Астана қаласы, [pic]
№73 мектеп – лицейінің география пәнінің мұғалімі
Сабақтың тақырыбы: Еуразияның ішкі сулары
Мақсаты: Еуразия материгінің ішкі сулары туралы таралу ерекшеліктері мен олардың жер бедері мен климатқа тәуелдігін анықтауды өз бетінше меңгерту.
Дамытушылығы: : Жеке тұлғаның картаны қолдану арқылы көре-есте сақтау қабілетін, ақпараттық технологияның дидактикалық мүмкіндіктерін ескеретін, танымдылық ынталандыру және логикалық ойлау қабілетін дамыту;
Тәрбиелік мәні: қоршаған ортаны қорғауға баулу, суды үнемдеуге үйрету.
Оқушылардың іс –әрекеті:
Еуразияның ішкі суларын алаптарға бөле білуі;
Өзендер мен көлдерін картадан таба білуі;
Өзендер мен көлдерді кескін картаға белгілей алуы;
Өзендер мен көлдерге сипаттама бере алуы;
Ішкі сулардың таралу себептерінің жер бедері, климатқа байланыстылығын анықтай алуы;
Оқушылар Еуразия материгінің ішкі сулары туралы нақты білімді тапсырмалар беру арқылы өздігінен меңгере алуы;
Материктің ішкі суларын қорғау маңыздылығын түсіне білуі қажет.
Міндеттері:
Өз пікірін ұстана білуге үйрету;
Пікірталас жүргізу арқылы өзгенің пікірін тыңдап, құрметтеуге тәрбиелеу;
Өз ойларын еркінде сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру;
Сабақ түрі: аралас
Әдіс – тәсілдер: проблемалық оқыту, жұптық, топтық, СТО стратегиялары, АКТ , электронды оқулық
Дереккөздер: оқулық, электронды оқулық, кескін карта, атлас карта, стикер, маркерлер, бағалау парактары,
Оқыту нәтижесі: оқушылардың пәнге деген қызығушылығын артады. Еуразияның ішкі сулары туралы білімдері қалыптасады.
Сабақтың кезеңдері:
Ұйымдастыру кезеңі
Үй тапсырмасын сұрау
Жаңа сабақты меңгерту
Бекіту
Жинақтау
Ой түйіндеу(рефлексия)
Үй тапсырмасы
І.Ұйымдастыру кезеңі. (2 минут)
Амандасу( бүгінгі сабаққа жақсы көңіл күй тілеу)
( мұғалім оқушыларды топтарға, топ басшыларын жұлдызшалармен бөледі)
Партада 4 түрлі түсті
Психологиялық ахуалды анықтау
Оқушылар өз көңіл күйлерін стикерлерге жазып қажетті сатыға орналастырады.
[pic] [pic] [pic] [pic]
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау. (2 минут)
Мұғалім: Балалар өткен сабақта Еуразияның климатық белдеулерін өткен болатынбыз.
2-тап: Семантикалық карта
Кестеде Еуразияның климаттық белдеулерінің сипаты берілген. Тиісті сипаттамаларды климат белдеулерінің тұсына + белгілеңдер.
АБ СА
ҚБ
СТ
Т
СЭ
Э
Ауа температурасы жыл бойы жоғары,, жазы аңызақ, аптап ыстық. жауын шашын 200м ден 50 мм ге дейін азаяды.
+
Ең көлемді жерді алып жатыр. батысы теңіздік , орталығы шұғыл континенттік, ал батысы муссонды климат тән.
