Сынып: 8 «А»
Күні: ____________
Пән: химия
Сабақтың тақырыбы: Кіріспе. Тұрмыстағы химиялық заттармен жұмыс жасаудағы кауіпсіздік ережелері.
Сабақтың мақсаты:
а) Білімділік. XXI ғасыр-химия ғасыры. Күнделікті тұрмыста қолданылатын химиялық заттар, олардың пайдасы мен зияны, химиялық элементтердің адам ағзасында атқаратын рөлі туралы, жас ерекшеліктеріне қарай нақты түсінік қалыптастыру.
ә) Дамытушылығы. Химия ғылымына деген дүниетанымдық, диалектикалық көзқарастар қалыптастыру. Ғылыми түсініктерін молайту. Жеке бас гигиенасын сақтау күнделікті тұрмыста қолданылатын химиялық қоспалардың адам денсаулығына зияны мен пайдасы туралы түсіндіру- оқушымен пікір алмасу.
б) Тәрбиелілік. Оқушы-жеке тұлға. Оқушыларды өз ойын, пікірін еркін айтуға тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Дәстүрлі емес сабақ.
Сабақтың әдісі: Баяндау, сұрақ-жауап, реферат, есеп шығару, жарнама.
Пәнаралық байланыс: Биология, медицина,косметология
Сабақтың көрнекілігі: сабаққа қажетті тұрмыстық, медициналық дәрі-дәрмектер
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушылар назарын сабаққа аудару ойын арқылы пәнге деген қызығушылығын ояту.
Сабақ түрі: Сайыс сабағы.
Кіріспе
Химияның тұрмыстағы және адам өміріндегі маңызы туралы.
Біз қазір химия ғасырындамыз. Кәдімгі қасықтан бастап, ұшақ, жер серігіне дейін химия өнімдері. Адам тамақсыз, киімсіз, қажетті бұйымдарынсыз өмір сүре алмайды. Мінеки, солардың бәрін жасауға химия қатысады. Сондықтан да «Қайда қарасақ та, қайда көз жіберсек те көретініміз химия ғажайыптары» демекші, шындығындада бізді қоршаған табиғат химиялық құбылыстарға толы.
Ұйымдастыру бөлімінде сынып оқушылары 2 топқа бөлінеді.
І топ- Химия медицинада
ІІ топ- Химия косметологияда.
I Кезең. Кіріспе.
Қазіргі адамның қоғам өмірінде, тұрмыста көптеген химиялық заттар қолданып, әсерін тигізеді. Химиялық заттардың қазіргі адамның өмірінде үлкен орын алуының себебі, уақыттың талабы, сондықтан да химиялық заттарды дұрыс қолданбау көп зиянға соқтырады.
Химизация – адам өмірінде химиялық заттарды дұрыс, ережеге сәйкес қолдану. Мектеп бағдарламасында химизация сұрақтарына аз уақыт бөлінеді. Химиялық заттарды тұрмыста күнделікті қолданамыз. Аталған мәселелермен байланысты мектепте химия негізінде қолданбалы элективті курстардың жүзеге асуы болып табылады. «Тұрмыстағы химия» курсы күнделікті өмірде химиялық заттарды қолдануда негізгі ережелерді тану, іске асыру болып табылады.
II Кезең. Жарнама. Бұл үйге берілген тапсырма кез-келген химиялық тұрмыстағы заттарға жарнама ойлап ,көрінісін көрсетуге болады.
III Кезең. Сурет көрмесі.
ІV кезең. Еркін жазу.
Өз ойларын еркін жазып , шығарма құрау
V кезең. Мені анықта!
«Мақал сөзде де металл жүреді ,
Метал қадірін халқым біледі.»- дей отырып, оқушыларға мақал айтамын . Олар мақалдың керек сөзін тауып қойды.
І топ.
Ескі мата сөз болмас, ескі .................. біз болмас. (темір )
Қойдың сүті --- .........................(қорғасын).
