__ Физика_
Сыныбы
8-сынып
Пән мұғалімі
Куляш Бақытқызы
Санаты
1санат
Еңбек өтілі
7жыл
Мекен жайы
Шығыс Қазақстан облысы Тарбағатай ауданы Жаңаталап ауылы тел87234450573
Сабақтың тақырыбы: Электр тогының жұмысы мен қуаты
Сабақтың мақсаты:
а) білімділік: Оқушылардың білім дағдысын қалыптастыру. Өзіндік іс – әрекетін дамыта отырып, оқушының өзі жұмыс жасауына жағдай жасау Күнделікті өмірде, тұрмыстық жағдайларда «ток күші», «кернеу», «кедергі» шамалары қатар жүретіндігі, бұл құбылыс электр құбылысының негізгі заңдылығы екендігіне көз жеткізу.
б) ой-өрісін дамытушылық: Оқу материалын талдай білу дағдысын дамыту, бақылау, салыстыру, оқылған құбылыстар мен фактілерді салыстыра білу, қорытынды жасай білуге баулу. Жаңа білімді қолдану дағдысын дамыту, ақылға салу дағыдысын қалыптастыру.
в) тәрбиелік: Жауапкершілікті сезіне отырып жұмыс жасауға, өз жолдасының пікірін тыңдауға тәрбиелеу.
.
Сабақтың типі: жаңа білімді меңгерту сабағы
Сабақтың әдісі: Ой туғызатын сұрақтар беру, оқушының топтық жұмысын ұйымдастыру.
Сабаққа пайдаланған технология: сатылай кешенді талдау
Сабақтың көрнекілігі: презентация, электрондық оқулық, сызбалар, суреттер
Техникалық құралдар: компьютер, амперметр, вольтметр, жалғағыш сымдар, кілт, ток көзі, темір спираль , штатив, реостат.
Пән аралық байланыс: Математика
Пән ішілік байланыс: Электр құбылыстары тарауы
Сабақтың барысы:
3
мин
9:40-
9-43
1.Сабаққа дейін: Оқушылармен амандасу, түгендеу. Сыныптың санитарлық-гигиеналық талаптарын қарау. Көрнекіліктер мен құралдарды түгендеу.
2. Сабаққа оқушылардың көңіл күйін психологиялық дайындау, сабақтың мақсатын қою, ерекшелігін атап өту,топтарға бөлу.
1Сабаққа келмеген оқушылар туралы мәлімет беру, бөлменің тазалығын қамтамасыз ету, мұғалімнің айтқандарын орындау.
2Топ басшылары етіп нашар оқитын оқушылар тағайындалғандықтан алдарындағы шарға не себепті «3» деген баға алатындарын жазып, себептерін жою үшін шарды жарады.
2
Үй тапсырмасын сұрау
5 мин
9:43-
9:48
I. Ауызша сұрақтар
1.Өткізгіштің кедергісі қандай шамаларға тәуелді?
2. Электр кедергісінің температураға байланысы бар ма, болса тәжірибе арқылы дәлелде.
3Кедергісі артпайтын материалдар бола ма, олар қандай мақсатта қолданылады?
4. Кедергінің арту себебін түсіндір
5. Өткізгіштің температураға тәуелділігін график түрінде бейнеле, формуласын жаз.
6. Сұйық өткізгіштерде кедергі температураға қалай тәуелді болады?
7. Асқын өткізгіштік деген не? Кі, қашан ашты: Практикалық маңызы қандай?
Жарған шардан үй тапсырмасының сұрақтары шығады.Топтар сұрақтарға жауап беру үшін парталарына орналастырылған тетікті басу арқылы белгі береді
3
Жаңа сабақтың мақсатын қою
1
мин
9:49-9:50
күнделікті тұтынатын құралдарды атаңдар, олар қалай қосылады? Сыныптағы 4 лампа неге бірден жанады? Ал барлық сынып бөлмелері неге бірден жанбайды? Олай болса өткізгішьерді тізбектей және праллель жалғау деген не?
Оқушылар өз ойларын ортаға салады.
4
Жаңа сабақты меңгерту.
15
мин
9:50-10:05
Әр топқа өткізгіштерді тізбектей және параллель қосу жағдайларының видеоларын қосып беру.
Сонымен көрген видеолрыңнан қандай қорытындыға келдіңдер?
Ќазіргі заманѓы радиоэлектрондыќ ќ±рылѓыларда ќолданылатын тетіктердіњ жартысынан кµбі — резисторлар.
Резистор (латыншадан resisto — ќарсыласамын) деп µндірісте шыѓарылатын, тізбектіњ керекті (номиналды) кедергісін ќамтамасыз ететін тетікті айтады. Резистор кедергісі оныњ сыртында сан мєні ретінде немесе код т‰рінде кµрсетіледі (мысалы, бірнеше т‰сті жолаќтар).
