Дәреснең темасы: Г.Тукайның “Су анасы” әкияте
Гомуми максат: Г.Тукайның тормыш юлын өйрәнү, “Су анасы” әкияте белән танышу
Дәреснең бурычлары:
“Су анасы” мультфильмын карау аша вакыйгаларны хәтердә яңарту
Әкиятне анализлау аша укучыларның фикерләвен, диалогик һәм монологик сөйләмен үстерү
Г.Тукай иҗатына мәхәббәт тәрбияләү
Көтелгән нәтиҗә: Укучыларда мөстәкыйль фикерләү һәм төркемдә эшчәнлекне үстерү, әсәрнең мәгънәсенә төшендерү, аларның сорауларга әсәр эчтәлегенә генә түгел, үз тормыш тәҗрибәсенә таянып җавап бирүләренә ирешү
Җиһазлау: Г.Тукайның “Су анасы” әкияте
Кулланылган методлар: коммуникатив технология, сингапур системасы элементлары: ТОКИН МЭТ структурасы, ТИК-ТЭК-ТОУ структурасы, СИНКВЕЙН структурасын
Дәрес барышы:
І. Дәресне оештыру, уңай психологик халәт булдыру
Хәерле көн! Исәнмесез укучылар, кунаклар, татар теле дәресен башлап җибәрәбез. Кәефләрегез ничек, укучылар? (яхшы, әйбәт) Минем дә кәефем әйбәт, дәресебез күңелле узсын, белемнәребез артсын, эшчәнлегебез нәтиҗәле булсын дип телисем килә. Хәерле сәгатьтә (1-2минут)
Өй эшен тикшерү: хронологик карталарын укыту.
2. Кереш әңгәмә.
Укучылар, без бүген дә Г.Тукай иҗатына багышланган темабызны дәвам итәбез. Бүгенге дәрестә сез төркемдә эшләрсез. Сезнең һәрберегезнең Тукай турында беләсез инде. ТОКИН МЭТ структурасы ( 5 минут)
ІІ.Актуальләштерү.
Без узган дәрестә Г.Тукайның “Су анасы” әкиятен сәнгатьле итеп укыдык, аның тәрҗемәсен тыңладык. Бүген бу әкият турында фикер алышырбыз. Русча өзеген укыту. (3-4минут)
ІІІ.Төп өлеш.
Укучылар, бу әкият берничә вакыйгадан тора. Беренче бирем шул: мин сезгә берничә пункт тәкъдим итәм, ә сез аларны эзлекле рәвештә урнаштырырга һәм поэмадан бу өлешкә туры килгән юлларны табып, укып күрсәтергә тиешсез. Башта мөстәкыйль эшләгез, аннан соң төркемдәшләрегез белән уртаклашыгыз, соңрак төркемдә иң яшь кеше җавап бирсен.
Су коену (Җәй көне эссе һавада мин суда коенам, йөзәм...)
Су анасын күрү (Карасам, бер куркыныч хатын утырган басмага...)
Алтын таракны урлап качу (Чаптым авылга таракны тиз генә элдем дә мин...)
Төнге кунак (Су анасы мин, китер, кайда минем алтын тарак?...)
Әни улын орышты (Бераз тынычлангач әни и орышты, и орышты, и орышты соң мине...)
-Бу әсәр нинди жанрга керә? (әкият-поэма)
-Ни өчен? Әкияткә хас нинди билгеләр бар? (Чөнки тормышта булмый торган мифик герой – су анасы урын алган) Әкияттә нинди персонажлар бар? (Малай, әни һәм су анасы) Әкиятне безгә кем сөйли? (Малай) Димәк ул төп герой. Бу маҗаралар аның катнашында була.
- Әйдәгез, әкияттәге персонажларга характеристика бирик. Һәркайсының уңай һәм тискәре якларын әйтик. Моның өчен сез терәк сүзләр язылган биттән файдалана аласыз, шулай ук үз сүзләрегезне дә өстәргә мөмкин. Җавап биргәндә “чөнки” ... дип дәлилләр китерергә онытмагыз. Башта мөстәкыйль эшләгез, соңрак төркемдәшләрегез белән уртаклашыгыз. Кемнең чәче иң озын шул укучы җавап бирә.
- Малайга нинди? (Ул кызыксынучан, чөнки су анасын күзәтә; карак, чөнки алтын таракны урлый, алдакчы, чөнки әнисенә таракны таптым дип әйтә, кыю чөнки басма янына килеп таракны ала...
- Малайның әнисе нинди? (сизгер, чөнки улының ялгышканын аның күңеле сизә, гадел, чөнки ул баласын яхшы булырга өйрәтә, аны дөрес тәрбияли, ул кырыс, чөнки улын орышты )
Укучылар, сезгә әкият ошадымы?
ТИК-ТЭК-ТОУ структурасы ( 2 минут)
Әкият эчтәлегенә караган сүзләр язарга. Җөмләләр төзергә
IV Рефлексия
Әйдәгез, бу әсәрдән турында белгәннәребезне системалаштыру өчен сорауларга җавап бирегез. Битнең кырыена исемегезне языгыз. (һәр балага 8 сорау язылган битләр таратыла)
Г.Тукай кем ул?
Без укыган әкиятнең исеме ничек?
Төп персонажлар кемнәр?
Әкияттә нинди проблемалар күрсәтелгән?
Малай урынында булсагыз, сез нишләр идегез?
Әни урынында булсагыз, малайга нинди сүзләр әйтер идегез?
Тукай иҗатында сез тагын нинди мифик образны беләсез?
Рус телендә су анасы образына охшаш нинди образ бар?
Төркемдәшләрегез белән җавапларны уртаклашыгыз. Ә хәзер һәр төркемнән иң озын буйлы укучы үз җавапларын укысын.
Әйдәгез, хәзер СИНКВЕЙН структурасын кулланып шигырь язып карыйк. Төп сүзләр: Су анасы, шагыйрь
V Өйгә эш бирү
176нчы бит,6нчы күнегү
Йомгаклау, үзбәя.
Тырышлыгыгыз өчен рәхмәт, сау булыгыз.
