларды оқу-тәрбие процесіне енгізу оқушылардың білім сапасын арттыруға, ой-санасының дамуына мүмкіндік туғызады. Осы мақсатта оқыту үдерісіне «Электр станса мен желілердің электр жабдықтары» мамандығына арналған кәсіби қазақ тілі пәні бойынша электрондық құралды қолданамыз. Электрондық құрал білім беру ортаның элементі болып келеді. Оған дәстүрлі білім беру ресурстары енгізілген.
Жаңа ақпараттық технология құралдарын аталған мамандықтарының оқушыларына арналған кәсіби қазақ тілі пәнінің кіріктірілген сабақтарына пайдалану, оқушының шығармашылық, интеллектуалдық қабілетінің дамуына, өз білімін өмірде пайдалана білу дағдыларының қалыптасуына әкеледі. Компьютерлік техниканың дидактикалық мүмкіндіктерін педагогикалық мақсаттарға қолдану, білім мазмұнын анықтауда, оқыту формалары мен әдістерін жетілдіруге жақсы әсерін тигізеді. Электрондық құрал арқылы жұмыс жасату оқушылардың алгоритмдік дүниетанымын қалыптастырады: өз әрекетін саналы түрде жоспарлайды, құбылыстарға модельдер құра біледі. Ізденіс жаттығулар оқушылардың логикалық қабілеттерін дамытады, бақылау мен өзін – өзі бақылауын қалыптастырады, оқушылардың еңбек ету мен дағдысының жинақтылығын қамтамасыз етеді, жалпы мәдени-дүниетанымын қалыптастыруға мүмкіндік туғызады, сөздік қорларын байытады.
Қазіргі таңда электрондық құрал жүйесін жасау жаңалық емес, бірақ өзекті.
Электрондық оқу құралдың сипаттамасы
Электрондық құралмен жұмыс жасау келесі алгоритмдермен жұмыс жасалады:
Басты терезеде сабақтың нөміріне тінтуірдің сол жақ пернесін бір рет шертіп таңдайсың.
Жаттығулар екі категорияға бөлінеді: ақпараттық ресурс (оқушылар жаттығуларды ауызша, жазбаша, ДК арқылы орындайды);
Тестілеу – мәтінмен жұмыс;
Тестілеуден өткен оқушылардың сипаттамасы.
Бағдарламаның Интерфейсі
Интерфейстің жалпы сипаттамасы. Оқушыларға кәсіби тілдік ортаны қамтамасыз ету мақсатында, берілген құрал екі тілде жасалды. Электрондық құралмен жұмыс жасау алгоритмі өте жеңіл.
[pic]
1 сурет Басты тәсіл
Электрондық құралдың файлін жіберген кезде, диалогтық терезе шығады (1 сурет), оның ішіне келесі тараулар кіреді:
1. «Мәтіндік бақылау» осы мәзірде оқушылар өткен материал бойынша білімдерін бақылаудан өтеді ( 2,3,4 суреттер);
[pic]
2 сурет Мәтіндік бақылау
[pic] [pic]
3 сурет Тіркеу («Мәтінді баста» мәзірдегі жол)
[pic]
4 сурет Мәтін
[pic]
2. «Редактор» осы мәзірде оқытушы тапсырмасын өзгерте алады (5 сурет);
[pic]
5 сурет Редактор
3. «Анықтама» - осы мәзірде бағдарлама бойынша мәліметтер және қолдану нұсқасы (6 суреттер);
6 сурет Бағдарлама туралы
[pic] [pic]
4. «Шығу» - осы мәзір бойынша жобаны жабуға болады.
Осымен қатар басты тәсіл арқылы сабақты таңдауға болады, олар екі элемент бойынша бейнеленген: нөмірдің белгісі және сабақтың реттік нөмірі.
Және де басты форма мен форманың өзінде мәтін бар тапсырмаларда сөздік құрылған. Оқушылар сөздікпен екі түрде қолдана алады: қазақша – орысша, орысша – ағылшынша. Сөздің аудармасын іздеу үшін кесте пернесін бассаң болады, сөздік автоматты түрде шығады да өзі фильтрация жүргізеді (7 сурет). Басты мәзірден сөздікті шығару үшін «Сөздік» сөзіне басу керек, ал сабақтар ішінде тәсілде «Сөздік» мәзіріне басаң болады.
[pic]
7 сурет Сөздік
Оқу-тәрбие үдерісін қарқынды ұйымдастырудағы интенсификациялаудағы компьютерлік техника мүмкіндіктері:
ақпараттау технологияларын қолдану арқылы оқыту сапасының пәрменді арттыру;
пәнаралық байланысты оңтайландыру;
танымдық әрекетті тиімді ұйымдастыру жолдарын айқындау;
интерактивті нұсқада атқарылатын іс-шараларға жұмылдыру, ынталандыру.
Оқушыларының компьютерлік сауаттылығын арттыру арқылы олардың пәндік, қарым-қатынастық, әлеуметтік компонеттіліктерін қалыптастыру – осы бағыттағы жүйелік жұмыс жетістігі. Нәтижесінде оқушылар ұйымдастырырылатын өзіндік танымдық әрекеттерінде жеңілдікті, пәрменділікті сезеді.
М. Жұмабаев “Шеберліктің белгісі – түрлі әдісті болу” демекші сабақтарына электрондық құралдарын қолдану – оқытушының кәсіби шеберлігі өсуінің кілті.