ІІ топ
От көмір жейді,тот ................жейді.(темір)
Арпа ,бидай ас екен,алтын ,.................тас екен.(күміс)
VІІ кезең. Жорға.(сұрақ - жауап)
1.Медицинада рак ауруларын емдеу мақсатында сәулелік ванналарда
қолданылатын инертті газ
(Rn радон)
2.Терінің қышыма ауруына қарсы жасалатын майдың құрамының басым бөлігін құрайтын химиялық элемент (S күкірт)
3. 5 ℅ спирттік ерітіндісі қан тоқтатуға қолданылатын элемент (I2 йод)
4.Химияның ең маңызды элементі және Жер бетіндегі көптеген тірі ағзалардың тыныс алуын қамтамасыз ететін элемент ( O2 оттегі)
5.Қан аздығы ауруын тудыратын элемент . ( Fe темір)
6. Есінен танған адамға алғашқы көмек ретінде қолданылатын сұйықтық Нашатыр спирті
7.Сүйек пен тісте кездесетін металл Ca
8.Үйлеріңде бар тамаққа қажетті зат NaCL
VI кезең. «Қалауың болсын!» (Әр топтың бір-бір қатысушына ортаға шақырамыз, ұсынған ұяшықтардың бірін таңдайды (кубик 1,2,3 әрбір дұрыс жауапқа 20 ұпай)
1-ұяшық сұрақтары
1. Дәрігерлер беретін анттың авторы? (Гипократ)
2. Ас содасының формуласы? (NaHCО3)
3. Бұл затты тамақпен уланған жағдайда таблетка түрінде қолданады. Оны қайыңды ауасыз жерде қыздыру арқылы алып, одан әрі өңдейді. Бұл қай дәрі? (Активтелген көмір)
4. 61 жас неше мүшел? (5мүшел)
5. Сүйекті қаптайтын элемент? (Кальций)
6. Қан қысымын өлшейтін аспап? (тонометр)
2-ұяшық сұрақтары.
1. Әр заттың жылы, салқын, ыстық қалпын не дейді? (температура)
2. Қоршаған орта ластануын зерттейтін ғылым? (экология)
3. Судың агрегаттық күйлерін ата? (мұз, сұйық, бу)
4. 70-80жас аралығын қалай атаған? (қария, қарт, ақсақал)
5. Магниттік қасиеті бар металл? (темір)
6. Ең белгілі элемент? (сутек)
3-ұяшық сұрақтары:
1. Заттың құрамы мен қасиетін сақтайтын ең кіші бөлшегі? (молекула)
2. Фосфор деген сөз қандай мағына береді? (жарық тасушы)
3. Иммунитет дегеніміз не? (ағзаның жұқпалы ауруға қарсы тұру қасиеті)
4. Ең ауыр металл? (Осмий)
5. Термометр құрамында кездесетін элемент? (Сынап)
6. Темірдің атомдық салмағы? (56)
4-ұяшық сұрақтары:
1. Судың қатты күйі. (мұз)
2. Ең жеңіл металл. (Литий)
3. Денесінде қышқылы бар жәндік? (құмырсқа)
4. Топырақты құнарландыратын элемент. (Азот)
5. Адамзат баласы қандай элементті алғаш өндірді? (мыс)
6. Аl салыстырмалы атомдық массасы: (27)
VII кезең. Капитандар сайысы.
1-топ. «Г» әрпімен басталатын жеті химиялық сөздерді атаңыз: (газ, галоген, гомолог, гидрокарбонат, глюкоза, графит, гидролиз)
2-топ. «К» әрпімен басталатын жеті химиялық сөздерді атаңыз: (карбонат, кристаллогидрат, көмірсулар, күкіртсутек, крахмал, каучук, көміртек)
VIII. Бағалау: химиялық сауаттылығы.
X. Үй тапсырмасы:
