С.Торайғыровтың өмірімен танысып, өлеңінің идеясын ашу, білімдерін жан-жақтылы кеңейтеді, сөз байлығы кеңейеді, сын тұрғысынан ойлауға үйренеді, өз ойын толық жеткізіп, өлеңнен негізгі түйінді таба білуге дағдыланады.

Қысқа мерзімді жоспар

Сыныбы: 5 (орыс тілді мектеп үшін)

Сабақтың

тақырыбы

С. Торайғыров «Шілде» өлеңі

Сілтеме

Қазақ әдебиеті. Орыс тілінде білім беретені мектептің 8- сыныбына арналған оқулық/ Әбдезұлы Қ., Тұрсынғалиева С.Ч. Астана: «Арман –ПВ», 2012. – 208 бет.

Мақсаты

Мақсаты:

білімділік: Оқушыларды С.Торайғыровтың өмірімен танысып, өлеңінің идеясын ашу, білімдерін жан-жақтылы кеңейтеді, сөз байлығы кеңейеді, сын тұрғысынан ойлауға үйренеді, өз ойын толық жеткізіп, өлеңнен негізгі түйінді таба білуге дағдыланады.

дамытушылық: Оқушылардың қоғамға деген өзіндік көзқарастарының қалыптасуына ықпал ету, өз ойларын еркін, нақты жеткізе білуге баулу, тіл байлықтарын дамыту, өз бетімен ізденуге, ой қорытуға дағдыландыру.

тәрбиелік: Ақынның өлеңі арқылы оқушылардың бойына сұлулық, көркемдік қасиеттерін дарытып, табиғаттың сұлулығын тануға, көре білуге тәрбиелеу.

Күтілетін

нәтижелер

Топтық, диалогтік жұмыс арқылы білім алмасып, оқушылар бір-бірінен үлгі алады, нені қалай оқу керектігіне өзіндік тиімділігі артады, диалогтік қарым-қатынаста тыңдау және сөйлеу әдебіне көңіл аударады, дарынды оқушыны үлгі етеді, көркем әдеби тілде сөйлеуге, меңгеруге құмарлығы артады, сыни көзқарасын білдіру арқылы сөз байлығы молаяды, өз бетінше ізденіп, жоба қорғауға үйренеді, ақын өлеңдерін мәнерлеп оқуға талпынады.

Сабақтың түрі

Жаңа білімді меңгерту

Пәнаралық байланыс

Музыка, өзін-өзі тану.

Қолданылатын әдістер

Сын тұрғысынан ойлау стратегияларын қолданамын: қызығушылығын ояту, мағынаны ашу, « Жоба қорғау технологиясы», ойтолғаныс, РАФТ стратегиясы, БЛУМ таксономиясы, АКТ, жас ерекшеліктеріне сай оқыту, талантты және дарынды балалардың сабақты терең меңгерулеріне ықпал жасаймын. Білім беру үшін және оқуды бағалау тәсілдері бойынша жиынтық бағалау, көшбасшы.

Керекті жабдықтар

Оқулық, интербелсенді тақта, семантикалық карта, кеспеқағаздар, ватман, стикер, маркер т.б.

Сабақтың барысы:

Сабақ

кезеңдері

Уақыт

Мұғалім әрекеті

 Оқушы әрекеті

Кіріспе

1 мин

3 мин

Ұйымдастыру

Топқа бөлу

Сыныптың оқушыларын 1-4 санау арқылы топқа бөлу. Сабаққа қатыспаған оқушыларды белгілеу.

Психологиялық ахуал туғызу

Мұғалім оқушыларға бір-біріне тілек айтқызады:

Кәне, достар, тұрайық.

Шеңберімізді құрайық.

Жақсы-жақсы тілектер

Бір-бірімізге сыйлайық!

2.Үй тапсырмасын тексеру.

Оқушылардың өткен білімдерін тексеру үшін, семантикалық картамен жұмыс. Жауап парағы арқылы көршіңді тексер.

Қосымша №1.Семантикалық карта.

оқушылар 1-4 санау бойынша топтасып, өз үстелдерінің басына жиналады.

Оқушылар қол ұстасып, бір-біріне жақсы тілектер білдіреді: «Бүгін мен саған сәттілік тілеймін, бес ал, жақсы жауап бер».

Оқушылар жұппен бір-бірін жауап парағы арқылы тексеріп, бағалайды.

Критерийлер:

«5»- 0 қате

«4» - 1 қате

«3»- 2-3 қате

Тұсаукесер

2 мин

«Сыни тұрғыдан ойлау» арқылы жұмыс жүргізеді. С. Торайғыров жайында бейнеролик интерактивті тақтадан көрсетіледі. Мұғалім оқиды.

-Балалар, бұл өлең қай ақынның өлеңі?

-Дұрыс айттыңдар, С. Торайғыровтың өлеңі екен.

-Олай болса, бүгін біз С.Торайғыров жайлы тереңірек танысамыз.

Негізгі бөлім

Білу

5 минут

С.Торайғыров – ХХ ғасырдың басындағы әдебиетімізде ерекше орны бар, аса көрнекті ақын. Ол өзі жасаған дәуірдің шындығын көрсететін көптеген шығармалар жазды. Бірқатар өлеңдерінде жыл мезгілдерін , табиғат көріністерін шебер суреттейді.

1.Оқулықпен жұмыс, 71 бет. Оқушылар дәптерлеріне қысқаша С.Торайғыров туралы конспект жазып алады.

Түсіну

5 мин

Мақсаты:Оқушылардың өз бетімен жұмыс істеуін қадағалау.

