Компьютердің адам өміріндегі ролі
Компьютер (ағылш. computer — «есептегіш»), ЭЕМ (электрондық есептеуіш машина) — есептеулерді жүргізуге, және ақпаратты алдын ала белгіленген алгоритм бойынша қабылдау, қайта өңдеу, сақтау және нәтиже шығару үшін арналған машина. Компьютер дәуірінің бастапқы кезеңдерінде компьютердің негізгі қызметі — есептеу деп саналатын. Қазіргі кезде олардың негізгі қызметі — басқару болып табылады.
Қазіргі заманда компьютердің қолданылуы:
- Қазіргі заманда компьютерді мединцинада диагноз қоюға пайдаланады Пациент пернетақтамен жауаптарын енгізеді,ал компьютер тәжірибелі дәрігерге ұқсап оған диагоз қояды және де экранға емделу тәсілдері шығарылады;
- Сонымен қатар компьютер шала туылған балаларды бақылайды ,жасанды өкпе жұмысын басқарады ,өкпеге жиналған артық ауа зақым келтіреді ал ауа жетіспеушілік миының ауруына әкеліп соқтырады. Компьютер ауа берудің үйлесімді тәртібін қондырады;
- Компьютер арқылы адамның ішкі құрылысын көруге болады .Оны томография деп атайды. Томография белгілі адамның бойындағы жасырын ауруларды тауып береді
Компьютер көмегімен ауа райын бақылауға болады
-Компьютерлер есепшотты және фирмалар үшін өңдейді , ал оның жазу сызудың мүмкіндіктері сәулетшілер және жобалаушылармен пайдаланылады;
- Компьютер аэрокомпанияларда және теміржол көлік кассаларында пайдаланылады;
- Компьютердің пайдасы өте көп Үйде отырып ағылшын тілін үйренуге болады ,математика , информатика пәндерімен айналысатын оқушылар үшін таптырмас құрал;
- Қазіргі заманда жұмысқа тұру үшін,әсіресе үлкен фирмаларда компьютермен жұмыс жасай білуін талап етеді
- Қазіргі компьтерде коптеген құжаттарды сақтау керек кезінде тез тауып алуға болады
- Компьютерлер байланыстың телефон , теледидар, факс, спутникті байланыстар жүйелерін және де ведомстволық және ғылыми тұрмыстық дерекқорларды және білімдерді біріктіреді .
[pic]
Компьютердің пайдасы көп пе, әлде зияны ма?
Пайдасы
Ақпараттарды тез өңдеуге болады;
Интернет арқылы байланысу;
Әртүрлі есептеулер жүргізу;
Құжаттарды безендіру мүмкіндіктері;
Уақыт үнемделеді;
Жүздеген адамның жұмысын 1 компьютер атқара алады.
Зияны
Денсаулыққа тигізетін зияны өте көп;
Адамның психологиясына әсер етеді;
Керексіз ойындар сабаққа кедергі келтіреді;
Дұрыс қолдана білмеген жағдайда ақпараттарды жойып алу мүмкіндігі;
Вирус кірген жағдайда программалар істен шығады.
Менің ұсынысым
Компьютер алдына отырған кезде, арнайы
көзілдірік кию;
Монитормен көздің арақашықтығын сақтау,
яғни арақашықтық 60-70 см болу керек;
1 сағат сайын үзіліс жасап, арнайы жаттығулар
Жасау
[pic]
Әлемде 6 миллиардтан аса халық болса, соның 70 пайызы интернет арқылы ақпарат алады және олардың саны жыл санап артып келеді. Ал интернет болмаған жағдайда ақпарат алу мүмкін бе? Оның жолдары қандай? Журналистер жаңалықтарға қалай қол жеткізді? Интернетсіз «тірі» ақпарат іздеудің жолы қандай болатыны туралы танымал британдық журналист, ВВС-дің бұрынғы продюссері Марк Григорянның кеңесін назарларыңызға ұсынамыз.
Интернет болмаған жағдайда журналистер аяқтан талып, ақпарат іздейді. Керек уақытында керек жерде болуға тырысады. Кез-келген жердегі оқиғаларға баса мән беріп, байқағыштық танытады.
Жалпы «тірі» ақпарат алудың басты үш тәсілі бар:
Бақылау
Құжаттарды, кітаптарды, газет-журналдарды жиі оқу
Тәжірибе жасау
Бақылау
Нағыз маман үшін оқиғаны көріп білу, түйсіну бірінші кезекте тұрады. Бұл мақалаға әр кіргізіп қана қоймайды, оның ары қарай дамуына мүмкіндік береді. Соңында мақала қызықты, көңілге қонымды болып, есте қалады, оқыған адамға ерекше әсер етеді.
Жаңалықты ұсынуда әрбір тетік маңызды. Ақпарат алушы журналист оны бақылай білуі керек. Бақылауды да үйрену керек. Жаңалыққа байланысты тапсырма алған жағдайда алған тапсырмаңызға қатысы баратын орында не болатынын, қандай жер екенінен хабардар дұрыс.
