Уҡытыу урыҫ телендә алып барылған мәктәптәрҙең 7-се класы өсөн башҡорт теле һәм әҙәбиәтенән календарь – тематик план
Морфологияны ҡабатлау
1
Грамматиканы ҡабатлау
диктант
7
Контроль эш
1
Уҡыу йылы башында башланғыс белемдәрен тикшереү
8
Хаталар өҫтөндә эш. Алтын тамсы
1
Әкиәттең йөкмәткеһен үҙләштереү
Һорау-яуап
Риүәйәт һәм легендалар
7
9
Етегән йондоҙ. Ай менән Зөһрә
1
Төшөнсә биреү, тематик бүленеше, оҡшаш һәм айырмалы яҡтары, тарихи, тормош-көнкүреш, ер-һыу атамалары т –да риүәйәттәр
10
Сыңрау торна.Бошман –ҡыпсаҡ батыр
1
11
Ғилмияза риүәйәте
1
12
Ҡылым
1
Төшөнсә биреү
күнегеү
13
Ҡылым һөйкәлеше. Хәбәр һөйкәлеше
1
14
Хәбәр һөйкәлешенең хәҙерге заманы
1
15
Инша “Минең республикам”
1
Бәйләнешле телмәр үҫтереү
инша
Йырҙар
5
Төшөнсә биреү. Боронғо һәм хәҙерге йырҙар. Оҙон һәм ҡыҫҡа йырҙар.тематикаһы һәм йөкмәткеһе яғынан йырҙарҙың төркөмдәргә бүленеше.
“Эскадрон”, “Ғилмияза” ятлатыу
Шаһитлы , шаһитһыҙ төрҙәре
Тасуири уҡыу
16
Эскадрон.Урал. Йәйләүек
1
әңгәмә
17
Буранбай.Бейеш
1
Йыр тыңлау
18
Тәфтиләү. Ҡолой кантон
1
Яттан һөйләү
19
Зөлхизә. Ғилмияза
1
20
Хәбәр һөйк. хәҙерге заман
1
күнегеүҙәр
21
Таҡмаҡтар
2-1
Таҡмаҡтар т-да төшөнсә. Бейеү, уйын т-ры.
Башҡарылыу үҙенсәлектәре
Таҡмаҡтар алып килеү, ижад итеү
22
Хәбәр һөйк. Киләсәк заман
1
Мәғәнәһе, яһалышы,үҙгәреше
күнегеүҙәәр
Алтын көҙ
4
23
Алтын көҙ. Көҙ
1
Көҙҙөң һүрәтләнеше “Алтын көҙ”ятлау
Тасуири уҡыу
24
М. Ғафури. Ҡыр ҡаҙы
1
Идея-тематик йөкмәткеһе
әңгәмә
24
Контроль эш. Сиреккә йомғаҡлау
1
Яһалышы, һан, зат м-н үҙгәреше. Барлыҡ. Юҡлыҡ формалары
күнегеүҙәр
диктант
25
Хаталар өҫтөндә эш. Бойороҡ һөйкәлешеҡылымдары
1
1-се сиректә алған белемдәрен тикшереү
Уҡыу – белем шишмәһе
5
26, 27
Р. Байбулатоа. Нурлы күҙҙәр
2
Әхлаҡ проблемаларының сағылышы
II сирек
21с.
1,2
Н.Мусин. Тайғаҡ баҫма
2
Геройҙарҙың ҡылығын баһалау
3
Теләк һөйкәлеше ҡылымдары
1
Яһалышы, мәғәнәһе, үҙгәреше
күнегеүҙәр
Дуҫлыҡта - берҙәмлек
6
4
Рус теле. Һабаҡташтарыма
Дуҫлыҡ. Миләш
1
Ысын дуҫлыҡты баһалау, дуҫлыҡҡа дан йырлау
“Рус теле” ятлау
Тасуири уҡыу
5
Р.Байбулатов. Һарыбай.
