Компьютерлік графиканың түрлері
Жалпы компьютерлік кескндік ақпараттың негізгі екі түрі бар. Біріншісі растрлық және екіншісі векторлық. Олар бір-бірінен монитор экранында бейнелену, компьютерде кескіннің сипатталуы жағынан және қағаз бетіне басып шығарылған кезде кескіндердің қалыптасу принциптері бойынша ажыратылады.
Растрлық графикада кескіндер түрлі-түсті нүктелердің жиынтығынан тұрады. Графикалық ақпараттың осындай нүктелер жиыны немесе пиксельдер түрінде ұсынылуы растрлық түрдегі ұсынылу болып табылады. Растрлық кескінді құрайтын әрбір пиксельдің өз орны мен түсі болады және әр пиксельге компьютер жадында бір ұяшық қажет.
Растрлық кескіннің сапасы сол кескіннің өлшеміне (тігінен және көлденең орналасқан пиксельдердің саны) және әр пиксельді бояуға қажетті түстердің санына тәуелді болады.
Мұндай типті кескіндер Adobe Photoshop, Corel Photo, Photofinish секілді қуатты графикалық редакторларда өңделеді. Растрлық кескіндер векторлық кескіндерге қарағанда сапасы жоғары, әсерлі болады. Қарапайым фотосуреттердің өзі компьютерде растрлық кескін түрінде сақталады. Растрлық кескіндерді Paint, Adobe Image Ready секілді программаларды қолданып қолдан жасауға да болады.
Растрлық кескіндердің артықшылықтары да, кемшіліктері де бар.
Артықшылығы: растрлық кескінді түзетуге, әдемілей түсуге, яғни оның кез-келген бөлігін өзгертуге болады; нүктелерді қажет болмаса ішінара алып тастауға немесе қоюлатуға, сондай-ақ кескіннің әр нүктесін ақ-қара немесе басқа кез келген түске өзгертуге болады.
Кемшілігі: растрлық кескін өлшемінің масштабын өзгерткенде (бір немесе бірнеше бағытта созу немесе сығу) кескіннің сапасын жоғалтатыны. Мысалы, кескінді үлкейткенде, оның көрінісі дөрекіленіп кетсе, кішірейткенде – кескін сапасы өте нашарлап кетеді (нүктелерін жоғалтқандықтан).
Растрлық кескіндердің тағы бір кемшілігі – файлдар өлшемдерінің өте үлкендігінде (түстері неғұрлым көп және сапасы жоғары болған сайын, олар соғұрлым үлкен болады).
[pic]
Бірақ бұл кемшіліктеріне қарамастан, қазіргі техникада растр өте жоғары сапалы кескін алуға мүмкіндік береді. Сондықтан растрлық кескіндер көркем графикада кеңінен қолданылады.
Растрлық графика электронды (мультимедиалық) және полиграфиялық басылымдарды жасап шығару үшін де жиі қолдылады. Растрлық графикалық редакторлар көбінесе жаңа суреттерді салу үшін емес, дайын суреттерді өңдеу үшін қолданылады. Осы мақсатта көбінесе суретшілердің қолымен салынған дайын суреттер сканерленіп алады немесе фотосуреттер алынады. Соңғы кездері растрлық кескіндерді компьютерге енгізу үшін сандық фотокамералар мен видеокамералар кеңінен қолданылуда.
[pic]
Векторлық кескіндер, бұл — сызық, доға, шеңбер және тікбұрыш сияқты геометриялық объектілер жинағынан тұратын кескіндер. Бұл жерде вектор дегеніміз — осы объектілерді сипаттайтын мәліметтер жиынтығы.
[pic]
Векторлық графиканың басты артықшылығы оған кескін сапасын жоғалтпай өзгеріс енгізуге, оңай кішірейтуге және үлкейтуге болатындығы. Келесі артықшылығы — векторлық кескіндердің ақпараттық көлемі растрлық кескіндермен салыстырғанда әлдеқайда аз болады. Векторлық кескіндер СorelDRAW, Adobe illustrator, Micrografx Draw секілді векторлық графикалық редакторларда жасалады.
Векторлық графикамен жұмыс істеуге арналған программалық құралдар бірінші кезекте кескіндерді өңдеу үшін емес, оларды жаңадан салу үшін қолданылады. Бұндай құралдар жарнама агенттіктерінде, дизайнерлік бюроларда, редакциялар мен баспаханаларда кеңінен қолданылады. Қарапайым геометриялық объектілер мен қаріптерді пайдалануға негізделген безендіру жұмыстары векторлық графика құралдарының көмегімен әлдеқайда оңай іске асады.
