[link]
Параллель жалғағанда кернеу бірдей және тізбектің кернеуіне тең, яғни
U=U1=U2=…=Un
Ал конденсатор батареяларының толық заряды
болғандықтан
С=С1+С2 немесе С=C1+C2+…+Cn
Конденсаторларды тізбектей жалғаған кезде барлық конденсаторлардағы заряд бірдей болады және олардың әр аттас зарядталған жапсарлары қосылады.
Әрбір конденсатордың кернеуі ;
Конденсатордың жалпы кернеуі U=U1+U2+…+Un
Немесе Орнына қойсақ осыдан
немесе
Зарядталған конденсатор энергиясы:
болады.және формуласын кезек қойып энергияның келесі формулаларын аламыз
немесе
Біртекті электр өрісінің энергиясының көлемдік тығыздығы деп бірлік көлемде жинақталған өріс энергиясымен өлшенетін шаманы айтамыз
Алмастыруларды енгіземіз тағы алмастыру енгіземіз Sd=V,
олай болса осыдан
Бұдан электр өрісінің энергиясының тығыздығы осы өріс кернеулігінің квадратына тура пропорционал деп тұжырымдауға болады.
IV. Cабақты қорытындылау:
Сабақты қорытындылай келе конденсаторлар электротехниканың барлық облыстарында қолданылады деп айтуға болады.
Конденсаторлар катушка немесе резистормен бірге жиілікке тәуелді әртүрлі тізбек құрастыру үшін қолданылады(тербелмелі контур, кері байланыс тізбегі).
Конденсаторды жылдам разрядтау кезінде үлкен қуатты импуль алуға болады(фото жарқыл, импульстік лазерде).
Конденсатор электр зарядын көпке дейін сақтайтын болғандықтан электр энергиясын сақтаушы құрал ретінде қолданады (аккумуляторлар).
Өндірістік электротехникада реактивті қуатты толықтыру үшін қолданылады.
Конденсаторлар көп заряд жинақтай алатындықтан жапсарларындағы кернеу үлкен болады, сондықтан оны зарядталған бөлшекті үдету үшін де қолданылады.
Сыйымдылығының өзгерісіне байланысты өлшеуіш түрлендіргіштер жасалады және т.б салаларда кең қолданыс тапқан.
ІІІ. Есеп шығару, жеке карточка бойынша өздік жұмыс
13. Конденсаторды 1,4 кВ кернеуге дейін зарядтағанда ол 28 нКл заряд алатын болса, конденсатордың сыйымдылығы қандай болмақ?
14. Оңашаланған өткізгішті 100В потенциалға дейін зарядтап, 1,1 Кл электр зарядын жіберген өткізгіштің электр сыйымдылығын анықтаңдар.
ІІ деңгей (12 ұпай: әр тапсырма үшiн 2 ұпай)
1. Зарядтардың қанша тегі бар?
А. 1. Ә. 3 Б. 2 В. 4
2. Электрон деген не?
А. Ұсақ бөлшек Ә. Теріс зарядты ең кіші бөлшек Б. Ядро В. Молекула
3. Зарядтарды қалай атайды?
А. Әр текті Ә. Оң және теріс Б. Бір текті В.Нейтрал
4. Электр өрісінің болатындығын зерттеген ғалымдар кім?
А. Резерфорд Ә. Вольт Б. Фарадей В. Максвелл
5. Зарядтардың біреуін 4 есе арттырғанда, өзара әсер күші өзгеріссіз қалу үшін, олардың ара қашықтығын неше есе өзгерту керек?
А. 2 есе арттыру керек Ә. 2 есе кеміту керек Б. 4 есе арттыру керек
В. 4 есе кеміту керек
6. 20 нКл потенциалы 700 В нүктеден потенциалы 200В нүктеге орын ауыстырғанда өріс қандай жұмыс істеді?
А. 10 мкДж Ә.20 мкДж Б. 40мкДж.
ІІІ деңгей
ІІІ деңгей (20 ұпай: әр тапсырма үшiн 5 ұпай)
1. Конденсаторда 100 пФ; 300В деген жазулар бар. 50 нКл заряд жинақтау үшін осы конденсаторды пайдалануға бола ма?
А. Болады Ә. Болмайды Б. Өзгеріссіз
2. Конденсатордың пластиналарының жұмыстық ауданын 2 есе азайтса, ал олардың ара қашықтықтарын 3 есе кемітсе, конденсатордың сыйымдылығы неше есе өзгереді?
А. 2 есе артады Ә. 1,5 есе артады Б. 1,5 кемиді В. 2 есе кемиді
3. Сыйымдылығы 4*10-6Ф конденсаторға Кл заряд беру үшін конденсаторға қандай кернеу түсiру керек?
А. 1,1*102В Ә. Б..
4. Заряд бір нүктеден екінші нүктеге дейін орын ауыстырған кезде потенциалдар айырмасы 1кВ өрісте 400 мкДж жұмыс атқарды. Заряд неге тең?
А. 4*10-7Кл; Ә. Б.
Үй жұмысы : 17 жаттығу, № 1,2
IV. Қорытындылау
