Тақырып: Өткізгіштерді параллель және тізбектей жалғау. Өткізгіштердің аралас жалғануы.
Мақсаты:
Білімділік: Электр тізбегі және оның элементтерімен таныстыру, өткізгіштерді жалғау әдістерін көрсетіп, есептеу жұмыстарын ұйымдастыру.
Дамытушылық: оқушылардың таным объектілерін салыстыра білуін, қорытындылар жасай білу машығын жетілдіруіне жағдай жасау
Тәрбиелік: Жауапкершілікке, ұқыптылыққа, өз ойын дәйекті баяндай білуге баулу.
Көрнекі құралдар: амперметр, вольтметр, жалғағыш сымдар, шамдар, резисторлар, слайдтар.
Сабақ жоспары: I. Ұйымдастыру кезеңі,үй жұмысын тексеру.
ІІ Жаңа тақырыпты түсіндіру
ІІІ. Есептер шығару
IV . Қорытындылау
Сабақ барысы.
І. Ұйымдастыру кезеңі , үй жұмысын тексеру
ІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру
Өткiзгiштер тiзбектей қосу: Барлық өткiзгiштер тiзбекке бiрiнен кейiн бiрi тiзiлiп қосылады.
[pic]
Өткiзгiштер тiзбектей қосылғанда: [pic]
[pic] [pic] [pic]
а) барлық өткiзгiштердегi ток күшi бiрдей
б) тiзбектегi кернеу бөлiктер кернеулерiнiң қосындысына тең
в) өткiзгiштердегi кернеу олардың кедергiлерiне
тура пропорционал
г) тiзбектей қосылған n өткiзгiштердiң толық кедергiсi бөлiктердiң кедергiлерiнiң қосындысына тең:
Өткiзгiштер параллель қосу.
Өткiзгiштер параллель қосылғанда:
[pic]
[pic] [pic] [pic]
а) тарамдалмаған бөлiктегi ток күшi тарамдалған бөлiктердегi ток күштерiнiң қосындысына тең
б) параллель қосылған тiзбек бөлiктерiндегi кернеулер бiрдей
в) тарамдалған тiзбектiң бөлiктерiндегi ток күштерi олардың кедергiлерiне керi пропорционал
ІІІ. Есептер шығару
Суретте тізбектей жалғанған үш өткізгіштің сұлбасы берілген. Кедергісі өткізгіштегі кернеудің төмендеуі. Кедергісі болатын өткізгіштің кернеуін және олардың ұштарындағы кернеу 120 В болғандағы өткізгіштің кедергісін анықтаңдар.
[pic]
Суретте параллель жалғанған екі өткізгіштің сұлбасы берілген. Кедергісі өткізгіш арқылы ток өтеді. Ток өткендегі өткізгіштің кедергісін анықтаңдар.
[pic]
Кедергілері 20 Ом және 30 Ом болатын екі резистор кернеуі 24 В электр тізбегіне жалғанған. Тізбекке екі резисторды тізбектей және параллель жалғағандағы ток күші қандай?
V . Қорытындылау
VІ. Бағалау.
VІІ. Үйге тапсырма: 9.4, Е.Ж: 3.192; 3.193; 3.194