Мысалы, сіз белгілі бір шенеуніктің жұмыс орнына бардыңыз делік. Алдымен кабинетке кіре сала, тазалығына, бөлмедегі әрбір нәрсеге мән бересіз. Кітаптардың реті қандай, қай жанрдағы кітаптар оқиды? Шенеуніктің жеке өміріне деген қарым-қатынасы қалай? Кабинетте жеке отбасымен түскен суреттер бар ма? Міне, осындай ұсақ-түйекке дейін мән берілуі тиіс. Сонымен қатар үстел үстінде шашылып жатқан қағаздарға, не жазылған материалдарға бір қарап шыққан дұрыс.
Егер журналиске үкіметке қарсы митингке бару керек болса, митингке қатысушы адамдардың саны, олардың сөздері, көзқарастары, киім кию үлгісі, ұқыптылығы назардан тыс қалмай, бәрі тайға таңба басқандай анық жазылуы тиіс. Бұл да журналистің интернетке тәуелсіз екенін, ғаламдық желінің көмегінсіз ақпарат ала алатынының дәлелі болады. Үкіметке наразы халықтың әлеуметтік базасын анық көруге мүмкіндік береді.
Журналистің бақылау қызметін екі түрге бөліп қарастыруға болады:
Журналистің жобаға арнайы қатысуы
Журналистің күтпеген жерден белгілі бір оқиғаға араласуы. Бұған тілшілердің қатысуы сирек кездеседі.
Егер бақылаушы көзқарасымен қарайтын болсақ, бақылау ашық және жабық түрде қарастырылады. Ашық бақылауда журналист өзіне керек барлық ақпаратты еш бүкпесіз ала-алатыны белгілі. Ал жабық бақылау кезінде міндеті түрде бүркеншектік, жасырын жұмыс істеу сияқты әрекеттер болады.
Бақылау өзге де журналистік жанрларда да (сұхбатта, профайлдарда, журналистік зерттеулерде, сараптамалық мақалаларда, т.б.) қалыптасу керек.
Құжаттарды, кітаптарды, газет-журналдарды жиі оқу
Құжат деген анықтаманың аясы кең. Туу туралы куәліктен бастап қарапайым афишаға дейін қандай да бір құжатқа айналады. Ал маманданған тілші өзіне қандай құжат керек екенін бірден аңғарады.
Мысалы экономика саласында жазатын сарапшылар көпшілік түсіне бермейтін биржа қорында көрсетілген цифрларды тез байқап, көреді. Заң саласындағы репортерлар заң анықтамаларын, сот отырысындағы хаттамаларды, сот шешімдерін, бұйрық мәтіндерін бірден түсінеді. Ешбір ғаламтор көмегінсіз қалаған ақпаратына қол жеткізе алады. Осылайша, журналистің құжаттар қоры жыл санап арта береді. Ол газет бетінен қиылып алына ма, арнайы анықтамалар ма, баспасөз баяндамалары ма, кітаптар ма? Оның еш маңызы жоқ. Тек сізде өзіңізге керекті ақпарат толық болса болғаны.
Тәжірибе
Бұл тәсіл арқылы журналист жиналған ақпараттарды жағдайға қарай өңдейді. Оқырманға түсінікті болуын қамтамасыз етеді. Кеңестік кезде бұл әдіс «журналист мамандығын ауыстырады» деп аталған. Қай салаға барсаң да сол саланың бүге-шүгесіне дейін біліп, сараптама жасай білу – журналистің басты артықшылығы.
Тәжірибе жасау көбінесе репортаж жасау алдында немесе журналистік зерттеу жүргізу кезінде ғана қолға алынады. Журналист кез келген жағдайға дайын болып, әлеуметтік қызметіне мән бермей, туындаған мәселелерді шешуге тырысу қажет.
Мысалы, күнделікті өмірде көшеде қайыр тілеп жүрген азаматтарды көп кездестіреміз. Бірақ олар туралы ақпаратты интернет арқылы таба алмайтынымыз анық. Олардың күнделіктті қайыр тілеуде табысы қандай болады? Қыста қайда тұрақтайды? Қайыр тілеп алған ақшаларын қайда жұмсайды? Мұның бәрі жұмбағы көп сұрақ. Сондықтан журналист немесе журналистік топ арнайы тәжірибе жүргізіп, ақпаратқа қол жеткізуі тиісті. Қажет болса, қайыршы болып күн көруіңізге тура келеді. Өйткені біз таңдаған мамандық тәуекелділікті талап етеді.
