Молдабекова Айгүл Рысбек қызы
Математика - информатика пәнінің мұғалімі
« №2 Ақсуат орта мектебі» КММ
9 сынып. Информатика.
Сабақтың тақырыбы:Өрнектер және олардың жазылуы.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік:Оқушыларды кез келген математикалық өрнекті Паскаль
тілінде, қажетті шарттарды сақтай отырып,жылдам аударып
жаза білуге үйрету
Дамытушылық:Оқушылардың бағдарламалау тілінде жұмыс жасай білу
дағдыларын, ойлау қабілеттерін, өз білімдерін сауатты түрде
жеткізе білуді, пәнге деген қызығушылықты дамыту.
Тәрбиелік:Оқушыларды жауапкершілікке, өзара көмектесуге, бір-бірін
бағалауға тәрбиелеу.
Сабақтың типі:Жаңа тақырыпты түсіндіру.
Сабақтың көрнекілігі:Электронды оқулық, интерактивті тақта,ActivInspire
бағдарламасы,флипчарттар,тест.
Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру.
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау.
«Стандартты функциялар» тақырыбы. (Флипчартта)
Өткен тақырып бойынша қайталауға арналған сұрақтар:
1.Паскаль тілінде стандартты функциялар қалай жазылады?
2.Паскальда қолданылатын арифметикалық амалдар.
ІІІ.Жаңа тақырыпты түсіндіру. Электронды оқулық,флипчарт.
- Өрнек деп арифметикалық амал таңбаларымен біріктірілген айнымалылардың ,функциялардың,тұрақтылардың жиынтығын айтады.Қарапайым жағдайда өрнек тек айнымалылардан,тұрақтылардан немесе функциялардан тұруы мүмкін.
Мысалы:(5+7*x)/1.8; (sin(x)+5*cos(2+x))/ln(x) т.б.
Өрнектердің қатесіз жазылуы және оның нәтижесі дұрыс болу үшін төмендегі ережелерді ескеру қажет: (флипчартты пайдалану)
1.Екі амал қатар жазылмайды (А+-В өрнегі дұрыс жазылмаған,өрнек А+(-В) түрінде жазылу керек).
2.Басымдығы жоғары амалдар алдымен орындалады(мына өрнекте x*y-d/4 алдымен көбейту мен бөлу амалдары,сонан соң азайту амалы орындалады).
3.Егер барлық амалдардың орындалу басымдығы бірдей болса,олар солдан оңға қарай орналасу ретімен біртіндеп орындалады(2/h*j өрнегінде алдымен 2 саны һ-қа бөлініп,сонан соң нәтижесі j-ға көбейтіледі).
4.Жақшаның ішіндегі амалдар алдымен орындалады((a+b)*(c+d)) өрнегінде көбейту амалы ең соңынан орындалады.
5.Математикалық мағынасы жоқ өрнек жазуға болмайды,мысалы:нөлге бөлу,теріс саннан түбір табу, т.с.с.
6.Паскальда өрнек бір жолға тізбектеліп жазылады.
Мысал:
Математикалық түрі және Паскаль тілінде жазылуы
[pic]
IV.Есептер шығарту.Интерактивті тақтада оқушылар тапсырма орындайды.
№1.Өрнектерді Паскаль тілінің ережесі бойынша жаз.
[pic]
№2.Паскаль тілінде жазылған төмендегі өрнектерді математикалық түрде жаз.
а) sqrt(a+b)-sqrt(a-b) ; б) a*b/(c+d)-(c-d)/d*(a+d);
в) a+b/(c+d)-(a+b)/c+d; г) 1+sqr(cos((x+y)/2)).
№3.Төменде математикалық түрде және Паскаль тілінде жазылған өрнектер келтірілген,осылардың қайсысы бір-біріне эквивалентті?
[pic]
-Turbo Pascal программасы жұмыс істеп тұрған кезде компьютерді сандық өрнек мәнін тікелей есептеуге қосу үшін CTRL+F4 басу керек.
Мысалы:15+14.2-23+8.7← нәтижесінің экранда көрінуі 14.9.Бұл кезде терілген өрнек пен оның есептелу нәтижесі қосымша терезеден көрінеді,ал терезені алып тастау үшін ESC пернесі басылады.
Компьютермен жұмыс.
№4. а,в бүтін сандар а=6, в=20 болғандағы өрнекті есепте.
a*10div8
a*bmod4
2+bmod 3
V.Шағын тест. Оқушылар жанында отырған көршісімен дәптерлерін ауыстырып,тақтадағы тестің жауаптары бойынша бір-бірін тексереді,баға қояды.
10 сұрақтан тұратын тест флипчартта беріледі.
Тестіге қойылатын бағалардың өлшемдері:
5 (өте жақсы) -9-10 дұрыс жауап;
4 (жақсы)-7-8 дұрыс жауап;
3 (қанағаттанарлық)-5-6 дұрыс жауап;
2 (қанағаттанарлықсыз)-5-тен аз дұрыс жауап.
Тест
1. Паскаль тілінде Х санның бүтін бөлігін алу үшін қандай функция қолданылады?
A) INT (X) Ә) ABS (X) Б) ABC (X) В) TRUNC (X)
2. Берілген өрнекті есепте: 10div3*5
А)18 Ә) 15 Б) 2 В) дұрыс жауабы жоқ
3. 14 DIV 5 – функциясының мәні неге тең?
А) 2,8 Ә) 2 Б) 5 В) 11
4. Түбір астындағы Х-ті Паскаль тілінде қалай жазуға болады?
А) SQR (X) Ә) SQRT (X) Б) ABS (X) В) MOD (X
5. Қай өрнекте қате бар?
А) (х1/х2)*у Ә) b+(a-c/3) Б) (sqrt (p)*q)/r В) (a(b/(c*(d/(ef)))))
6. Sqr операторының қызметі
А) Санның квадраты Ә) Санның квадрат түбірі
Б) Х-тің 5 дәрежесі В) Санның абсолют шамасы
7. tg x функциясының Паскаль тілінде жазылуы
А) TAN (X) Ә) TGx
Б) Arctan (x) В) Sin (x) / Cos (x) ;
8. := қандай белгі?
А) теңдік Ә) айнымалыларды салыстыру
Б) меншіктеу В) бөлу.
9.x7 математикалық функциясының Паскаль тілінде дұрыс жазылуын көрсет:
А)exp(x*ln(7)) Ә )sqr(x) Б )sqr(x)+sqr(x) B)exp(7*ln(x))
10.abs(x) жазуы нені білдіреді?
А) х- тің модулі Ә) х- тің дәрежесі Б) абсолюттік шама В) экспонента
VІ.Сабақты бекіту.
Сұрақ-жауап түрінде :
-Арифметикалық өрнек дегеніміз не?
-Өрнектер Паскаль тілінде қалай жазылады?
VII.Бағалау.
VІІІ.Үйге тапсырма. №4 (г,д), оқулықтан 2.8. тақырыпты оқу
[pic]
[pic] [pic]
[pic] [pic]
[pic] [pic]
