10 сынып
Тақырыбы ІІ топтың негізгі топша металдарының жалпы сипаттамасы
Білімділік мақсаты:
дамытушылық
тәрбиелік:
ІІ топтың негізгі топша металдарының жалпы сипаттамасы , магний және кальцийдің ХЭПЖ орны, атом құрылысы,, қасиеттері, қолданылуы, алынуы туралы білімді қалыптастыру;
магний және кальцийдің химиялық қасиеттері мен алынуын сипаттайтын реакция теңдеуін құрастыра білу біліктіліктерін дамыту, қорытынды жасау,жүйелеу, сөздік қорын молайту білім-білік дағдыларын дамыту.
сабақ уақытын тиімді пайдалану,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру.
Сабақ типі:
Аралас сабақ
Құралдар мен реактивтер:
Кітап, дәптер, интерактивті тақта , кесте №5.4, спирт шамы, тұз қышқылының ерітіндісі, сымтемір, натрий, калий, литий, кальций тұздары
Ұйымдастыру
кезеңі:
(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.) -сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ; -оқушыларды психологиялық дайындау. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.
Білу
Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:
Жеке тапсырмалар: 1.Сілтілік металдар сипаттамасы 2.Натрий мен калийдің периодтық жүйедегі орны, атом құрылысы 3. Натрийдің қосылыстары 4. Калийдің қосылыстары 5.Натрий мен калийдің алу әдістері
Түсіну
Жаңа сабақ
Қолдану
1.Жаңа сабақты түсіндіру: кестені толтыру:
Металл-р магний
кальций
Атом құр
2е 8е 2е
2е 8е 8е 2е
Табиғат та кездесуі:
Таралуы бойынша сегізінші орында,200 минералдың құрамына кіреді: MgCO3 магнезит, MgCO3*CaCO3 доломит, KCl*MgCl2*6H2O карналлит, Mg2SiO4 оливин, 3MgO*2H2O*2SiO2 асбест. Қазақстанда доломит пен, асбесттің қоры бар. Мұхит,теңіз,тұзды көлдер суларында магнийдің көп мөлшері бар. Магний фотосинтез процесі жүргізеді , адам ағзасына магний қажет.
Жер шарында кең таралған элемент, жер қыртысындағы таралуы бойынша 5 орында,ал табиғатта кальций қосы-лыс тарын бар жерде кездестіруге болады:тау жыныстары,сазды кендер,мұхит,теңіз,өзен сула рында,өсімдікпен жануар организмдерінде. Кең таралған қосылыстары: кальций карбонаты - бор, мрамор, әктас,ұлу тас, кальцит, маржан, коралдар,ғанышСаSО4*2Н2О; фосфорит -апатит Са3(РО4)2, флюорит СаF2.
Физикалық қасиет тері кесте №5,4
Ақ түсті,жеңіл,ауада тез арада оксид қабықшасымен қапталатын металл, балқу температурасы -651 С, кальцийден аздап қаттылау.
Күмістей ақ түсті металл,қатты лау тығыздығы(1,55) балқу температурасы– 840С,сілтілік металдар сияқты сақтайды.
Химия лық қасиет тері
Сілтілік металдармен салыстырғанда белсендігі аз төмен Галогендермен: Mg + Cl2== MgCl2 Күкіртпен: Mg +S== MgS Жанады: 2Mg + О2== 2MgО Сумен:Mg+Н2О=t=МgО+Н2 Қышқылдармен конц Н2SО4 енжарланады. Көптеген метал лдарды тотықсыздандырады: TiCl4+ 2Mg==2MgCl2 +Ti
Сілтілік металдармен салыстырғанда белсендігі аз төмен Галогендермен: Ca + Cl2== СаCl2. Күкіртпен: Са +S== СаS Жанады: 2Са + О2== 2СаО сумен :Са +2Н2О== Са(ОН)2+Н2
Көптеген металлдарды тотықсыздандырады:Ti,Zr,V,Uоксидтері мен хлоридтерінен таза металл алады.
Алынуы
Балқыманың электролизі
Балқыманың электролизі
Қолданылуы
Магний құймалары авиацияда, машина жасауда қолданылады
Кальций құймалары авиацияда, машина жасауда қолданылады
Анықтау
Ақ тұнба Mg (ОН)2
Жалынды кірпіш-қызыл түске бояйды
2. Лабораториялық тәжірибе
Натрий
Сары түс
Калий
Күлгін түс
Кальций
Кірпіш-қызыл түсті
Деңгейлік жұмыс І деңгей 1-жаттығу ІІ деңгей 2- жаттығу ІІІ деңгей 3-жаттығу
Сабақ қорытындысын шығару:
.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою Үйге тапсырма§5,5 оқу 4-5 –жаттығулар
Рефлексия кезеңі
-оқушы мен мұғалім арасындағы дұрыс қарым қатынасты тудыру. -оқушылардыңөзін өзі басқару және басқа адамдармен дұрыс қарым –қатынас принципін үйрету. Сыныптастарыңызға немен көмектесе алдыңыздар. қызықты болды ма? Білгендеріңнің маңызы қандай? Сабақтың қай кезеңі ұнады?