+
Жазы өте ыстық,құрғақ , ал қысы батыс желдерінің ықпалынан жаңбырлы, жылы болады. Материктің орталығында жазда аңызақ, ыстық желдер, құмды дауылдар жиі болып, біршама салқындайды
+
Бұл белдеудің басты ерекшелігі – жыл бойы суық, құрғақ Ауа иемпературасы немі төмен болып, қыс айларынада - 40°С тан төмен болады. Жауын – шашын аз, және қар күйінде түседі
+
Жазда ылғалды ауа массаларының келуіне байланысты жауын шашын мол түседі. Қыста материктен соғатын құрғақ ауа массаларының ықпалында жиі болады. Қысы құрғақ, жазы жаңбырлы болады
+
Жыл бойы ауа температурасы +24°С тан түспейді. Пасатты желдердің ықпалында болғандықтан жоғары температура мен ыстық әрі қапырық ауа райы қалыптасады
+
Өтпелі белдеу болғандықтан қысы суық, жазы қоңыржай салқын
+
2 минут
Әрбір дұрыс жауап 1ұпаймен бағаланады
Балалар, дәптерлеріңізді бір – бірлеріңізге бере қойыңыздар.
Тақтадан дұрыс жауабымен тексеріп ұпайларын қоямыз.
Оқушылардың ұпайларын топ басшылары бағалау парағына жазып отырады.
ІІІ. Жаңа сабақты меңгерту
І. Қызығушылықты ояту . «Ой шақыру.» (3 минут)
Мұғалім: Бір сәт барлықтарың мына тақтадағы суретке назар аударайықшы!
«Бір тамшы судың» саяхаты деп аталады
[pic]
[pic] [pic] [pic] [pic] [pic]
[pic]
[pic] [pic]
Аудиозапись ( судың сылдырлап аққан дыбысы)
(1 минут)
- Не көріп тұрмыз? (оқушылардың жауаптары тыңдалады)
- Осы тамшы сулары жинақталып, құрлық суларына барып қосылады екен.
- Ендеше, Балалар, біз бүгін осы құрлық суларының негізін құрайтын Еуразияның ішкі суларына тоқталамыз.
Топтастыру: Кластер құру (2 минут)
-Балалар, бізге ішкі сулар туралы ұғым берілді ме?
- Онда тақтаға назар аударайықшы
- Ішкі суларды не құрайды?
батпақтар
өзендер Көлдер
жер асты сулары мұздықтар
- Ендіше , бүгінгі сабағымызды Еуразия материгінің ішік сулары, оның ішінде өзендері мен көлдеріне арнаймыз.
Дәптермен жұмыс: Тақтаға сабақтың тақырыбы жазылады.
- Балалар, бүгінгі сабағымызда, Еуразияның ішкі сулары на ойша саяхат жасайық!
- Саяхатымызды бастамас бұрын саяхатқа шығуымыздың мақсаты не?
Соны айқындап біліп алайық!
(Жаңа сабақтың басты мақсатын оқушылар өздері анықтайды)
-Қалай қарайсыңдар? Саяхатқа шығуымыз үшін бізге не қажет? Кім айтады?
- Әрине, біздің құралымыз атлас карта, кескін карта, дәптер, қарындаш, қалам болады. Саяхатымыз сызбасымен танысайық: І- бекет.Бақылау бекеті,ІІ-бекет. Кубизм бекеті, ІІІ – бекеті.Жинақтау бекеті, ІҮ. Ой түйіндеу бекеті
ІІ. Мағынаны тану
І.Бақылау бекеті : Саяхатқа дайындалайық!
Оқушылар электронды оқулықтан Еуразияның ішкі сулары туралы мағлұматты тыңдайды. Оқушылар білімдерін толықтыру үшін оқулықтан қарап толықтырады.
5 минут
ІҮ.Бекіту тапсырмалары
ІІ. Кубизм бекеті 20 минут
Топ басшыларын ортаға шақыру.
Таңдаған түстеріне қарай тапсырмалары беріледі
Әр топқа Кубизм стратегиясысымен тапсырмалар беріледі.
Зерттеу
Салыстыру
Суреттеу
Қолдану
Ой байланыстыру
Талқылау
Топпен жұмыс
1-топ.Зерттеу (2 минут)
( Жұмысты орындауға 2 минут уақыт беріледі. Жауаптары тыңдалады. Дұрыс жауап тақтадан көрсетіледі. )
1-тап. Оқулықтағы 41- сурет пен физикалық картаны пайдаланып, Еуразия материгінің өзендерінің алаптары ең ірі өзендерін анықтап, мына кестеге толтырыңдар .