2
Идея – тематик йөкмәткеһе, дуҫлыҡтың сағылышы
Әңгәмә
6
Ә.Бикчәнтәев. Бакенщиктар…
1
Образдарға характеристика,батырлыҡтың сағылышы
Һорау - яуап
7
Шарт һөйкәлеше ҡылымдары
1
Яһалышы, мәғәнәһе, үҙгәреше
8
Изложение
1
Бәйләнешле телмәр үҫтереү
Изложение
Хеҙмәте юҡтың – хөрмәте юҡ
8
9
М. Ғафури. Гөлдәр баҡсҡһында.
М.Ямалетдинов. Ураҡ өҫтө
1
Эшсәнлек, игенсе хеҙмәтенә дан йырлау
Тасуири уҡыу
Яттан һөйләү (М.Ғ.)
10
Ж. Кейекбаев. Оморҙаҡ бабай.
1
Идея – тематик йөкмәткеһен үҙләштереү
Һорау-яуап
11
Ҡылым төркөмсәләре. Исем ҡылым
1
Төшөнсә биреү, уларҙың яһалышы
күнегеүҙәр
12
Ж. Кейекбаев. Туғандар һәм таныштар
2
Өҙөктөң йөкмәткеһен үҙләштереү. Төп образдарға характеристика биреү
әңгәмә
13
Сифат ҡылым
2
Төшөнсә биреү, ялғауҙарына иғтибар итеү
күнегеүҙәр
14
Инша “Кешенең күркәм сифаттары”
1
Бәйлйнешле телмәр үҫтереү
инша
Башҡортостан – ғәзиз ерем
4
15
Ә.Үтәбай. Башҡортостан
1
Лирик геройҙың кисерешендә тыуған ил образы. Шиғырҙы ятлау
Тасуири уҡыу
16
А. Игебаев. Онотманым һине, ауылым
1
Париотик тойғолар тәрбиәләү
17
Уртаҡ ҡылым
1
Теоретик һәм практик эштәр башҡарыу
күнегеүҙәр
18
М. Кәрим. Ҡайын япрағы тураһында
1
Шиғырҙа данлы тарихтың сағылышы
Тасуири уҡыу
Ап-аҡ ҡарҙар яуа
7
19
Сиреккә контроль эш
1
Алған белемдәрен тикшереү
диктант
20
Хаталар өҫтөндә эш.
1
21
Эй, Ҡыш бабай. ҡарһылыу
1
Яңы йыл тураһында әңгәмәләшеү
Тасуири уҡыу
III сирек
30 с.
1
Һаумы, аҡ ҡыш. Урман
1
Шиғырҙа ҡыштың һүрәтләнеше
(К.К.)ятлау
2
Хәл ҡылым
1
Яһалышы, мәғәнәһе, төрҙәре, үҙенсәлектәре
күнегеүҙәр
3
Ә.Әһлиуллин. Биҙәкле сана
1
Йөкмәткеһен үҙләштереү, дуҫлыҡ мотивы
әңгәмә
4
Изложение
1
Бәйләнешле телмәр үҫтереү
изложение
Ил намыҫы – ир намыҫы
11
5
Р. Шәкүр. Һаҡта тора илдең улдары
1
Ил улдары образы
Әңгәмә
Тасуири уҡыу
6
Ф. Аҡбулатова. Атай икмәге
2
Йөкмәткене үҙләштереү, Б.В. һуғышы һүрәтләнеше
Һорау - яуап
7
Рәүештәр. Уларҙың мәғәнәләре
1
Төшөнсә биреү
Күнегеү
8
В. Исхаҡов.кеше күңеле – тәрән даръя
2
Идея тематик йөкмәткеһе, тылда халыҡтың тормошо
Һорау-яуап
9
Рәүеш төркөмсәләре
1
Рәүеш төркөмсәләре м-н практик танышыу
күнегеүҙәр
10
Рәүеш дәрәжәләре
1
Практик эштәр үтәү
11
Рәүештәрҙең яһалышы
1
Рәүештәрҙең төрҙәрен билдәләү, практик күнекмәләр
күнегеүҙәр
12
А. Баһуманов. Ҡайҙа һин, генерал?
