Бекітемін Келісемін Директор Г.Е.Ережепова Оқу ісінің меңгерушісі Р.Н.Ташмагамбетова
_____________ _____________
«___»________ «___»________
Қазақстан Республикасының жалпы білім беретін мектептер
педагогтерінің біліктілігін арттыру курсы бағдарламасының екінші
деңгейі бойынша мектептегі тәжірибені іске асыру барысындағы
9 топ тыңдаушысы география пәнінің мұғалімі Худас Ринаның
қысқа мерзімдік сабақ жоспары
Күні: Сабақтың тақырыбы
Еуразия материгінің климаты.
Мақсаты
Еуразия материгінің климаттық ерекшеліктері, климаттық белдеулері туралы түсінік қалыптастыру;
Күтілетін нәтижелер
Еуразия материгінің климаттық белдеулері туралы білім қалыптасады
Керекті жабдықтар
География 7 сынып
Қолданылатын әдістер
"Миға шабуыл", «Ашық хат», диаграмманы сипаттау орындау;
тапсырма түрі. Түрткілер
уақыты
нәтиже
Бағалау
критерийлер
дискриптор
ұпай
жиынтық баға
Білу
климат туралы білімін еске түсіру
1.Психологиялық жағдай туғызу.
2.климаттық элементтер арқылы 3 топқа бөлу.
3.Миға шабуыл. Сұрақ-жауап арқылы бұрын алған мәліметтерін еске түсіреді.
Климат деген не?
Климат қалыптастырушы факторлар қандай?
Климаттың қалыптасуы неге байланысты?
Қандай климаттық белдеулерді білесіңдер?
2 мин
1 мин
4 мин
климат туралы, климаттық белдеулер туралы білімін еске түсіреді
климат, климаттық белдеулер туралы білімін еске түсіруі
1.Еске түсіре алды
2.Жартылай еске түсірді
3.Еске түсіре алмады
3
2
1
Түсіну
Матриктің климаттық белдеулерін және оның ерекшеліктерін сипаттау
Топтарға тақырыпты бөліп береді, кейін топ мүшелері постер қорғау:
1.Арктика, субарктика, қоңыржай белдеу
2. Тропик, субтропик
3. Экватор, субэкватор белдеулерді сипатта
тапсырманы топтар қорғағаннан кейін бір-бірін 2жұлдыз 1 тілек арқылы бағалайды
10 мин
Еуразияның климаттық белдеулерінің ерекшеліктерін білуі, түсіндіре алуы.
1.Постердің мағынасына сай болуы
2.Тақырып мазмұнының ашылуы
1. мазмұнының ашылуы
2.мазмұнын толық аша алмады
3.мазмұнын аша алмады
3
2
1
Қолдану
Еуразия материгінің климаттық белдеуіне сай келетінін картадан көрсетіп, ажырата алуы
«Ашық хат» конвертте тапсырма беріледі, атластың көмегін пайдалана отырып орындайды:
1-топ.
1.Қандай климаттық белдеу Еуразияда ең үлкен?
2.Үндіқытай түбегіндегі жауын-шашын мөлшері?
3.Қоңыржай климаттық белдеуінің типтерін атаңдар?
2-топ.
Климаттық картамен жұмыс жасай отырып мына сұрақтарға жауап беріңдер:
1.Арабия түбегінде жауын-шашын мөлшері нешеге тең?
2. Ұлыбритания түбегіндегі жауын-шашын мөлшері?
3.Черапунджи елді-мекенінде жауын-шашын мөлшері? Неліктен? Жауаптарыңды түсіндіріңдер?
3-топ: Еуразияның климаттық картасымен жұмыс?
Қай климаттық белдеуде орналасқан?
1.Орал тауы
2.Жерорта теңізі
3. Дели қаласы
Топтарға басбармақ арқылы бір-бірін бағалайды
Сергіту сәті
8мин
3 мин
атлас және картамен жұмыс істеуге дағдыландыру
Еуразия материгінде орналасқан еліміздің климаттық ерекшеліктерін еуразия материгінің климаттық ерекшеліктерінен ажырата алуы
1.еліміздің климатық ерекшелігін толық ажырата алды.
2. жартылай ажырата алды
3. климаттық ерекшеліктерді ажырата алмады
3
2
1
Талдау
Еуразия материгінде орналасқан қалалардың климаттық диаграммаларына талдау жасауы
топтарға климаттық диаграммалар беріледі, олар берілген жоспар бойынша климаттық диаграммаларға талдау жасайды:
1.Берген
2.Лиссабон
3.Улан-Батор
топтар климаттық диаграммасын сипаттап, топта бір-бірімен ақылдасып ортаға шығып қорғайды. Содан кейін топтар бағдаршам арқылы бір-бірін бағалайды.
