10-сыным
Білімділік мақсаты: дамытушылық
тәрбиелік:
Темір,оның табиғатта кездесуі,қасиеттері,қолданылуы,алынуы;
темір атомының электрондық формуласын құрастыру , темір атомына сипаттама беру,әр топтың атомдарының айырмашылығын түсіндіре білу ,қорытынды жасау,жүйелеу, сөздік қорын молайту , білім-білік дағдыларын дамыту.
Темір қосылыстарын танып-білу, анықтай білу
Сабақ типі:
Педагогикадық менеджмент
Құралдар мен реактивтер:
Кітап, дәптер, интерактивті тақта , ХЭПЖ мыс ,темір тұздарының ерітіндісі,сілті, электронды оқулық
Ұйымдастыру
кезеңі:
-оқушыларды психологиялық дайындау. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.
Жаңа ақпаратты өз бетінше меңгеру(5-7 мин)
Оқушылардың өз бетінше жұмысы: ХЭПЖ орны: 4 период, 8топ,қосымша топша , 26 протон, 30 нейтрон, 26 электрон. Табиғатта кездесуі : гематит - триоксид дитемір – қызыл теміртас; магнетит – магнитті теміртас – тетраоксид тритемір; лимонит, пирит, сидерит. Соколов-Сарбай кен орны . Алынуы: алюмотермия, сутекпен немесе көміртек (2) оксидімен тотықсыздандыру
4Fe + 3О2 ---------2Fe2О3 4Fe + 2 Н2О+3О2 ------4Fe(OH)3 2Fe +3С12 ------2FeС13 3Fe + С-------Fe3С Fe +S -----FeS 3Fe +4Н2О ------2Fe3О4 +4Н2
Fe + 4НNО3 (p)-------Fe(NO3)3 +NO+2H2O Fe + H2SO4--------FeSO4 +H2 Fe +2HCl ----------FeCl2 + H2 Fe +CuSO4--------- FeSO4 + Fe *Темір қосылыстары:
FeO Қара түсті ұнтақ, суда ерімейді. Негіздік қасиет көрсетеді
Fe2 O3
Күрең, қоңыр ұнтақ, суда ерімейді. Бұл оксидке де негіздік қасиет тән.Бірақ жоғары температурада ол екідайлы оксидтер сияқты негіздік оксидтермен және балқытқанда сілтімен қосылады.
Fe(OH)2
жасыл тұнба
Fe(OH)3
қызыл қоңыр тұнба
*Темірдің биологиялық маңызы Қолданылуы: құймаларында магнитсіздену қасиеті. №6 көрсетілім 6.1 Темір (ІІ),(ІІІ) гидроксидтерін алу 6.2Қышқыл мен сілтінің гидроксидтерге әсерін зерттеу
*№7лабораториялық тәжірибе Fe2+ - және Fe2+ иондарын анықтау *Үш валентті темір иондарын анықтау үшін калий тиоцианатын да реактив ретінде қолданады: FeCl3 + 3KSCN = Fe(SCN)3 + 3KCl калий тиоцианаты темір тиоцианаты(қан қызыл түсті) Fe3+ катиондарын анықтау үшін сары қан тұзы калий (ll) гексацианоферратын K4[Fe(CN)6] қолданады. 4FeCl3 + K4[Fe(CN)6] ↔ Fe4[Fe(CN)6]3↓ + KCl Гексацианоферрат (ll) иондары [Fe(CN)6]4- темір Fe3+ катиондарымен әрекеттескенде қара көк тұнба – темір (lll) гексацианоферраты(ll) (берлин көгілдірі) түзіледі: 3[Fe(CN)6]4- + 4Fe3+ ↔ Fe4[Fe(CN)6]3↓
Fe2+ иондарын анықтау үшін калий гексацианоферрат (lll) - [Fe(CN)]3- иондары Fe2+ катиондарымен әрекеттескенде де, қара көк тұнба – темір (ll) гексацианоферраты (lll) (турнбуль көгі) түзіледі: 2[Fe(CN)6]3- + 3Fe2+ = Fe3[Fe(CN)6]2↓
Оқу тапсырмаларын орындау(Білімді жүйелеу 35 мин) Оқушы үш қабатты үйді тұрғызуы қажет
І деңгей Fe2+ - және Fe2+ -иондарына сәйкес электрондық формулалар жазыңдар ІІ деңгей Массалық қатнастары: темір: күкірт: оттек- 7 : 6: 12 болатын темір қосылысының формуласын анықта ІІІ деңгей 20г темір тұз қышқылымен әрекеттескенде түзілген газдың көлемін есепте ІҮ деңгей темір купаросындағы судың массалық үлесін есепте
Білім марафоны сайысын өткізу *Темірдің протон саны *Темір сөзінің мағанасы * Гематиттің формуласы *Магнетиттегі темірдің тотығу дәрежесі * Темір купаросының маңызы
Үйдің І қабаты аяқталды Ү деңгей Сынауықтарда әр заттан 1мл болатын темір(ІІ)нитраты, мырыш нитраты және мыс(ІІ) нитраты қүйылған . Осы заттарды анықтайтын теңдеулерді иондық тәрде жазып, дәлелде.
Үйдің ІІ қабаты аяқталды
ҮІ деңгей 5% 80г темір(ІІІ)хлоридімен әрекеттескен 10% күйдіргіш натр ертіндісінің массасы қандай? Дидактикалық ойын «Қім жылдам?» Өзгерістер сызбанұсқасының теңдеулерін жазу 1. Fe→ FeCl3 → қоңыр тұнба→ гематит→ Fe 2. Fe2+ → Fe2+ Үйдің ІІІ қабаты аяқталды
Байланыс құралдарын пайдаланып : Танымдық ізденістер-Хабарламалар дайындау * «Темір»
*Темір қосылыстары
* Темірдің маңызы
*Үш валентті темір иондарын анықтау үшін калий тиоцианатын да реактив ретінде қолданады: *Fe3+ катиондарын анықтау үшін сары қан тұзы калий (ll) гексацианоферратын K4[Fe(CN)6] қолданады. Fe2+ иондарын анықтау үшін калий гексацианоферрат (lll) - [Fe(CN)]3- иондары Fe2+ катиондарымен әрекеттескенде де, қара көк тұнба – темір (ll) гексацианоферраты (lll) (турнбуль көгі) түзіледі
Үй тапсырмасы
§7.4 оқу 3-7 жаттығу, есептер
Рефлексия кезеңі
-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру.-оқушылардың өзін- өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету.Өздерің сабақта не істеп үлгердіңіздер?Сыныптастарыңызға немен көмектесе алдыңыздар. қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай? Сабақтың қай кезеңі ұнады?
