Дәреслек: Башҡорт теле: Рус мәктәптәренең 3 – сө класында уҡыусы башҡорт балалары өсөн дәреслек. Толомбаев Х.А., Нәбиуллина М.М.– Өфө : Китап, 2010.
3 класта башҡорт теленән календарь тематик план, аҙнаға 1 сәғәт иҫәбенән.
План-н дата
Фактик
дата
Дәрестең темаһы
cәғ
Уҡыусыларҙың эшмәкәрлеге
иҫкәрмә
1
02.09
Башҡорт теленең үҙенсәлекле өндәре.
1
Башҡорт теленең үҙен-сәлекле өндәрен иҫкә төшөрөү, һорауҙарға һөйләмдәр менән яуап биреү.
Мәктәп, балаларҙың белем алыуы тураһында әҫәрҙәр уҡыу, әңгәмәләр үткәреү
2
09.09
Күсереп яҙыу.
Илем - Башҡортостан
1
Каллиграфия нормаларын иҫтә тотоп тексты дөрөҫ итеп күсерә алыу.
3
16.09
Башҡорт теленең алфавиты. Һуҙынҡы, тартынҡы өндәр.
1
Алфавитты яттан белеү; өндәрҙе дөрөҫ әйтеү. Башҡорт теленең үҙенсәлекле өндәренең алфавиттағы урынын иҫкә төшөрөү.
4
23.09
Предметты белдереүсе һүҙҙәр. Улаҙың яңғыҙлыҡ һәм уртаҡлыҡ мәғәнәһендә килеүе
1
Предметты белдереүсе һүҙҙәр, берлек, күплек мәғәнәһе, яңғыҙлыҡ, уртаҡлыҡ исемдәр, урын, ваҡыт, объект мәғәнәләрен белдереүҙе үҙләштереү.
5
30.09
Предметты белдереүсе һүҙҙәрҙең берлек һәм күплек мәғәнәһендә килеүе
1
Предметты белдереүсе һүҙҙәр, берлек, күплек мәғәнәһе, яңғыҙлыҡ, уртаҡлыҡ исемдәр, урын, ваҡыт, объект мәғәнәләрен белдереүҙе үҙләштереү.
6-7
14.10
Предметты белдереүсе һүҙҙәрҙең төрлө мәғәнәләрҙә
килеүе.
2
Предметты белдереүсе һүҙҙәрҙең төрлө мәғәнәләрҙә
Килеүен аңлау, телмәрҙә дөрөҫ ҡуллана белеү, текстан табыу.
8
21.10
Предметтың билдәһен белдереүсе һүҙҙәр.
1
Предметты, предметтың билдәһен, белдергән һүҙҙәрҙе үҙләштереү, телмәрҙә дөрөҫ ҡулланыу. Һөйләмде дөрөҫ төҙөү. Рус телендә һөйләмдәге һүҙҙәр тәртибен башҡорт телендәге менән сағыштырыу, айырыу.
9
28.10
Предметтың билдәҺен төрлө миҡдарҙа белдереүсе Һүҙҙәр.
1
10
04.11
Контроль диктант. Көҙ биҙәктәре.
1
Үтелгән ҡағиҙәләрҙе иҫкә төшөрөү; матур, таҙа итеп яҙыу.
11
11.11
Хаталар өҫтөндә эш. Эш-хәрәкәтте белдереүсе Һүҙҙәр һәм уларҙың мәғәнәләре.
1
Ҡылымдарҙы телмәрҙә дөрөҫ ҡулланырға
өйрәнеү. Һөйләмдәр төҙөү, һорауҙарға яуаптар
биреү, йөкмәткеләрен һөйләй белеү.
12
25.11
Эш-хәрәкәтте белдереүсе һүҙҙәрҙең мәғәнә үҙенсәлектәре.
1
13
02.12
Предметты белдереүсе Һүҙҙәрҙең өҫтәлмә мәғәнәләре.
1
Предметтың иҫәбен, эш- хәлдең билдәһен белдерүсе һүҙҙәрҙе практикала дөрөҫ ҡуллана белеү.
14
09.12
Һорауҙарға яуаптар . Предметты, предметтың эш-хәрәкәтен белдереүсе һүҙҙәр.
1
Дөрөҫ яҙыу һәләтлеген үҫтереү.
15
16.12
Предметтың билдәҺен белдереүсе Һүҙҙәрҙең һөйләмдәге мәғәнәләре һәм функциялары.