Қысқасы қарапайым тілмен айтқанда растрлык кескін компьютерге жазылғанда әр пикселдері жеке жеке сипатталып, анықталып жазылады. Яғни былай. Бірінші қатардағы бірітнші пиксел түсі қара, бірінші қатардағы екінші пикселдің түсі сары,… оныншы қатардағы оныншы пикселдің түсі ақ. Осылай осылай сурет толықтай біткенше сипатталады.
Ал векторда сурет математикалық формулалар, кесінділер арқылы сипатталып жазылады. Яғни былай. Төрт бұрышты кескін, ұзындығы 10мм, ені 10мм, түсі қара.
Өздеріңіз де байқаған шығарсыз векторлы кескінді сипаттап жазу әлдеқай оңайғ әрі қысқа. Сондықтан векторлы кескіннің салмағы да жеңіл, әрі оңай маштапталады.
Байшорина М.И.
Преподаватель колледжа КарГУ им. Е.А.Букетова
Электронды оқу құралдарын жасау барысында бағдарламалық жабдықтарды қолдану ерекшеліктері
Тарихқа көз жүгіртетін болсақ адам мен ЭЕМ арасындағы қатынасты адам мен адам арасындағы байланысқа дейін жеңілдетуге тырысу үстінде. Егер қарапайым әдістердің бірі - бейнелеу, сомдау тілі қолданылмаса бұл байланыс шектеулі болар еді. Қазіргі таңда компьютердің мониторында графикалық бейнелердің орын алу бізге қалыпты жағдай болып кетті. Компьютерлік графиканың қолдану спектрі «адам-машина» интерфейсінің құралына қарағанда әлдеқайда кең: жарнамалық роликтерді, компьютерлік ойындар мен мультипликациялық фильмдерді құрудан бастап ғылыми нәтижелерді визуализациялауға дейін. Internet-тің ие болған беделі графиканы кең қоданылуының арқасында жүзеге асқан.
Ереже ретінде компьютерлік экран бетінде бейнелер графикалық бағдарламалар көмегімен құрылады. Бұл растрлық және векторлық графика редакторлары, үшөлшемді объект құру және өңдеу бағдарламалары, жобалауды автоматтандыру жүйелері, үстелді баспа жүйесі және т.б.
Кез келген сала мамандары үшін оқытылатын пәннің жетік игерілуі үшін оқу құралдарының алатын орны ерекше. Бұл құралдарда берілетін теориялық немесе тәжірибелік материал оқушының санасына бекіту үшін түсіндіруші схема, сурет ретінде бейнеленуі қажет.
Оқу құралдарының әлектронды нұсқасын даярлау барысында суреттерді иллюстрациялау және өңдеуге графикалық редакторларға негізгі көңіл бөлінеді.
Графикалық редактордың кең таралған екі түрге блінеді: растрлы және векторлы графика.
Компьютерлік графиканың бағдарламалық жабдықтауының жіктелуі
Графикалық редакторлар қатарына келесі бағдарламаларын жатқызуға болады.
Сақталатын графикалық ақпараттарының түрі бойынша бөлінеді:
растрлық (TIFF, GIF, BMP, JPEG);
векторлық (AI, CDR, FH7, DXF);
аралас (әмбебап) (EPS, PDF).
Оқу құралдарын жасау барысында ең көп қолданылатын графикалық редакторлар жайлы қысқаша айта кетсек:
Corel DRAW ең танымал векторлық графика редакторы болып табылады. Өзінің танымалдылығын қолданушылардың кең ортасында бастауыш иллютраторлар мен профессионал суретшілерге дейін кез келген қиындықты илююстрацияларды құру мүмкіндігіне байланысты ие болды. IBM PC дербес компьютерде Corel DRAW сурет салу бағдарламаларының ішінде «патшасы» болып табылады.
Adobe Photoshop дүние жүзінде ең танымал растрлы суреттерді өңдеуші бағдарламалардың бірі. Ол ретуш жасау, тондық, түстік коррекциялауға және де әр түрлі суреттер фрагменттерінен жиналған қызықты эффектілерін құруға, коллаж жасауға қолданылады.
Бұл бағдарламалар ескі кітаптардың суреттерін пайдалана отырып жаңа кітапқа немесе сол кітаптің жаңа басылымын жасауға қолданылады.
1. Бурлакова М. Самоучитель по компьютерной графики. К.: Издательская группа BHV, 2000. -640 с.
Начало формы
+2 дауыс
Конец формы
Начало формы
Растырлықта көп пикел болса, шындыққа жақын сурет шығаруға болады! (Сандық фотоапаратта қолданады)
Векторда олай жасай алмайсын!
[pic]
Конец формы
міне растырлық кескін мен векторлық кескіннің айырмалышығын мына суреттен анық байғауға болады
[pic]
ал мынау фракталды сурет (фракталды сурет компьютердің формулалар көмегімен жасалған суреті)
[pic]
