Органикалық қосылыстар ҰБТ есептері.
№1 Фенол мен ароматты көмірсутектің 14,7 г қоспасын бром суымен өңдегенде, 33,1 г тұнба түсті. Фенол мен көмірсутектің мольдік қатынастары 2:1 болса, көмірсутектің молекулалық формуласы
Х г 33,1 г
С6Н5ОН+3Br2→ С6Н2Br3 OH↓ +3НBr
94 г/моль 331г/моль
Х=9,4 (С6Н5ОН)
m(CxHу)=14,7 г-9,4г=5,3г
12n+1(2n-6)=5.3
12n+2n-6=5.3
14n-6=5.3
n=0.7/14
n= 0.05
M=5.3г/0,05моль=106 г/моль С8Н10
√=9,4г/94 г/моль=0,1 моль(С6Н5ОН)
√=5,3г/106 г/моль=0,05 моль(С8Н10)
0,1:0,05/0,05
2:1
ж/бы: С8Н10
№2 Катализатор қатысында қыздырғанда(қ.ж) 20 л бензол буы мен 80 л сутекке айналған көмірсутектің формуласы.
20 л 80 л
CxHу→ С6Н6 + Н2
22,4 л 22,4л
0,89:3,57
1:4
CxHу→1 С6Н6 + 4 Н2
С6Н14
ж/бы: C6H14→ С6Н6 + 4Н2
№3Фенол мен сірке қышқылын бейтараптауға 100 г 20%-дық натрий гидроксиді ертіндісі жұмсалды, осы қоспаға бром суымен әсер еткенде 66,2 г тұнба түзілді. Қоспадағы фенолдың массалық үлесін есепте.
Х моль 66,2 г
С6Н5ОН+3Br2→ С6Н2Br3 OH↓ +3НBr
1 моль 331г/моль Х=0,2 моль
√(NaOH)=20г/40 г/моль=0,5 моль
√(CH3COOH)= 0,5 моль(NaOH)- 0,2 моль(С6Н5ОН) =0,3 моль
m(CH3COOH)=0,3 моль*60г/моль=18 г
m(С6Н5ОН)=0,2 моль*94г/моль=18,8 г
m(қоспа)=18г+18,8г=36,8 г
ω(С6Н5ОН)=18,8г/36,8г*100%=51%
ж/бы: ω(С6Н5ОН) =51%
№4Түссіз А газын дегидрлегенде калий перманганат ертіндісін түссіздендіретін түссіз В газы түзіледі. В газын гидраттау реакциясы нәтижесінде еріткіш, отын, тамақ өнеркәсәбінде қолданылатын С сұйық затын түзеді. С затынан синтетикалық каучуктың мономері болатын Д затын алуға болады . А В С Д затарын анықтап, реакция теңдеуін жазыңдар.
Шешуі:
А газы этан, этанды дегидрлейміз.
С2Н6→ С2Н4 + Н2
А В
Нәтижесінде перманганат ертіндісін түссіздендіретін этен түзіледі.
С2Н4 + Н2О +[О]→ СН2-СН2
│ │
ОН ОН
Этенді гидраттаймыз.
С2Н4 + Н2О → С2Н5ОН
С
Алынған этанолдан каучуктың мономерін аламыз.
2С2Н5ОН→ СН2═СН-СН═СН2 + 2Н2О+ Н2
Д
Жауабы: А газы- С2Н6 (этан) В газы -С2Н4 (этен) C сұйық заты - С2Н5ОН (этанол)
Д заты- СН2═СН-СН═СН2 (бутадиен -1,3)
№5 Пропан мен этиленнен тұратын 32 г қоспаның көлемі 17,92 л алады. Қоспадағы газдардың көлемдік үлесін есептеңдер.
ν=17,92/22.4=0,8
Х+У=0,8
28х+44у=32
28х+44(0,8-Х)=32
28х+35,2-44х=32
16х=3,2
Х=0,2 (С2Н4 ) 0,8-0,2=0,6 (С3Н8)
m=0.2*28=5,6
m=0,6*44=26,4 26,4+5.6═32
φ=5.6/32=17.5% φ=26.4/32=82.5%
ж/бы: φ(С2Н4 ) =17.5% φ(С3Н8)=82.5%