1
Предметтың билдәһен, эшен белдереүсе һүҙҙәрҙе телмәрҙә ҡулланыу. Һөйләмдәр төҙөү, һорау-ҙарға яуаптар биреү, йөкмәткеләрен һөйләй белеү.
16
23.12
Предметтың эшен белдереүсе Һүҙҙәрҙең һөйләмдәге мәғәнәләре һәм функциялары.
1
17
30.12
Инша. Ҡыш.
1
Үтелгән дәрестәрҙә өйрәнгән ҡағиҙәләрҙе практик ҡулланыу һәләтлеген тикшереү.
18
13.01
Предметтың эшен белдереүсе Һүҙҙәрҙең һөйләмдәге мәғәнәләре һәм функциялары.
1
Предметтың эшен белдереүсе Һүҙҙәрҙең (ҡылымдарҙы) телмәрҙә дөрөҫ ҡулланырға өй-рәнеү,
Предметтың эшен бел-дереүсе һүҙҙәрҙең башҡа билдәләр менән сағыштырып күр-һәтә алыуын, төрлө кимәлдә килеүен, мәғә-нәләрен белдереүсе сараларын өйрәнеү.
19
20.01
Предметтың эшен, билдәһен белдереүсе һүҙҙәрҙең һөйләмдәге мәғәнәләре һәм функциялары
1
20
27.01
Предметтың эшен белдереүсе Һүҙҙәрҙең мәғәнәләре һәм
функциялары.(дауамы)
1
21
03.02
Предметтың эшен белдереүсе һүҙҙәрҙе ҡабатлау.
1
22
10.02
Предметтың иҫәбен белдереүсе Һүҙҙәр.
1
Каллиграфия нормаларын, үтелгәндәрҙе иҫтә тотоп диктантты яҙыу. Өйрәнгән ҡағиҙәләрҙе практик ҡулланыу.
23
17.02
Контроль диктант. Ҡоштарҙы ашатайыҡ.
1
Предметтың иҫәбен, эш- хәлдең билдәһен белдерүсе һүҙҙәрҙе практикала дөрөҫ ҡуллана белеү, текстан таба алыу эштәкәрлектәрен арттырыу.
24
24.02
Хаталар өҫтөндә эш. Предметтың иҫәбен белдереүсе Һүҙҙәр.
1
25
09.03
Предметтың иҫәбен, эштең билдәҺен белдереүсе Һүҙҙәр.
1
26
16.03
Һорауҙарға яуаптар Предметтың иҫәбен, эш- хәлдең билдәһен белдереүсе һүҙҙәр.
1
Үтелгән темалар буйынса һорауҙарға яуаптар биреү.
27
23.03
Предметты (кешене) күрһәтеүсе һүҙҙәр.
1
Предметты (кешене) күрһәтеүсе һүҙҙәрҙгә дөрөҫ һорауҙар биреү, текстан таба алыу эштәкәрлектәрен арттырыу.
28
30.03
Һөйләм. Уның төрҙәре.
1
Интонация буйынса һөйләм төрҙәрен айыра белеү, тыныш билдәләрен дөрөҫ ҡуйыу. Предметты, предметтың билдәһен, эш- хәрәкәтте белдергән һүҙҙәрҙе үҙ-ләштереү, телмәрҙә дөрөҫ ҡулланыу. Һөйләмде дөрөҫ төҙөү. Рус телендә һөй-ләмдәге һүҙҙәр тәртибен башҡорт телендәге менән сағыштырыу, айырыу.
29
06.04
Һөйләм . Һөйләм төрҙәре.
1
Һөйләмде интонацион төрҙәре буйынса айыра белеү.
30
20.04
Һөйләмдең баш киҫәктәре.
1
Һөйләмдең баш киҫәктәре тураһында белемдәрен системалаштырыу, телмәрҙә дөрөҫ ҡуллана белеү, текстан табыу. Баш киҫәктәрҙең һөйләмдәге роле.
31
27.04
Инша. Яҙ.
1
Үҙ һүҙҙәрең менән үҙ тойғоңдо, ҡараштарыңды системаға һалып, яҙып өйрәнеү, ҡағиҙәләрҙе һөйләм төҙөгәндә дөрөҫ ҡулланыу.
32
04.05
Хаталар өҫтөндә эш.
Эште, хәрәкәтте белдереүсе һүҙҙәрҙең мәғәнә үҙенсәлектәре.
1
Уҡыу йылында үтелгән грамматик темаларҙы системаға һалыу һәм күнегеүҙәр эшләү.
