Азот және фосфор қосылыстары . 10 сынып

Сыныбы 10 «а»	Күні
Тақырыбы	Азот,фосфор оның қосылыстары
Мақсаты	Азот,фосфор оның қосылыстары туралы оқып-үйрену
Күтілетін нәтиже	А деңгейі –Азот және фосфордың периодтық жүйедегі орналасуын біледі.
	В деңгейі - Азот және фосфордың қосылыстарын сипаттай алады.
	С деңгейі- Алған білімдерін практикада қолдана алады.
Дереккөздер, құрал-жабдықтар	Оқулық: Ә.Темірболатова,Н.Нұрахметов Алматы «Мектеп»2011
Сабақтың барысы	Уақыты	Мұғалім әрекеті	Оқушы әрекеті
Кіріспе Үй тапсырмасын тексеру	5 мин 8 мин	Сәлемдесу,түгелдеу. Оқушылардың құрал-жабдығын тексеру. Оқушылардың назарын сабаққа аудару. Ынтымақтастық атмосферасын құру үшін «Сен ғажапсың»тренингін ойнату. 1.Алюминийдің химиялық таңбасы қандай ? 2.Алюминийдің салыстырмалы атомдық массасы қанша? 3. Периодтық жүйедегі орны қандай ? 4.Валенттілігі мен тотығу дәрежесін ата. 5.Алюминийдің атомдық құрылысын, электрондық формуласын жаз. II. оқушылар деңгейлік тапсырмалар орындайды. 1-деңгей. (5 ұпа) Химиялық диктант 1. Алюминийдің атомдық құрылысы. ........ 2. Алюминий табиғатта таралуы бойынша....... орында тұр. 3. Жер қыртысының негізгі массасын....құрайды. 4. Қосылыстарындағы тотығу дәрежесі...... 5. Алюминийдің табиғаттағы негізгі қосылыстары............ 6. Қазақстанда бокситтердің белгілі кен орындары бар, олар......... және...... 7. Алюминийдің кристалдық торы...... 8. Негізгі құймалары........ 9. Болат, шойын бетін алюминиймен қаптау....... 10. Алюминий азот қышқылымен әрекеттеспейді, себебі............ 2-деңгей. (10 ұпай) Алгоритімдік 1. Алюминийдің мына заттармен: a) броммен ; б) мыс сульфаты ерітіндісімен ; в) күкүрт қышқылымен (сұйытылған); г) хром (III) оксидімен әрекеттесуінің реакция теңдеулерін жазыңдар. 2. Химиялық реакциялардың үш типін пайдаланып, AlCl3 алудың реакция теңдеулерін жазыңдар. 3. Айналуларды жүзеге асырыңдар: Al→Al2O3→AlCl3→Al(NO3)3→ Al(OH)3→Al2O3→Al 3-деңгей (15 ұпай) Эвристикалық 1.Зат мөлшері 0,2 моль алюминий тұз қышқылымен әрекеттескенде неше моль сутек бөлінеді? 2. 10г алюминий мен мыс қоспасы тұз қышқылымен өңделді. Бөлінген газдың алатын көлемі 6,72л (қ.ж). Қоспадағы әрбір металдың массалық үлесін анықтаңдар.	Оқушылар оқу құралдарын түгендеп,мұғаліммен амандасады.орындарынан тұрып шеңбер бойына тұрады,әр оқушы бірін – бірі қайталамай тілек айтады. Әркім өз тобына барып отырады. Қойылған сұрақтарға жауап беру
Тұсаукесер	2 мин	Сұрақтар қоя отырып жаңа сабақтың тақырыбын ашамыз.	Оқушылар дәптерлерін ашып жаңа сабақты жазып алады.
Негізгі бөлім Мағынаны тану	20мин	«Жұптас,ойлан ,бөліс» әдісі бойынша алдымен жұппен,сосын топпен жүұмыстанып постер құрады. І топ –Азот және оның қосылыстары ІІ топ Фосфор және оның қосылыстары	Әрбіреуі берілген мәтінді оқиды.Жұппен талқылайды сосын топпен талқылайды. Оқи отырып, тақырыбы мен идеясын ашады .Дәптерге тақырыптағы анықтама ,атаулары қасиеттерін , жазып отырады. Уақыт біткен соң топ мүшесі өз ойымен бөліседі. Постер құрып,қорғайды
Қорытынды Үйге/т: &8,9-8,12,8.14	15 мин	Бекіту мақсатында тапсырмалар беру,оқулықпен жұмыс Есеп Сіріңке шаққанда 18, 6г фосфор қанша бертоле тұзымен әрекеттеседі? Берілгені: Р – 18, 6г т/к: т( KClO₃)-? Шешуі: 6Р+5 KClO₃= 3Р₂O₅+5КСl 31 – 122, 5 18, 6г – х г х=73, 5г 2. Есеп 62г фосфориттен неше грамм фосфор алуға болады? Бұл реакцияда неше грамм көмір тотығады? Берілгені: Са₃ (РО₄)₂– 62г т/к: т(Р )-? т(С )-? Шешуі: Са₃ (РО₄)₂+ 3SiО₂ + 5С = 3CaSiО₃+ 5CО↑ + 2Р 310 – 31 62г – х г х=6, 2г яғни т(Р ) =6, 2г 310 - 12 62 – х г х=2, 4г яғни т(С ) =2, 4г 3. Есеп Берілген заттардағы фосфордың массалық үлестерін есептеңдер: а) фосфориттегі Са₃ (РО₄)₂ ә) жай суперфосфоаттағы Са₃ (РО₄)₂х СаSО₄ а) Берілгені: фосфорит Са₃ (РО₄)₂ т/к: ω (Р)-? Шешуі: ω (Р) = 62/310= 0, 2х 100% = 20 % ә) Берілгені: жай суперфосфоаттағы Са₃ (РО₄)₂ х СаSО₄ т/к: ω (Р)-? Шешуі: ω (Р) = 62/446= 0, 14 х 100% =14 % Кері байланыс	оқушылар тапсырмаларды орындайды Кері байланыс парағын толтырады