5 мин
географиялық нысандардың климаттық диаграммасын талдай алуы
климаттық диаграмманы сипаттап, талдауы
1.толық талдай алды
2.жартылай талдады
1.талдай алмады
3
2
1
Жинақтау
Еуразияның климаттық белдеулері бойынша алған білімдерін жүйелеу, жинақтау
Күрделенген сұрақтар:
1.Егер Еуразия материгінде Гималай тауы болмаса не болар еді?
2.Егер биік таулар Еуразияның сол түсітігінде орналасса не болар еді?
3.Неліктен Еуропа елдерінің қысы жұмсақ, жылы болып келеді жауын-шашын жыл бойы мол?
4. Ұлыбританияда тұмандардың жиі болуын немен түсіндіруге болады? (мұхиттан келетін жылы ауамен, құрлықтағы салқын ауаның түйісуінен)
Смог деген не? (тұман мен қатты заттардың араласуы)
3
алған білімдерін нақтылайды, пысықтайды
тест тапсырмасы арқылы алған білімдерін көрсете алуы
1.Көрсете алды
2.жартылай көрсетті
3.көрсете алмады
3
2
1
Бағалау
Еуразияның климаты туралы білімдерін қорытындылау
климаттық мәселелер туралы бейнефильм көрсетіледі, сол арқылы оқушылар сабақтан алған білімдерін түйіндейді
8
оқушы жаңа тақырыптар игергендігін көрсетеді
жаңа тақырыпты игерді
1.толық игерді
2.жартылай игерді
3.игере алмауы
3
2
1
№2 сабақ. География. 7-сынып. Ішкі сулары
Күні: Сабақтың тақырыбы
Ішкі сулары
Мақсаты
Еуразия материгінің көлдер, батпақтары мәңгі тон аймақтары, мұздықтары туралы түсінік қалыптастыру;
Күтілетін нәтижелер
Еуразия материгінің табиғат зонасы туралы білім қалыптасады
Керекті жабдықтар
География 7 сынып
Қолданылатын әдістер
тест тапсырмасы, Қарлы кесек, постер қорғау, жіктеу, талдау жұмыстары жүргізіледі, ойларын тұжырымдау
Ойлауды Блум бойынша жіктеу
мақсаты
тапсырма түрі.
Түрткілер
уақыты
нәтиже
Бағалау
критерийлер
дискриптор
ұпай
жиынтық баға
Білу
Еуразия материгінің табиғат зонасы туралы білімін еске түсіру
1.Психологиялық жағдай туғызу.
2.Топтарға бөлу.
3. Климат бойынша гео диктант алу
Топтар бір-бірін бағдаршам арқылы бағалайды.
2 мин
1 мин
6 мин
Климаттық белдеулер мен ерекшеліктері туралы білімін еске түсіреді
климаттық белдеу туралы білімін еске түсіре алуы
1.Еске түсіре алды
2.Жартылай еске түсірді
3.Еске түсіре алмады
3
2
1
Түсіну
Материктің ішкі сулары – көлдер, мұздықтар, мәңгі тон аймақтары туралы білім қалыптастыру
оқушылар 4 топқа бөліну арқылы тақырыпты бөліп алып, қарлы кесек әдісі арқылы бір-біріне түсіндіреді.
10 мин
Еуразияның көлдер, мұздықтары, мәңгі тон ерекшеліктерін білуі, түсіндіре алуы.
1.Тақырып мазмұнының ашылуы
1. мазмұнының ашылуы
2.мазмұнын толық аша алмады
3.мазмұнын аша алмады
3
2
1
Қолдану
Кескін картаға Еуразия материгінің көлдері мен мәңгі тоң аймақтары, мұздықтарды белгілеп, картадан көрсете алуға дағдыландыру
топтар кескін карта және атласпен жұмыс жасайды:
1.Кескін картаға Азия аймақтарының көлдерін белгілеп, картада көрсет
2. Еуропа аймағының көлдерін кескін картаға белгілеп, картадан көрсету.
3.Мәңгі тоң аймақтарын кескін картаға белгілеп, картадан көрсет.
4.мұздықтарды кескін картаға белгілеп, картадан көрсет.