Резисторлардыњ кедергісі т±раќты жєне айнымалы болуы м‰мкін. Реостаттар – айнымалы кедергі. Реостаттыњ шартты белгісі 2- кестеде кµрсетілген.
Реостаттыњ ж±мысы µткізгіш кедергісініњ оныњ ±зындыѓына тєуелді екендігіне негізделген. Реостат ќ±рылымы ток µтетін µткізгіш ±зындылыѓын µзгертуге м‰мкіндік береді. ¤ткізгіш ±зындыѓы артса реостат кедергісі артады, ал ќысќарса кемиді.
Реостаттар – иінді жєне жылжыма тиекті болып бµлінеді.
Жылжыма тиекті реостат Оныњ кедергісін біртіндеп µзгертуге болады. М±ндай реостаттыњ сырѓымалы тиегі (жылжымалы) сол ‰шін жасалѓан. Тиекті ќозѓалтып, реостат орамдарыныњ аз немесе кµп бµлігін тізбекке ќосамыз. Реостат кедергісі біртіндеп µзгереді. Тізбектің кедергісін өзгерту арқылы оның ток күшін өзгертуге болады. Ток күшіне әр түрлі қондырғылардағы ток әсері тәуелді. Реостаттар ток әсерін көбейтуге немесе азайтуға мүмкіндік береді.
өткізгіштің соңы екінші өткізгіштің басымен, екіншінің соңы үшіншінің басымен жалғанса, онда мұндай қосуды тізбектей жалғау деп атайды.
Егер өткізгіштердің басын бір ғана А нүктесінде, ал ұштарын екінші бір В нүктесінде жалғасақ, онда мұндай жалғауды өткізгіштердің параллель жалғау деп атайды.
1-топ өткізгішті тізбектей және параллель жалғаса ток күшінің , 2-топ кернеудің, 3-топ кедергінің қалай өзгеретіннін видео материалдан көріп тұжырым жасайды. Формуласын қорытады.
Өткізгіштерді тізбектей жалғағанда
I=I1=I2 U=U1+U2 R=R1+R2
Өткізгіштерді параллель жалғағанда
I=I1+I2 U=U1=U2 1/R=1/R1+1/R2
¤ткізгіштерді параллель қосқанда тізбектің бµліктерінде кернеу бірдей болады, толық ток к‰ші єр µткізгіштен µтетін ток к‰штерінің қосындысына , ал екі µткізгіштің толық кедергісі олардың кµбейтіндісінің әрбір өткізгіш кедергілерінің қосындысына қатынасына тең болады.
5
Жаңа сабақты тереңдету
12
мин
10:05-
10:17
Карточкалар тарату
Сапалық есеп. Электр желісіне ұшып келіп қонған құсқа токтың әсері неге білінбейді
Тест тапсырмаларын орындату.
Есептерді тақтада орындау
Кедергілері 20 Ом және 30 Ом болатын екі өткізгішті тізбектей және параллель қосқандағы жалпы кедергіні анықта
Ток күштері I1 16А және 4А екі өткізгішті тізбектей және параллель қосқандағы жалпы тоқ күштерін анықта
Кернеулері 70В шам мен 36 В шам тізбектей және параллель қосылса жалпы кернеуді анықта
Жауабы: Құстың денесі мен оның аяқтары арасындағы өткізгіш бөлігі өзара параллель. Мұндай тізбектегі ток күші кедергіге кері пропорционал құс денесінің кедергісі АВ өткізгіш кедергісінен анағұрлым артық болатын, ондағы ток күші аз. Ол құсқа қауіпсіз.
Электрондық оқулық бойынша тест тапсырмаларын орындайды
6
Жаңа сабақты бекіту
5 мин
10:17 -10:22
Топтардың бүгінгі сабққа дайындап келген шығармашылық тапсырмаларын сұрау.
Әр топ өздерінің қандай шығармашылық жұмыс жасап әкелгендерімен таныстырады, және олардың өткізгіштерді жалғаудың қандай түріне жататынын түсіндіру.
7
Үйге тапсырма
2
Мин
10:22-
10:23
Тақырыптың мазмұнын айту. Жаттығу есептерін талдау
Күнделіктеріне үй тапсырасын жазады.
8
Қорытындылау
2 мин
10:23-10:25
Бағалау критерилерін ұсыну.
«жалпылама меңгердім», «жақсы меңгердім», «үздік меңгердім» Рефлекция жүргізу.
Сабақ туралы пікірлерін тыңдау. Оқушылар өздеріне ұсынылған шамдарды бағалау парақтарының тұсына жапсыру.