33
11.05
Предметты, уның билдәһен, эшен белдереүсе һүҙҙәрҙең мәғәнә үҙенсәлектәре. (Ҡабатлау)
1
Үтелгән ҡағиҙәләрҙе иҫкә төшөрөү; матур, таҙа итеп яҙыу.
34-35
18.05
25.05
Контроль диктант. Һыу инеү. Хаталар өҫтөндә эш. Үтелгәнде ҡабатлау, нығытыу.
1
Уҡыу йылында үтелгән грамматик темаларҙы системаға һалыу.
3 класта туған (башҡорт) теленән календарь тематик план, аҙнаға 2 сәғәт иҫәбенән.
План-н дата
Фактик
дата
Дәрестәр темаһы
сәғ
Уҡыусыларҙың эшмәкәрлеге
иҫкәрмә
1
01/09
Һаумы, мәктәп! (2 сәғәт)
Р. Ниғмәти. “ Беренсе сентябрь”.
1
Мәктәп тарихы, күренекле кешеләр менән танышыу. Тасуири уҡыу күнекмәләрен, хәтерҙәрен үҫтере.ү Мәктәпкә, уҡытыусыға, класташтарына ихтирам тәрбиәләү
2
07/09
Ғ.Рамазанов. “Хәйерле сәғәттә”.
1
Шиғырҙы тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
3
08/09
Йәйҙе иҫкә төшөрөү. (2сәғәт)
Д.Бүләков. ”Йәмбиргән ауылының йәме..”
1
Әҫәрҙе аңлап, шыма уҡыу, ял тураһында әңгәмә ҡороу Һөйләү телмәрен үҫтереү, һүҙ байлығын арттырыу. Өлкәндәргә ярҙам итеү, ихтирам, хеҙмәт тәрбиәһе биреү.
4
14/09
Х.Түләкәев. “Ярҙам”.
1
Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү. Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү. Йәшерен эш эшләү, иптәштәреңдән айырылыуҙың насар ғәҙәт икәнен күрһәтеү, ярҙамсыл булып үҫергә өндәү.
5
15/09
Алтын көҙ килә еремә (8 сәғәт)
Н. Мусин. “ Иртә көҙ”
1
Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү. Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
6
21/09
А.Ғирфанов. “Ҡайын”
1
Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү. Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
7
22/09
М.Ғәли. “ Көҙ килде”
1
Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү. Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
8
28/09
Ш.Бикҡол “Башҡортостан икмәге”
1
Әҫәрҙең идея-тематик йөкмәткеһен, актуаллеген асыу, кеше һәм тәбиғәттең берҙәмлеген аңлы үҙләштереү Һүҙ байлығын арттырыу, бәйләнешле телмәр үҫтереү. Тәбиғәткә һөйөү, һаҡсыл ҡараш тәрбиәләп, ярҙам итеү теләген уятыу.
9
29/09
Ш. Янбаев. Көҙ.
1
Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү. Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
10
12/10
Ф.Рәхимғолова. “Көҙ биҙәктәре”
1
11
13/10
Б.Ноғоманов.” Беҙ – игенсе ғаиләһе”.
1
Уҡылған әҫәргә ҡарата үҙ фекерен әйтергә, йөкмәткеһен эҙмә- эҙлекле һөйләргә өйрәтеү. Мәҙәниәтле итеп бәхәс ҡороу, аралашыу һәләтен, тормоштоң яҡшы һәм насар яҡтарын күрә белеүҙе үҫтереү. Игенсе һәнәренә хөрмәт, ғәйебеңде танып, төҙәлә белеү сифаты тәрбиәләү.
12
19/10
Р. Байбулатов. Рекорд.
1
Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү. Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү
13
20/10
Кешене кеше итеүсе – хеҙмәт. (4 сәғәт)
Ф. Иҫәнғолов. “Тәрбиәсе”
1
Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү. Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
14
26/10
Муса Ғәли. “Гөлсинә доктор булған”
1
Әкиәтте иркен, ижади уҡыу, инсценировкалау. Эмоциональ ҡабул итеүҙе, ижади күҙаллауҙы үҫтереү, матур һүҙҙәр менән телмәрҙе байытыу. Тәбиғәттәге матурлыҡ һәм нәфислекте күрә, тоя белеү хисе тәрбиәләү.