топтар тапсырманы орындағаннан кейін топтар бір-бірін басбармақ арқылы бағалайды.
8мин
атлас және картамен жұмыс істеуге дағдыландыру
Еуразия материгінде көлдерін, мәңгі тоңды аймақтарын, мұздықтарының географиялық орнын картадан көрсете алуы
1. толық көрсете алды
2. жартылай көрсете алды
3.көрсете алмады
3
2
1
Талдау
кез-келген көлді жоспар бойынша талдай алуы
топтарға кез-келген көлді берілген жоспар бойынша талдау жасайды:
Байкал көлі
Каспий теңізі
Балқаш көлі
Женева көлі
топтар көлдерді жоспар бойынша және картаның көмегін пайдалана отырып талдайды. Бір-бірін топтар стикер арқылы бағалайды.
5 мин
көлдерді карта, атластың көмегімен талдай алады
жоспар бойынша көлдерді талдауы:
1.толық талдай алды
2.жартылай талдауы
3.талдай алмады
3
2
1
Жинақтау
Еуразияның көлдерін, мәңгі тоң, мұздықтар туралы білімін жүйелеу.
Тест тапсырмасы орындайды, жұптар бір-бірін бағалайды.
8
алған білімдерін нақтылайды, пысықтайды
ішкі сулар бойынша білімдерін көрсете алуы
1.көрсете алды
2.жартылай көрсете алды
3. көрсете алмады
3
2
1
Бағалау
Еуразияның ішкі сулары туралы білімдерін қорытындылау
эссе арқылы оқушылар сабақтан алған білімдерін түйіндейді «Неліктен Еуразияның Қиыр Шығысында мәңгі тон таралған»
8
оқушы жаңа тақырыптар игергендігін көрсетеді
жаңа тақырыпты игерді
1.толық игерді
2.жартылай игерді
3.игере алмады
3
2
1
№3 сабақ. Геогафия. 7-сынып. Солтүстік Мұзды, Тынық, Үнді мұхиттары алаптарының өзендері
Күні: Сабақтың тақырыбы
Солтүстік Мұзды, Тынық, Үнді мұхиттары алаптарының өзендері
Мақсаты
Еуразия материгінің алаптар бойынша өзендерді, олардың ерекшеліктері туралы түсінік қалыптастыру;
Күтілетін нәтижелер
Еуразия материгінің өзендері туралы білім қалыптасады
Керекті жабдықтар
География 7 сынып
Қолданылатын әдістер
"Миға шабуыл", Инсерт әдісі, постер қорғау, салыстыру, тест тапсырмасын орындау;эссе арқылы ойларын тұжырымдау
тапсырма түрі. Түрткілер
нәтиже
Бағалау
уақыты
критерийлер
дискриптор
ұпай
жиынтық баға
Білу
Өткен тақырыпты, өзендердің элементтері туралы білімін еске түсіру
1.Психологиялық жағдай туғызу. Топтарға бөлу
2.Өзен элементтерін сызбаға толтыру.
3. Кесте арқылы және картамен жұмыс арқылы өткен білімді еске түсіру
көлдердің қазақшұңқырына қарай бөлу көлдер
(мысалы)
тектоникалық
жанартаулық
мұздық
ескі арна
лагуналық
топтар бірін-бірі тексереді.
2мин
1 мин
5 мин
Көлдер туралы туралы білімін еске түсіреді.
көлдер туралы білімін еске түсіруі
1.Еске түсіре алды
2.Жартылай еске түсірді
3.Еске түсіре алмады
3
2
1
Түсіну
Алаптар бойынша материктің өзендерін
ерекшеліктерін сипаттау
Инсерт әдісін қолданып постер қорғау:
1.СММ алап өзендерін сипатта
2.Тынық мұхит алап өзендерін сипатта
3.Үнді және Атлант мұхит алаптарының өзендерін сипатта
4.Ішкі тұйық алаптар өзендерін сипатта
тапсырманы топтар қорғағаннан кейін смайликтер арқылы бағалау
10 мин
Еуразияның өзендерін алаптар бойынша сипаттай алуы, білуі, түсіндіре алуы.
1.Постердің мағынасына сай болуы
2.Тақырып мазмұнының ашылуы
1.мазмұнының ашылуы
2.мазмұнын толық аша алмады
3.мазмұнын аша алмады
3
2
1
Қолдану
Еуразия материгінің өзендерін алаптар бойынша картадан көрсете алуы
Топтарға тапсырма беріледі, берілген номенклатураны атластан тауып, топтағы белсенді оқушының бірі картадан көрсетеді:
1.Еуразияның көлдерін көрсет.