2-топ. Салыстыру (2 минут)
1-тап. Еуразияның өзендері мен көлдерінің таралуын Солтүстік Американың ішкі суларының таралуымен салыстырыңдар.
Венн диаграммасы
Еуразия материгі Солтүстік Америка
Ұқсастығы
ІІІ - топ.Суреттеу. ( 2 минут)
1-тап. Суретте қандай көлдер берілген? Оның біреуіне таңдауларың бойынша сипаттама беріңдер.
[pic]
[pic] [pic]
1. Көлдің аты,
2. Ауданы -
3. Көлдің шығу тегіне қарай -
4. Тұздылығына қарай -
5. Ағынды , ағынсыз –
Дұрыс жауабы: 1.Ыстық көл 2. Каспий 3. Зайсан
4 -топ. Қолдану. (2 минут)
1-тап. Оқулықтағы 42 - суреттегі Янцзы өзеніндегі су деңгейінің жыл ішіндегі су деңгейінің жыл ішіндегі өзгерісін талдаңдар.
[pic]
Жауабы:
1. Янцзы Тынық мұхиты алабының ең суы мол өзені
2. Субтропиктік климаттық белдеудің ыкпалында болады.
3. Шілде ,тамыз,қыркүйек , қазан айларында Тынық мұхитынан келетін муссонды жаңбырлардың әсерінен өзеннің су деңгейі 10 м ден жоғары көтеріледі.
4. Су деңгейінің төмендеуі қаңтар, ақпан, айларына тән. Себебі қыс айлары тропиктік ауа массаларының ықпалында болады. Құрғақ ауа массаларының жауын- шашын әкелмегендігінен су деңгейінің күрт төмендеуі байқалады.
Қорытынды: Янцзы өзеніндегі су деңгейінің өзгерісі климатқа тәуелділігін көреміз.
5-топ: Талқылау. Еуразия материгінің өзендері мен көлдері әр түрлі шаруашылыққа пайдаланылады.Қалай ойлайсыңдар материкте қандай өзендер мен көлдер ластануға көп ұшыраған? Себебі неліктен?
[pic] [pic] [pic]
[pic] [pic] [pic]
(10 минут )
ІҮ . Жинақтау ( 5 минут)
Балалар сонымен біз сіздермен бүгінгі саяхатымызды соңғы бекетіне де келіп жеттік.
Бәріміз алған білімімізді жинақтайық!
Сәйкестік тестісі
А. Ең суы мол өзені 1. Ганг
Б. Ең терең көлі 2. Венерн, Веттерн
В.Ең үлкен көлі 3. Тигр, Ефрат
Г.Ең ұзын өзені 4. Лена
Д.Орта Азияда орналасқан тау көлі 5.Дунай
Е.Мұздық көлдер 6. Байкал
Ж.Қасиетті өзені 7. Каспий
З. Қос өзені - 8. Ертіс
И.Еуропадағы ең ұзын өзені – 9.Ыстықкөл
К. Қазақстанның ең суы мол өзені 10. Янцзы
Электронды оқулықтан 16 тапсырмаларын орындау (2 минут)
Ү. Рефлексия. Ой түйіндеу. Әр топ мүшелері екі жұлдыз бір тілек айтады. Ұпай саны есептеледі. (10 минут)
Сабақтан алған әсерлерін анықтау, көңіл күйлерін білу
[pic] [pic] [pic]
Үйге тапсырмасы: (1 минут)
Еуразияның өзендер мен көлдері жайлы қызықты деректер жинастырып әкелуі
Еуразияның бір өзеніне жоспар бойынша сипаттама беру
Кескін карта өзендер мен көлдердің номенклатурасын жасау.
Бағалау 1 минут
