[pic]
Cолтүстік Қазақстан облысы
Петропавл қаласы
Сафуан Шәймерденов атындағы
қалалық классикалық гимназияның
география пәні мұғалімі
Сагнаева Азиза Муслимқызы
Педагогикалық өтілі: 2,5 жыл
Сабақ жоспары
№ 48 - сабақ
Күні: 2.03.2016ж
Сынып: 8 А
Мұғалім: Сагнаева А.М.
Пән: Қазақстанның физикалық географиясы.
Сабақтың тақырыбы: «Батыс Сібір жазығы»
Сабақтың мақсаты: Батыс Сібір жазығының Қазақстанға енетін бөлігінің географиялық орны, тектоникалық құрылымы, геологиялық құрылысы, жер бедерінің, климатының қалыптасуы, ішкі суы, фаунасы, табиғат зонасы туралы білім беру.
Сабақтың көрнекілігі: Қазақстанның физикалық картасы, пайдалы қазба үлгілері, атлас. М.Мақатаевтың «Алтай-Атырау» поэмасы, кескін карта, графикалық тест.
Пән аралық байланыс: Әдебиет, тарих, биология, сурет-сызу.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру. Сыныпты 4 топқа бөлу.
1.Есілдің жазық орманды даласы
2.Тобыл-Обағанның жазық даласы
3.Есіл-Ертіс даласы
4.Ертіс-Құлынды жазығы
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру
1. Ротация әдісімен өткен материалды еске түсіруге арналған тест сұрақтары.
Топ-1: Тест №1 Тұран жазығының географиялық орны, жер бедері.
1.Тұран жазығы қай кезеңде қалыптасқан?
А) кайнозой В) палеозой С) мезозой д) архей
2. Маңғыстау тауының биік нүктесі:
А) Бесшоқы В) Сарышоқы С) Қаратау Д) Мұзтау
3.Қазақстандағы ең терең ойыс:
А)Қарынжарық В) Қарақия С) Өлі теңіз Д) Ассал көлі
4. Сарыарқа мен Мұғалжар арасындағы үстірт:
А) Үстірт В) Орал алды үстірті С) Торғай үстірті Д) Сырдария жазығы
5) Сарысу мен Балқаш көлінің аралығындағы үстіртті шөл:
А) Мойынқұм В) Бетпақдала С) Балқаш-Алакөл Д) Қызылқұм
Топ-2: Тест №2 Климаты
6. Тұранның климаты:
А) Ылғалды В) Құрғақ континентті С) Теңіздік д) Муссонды
7) Қаңтардың орташа температурасы:
А) -18 , -5 В) -25 , -30 С) 0 ,+2 Д) +5 ,+7
8) Шілденің орташа температурасы:
А)+18 ,+20 В) +15, +16 С) +22 ,+29 Д)0,+7
9) Жауын - шашын мөлшері:
А) 300-350мм В) 310-200мм С) 200-250мм Д) 80-100мм
10.Тұрған жазығы қандай табиғат зоналарында жатыр?
А)Орманды дала В) Шөл, шөлейтті С) Далалы, орманды Д) шөлді
Топ-3: Тест №3 Пайдалы қазбалары
11. Тұран жазығының басты байлығы:
А) Мұнай В) көмір С)Фосфор Д) алтын
12. Торғай үстірті мен Іле аймағында қандай пайдалы қазба кең таралған?
А) Темір В) қоңыр көмір С) Алтын Д) тұз
13. Арал теңізінде не өндіріледі?
А) мұнай В)газ С) тұз Д)сода
14. Ақтауда не өндіріледі?