2. Атлант алабының өзендерін картадан көрсет
3. Үнді мен СММ алабының өзендерін көрсет
4. Еуразияның көлдерін картадан көрсет
топтар бір-бірін 2 жұлдыз 1 тілек арқылы бағаланады.
Картамен жұмыс істеуге дағдыландыру
Еуразияның өзендер номенклатурасын игеруі
1.географиялық объектілерді толық көрсетті
2. Географиялық нысандарды жартылай көрсетті.
3. географиялық нысандарды көрсете алмады
3
2
1
Талдау
Еуразия мен Солт Американың ішкі суларын жер бетіне таралу бойынша салыстырып, айырмашылықтарын ажыратып көрсету
топтарға кесте беріледі, олар дәптерлеріне кестені орындайды:
сипаты Еуразия
С.Америка
геогр орны
жер бетіне тәуелділігі
Топтар 2 материктің өзендерінің бір-бірінен географиялық орны мен жер бетіне тәуелділігі бойынша ажыратып үйренеді. топтар бір-бірін бағалайды
өзендер мен көлдердің жер бетіне тәуелділігі орналасу ерекшеліктерін салыстырып ажырата білуі:
1.толық сипаттай алды
2.жартылай сипаттады
1.сипаттай алмады
3
2
1
Жинақтау
Еуразия ішкі сулары бойынша алған білімдерін жүйелеу, жинақтау
тест тапсырмасын алу
(10 сұрақтан тұратын тест тапсырмасын алу) жұптар бір-бірін тексереді
алған білімдерін нақтылайды, пысықтайды
тест тапсырмасы арқылы алған білімдерін көрсете алуы
1.Көрсете алмауы
2.жартылай көрсетті
3.көрсете алмауы
3
2
1
Бағалау
еуразияның ішкі сулары туралы білімдерін қорытындылау
Эссе: «Неліктен Еуразияның солтүстігінде өзен-көлдер жиі шоғырланған»
оқушы өткен материалдарын жаңа тақырыптарымен байланыстыра отырып. географиялық заңдылықтарды игергендігін көрсетеді
географиялық заңдылықтарды тақырыппен байланыстыра алуы
1.байланыстыра алуы
2.жартылай байланыстыруы
3.байланыстыра алмауы
3
2
1
№4 Сабақтың барысы. 7-сынып. Еуразия материгінің табиғат зонасы
Күні: Сабақтың тақырыбы
Еуразия материгінің табиғат зоналары.
Мақсаты
Еуразия материгінің табиғат зоналары, оның ерекшеліктері, флорасы мен фаунасы, топырақ түрлері туралы түсінік қалыптастыру;
Күтілетін нәтижелер
Еуразия материгінің табиғат зонасы туралы білім қалыптасады
Керекті жабдықтар
География 7 сынып
Қолданылатын әдістер
географиялық диктант алу, мозайка әдісі, постер қорғау, салыстыру, проблемалық сұрақтар қою; мақал-мәтел арқылы ойларын тұжырымдау
тапсырма түрі. Түрткілер
уақыты
нәтиже
Бағалау
критерийлер
дискриптор
ұпай
жиынтық баға
Білу
өткен тақырыпты еске түсіру
1.Психологиялық жағдай туғызу.
2.топтарға бөлу.
3. өткен тақырып бойынша географиялық диктант алу. Өзен алаптары мен қай белдеуде – географиялық диктант
• Үндістан, Үндіқытай түбектері жатады.
• Хуанхэ, Янцзы ұай алапқа құяды?
• Жыл бойы +24ºС – ден төмен түспейді
• Жауын - шашын қар күйінде түседі
• Жер шарындағы ең терең және ең үлкен көл?
• Ең аумақты климаттық белдеу
• Сырдария мен Амудария қай алапқа жатады?
• Дүние жүзінде мол жауын жауатын белдеу
• Еуразияның кеуіп қалатын арналары;
оқушылар мұғалім берген жауаптармен бір-бірін тексереді.
2 мин
1 мин
7 мин
ішкі сулар мен климат туралы білімдерін еске түсіреді
климат, климаттық белдеулер, ішкі сулар туралы білімін еске түсіруі
1.Еске түсіре алды
2.Жартылай еске түсірді
3.Еске түсіре алмады
3
2
1
Түсіну
Матриктің табиғат зоналарын және оның ерекшеліктерін сипаттау
Презентация арқылы табиғат зонасы туралы түсінік қалыптастыру.
