Бекітемін: Сыныбы: 7 «А», «Ә», «Б», «В»
Күні:
Сабақтың тақырыбы: Табиғатты зерттеудің ғылыми әдістері. Физикалық эксперимент. Физикалық теория.
Сабақ мақсаты:
1.Табиғатты зерттеуді кең тараған тәсілдері, олардың ерекшеліктері, болжам туралы түсінік алуға жағдай жасау.
2.Оқушылардың ой-өрісін дамытып, ғылыми қорытындыларын жасауға жетелеу, ғылыми дүниетанымын қалыптастыру.
Еңбекқорлыққа, жауапкершілікке тәрбиелеу.
Сабақ түрі: аралас
Сабақ әдісі: баяндау
Сабақ көрнекілігі: оқулық, тақта, тапсырмалар.
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі
ІІ. Өткен материалдар бойынша сұрақтар.
ІV. Пысықтау.
V. Қорытындылау.
VІ. Бағалау.
VІІ. Үйге тапсырма.
ІІ. Өткен материалдар бойынша сұрақтар.
Астрономия ғылымының дамуына қандай қажеттілік себеп болды?
Астрономия нені зерттейді?
Астрономияның ұандай салалары бар?
Ертедегі Орталық Азия елдері ғалымдарынан кімдерді білесің? Олардың ғылыми еңбектері туралы қандай хабарың бар?
Аспан денелеріне байланысты халық арасында айтылатын қандай аңыздарды білесіңдер?
ІІІ. Жаңа сабақ.
Табиғат туралы білім арнайы зерттеу әдістерін қолдану арқылы жинақталады. Табиғатты зерттеу әдістерінің ішінен кең тараған үш ғылыми әдісті атап өтуге болады. Олар: бақылау, эксперимент және теориялық зерделеу әдістері.
Бақылаулар негізінен ғылыми деректер жинақтау үшін қолданылады. Алынған деректерді өзара салыстырып, жүйеге түсіру арқылы заңдылыктар ашылды. Табиғат құбылыстарының заңдылықтарын ашу үшін ғалымдар логикалық ой қорыту амалдарын, яғни теориялық зерделеуді рет-ретімен пайдаланады. Әуелі олар бақылау арқылы деректер жинайды. Жаңа деректерді бұрыннан белгілі деректермен салыстырып, олардың арасында себеп-салдарлық байланыстар бар ма? деген негізгі сұраққа жауап іздейді. Негізгі сұраққа жауап іздеу барысында көптеген жаңа сұрақтар туындайды. Мысалы, құбылыстардың арасындағы байланыс нақты заңдылықтар түрінде анықталған болса, ол заңдылықтар жалпыға бірдей ме, әлде жекелеген құбылыстарға ғана тән бе? деген келесі сұрақ туады. Бұл сұрақтардың барлығына да жауап ізделіне бастайды. Егер кұбылыстар арасындағы заңдылық олардың барлығына ортақ болса, онда оны табиғат заңы түрінде сипаттайды. Жекелеген заңдылыктар арасында жуйелі байланыстар табылатын болса, онда оларды ғылыми теория ретінде ұсынады. [link] . Оның жәрдемімен жакын тұрған аспан денелерінің (Айдың, Күн жүйесіндегі планеталардың және олардың серіктерінің) козғалыстарын бақылап, бет-бедерлерін көруге болады. Телескоптың арқасында көзге көрінбейтін баска да аспан денелерін зерттеп, ғылыми деректер жинақталады.
Физикалық эксперимент арқылы бақылаулар жүргізіліп, жаңа деректер жинақталады, ғылыми болжамдар мен теориялар тәжірибеде тексеріледі. Эксперимент жасау үшін ұқыптылық, нақтылық, дәлдік және жауапкершілік аса қажет.
Эксперимент барысы:
1) эксперименттік жұмыстың тақырыбы;
2) эксперименттің құрал-жабдықтары;
3) эксперименттің мақсаты;
4) эксперимент сұлбасы;
5) эксперимент барысын баяндау;
6) эксперимент нәтижелері;
7) эксперимент қорытындысы.
ІV. Пысықтау.
№1 тапсырма
Эксперимент дегеніміз……….
Болжам дегеніміз………………..
№2 тапсырма
Эксперименттің орындалу реті:
Гипотеза дегеніміз…………………..
№3 тапсырма
Франклин тәжірибесін түсіндір.
Физикалық теория дегеніміз…..
№4 тапсырма
Теориялық зерттеудің ең жауапты кезеңін жаз
Эксперименет жасауға қажетті қасиеттер
V. Қорытындылау.
VІ. Бағалау.
VІІ. Үйге тапсырма. §7, 8, 9 оқу.
№1 тапсырма
Эксперимент дегеніміз……….
Болжам дегеніміз………………..
№2 тапсырма
Эксперименттің орындалу реті:
Гипотеза дегеніміз…………………..
№3 тапсырма
Франклин тәжірибесін түсіндір.
Физикалық теория дегеніміз…..
№4 тапсырма
Теориялық зерттеудің ең жауапты кезеңін жаз
Эксперименет жасауға қажетті қасиеттер
№1 тапсырма
Эксперимент дегеніміз……….
Болжам дегеніміз………………..
№2 тапсырма
Эксперименттің орындалу реті:
Гипотеза дегеніміз…………………..
№3 тапсырма
Франклин тәжірибесін түсіндір.
Физикалық теория дегеніміз…..
№4 тапсырма
Теориялық зерттеудің ең жауапты кезеңін жаз
Эксперименет жасауға қажетті қасиеттер
№1 тапсырма
Эксперимент дегеніміз……….
Болжам дегеніміз………………..
№2 тапсырма
Эксперименттің орындалу реті:
Гипотеза дегеніміз…………………..
№3 тапсырма
Франклин тәжірибесін түсіндір.
Физикалық теория дегеніміз…..
№4 тапсырма
Теориялық зерттеудің ең жауапты кезеңін жаз
Эксперименет жасауға қажетті қасиеттер
№1 тапсырма
Эксперимент дегеніміз……….
Болжам дегеніміз………………..
№2 тапсырма
Эксперименттің орындалу реті:
Гипотеза дегеніміз…………………..
№3 тапсырма
Франклин тәжірибесін түсіндір.
Физикалық теория дегеніміз…..
№4 тапсырма
Теориялық зерттеудің ең жауапты кезеңін жаз
Эксперименет жасауға қажетті қасиеттер
№1 тапсырма
Эксперимент дегеніміз……….
Болжам дегеніміз………………..
№2 тапсырма
Эксперименттің орындалу реті:
Гипотеза дегеніміз…………………..
№3 тапсырма
Франклин тәжірибесін түсіндір.
Физикалық теория дегеніміз…..
№4 тапсырма
Теориялық зерттеудің ең жауапты кезеңін жаз
Эксперименет жасауға қажетті қасиеттер
[pic]