15
27/10
Ғ. Шәрипов. “ Һабаҡ булды”
1
Хикәйәнең төп фекерен һәм йөкмәткеһен асыҡлау, һәр малайға хас сифаттарҙы барлап, ҡылыҡһырлама төҙөү. Йүгерек, һайлап, ролдәргә бүлеп уҡыу, геройҙарҙың характер һыҙаттарын тасуирлап һөйләү күнекмәләрен үҫтереү. Көслө, ҡыйыу, сос, отҡор булыуҙың өҫтөнлөктәрен күрһәтеү, дуҫтарса мөнәсәбәттә, сәләмәт булырға өндәү.
16
02/11
Ф.Туғыҙбаева “Шаҡмаҡлы дәфтәр”
1
Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү. Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
17
03/11
Нимә яҡшы, нимә насар (5 сәғәт)
Иренгән ике эшләр.
1
Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү. Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.Уҡыу даирәһен киңәйтеү, китапхананан китап алып уҡыуҙы ойоштороу, үҙ тәжрибәләренә таянып һөйләү. Уҡыусыларҙың эмоциональ торошон көйләү, уҡырға теләк уятыу, бәйләнешле телмәр үҫтереү. Бер-береңә иғтибарлы, ихтирамлы, шәфҡәтле, кеселекле, ярҙамсыл булыу холоҡтарын тәрбиәләү.
18
09/11
Ғ. Ғүмәр. Алтын балта.
1
Әҫәрҙе аңлап, эстән уҡыу, йөкмәткеһе буйынса йәнле әңгәмә ҡороу Әкиәтте анализлау, геройҙарға ҡылыҡһырлама төҙөү, төркөмдәрҙә мәҙәниәтле итеп аралашыу күнекмәләрен үҫтереү. Хеҙмәткә, һәнәргә өйрәнеүҙең кәрәклеген аңлау, һәр ваҡыт дөрөҫ һөйләү һәм дөрөҫлөк яҡлы булыу.
19
10/11
М. Ғәли. “ Ял итеп кенә алам”
Хаталар өҫтөндә эш
1
Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү. Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү. Әҫәрҙе бөтә тәрәнлегендә аңлап өйрәнеү, һөйләү темпында уҡыу.
2
20
23/11
Х. Хәйретдинов. “Дуҫың кем?”
1
Әҫәрҙе бөтә тәрәнлегендә аңлап өйрәнеү, һөйләү темпында уҡыу.
21
24/11
“Ҡоштар ҡайтып барғанда.”
1
Тәбиғәт күрке — ҡоштарҙың тормошо, файҙаһы, көҙгө үҙгәрештәр менән танышыу; әҫәрҙе бөтә тәрәнлегендә аңлап өйрәнеү, һөйләү темпында уҡыу.
22
30/11
Әкиәттәр. (5 сәғәт)
Йомарт ҡуян
1
Әкиәтте иркен, ижади уҡыу, инсценировкалау. Эмоциональ ҡабул итеүҙе, ижади күҙаллауҙы үҫтереү, матур һүҙҙәр менән телмәрҙе байытыу. Тәбиғәттәге матурлыҡ һәм нәфислекте күрә, тоя белеү хисе тәрбиәләү.
23
01/12
Бойҙай бөртөгө (Әкиәт)
1
Әкиәт геройҙарының ҡылыҡтарына төшөнөү, улар аша кешеләр араһындағы мөнәсәбәттәрҙе сағыштырыу. Мәҡәл-әйтемдәр менән телмәрҙе байытыу, бәйләнешле һөйләү, үҙ-ара аралашыу һәләтен үҫтереү. Үҙ-үҙең менән маҡтаныу, кешене кәмһетеү насар ғәҙәт икәнен төшөндөрөү, әҙәплелек бөтә милләттәрҙең һыйышып йәшәүҙәренә ишара икәнен аңлатыу.