А) әктас В) қаратас С) сода Д) көмір
15. Шу мен Сарысу өзендерінің төменгі ағысында жатқан құмды жазық:
А) Бетпақдала В) Мойынқұм С) Қызылқұм Д) Қарақұм
Топ-4: Тест №4 Ішкі сулары
16. Тұран жазығының басты өзені:
А) Сырдария В) Шу С) Талас Д) Лепсі
17. Торғай үстіртінің өзендері:
А) Іле, Шу В) Торғай Ырғыз С) Ақсу , Лепсі Д) Ертіс, Бұқтырма
18. Мойынқұм мен Бетпақдаланың негізгі өзендері:
А) Сырдария, Сарысу В) Іле, Қаратал С) Шу, Талас Д) Арыс, Ақсу
19. Тұран жазығының көлі
А) Сілетітеңіз көлі В) Каспий теңізі С) Теке көлі Д) Ақкөл көлі
20. Тұран жазығының қорықтары:
А) Барсакелмес, Үстірт В) Алматы С) Алакөл Д) марқакөл
3.Көрсетілген нысандар аумағында координаттары берілген нүкте бар ма анықта?
ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру
Жап-жалпақ жауырынды жатыр дала
Ақын дала алапат батыр дала
Ақмола мен Қостанай арасында
Дән өскен тақырға да тотырға да
Ерекше –ау жаралыпсың затың дала!
Ох, неткен айдынды өңір, алып өңір
Астықты омырауына салып өңір.
Бұл қай өңір? (Батыс Сібір жазығы)
Есілдің жазық орманды-Есіл өзенінің 2 жағын бойлай Солтүстік Қазақстан облысының жерінде орналасқан көлді жазық. Жері сазды және өзен шөгіндісі, палеоген жыныстары басқан көлдер көп, топырағы қара, ормандары қайың мен теректен тұрады.
Тобыл-Обағанның жазық даласы-бұл да көлді жазық. Жазық саздардан түзілген, бетін нешген, глиоцен жыныстары жапқан. Тұщы көл аз, тұзды көл көп, өара топырақты. Тұщы көлдері-Құсмұрын.
Есіл-Ертіс даласы. Есілдің-қамысты орманды даласы мен Сарыарқаның, Павлодар облысының көлді жазығы ортасында жатыр. Неоген саз балшығы, оның бетін полеоген құмдары мен балшықтары басқан. Батысында көл көп, көбі тұщы, үлкені-Шағалалытеңіз.
Ертіс –Құлынды жазығы-Павлодар облысының күңгірт қара топырақты ауданын қамтиды. Ертіс өзені жағалауы бірнеше террасадан тұрады. Ертістің сол жағасы мен солтүстік батысында көл және көл табандары көп.Үлкені-Жалаулы, Шүрексор, Сілетітеңіз.
Жаңа сабаққа арналған тапсырмалар.
Сынып оқушыларын 4 топқа бөліп, әр топқа жеке тапсырмалар беру. (постер қорғау)
1 – тапсырма. Тақырыптарды әртүрлі әдіс-тәсілдер арқылы аша білу,
1 – топ тапсырмасы: Батыс Сібір жазығының географиялық орны, жер бедері, геологиялық құрылымы.
2 – топ тапсырмасы: Пайдалы қазбалары,
3 – топ тапсырмасы: Климаты,
4- топ тапсырмасы: Өзендері мен көлдері.
4 топқа берілген 1 – тапсырма бойынша қорытындылаймыз.
2-тапсырма: Кескін картаға Батыс Сібір жазығының жер бедерін түсіру.
Бекіту: Семантикалық карта толтыру
- Обаған өзені
Есіл өзені
Құсмұрын
көлі
Сілеті теңіз көлі
Шағала
лы теңіз көлі
Жалау
лы көлі
Есілдің жазық даласы
Тобыл -Обаған жазығы
Есіл-Ертіс даласы
Ертіс Құлын
ды жазығы
ІҮ. Жаңа сабақты қорытындылау . Микрофон әдісі арқылы сабақты қорытындылау.
Ү. Бағалау
ҮІ.Үйге тапсырма беру. §42. Батыс Сібір жазығы.
«Туған өлке» тақырыбында эссе жазу.
ҮІІ. Сабақты қортындылау.
[pic]