1
Идея – тематик йөкмәткеһе, проблемаларға, образдарға характеристика биреү
План төҙөү, план б-са һөйләү
13
Инша “Ватанды һаҡлаусылар”
1
Бәйләнешле телмәр үҫтереү
инша
Ғәзиздәрҙән – ғәзиз әсәләр
6
14
Г.Юнысова. Әсәйҙәр байрамы
Йырлайым әсәйем тураһында (Йыр)
З. Алтынбаева. Әсә һүҙе
1
Әсәйҙәр изгелегенең, бөйөклөгөнөң сағылышы
Әсәләр ту –да һөйләргә өйрәтеү
Әйтемдәр белеү
Әңгәмә
Йыр өйрәнеү
Тасуири уҡыу
15
Ф. Иҫәнғолов. Бер йомғаҡ май
1
Әсә һәм бала мөнәсәбәте
16
Ә. Бикчәнтәев. Яраланған бүре күҙҙәре
1
Әсәнең ҡыҙҙы үҙаллы тормошҡа әҙерләүе, йөкмәткеһен үҙләштереү, һөйләргә өйрәтеү
Һорау –яуап, план төҙөү
17
Г. Яҡупова. Мейес әбей
1
Әсә-бала, өләсәй –ейән мөнәсәбәттәре
18
Теркәүестәр.
1
Төшөнсә биреү, төҙөлөшө буйынса ике төргә бүленеүе
күнегеүҙәр
19
Эйәртеү теркәүестәре.
1
Теркәүестәрҙең дөрөҫ яҙылышы
Эх, күңелле яҙ килә !
7
20
Р. Ниғмәти. Яҙ килде, яҙ !
Р. Ғарипов. Һабантурғай
1
Төп идеяны асыу, тәбиғәт уяныуы, һабантурғай образы
Тасуири уҡыу
21
Һ. Дәүләтшина. Айбикә. 1-се бүлек.
1
Автор т –да биографик мәғлүмәт биреү, йөкмәткеһен үҙләштереү
Һөйләү, диалог төҙөү
22,23
Һ. Дәүләтшина. Айбикә 2-3-сө бүлектәр
2
Йөкмәткеһен үҙләштереү. Образдарға характеристика
Һорау- яуап
24, 25
Бәйләүестәр. Бәйләүестәрҙең бүленеше.
2
Төшөнсә биреү, уларҙы практик ҡулланыуға күнекмәләр
күнегеүҙәр
26
Ҡ. Дәләткилдеевтың “Зәңгәр күлдәкле ҡыҙ” картинаһы б-са телмәр үҫтереү
1
Дөрөҫ яҙыу күнекмәләре булдырыу, бәйләнешле телмәр үҫтереү
Картина б-са эш
27
Контроль эш. Сиреккә йомғаҡлау
1
3-сө сиректә алған белемдәрен тикшереү
диктант
Тел – тере шишмә
6
28
Хаталар өҫтөндә эш. Ҡ. Аралбаев. Башҡорт теле.
1
Телгә, илгә, халыҡҡа ихтирам һәм дан йырлау
Тасуири уҡыу
29
М. Кәрим. Оҙон –оҙаҡ бала саҡ. Кеше тыуа
1
Идея –тематик йөкмәткеһе, әхлаҡ мәсьәләләре.
30
М. Кәрим. Байрам ашы –ҡара-ҡаршы
1
Йөкмәткеһен үҙләштереү. Оло инәй, Кендек образына характеристика
һөйләү
IV сирек
24 с.
1, 2
М. Кәрим. Искәндәр Әсғәте
2
Йөкмәтке өҫтөндә эш, образдарға характеристика
Һорау -яуап
3
Киҫәксәләр
1
Төшөнсә, бүленеше, дөрөҫ яҙылышы
ҡүнегеүҙәр
Йәмле йәй
7
4
Изложение
1
Бәйләнешле телмәр үҫтереү
изложение
5
М. Ғафури. Болон.