24
07/12
Юлдыбай.(Әкиәт)
1
Үҙ аллы уҡыу, әкиәттең төп фекерен асыҡлау. Уҡыу йылы барышында дәрестәрҙә һәм кластан тыш эштәрҙә үҙләштерелгән күнекмәләрҙе барлау, ҡулланыу. Ҡаһарманлыҡ, батырлыҡ, сослоҡ, тапҡырлыҡ сифаттарын тәрбиәләү
25
08/12
Бал ҡорттары ниңә кешегә эйәләшкән? (Әкиәт)
1
Драма әҫәренең үҙенсәлекле эшләнешенә иғтибар итеү, йөкмәткеһен үҙләштереү, хайуандарҙың тормошо менән танышыу. Сәхнә әҫәрен дөрөҫ интонация менән килештереп уҡыу һәм һөйләү күнекмәләрен үҫтереү.Хикәйәне уҡып, йөкмәткеһен бөтә нескәлектәрендә үҙләштереү, план буйынса һөйләү. Шыма, аңлап уҡыу, ижади күҙаллау сифаттарын, ҡыҫҡартып һөйләү һәләтен үҫтереү. Бал ҡорттарына мәрхә- мәтлелек, яҡлау, ярҙам итеү, иғтибарлылыҡ, һаҡсыл ҡараш тәрбиәләү
26
14/12
Ялҡау кәзә. (Әкиәт)
1
Әкиәттең уҡыу, хәл-ваҡиғаларҙы эҙмә- эҙлекле хәтерҙә ҡалдырыу. Уҡыу йылы буйына үҙләштерелгән күнекмәләрҙе ҡулланып, уҡыу һәм һөйләү, төркөмдәрҙә эшләү һәләттәрен үҫтереү. Ялҡаулыҡты фашлау, хеҙмәт әөйөусән булып үҫергә өндәү.
27
15/12
Тәңкә – тәңкә ҡарҙар яуа (9 сәғәт)
Ф. Рәхимғолова. “Тәүге ҡар”
1
Ф. Рәхимғолова ижадына ҡыҫҡаса күҙәтеү яһау, әҫәрҙәге хәл-ваҡиғаларҙы эҙмә- эҙлекле айырып, план төҙөү. Яңы һүҙҙәр, һүҙбәйләнештәр үҙләштереү аша һөйләү һәм яҙма телмәрҙе үҫтереү, үҙ аллы эшләү күнекмәһе булдырыу. Туған тәбиғәткә мөхәббәт, уның менән һоҡланыу хисе һәм хеҙмәт тәрбиәһе биреү
28
21/12
Ә. Вәли. “ Ҡыш килде”
1
Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү. Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
29
22/12
З. Биишева “Котолдо”
1
Хикәйәнең йөкмәткеһен үҙләштереп, унда күтәрелгән мәсьәләгә үҙ ҡарашыңды булдырыу, образдарға ҡылыҡһырлама төҙөү. Ваҡиғалар бәйләнеше аша дөрөҫлөктө эҙләй белеү, ҡыҫҡартып һөйләү күнекмәләрен үҫтереү
30
28/12
К. Кинйәбулатова. “Йондоҙҙар бейей”
1
Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү. Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
31
29/12
С. Сурина. “Көләс Ҡар-бабай”
1
Тексты тотош ҡабул итеп үҙләштереү, ролдәргә бүлеп уҡыу, һүрәтләү сараларын билдәләү. Эмоциональ торошто көйләү, уҡыу-эшмәкәрлек мотивы уятыу, зирәклекте үҫтереү. Тәбиғәттең кеше менән тығыҙ бәйләнешен күрһәтеп, ихтирам, матурлыҡҡа һоҡланыу, уны арттырыу теләге
32
11/01
С. Әлибаев “Оҙайтылған каникул”
1
Хикәйәнең йөкмәткеһе менән танышыу, яҙыусы күтәргән әҙәп сифаттарын асыҡлау, геройҙарҙың ҡылыҡ-фиғелдәре- нә баһа биреү. Аңлы, йүгерек, тасуири уҡыу, эҙмә-эҙлекле һөйләү күнекмәһен, мәҙәниәтле аралашыу һәләтен үҫтереү. Кешенең кәмселегенән көлөү насар ғәҙәт икәнен төшөндөрөү, дуҫтарса мөнәсәбәт, бер- береңде ихтирам итеү сифаттарын тәрбиәләү
33
12/01
Й. Солтанов. “Һоҡланғыс ай”
1
Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү.Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
34
18/01
М. Садиҡова. “Ҡар тотҡанда”
1
Хикәйәнең төп фекерен асыҡлау, актуаллеген билдәләү, план төҙөү. Бер-береһенә һорауҙар биреп, аралашыу мәҙәниәтен үҙләштереү, яңы һүҙҙәр менән телмәрҙе байытыу. Хеҙмәт һөйөүсәнлек, әҙәплелек, инсафлылыҡ, ярҙамға әҙер тороу, хәстәрле- лек сифаттарын тәрбиәләү.
35
19/01
Д. Бүләков. “Һыңар саңғы”
1
Хәтерҙе үҫтереү, тормоштоң яҡшы һәм насар яҡтарын күреү һәләтен үҫтереү. Уҡыусыларҙа намыҫ, әҙәп, сабырлыҡ кеүек гүзәл сифаттар тәрбиәләү.
