№41 К.Әзірбаев атындағы орта мектеп
Ашық сабақ
Тақырыбы: «Бүкіләлемдік тартылыс заңы»
Өткізген: Жамболова А.К
Қатысқан: 10а-сынып
2015-2016 оқу жылы
Күні: 8.10.2015 ж. Сынып: 10 «А» Сабақ реті: төртінші
Сабақтың тақырыбы: §2,6 Бүкіләлемдік тартылыс заңы
Сабақтаң мақсаты:
Білімділік: Бұрын қалыптасқан дағдыларды бекіту. Өткен белгілі
материалдарды бақылау, жинақтау, жүйелеу.
Дамытушылық: Пікір – сайыс ұйымдастыру. Оқушылардың
дербестігін, шыдамдылығын, еңбексүйгіштігін дамыту. Оқудағы
қиындықты жеңуге үйрету.
Тәрбиелік: Оқушылардың ұжымшылдық сезімін, өзін-өзі дағдыларын
үйрету. Дүниені және оның аңдылықтарын танып, білуге болатынын
көрсету.
Сабақтың түрі: Жаңа білімді игеру сабағы
Сабақтың әдісі: Түсіндірмелі-көрнекті
Сабақтың көрнекіліктері: Суреттер, формулалар.
Сабақтың барысы
Ұйымдастыру кезеңі (2 минут)
Үй тапсырмасын тексеру (10 минут)
а) Қозғалыс дегеніміз не?
ә) Айнымалы қозғалыс дегеніміз не?
б) Инерция моменті дегеніміз не?
Жаңа сабақ (20 минут)
Бүкіләлемдік тартылыс заңын Исаак Ньютон 1666 жылы Айдың Жерді айнала қозғалысын астрономиялық бақылаулардың негізінде ашты.
(2.30-сурет)
Ай
у0 9,81 - еркін түсу үдеуі
R0=6371 км – Жердің радиусы
R=384400 – Айға дейінгі қашықтық
T=27,3 тәулік - Айдың Жерді айналу периоды
Жер
2,30-сурет
Демек, центрге тартқыш үдеу Жердің центріне дейінгі қашықтықтың квадратына кері пропорционал кемиді. Сонымен қатар Жер мен біздің «алманың» арасындағы өзара әрекеттесу үшін өзара әрекеттесетін тура пропорционал, яғни
FMm
=G
– Бүкіләлемдік тартылыс заңы
R
2,31-сурет
Екі нүктелік денелер арасындағы өзара әрекеттесу күші олардың массаларынының көбейтіндісіне тура пропорционал, арақашықтығының квадратына кері пропорционал. (2,31 – сурет)
2,32-сурет
=G
Жаңа сабақты бекіту: Бүкіләлемдік тартылыс заңының негізгі қасиеттерімен танысып, өмірдегі маңыздылығын ұғыну. (5 минут)
Сабақты қорыту: Заңдарды ашылуы өмірде жаңа бір көзқарастарға көз жеткізеді, яғни тіршіліктегі іс-әркеттердің жауабын береді. (4 минут)
Үй тапсырмасы: §2,6 оқу, 1-мысалды түсіну (4 минут).
