Сабақтың тақырыбы: Есеп шығару. Қайталау. «Сақталу заңдары»
Сабақтың мақсаты: Оқушының өз бетінше жұмыс істей алу
мүмкіндігін дамыту, оқу материалын өңдеудің
жекеленген тәсілдері арқылы жұмыс істей білуге
үйрету.
Есте қалдыру, шапшаң ойлау қабілеттерін дамыту.
Ғылыми дүниетанымын арттыру, алған білімді өмірде
пайдалана білу өз бетінше ізденуге дағдыландыру,
еңбекке баулу, сабаққа қызығушылықтарын арттыру.
Сабақтың түрі: Қайталау. Есептер шығару.
Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап, аралас.
Көрнекілік: Плакаттар, слайдтар, интерактивті тақта,формулалар, тірек сызбалары,карточкалар.
Сабақтың жоспары:
Ұйымдастыру.
Үй жұмысын сұрау, есептерді тексеру.
Тақтамен жұмыс, карточкалар.
Формулалармен есептер шығару.
Пысықтау, қорытындылау.
Үйге тапсырма.
Ұйымдастыру: оқушыларды сабаққа дайындау, оқушылармен
сәлемдесу, оқушыларды түгендеу. Оқу кітаптарын дайындау, бор,
плакаттарды ілу, интерактивті тақтаны қосу.
2. Үй жұмысын сұрау. Формулалармен жұмыс.
m1 [pic] 1+ m2 [pic] 2= m1 [pic] /+ m2 [pic] /
m1 [pic] 1= m2 [pic] 2
А=mh(g+a)
h = [pic] [pic]
К=2А1/х21 А2=кх22
17 –жаттығу 6 есеп
Массасы М=1.7*107 кг паром жағамен салыстырғанда [pic] =10м/с жылдамдықпен жүзіп келе жатыр. Паром үстіндегі массасы m=1000кг автомобиль пароммен салыстырғанд а [pic] =10м/с жылдамдықпен қозғалуда. Пароммен салыстырғандағы автомобильдің импульсі.
Берілгені:
М=1.7*107 кг
m=1000кг
[pic] =10м/с
[pic] =10м/с
_____________
Т/К Р-?
Шешуі: Импульстің сақталу заңы бойынша
m1 [pic] 1+ m2 [pic] 2= m1 [pic] /+ m2 [pic] /
Есептің шартына сәйкес М [pic] 0+ m [pic] =Р(М+ m )
[pic]
Жауабы : Р=107кг м/с
7 есеп
8 м/с жылдамдықпен қозғалып келе жатқан массасы 50 кг хоккейші массасы 0,5 кг шайбаны хоккей таяғымен өз қозғалысының бағытына қарай ұрды. Соққыдан кейін шайба 100 м/с жылдамдықпен қозғалады. Хоккейшінің шайбаны соққаннан кейінгі жылдамдығы.
Берілгені.
m1=50кг
m2=0,5кг
[pic] 1=8м/с
[pic] 2/=100м/с
_____________
Т/К [pic] -?
Шешуі: Импульстің сақталу заңы бойынша
m1 [pic] 1+ m2 [pic] 2= m1 [pic] + m2 [pic] і
Есептің шартына сәйкес [pic] 1+ m [pic] =Р(М+ m )
[pic]
Жауабы : [pic] =7 м/с
18-жаттығу 5-есеп
Массасы 8 кг мылтықтан 16 кг оқ 600 м/с жылдамдықпен ұшып шықты. Мылтықтың кері қозғалу жылдамдығы.
Берілгені :
m1=8кг
m2=16г
[pic] 2=600м/с
_____________
Т/К [pic] 1 -?
Шешуі: Импульстің сақталу заңын қолдана отырып есептейміз.
m1 [pic] 1= m2 [pic] 2
[pic] [pic]
Жауабы : [pic] 1 =1,2 м/с
18-жаттығу 7-есеп
Горизонталь бағытта 10 м/с жылдамдықпен ұшып келе жатқан граната массалары 1 кг және 1,5 кг екі жарықшаққа бөлінді. Үлкен жарықшақтың жылдамдығы 25 м/с және ол гарантамен бір бағытта қозғалады. Кіші жарықшақтың жылдамдығы неге тең?
Берілгені :
u=10m/c
m1=1кг
m2=1,5кг
[pic] 2=25м/с
_____________
Т/К [pic] 1 -?
Шешуі : Гранатаның жарылғанға дейінгі және жарылғаннан кейінгі импульстың сақталуы:
(m1 [pic] + m2 [pic] = m1 [pic] 1+ m2 [pic] 2
Есептің шартына сәйкес [pic] 1+ m [pic] =Р(М+ m )
[pic]
Жауабы : [pic] 1 =12,5 м/с
19-жаттығу 8-есеп
0,2 м/с2 тұрақты үдеумен, қозғалыстың алғашқы 4 с ішінде массасы 10 т лифті көтеретін, арқанның керілу күшінің жұмысы (g=10м/с2 )
Берілгені:
a=0,2м/с2
t=4c
m=10т
g=10м/c2
_____________
Т/К А -?
Шешуі: А=mh(g+a)
h = [pic]
h = [pic]
А=mh(g+a)=10000кг *80 м (10м/с2+0,2м/с2)=163 кДж
Жауабы : А= 163 кДж
19- жаттығу №10
Жылдамдығы жолдың бір бөлігінде 2 м/с-тан 8 м/с-қа артқан, массасы 4 кг еркін түсіп келе жатқан дененің, осы жолдағы ауырлық күшінің жұмысы неге тең? (g=10м/c2 )
Берілгені :
[pic] 1=2м/с
[pic] 2=8м/с
m=4кг
____________
Т/К [pic] -?
Шешуі : дененің ауырлық күшінің жұмысы оның кинетикалық энергиясының өзгерісіне тең:
[pic]
Жауабы : [pic] =72 Дж
20- жаттығу 8-есеп
Массасы 50г, тік жоғары 30 м/с жыламдықпен атылған жебенің, қозғала бастаған уақыттан 2 с өткендегі потенциалдық энергиясы мен кинетикалық энергияларының мәндері қандай болады?
Берілгені:
m=50г=0.05 кг
[pic] =30м/с
t=4c
____________
Т/к Еп =Ek-?
Шешуі : Ек=м/2(V0-gt)2
Ek=0,05кг/2(30м/с-10м/с2*2с)2=2,5Дж
Еп=0,05кг*10м/с2*(2с*30м/с-10м/с2*2с)/2 =20Дж
Жауабы : Ек=2,5Дж, Еп=20Дж
9-есеп
Серіппені 4 мм-ге созу үшін 0,02 Дж жұмыс істелсе, осы серіппені 4 см-ге созу үшін атқарылатын жұмыс.
Берілгені :
Х1=4мм=0,004 м
А1=0,02 Дж
Х2=4 см=0,04м
Т/к – А2-?
Шешуі : Істелген А1 жұмыстың мәнін қолдана отырып серіппенің қатаңдығын есептейміз.
К=2А1/х21=2*0,02Дж/16*10-6=0,0025*106Н/м
А2=кх22/2=2500Н/м*16*10-4/2=2Дж
Жауабы : А2=2Дж
Оқушыларды бағалау :
Үйге тапсырма: [pic] $ 8.10 оқу қайталау.
Есеп: 20-жаттығудың №5,6 есептер жинағынан №552