36
25/01
Уралып ятҡан Уралда… (13 сәғәт)
Д. Бураҡаев. “Урал”Р. Ниғмәти. “ Ватан”
1
Ижади эҙләнеү, күҙаллау һәләтен, сағыштырыу, фекерләү, танып белеү әүҙемлеген үҫтереү. Тәбиғәт тураһындағы фән менән ҡыҙыҡһыныу, туған телебеҙҙең матурлығы менән һоҡланыу, ғорурланыу хисе тәрбиәләү.
37
26/01
Р. Сөләймәнов. Йыр
1
Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү. Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
38
01/02
Башҡорт ырыуҙары. Бөрйән ырыуы.
1
Башҡорт ырыуҙары, боронғо тарих тураһында белем биреү. Хикәйәне аңлап уҡыу, ҡыҫҡартып һөйләү күнекмәһен үҫтереү. Тарихты өйрәнеп, башҡорттарҙың бөйөк шәхестәре менән ғорурланыу хисе тәрбиәләү.
39
02/02
Ҡыпсаҡтар. Юрматылар.
1
Башҡорт ырыуҙары, боронғо тарих тураһында белем биреү. Хикәйәне аңлап уҡыу, ҡыҫҡартып һөйләү күнекмәһен үҫтереү. Тарихты өйрәнеп, башҡорттарҙың бөйөк шәхестәре менән ғорурланыу хисе тәрбиәләү.
40
08/02
К. Кинйәбулатова. Ватаным тауыштары.
1
Шиғырҙың йөкмәткеһен үҙләштереү, Ватан төшөнсәһен аңлатыу. Аңлап, тасуири уҡыу күнекмәләрен үҫтереү, һүҙлекте байытыу. Тыуған Башҡортостан менән хаҡлы рәүештә ғорурланыу, милләттең бер вәкиле булыуың менән ҡәнәғәтләнеү тойғоһо тәрбиәләү.
41
09/02
Р. Бикбаев. “Туған тел”
1
Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү. Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
42
15/02
А. Карнай. “ Ишембай”
1
Ҡаланың матур, иҫтәлекле урындары менән танышыу, тексты үҙләштереү. Тарихи материалды уҡыу, һөйләү күнекмәләрен үҫтереү. Өфөнөң тарихы менән ҡыҙыҡһыныу, матурлығы менән һоҡланыу, ғорурланыу тойғоһо тәрбиәләү.
43
16/02
Ә. Әмир. Ағиҙел.
1
Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү. Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү. Тәбиғәттәге матурлыҡ һәм нәфислекте күрә, тоя белеү хисе тәрбиәләү.
44
22/02
С. Әлибаев. Илем, тиһәм… М. Кәрим. “Дим буйы”
1
Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү. Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү. Туған тәбиғәткә мөхәббәт, уның менән һоҡланыу хисе һәм хеҙмәт тәрбиәһе биреү.
45
23/02
Мәжит Ғафури ижады. “ Аҡкүл”
1
М Ғафури ижадына ҡыҫҡаса күҙәтеү яһау, әҫәрҙәрен иҫкә төшөрөү. Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү. Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
46
29/02
Һәҙиә Дәүләтшина. “Бәхет ҡошо”
1
Әҙип ижадына ҡыҫҡаса байҡау яһау, әҫәрҙең төп фекерен асыҡлау, образдарға баһа биреү, матур әҙәбиәт үҙенсәлектәрен тәғәйенләү. Тел байлығын арттырыу, тормошто танып белеү һәләтен, телмәр үҫтереү. Үҙ хеҙмәтеңдең кәрәклеген тойоу, эшләгәнеңдән ләззәт алыу тойғоһо тәрбиәләү.
47
07/03
Халыҡ артисы - Арыҫлан Мөбәрәков.
1
Әҙип ижадына ҡыҫҡаса байҡау яһау. Тел байлығын арттырыу, тормошто танып белеү һәләтен, телмәр үҫтереү.. Үҙ хеҙмәтеңдең кәрәклеген тойоу, эшләгәнеңдән ләззәт алыу тойғоһо тәрбиәләү. Халҡымдың ошондай бөйөк артистары булыу менән ғорурланыу.
3
48
08/03
Рәссам Әхмәт Лотфуллин.