1
Сағыштырыу, йәнләндереүгә миҫалдар килтереү
Йәй т –да шиғырҙар уҡыу
Һүрәт төшөрөү
Тасуири уҡыу
6
Мөнәсәбәтт һүҙҙәр
1
Төшөнсә биреү, телмәрҙә ҡулланыу
күнегеүҙәр
7
Х. Назар. Йәйге йәшен
1
Тәбиғәт һүрәтләнеше. Халыҡ шағирҙары шиғырҙарын табып , шуға һүрәт төшөрөү
Альбом сығарыу
8
Ымлыҡтар
1
Төшөнсә, практик ҡулланыу, дөрөҫ яҙылышы
күнегеүҙәр
9
С. Әлибаев. Ямғыр теләү
1
Башҡорт халҡының йола байрамдарын, ғөрөф – ғәҙәттәрҙе иҫкә төшөрөү
10, 11
Н. Игеҙйәнова. Өйрөлмәк
2
Йөкмәткеһен үҙләштереү, әхлаҡ темаһының сағылышы
Һорау - яуап
12
Контроль эш. Сиреккә йомғаҡлау
1
4-се сиректә алған белмдәәрен тикшереү, йомғаҡлау
диктант
13, 14, 15
Әҙәбиәттән бөтә үтелгәндәрҙе ҡабатлау
3
Уҡыу йылында үтелгән әҫәрҙәргә байҡау яһау, ҡабатлау
Кроссворд төҙөү
Һорау -яуап
16. 17, 18
Морфологияны ҡабатлау
3
Үтелгәндәрҙе ҡабатлау
күнегеүҙәр
19
Эш ҡағыҙҙарын яҙыу
1
Ғариза т-да төшөнсә, күнекмәләр
20
Контроль эш.Уҡыу йылына йомғаҡлау
1
Уҡыу йылында алынған белемдәрен тикшереү, йомғаҡлау
диктант
21
Хаталар өҫтөндә эш
1
Хаталарҙы асыҡлап, уны төҙәтеү
22, 23, 24
Үтелгәнде ҡабатлау
3
Морфологик күренештәрҙе текстан таба, аңлата белеү
күнегеүҙәр
Аңлатма яҙыу.
Уҡытыу рус телендә алып барылған мәктәптәрҙең 7-се класы өсөн башҡорт теле һәм әҙәбиәтенән эш программаһы.
Эш программаһы 105 сәғәткә бүленгән (аҙнаға 3 сәғәт).
Төҙөүсе: Шакирова Гөлсибәр Искәнйәр ҡыҙы
Дәреслек: Хөснөтдинова Ф.Ә.,Тикеев Д.С., Ғафаров Б,Б.. Башҡорт теле һәм әҙәбиәте: Уҡытыу рус телендә алып барылған мәктәптәрҙең 8-се класы уҡыусылары өсөн дәреслек. – Өфө : Китап, 2010.
Программа кимәле : базис
Программа үҙенсәлектәренең характеристикаһы: Эш программаһы Башҡортостан Республикаһы Мәғариф министрлығы тарафынан раҫланған «Башҡорт теленән программа» (Уҡытыу рус телендә алып барылған мәктәптәрҙең I-IX кластары өсөн) нигеҙендә төҙөлдө. ТөҙөүселәреТикеев Д.С., Толомбаев Х.А., Вилданов Ә.Х., Дәүләтшина М.С., Хөснөтдинова Ф.Ә., Хажин В. И..- Ижевск: «Книгоград», 2008.
Был эш программаһында федераль һәм республика закондары талаптары тормошҡа ашырыла
«Рәсәй Федерацияһы халыҡтары телдәре тураһында» законы, Рәсәй Федерацияһының «Мәғариф тураһында» Законы, «Башҡортостан Республикаһы халыҡтары телдәре тураһында» законы, Башҡортостан Республикаһының «Мәғариф тураһында» Законы.
Программаның йөкмәткеһе 3 йүнәлештә төҙөлгән
- телмәр эшмәкәрлеген формалаштырыу һәм камиллаштырыу;
- башҡорт теленең фонетик, лексик, грамматик үҙенсәлектәренаңлау һәм үҙләштереү, бәйләнгешле текст менән эш итә белергә өйрәтеү,
-милли тәрбиә биреү.