Өткен ғасырда үлкен жылдамдыққа ие болған ғылыми техникалық прогресс компьютерлерге жағдай жасайтын заңдылықты әрі айқын базаға айналып отыр. Қазіргі заманғы адам интернетсіз өмір сүре алмас десе де болады. Біздің күнделікті өмірге ене отырып, компьютерлік технологиялар дайын ғылыми жасақтамалар мен болашақ проектілердің жаңа идеяларын біріктіретін «көпірге» айналды. Компьютеризация біздің өмірімізге тек жағымды ғана емес, сонымен қатар жағымсыз әсерлерін ендіруде. Интернет және компьютер көмегімен қоғамдық және өндірістік қызметтің барлық сфералары дамытудың қосымша мүмкіндіктеріне ие болды. Осыған орай болашақта адам компьютер немесе интернетсіз толық өмір сүре алмайды деген болжамның жүзеге асу мүмкіндігінің жоғары екендігі туралы айтуға болады. Қазірден көптеген ұйым, компания, фирмалар өз қызметін компьютерлік желісіз жүзеге асыра алмайды. Компьютерлік желілер сферасы тұтынушыларға өзінің жетілдірулері мен жаңа бағдарламаларын ұсына отырып, жедел әрі тұрақты дамып келеді.
1998 мәліметтерінде М.Орзак Интернет-тәуелділікке тән келесідей психологиялық және физиологиялық симптомдары бөліп көрсетілген:
Психологиялық симптомдар:
көтеріңкі көңіл-күй және компьютердің алдындағы эйфория сезімі;
тоқтаудың мүмкін еместігі;
компьютер алдында өткізілетін уақыт көлемінің артуы;
жанұя және жолдастарын елемеу;
компьютерден алыс кездерде бос болу сезімі, депрессия, мөлшерден тыс қозу;
өз қызметі жайлы қызметкерлеріне немесе жанұя мүшелеріне жалған айту;
жұмыс немесе оқудағы проблемалар.
Физиологиялық симптомдар:
карпальды канал синдромы (бұлшықеттің ұзақ күйзеліске ұшырау мен байланысты қолдың жүйкелік жолдарының туннельдік жолдарының зақымдануы);
көз сұйық затының құрғауы;
бас ауруы;
омыртқа ауруы;
уақытында тамақтанбау;
жеке гигиенаны сақтамау;
ұйқының бұзылуы.
Интернет – адамзат миының жемісі. Интернет – әлемдегі әртүрлі нүктелерінде орналасқан компьютерлерді біріктірітін кең, тармақталған желі. Интернет 150 елді қамтып, 175 мыңнан астам әртүрлі желіні байланыстырды; Интернетке 200 миллион компьютер қосылып, 500 миллионнан астам тұтынушылар тіркелген. Желіде бұл сан әрдайым өсуде. 1985 жылы Интернет 100 желіні қамтыса, 1989 жылға қарай оның саны 500-ге дейін өсті. Қазіргі уақытта жыл сайын өсу қарқыны 100%–ға жетіп отыр. Көптеген тұтынушылар интернет желісіне кіру мүмкіндігін үйде де, жұмыста да қалар еді. Бұл жағдайдан шығу – модем және телефондық жүйелер арқылы қосылу болып табылады
Қазіргі шақта компьютер біздің өмірдің таптырмас бөлігі, алайда кей кезде біз осы түсті металдың қымбат бөліктерінің еңбекке қабілеттілігінен тәуелді болатындығымызды әрқашан да мойындамаймыз. Қазіргі кезден компьютерлік желілер қызметтің банкілік іс, қауіпсіздік жүйесі, медицина, өндіріс, ғылым сияқты және тағы басқа маңызды салаларға ендірілген. Мұндай сфераларда қателіктер жіберілмейді, ал жіберіліп қойса, қымбат бағамен түзетіледі. Адамның компьютерден тәуелділігі мұнымен шектелмейді.
Сонымен компьютер, бұл зат біздің өмірге салыстырмалы жақында еніп, онда мәңгіге бекітілді. Ендігі бір де бір кәсіпорын, бір де бір оқу орны компьютерлік технологияларсыз өз ісін жүргізбейді. Бір жағынан компьютер өмірді айтарлықтай жеңілдетті, екінші жағынан адамзат компьютерлік ойындар мен Интернеттен тәуелділіктің қалыптасуы сияқты глобальды проблемалармен ұштасып отыр.
«Интернет-тәуелділік» ұғымы 1990 жылы пайда болды. Мамандар тәуелділіктің бұл түрін техникалық құралдардың негізіндегі спецификалық–эмоционалды «наркоманияға» жатқызады.
Бүгінгі адамдарға, әсіресе жастарға қауіп төндіріп тұрған ең үлкен әдеттердің бірі интернет-тәуелділік болып табылады. Қазіргі таңда технология және оның нәтижелерін пайдаланатын адамдар байланыс құралдарын жақсы меңгеріп алған. Әрине, адамның өмірін жеңілдететін технологияларын пайдалану керек. Бірақ, технология дамуының жемісі болып табылатын атом бомбасының адамзатқа тигізген зияндарын айтып жеткізу қиын.
Орындаған: Жусупова А.Б.