1
Әҙип ижадына ҡыҫҡаса байҡау яһау, матурлыҡты күрә, һаҡлай белеү тойғоһо тәрбиәләү. Тел байлығын арттырыу, тормошто танып белеү һәләтен, телмәр үҫтереү Үҙ хеҙмәтеңдең кәрәклеген тойоу, эшләгәнеңдән ләззәт алыу тойғоһо тәрбиәләү. Мәҙәниәткә ҡарата иғтирам уятыу.
49
14/03
Ҡаһарманлыҡ юлынан (2 сәғәт)
Беҙҙең Армия. Р.Хәкимов. Башҡорт атлылары”
1
Үҙ аллы уҡыу, текстың төп фекерен асыҡлау. Уҡыу йылы барышында дәрестәрҙә һәм кластан тыш эштәрҙә үҙләштерелгән күнекмәләрҙе барлау, ҡулланыу. Ҡаһарманлыҡ, батырлыҡ, сослоҡ, тапҡырлыҡ сифаттарын тәрбиәләү.
50
15/03
Г. Юнысова. “Һалдат әсәләре” Хаталар өҫтөндә эш.
1
Әҫәрҙең йөкмәткеһен тулыһынса ҡабул итеү, аңлап . Цитаталы план төҙөү, ҡыҫҡартып һөйләү, әңгәмә ҡора белеү һәләттәрен үҫтереү уҡыу. Тыуған ереңә һөйөү, тарихҡа, өлкәндәргә ихтирамлы булыу, күңел таҙалығы, яҡшы холоҡ тәрбиәләү.
51
21/03
8 март – Халыҡ-ара ҡатын - ҡыҙҙар көнө. (1)
Д. Бүләков. “Ҡояш ярсығы”
1
Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү. Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
52
22/03
Яҙҙар килә шаулап – гөрләп… (5 сәғәт)
М. Дилмөхәмәтов. “Яҙ” Һ. Дәүләтшина. “Яҙғы күренештәр”
1
Яҙ миҙгелен тасуирлаусы шиғырҙарҙы үҙ-ара сағыштырыу, үҙенсәлектәрен асыҡлау, аңлы, тасуири уҡыу, һүрәтләү сараларын табыу. Яҙғы матурлыҡты «күрә-ишетә» белеү һәләттәрен, эҙләнеү, сағыштырыу, ижади күҙаллау күнекмәләрен камиллаштырыу. Яҙғы матурлыҡты эмоциональ ҡабул итеү, тәбиғәт менән һоҡланыу, уға ҡарата хәстәрлекле булыу сифаттары, күңел таҙалығы тәрбиәләү.
53
28/03
Тамсы менән Тамсыҡай. (Әкиәт).
1
Әкиәттең йөкмәткеһен үҙләштереү, шыма, аңлап, ролләп уҡыу, һүрәт төшөрөү. Төрлөсә уҡыу, һөйләү, ижади эшләү буйынса алынған күнекмәләрен ҡулланып, әҫәрҙе эстетик ҡабул итеү һәләтен үҫтереү. Әкиәт геройҙары аша кешеләр араһындағы мөнәсәбәттәрҙе күрһәтеү, әкиәтте «һүҙ менән һүрәтләү» ысулына өйрәтеү
54
29/03
Р. Ғарипов. “Сыйырсыҡ”
1
Әҫәрҙең идея-тематик йөкмәткеһен, актуаллеген асыу, кеше һәм тәбиғәттең берҙәмлеген аңлы үҙләштереү Һүҙ байлығын арттырыу, бәйләнешле телмәр үҫтереү. Тәбиғәткә һөйөү, һаҡсыл ҡараш тәрбиәләп, ярҙам итеү теләген уятыу
55
04/04
Ҡанатлы ярҙамсыларыбыҙ.
1
Тәбиғәт күрке — ҡоштарҙың тормошо, файҙаһы, көҙгө үҙгәрештәр менән танышыу; һүҙ байлығын арттырыу, сәхнәләштереп уҡыу Уҡыусыларҙың аң-белем даирәһен киңәйтеү, аҡыл эшмәкәрлеген әүҙем үҙләштереү, ижади эшләү күнекмәләре булдырыу. Ҡоштарға иғтибар, улар менән һоҡланыу хисе тәрбиәләү,ярҙам итеү теләге уятыу.