әр топ кітаптың мәтініне «мозайка әдісі» арқылы, тақырыпты оқып, талқылайды, содан кейін отырып постер қорғайды:
1. Арктикалық шөл, тундра зонасы
2.орманды зона (тайга, жалпақ жапырақты орман, аралас орман)
3.Орманды дала, дала шөл, шөлейт
4.саванна, сирек орман, мәңгі жасыл ормандар зонасын сипатта
тапсырманы топтар қорғағаннан кейін бір-бірін бағдаршам арқылы бағалайды.
15 мин
Еуразияның табиғат зонасының ерекшеліктерін білуі, түсіндіре алуы.
1.Тақырып мазмұнының ашылуы
1. мазмұнының ашылуы
2.мазмұнын толық аша алмады
3.мазмұнын аша алмады
3
2
1
Қолдану
С.Америка мен Еуразия материгінің табиғат зоналарын ұқсастықтары мен айырмашылықтарын ажырата алуы
топтарға тапсырма беріледі, атластың көмегін пайдалана отырып орындайды:
1.Атласты пайдалана отырып 400 ендіктің бойымен С.Америка мен Еуразияның табиғат зоналарының ұқсастықтары мен айырмашылықтарын ажыратып көрсетіңдер.
топтар бір-бірімен ақылдасып, атласты пайдалана отырып орындайды, болғаннан кейін топта ақылдасып жақсы түсінген оқушылар қорғайды. Топтар стикер арқылы бағалайды.
8мин
атлас және картамен жұмыс істеуге дағдыландыру
Еуразия мен С.Американың табиғат зоналарының ерекшеліктерін ажырату арқылы оқушылардың логикалық қабілеттерін арттыру.
1. толық ажырата алды.
2. жартылай ажыратып көрсете алды.
3. ажырата алмады
3
2
1
Талдау
Еуразия материгінің табиғат зоналарының адам әсерінен өзгеруін анықтап, дәлелдеу
Проблемалық сұрақтарды топтардың талқылауына беру:
Еуразияның табиғат зоналарының антропогендік өзгеруін анықтап, атаңдар. Сендердің ойларыңша өзгеру себебі не? Табиғат зоналарын қалпына келтіру үшін сендер қандай ұсыныс жасар едіңдер?
топтар бір-бірін шапалақ арқылы бағалайды.
8 мин
сын тұрғысынан ойлауға дағдыландыру
проблеманы анықтап, дәлелдемелер арқылы шеше алуы:
1.проблеманы толық анықтап шеше алды
2. проблеманы
анықтап, жартылай шеше алуы
3.проблеманы анықтап, шеше алмады
3
2
1
Жинақтау
Еуразияның табиғат зонасы бойынша алған білімдерін жүйелеу, жинақтау
алған білімдерін жинақтау үшін себеп-салдарлық тапсырма беру:
1.Еуразия материгіндегі географиялық белдеулер мен табиғат зоналарын анықтай отырып, неліктен барлық табиғат зоналары солтүстіктен оңтүстікке қарай ауысады?
2.Биіктік белдеулерді салыстыру – Гималай және Альпі тауларындағы биіктік белдеулерді салыстырып, әр түрлі болу себептерін түсіндіру.
3 Еуразияның қоңыржай және тропиктік белдеулеріндегі шөлдердің ерекшеліктерін салыстыру
4.Сендердің ойларыңша неліктен материктің батысы мен шығысында табиғат зоналары бір-біріне ұқсамайды? Неліктен деп ойлайсыңдар?
топ басшысы, белсенділер өз ойларын дәлелдеп қорғайды, болғаннан кейін креативті әдіс арқылы бағалайды.
10
алған білімдерін нақтылайды, пысықтайды
себеп-салдарды нақты дәлелдермен анықтай алуы
1.дәлелдей алды
2.жартылай дәлелдеді
3.дәлелдей алмады
3
2
1
Бағалау
Еуразияның табиғат зонасы туралы білімдерін қорытындылау
сабақтан қандай ой-түйгендерін білу үшін, табиғат зонасымен байланысты мақал-мәтелді айта отырып, оқушылар сабақтан алған білімдерін түйіндейді
топтар ең жақсы жұмыс істеген топтарды анықтайды.
оқушы жаңа тақырыптар игергендігін көрсетеді
жаңа тақырыпты игерді
1.толық игерді
2.жартылай игерді
3.игере алмауы
3
2
1