56
05/04
С. Юлаев. “Һандуғас”
1
Салауат тураһындағы фәнни-популяр әҫәрҙәрҙең йөкмәткеһенән тәрән, ҡыҙыҡлы информация алыу, аңлап уҡыу Уның тураһында күберәк белеү теләге тыуҙырыу, ҡыҙыҡһындырыу. Бөйөк шәхестәребеҙгә ихтирам, улар менән ғорурланыу тойғоһо тәрбиәләү
57
18/04
Тиҙҙән йәй етә. (1 сәғәт)
Ф. Рәхимғолова. “Шатлыҡлы байрам”
1
Текстағы информацияны өйрәнеү, һайлап, «буксир» менән, һүҙ аша иғтибарлы уҡыу. Шыма уҡыу күнекмәләрен үҫтереү, текста килтерелгән факттарҙы ятлап алыу, хәтерҙе байытыу. Илебеҙҙең азатлығын яҡлап ҡалыусы һуғыш ветерандарына хөрмәт, ҡыйыу батырҙарыбыҙ менән ғорурланыу тойғоһо тәрбиәләү.
58
19/04
Балалар тормошо һәм эштәре. (2 сәғәт)
М. Садыҡова. “Тура һүҙ”
1
Образдарға баһа биреү, ҡылыҡһырлама төҙөү, ҡыҫҡартып һөйләү. Үҙ аллы эшләү, эҙләнеү күнекмәләрен, фекерләү ҡеүәһен үҫтереү. Ышаныслы дуҫ, ныҡлы терәк булырҙай дуҫлыҡ тураһында төшөнсә булдырыу, изге ниәтлелек хисе тәрбиәләү.
59
25/04
Ф. Рәхимғолова. “Яҡшы һүҙҙәр.”
1
Яҙыусының ижадына ҡыҫҡаса күҙәтеү яһау, әҫәрҙең төп фекерен асыҡлау, образдарға баһа биреү, авторҙың яҙыу үҙенсәлектәрен билдәләү. Ижади эҙләнеүгә йүнәлеш биреү, һүҙ байлығын арттырып, бәйләнешле телмәр үҫтереү. Яуапһыҙлыҡ, эшкә еңел ҡараштың күңелһеҙ хәлдәргә килтереүен күрһәтеп, хикәйәлә күтәрелгән мәсьәләгә үҙ ҡарашыңды белдереү.
60
26/04
Йәй. (9 сәғәт)
М.Дилмөхәмәтов. “Илемдә”
1
Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү. Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
61
02/05
Ә. Вәли. “Гүзәл ваҡыттар”
1
Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү. Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
62
03/05
Д. Исламов. “Ауылда Һабантуй”
1
Хикәйәне тотош уҡып, йөкмәткеһен үҙләштереү. Йүгерек, аңлы уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.
63
09/05
Я. Ҡолмой. “Башҡортостан”
1
Әҫәрҙе бөтә тәрәнлегендә аңлап өйрәнеү, һөйләү темпында уҡыу. Күңел байлығын, уҡыусыларҙың зауығын үҫтереү. Тыуған илде яратыу, уға хеҙмәт итеү теләге уятыу.
64
10/05
Ф.Иҫәнғолов “Янғыраубикә”
1
Матур һүрәтләү сараларын өйрәнеү, дөрөҫ интонация: темп, логик баҫым, паузаларҙы ҡулланып тасуири уҡыу. Күҙәтеү, эҙләнеү, сағыштырыу, ижади эшләү һәләттәрен үҫтереү, тел байлығын арттырыу. Тәбиғәткә һөйөү, уны һаҡлау теләге тыуҙырыу.
65
16/05
М.Ғәли “Ҡурай”
1
Милли музыка ҡоралы менән яҡындан танышыу, автор әкиәтенең төп фекерен билдәләү. Әкиәткә модель төҙөү, ентекләп һөйләү күнекмәһен үҫтереү. Ҡурайҙа уйнай белеү — башҡорт- лоҡтоң бер билдәһе икәнен күрһәтеү, эстетик тәрбиә биреү.
66
17/05
З. Биишева. Күл буйында
1
Матур һүрәтләү сараларын өйрәнеү, дөрөҫ интонация: темп, логик баҫым, паузаларҙы ҡулланып тасуири уҡыу. Күҙәтеү, эҙләнеү, сағыштырыу, ижади эшләү һәләттәрен үҫтереү, тел байлығын арттырыу. Тәбиғәткә һөйөү, уны һаҡлау теләге тыуҙырыу.
67
23/05
Ҡабатлау, нығытыу
1
Тема буйынса алған белем-кү- некмәләрҙе нығытыу, йомғаҡлау.
68
30/05
Йомғаҡлау дәресе
1
Тема буйынса алған белем-кү- некмәләрҙе нығытыу, йомғаҡлау.