«Мағынаны тану»

1.Оқулықпен жұмыс

«Шілде» өлеңін мәнерлеп оқу, мазмұнын түсіну, өз ойларын жеткізу.

Мұғалім мәнерлеп оқиды. «Аялдамамен оқу» стратегиясы бойынша өлеңді талдау. Идеясын, мазмұнын оқушылармен пікірлесе отырып талдау жүргізіледі.

Тақырыбы: Табиғат көрінісі.

Идеясы: Жаз жыл мезгілі табиғатының көрінісін, сұлулығын оқушыларға таныту.

Оқушылар топ болып тапсырманы орындайды, ойын еркін жеткізеді, тақырыпты түсінеді. Топтағы бір оқушы өз тобына өлеңнің мазмұнын түсіндіреді.

Қолдану

5 мин

Мақсаты:

Алған теориялық білімді практикада қолдана білу.

ЭО – пен жұмыс

Интерактивті тақтадағы тапсырма беріледі.

Қосымша № 2. Жауап кілті.

Оқушылар ЭО- тағы тапсырмаларды орындайды.

1.Өлеңдегі шумақты, бунақ саны, ұйқас түрлерін анықтайды.

1. топ: 1 -шумақ

2. топ: 2-шумақ

3. топ: 3-шумақ

2.Өлеңнен эпитет, теңеулерді теріп жазу.

Оқушылар жауап кілті арқылы топтағы көршілестерін тексеріп, критерийлер арқылы бағалайды.

Егер қатесіз болса, «5»;

1 қате – «4»

2 -3 қате «3» қойылады.

Сергіту сәті

2 мин

Жаз жыл мезгіліне қатысты іс-әрекеттерді айтқызып, орындату.

Кәне, кәне, тұрайық!

Алға, артқа бұрылайық.

Ағаштар секілді тербелейік,

Самал желдей соғайық.

Оқушыларға тілдерін жаттықтыру мақсатында, жалығып кетпес үшін сергіту сәтін жасату.

Оқушылар хормен айтып, орнында жасайды.

Талдау

5 мин

Мақсаты:

Оқушының қиялдау дағдыларын жетілдіру.

«Мен қандай баламын?» ойыны

«Ойтолғаныс» кезеңі

«Бес жолды» өлең құрастыру.

Қосымша № 3

Жауап кілті.

Бұл ойынды ойнату арқылы оқушылар өлеңнен өздеріне қатысты жолдарды тауып, талдайды.

Синквейн құрастырады.

1.Зат есім

2.Сын есім

3.Етістік

4.Фраза

5.Зат есімге синоним

Жинақтау

8 мин

Мақсаты:

Оқушылардың салыстыру және ажырата алуын қадағалау

«Өзіңнің туған жеріңді көз алдыңа елестету» - жазғы мезгілінде.

[pic]

Оқушылар кластер топпен құрастырады, ортаға шығып қорғайды.

Оқушылар топ ішінде бағдаршам арқылы өздерін бағалайды.

Қорытынды

Рефлексия

6 мин

1.Осы тақырыптағы басқа ақындардың өлеңдерін негізге ала отырып, Венн диаграмма құрастыру.

Оқушыларға А. Құнанбаевтің «Қыс» өлеңінен үзінді интерактивті тақтада беріледі.Қосымша № 4

2.Бүгінгі сабақ несімен ерекшеленді?

Қосымша №5

2.Стикерге өз ойларын жазып, плакатқа іледі.

Үйге тапсырма

1мин

«Шілде» өлеңін жаттау 76- 77 бет;

«Шілде» өлеңі бойынша өз ойларын мазмұндап жазу.

Оқушылар күнделіктеріне жазып алады.

Бағалау

2 мин

Мұғалім қорытынды бағаны өзі қояды.

Оқушылар бағалау критерийлер арқылы топтағы көршілестерін бағалайды.

Бағалау парағы:

аты жөні

Үй тапсырмасы

(Білу)

Түсіну

Қолдану

Талдау

Жинақтау

Мұғалімнің қорытынды бағасы

Белсенділігі: «5» - 5 ұпай, «4» - 4 ұпай,« 3» - 3 ұпай

1.Жаңа тақырыпқа шығу -1 ұпай

2.Мәтінмен жұмыс жасау -1ұпай

3.Сәйкестендіру -1ұпай

4.Шашылған тіркесті жинау-1 ұпай

5. «Карусель» ойынына қатысу-1 ұпай

Қосымша №1

өлеңі

5 жасында араб, парсы тілін үйренген

1845-1904

өмір сүрген

1846-1945

Жж.

Шын есімі Ибраһим

«Жалғызбын деп жүрмесін»

1858-1931 жж.

Гомер атанған атамыз

Абай Құнанбаев

Шәкәрім Құдайбердиев

Жамбыл Жабаев

Жауап кілті

өлеңі

5 жасында араб, парсы тілін үйренген

1845-1904

өмір сүрген

1846-1945

жж.

Шын есімі Ибраһим

«Жалғызбын деп жүрмесін»

1858-1931 жж.

Гомер атанған атамыз

Абай Құнанбаев

+

+

+

Шәкәрім Құдайбердиев

+

+

+

Жамбыл Жабаев

+

+

+

Қосымша № 2.

1 –шумақтың талдауы: 1 шумақты, 4 тармақты, 3 бунақты, 11 буынды, қара өлең ұйқасы.

2- шумақтың талдауы: 1 шумақты, 4 тармақты, 3 бунақты, 11 буынды, қара өлең ұйқасы.

3- шумақтың талдауы: 1 шумақты, 4 тармақты, 3 бунақты, 11 буынды, қара өлең ұйқасы.

Эпитеттер: мас, тоқ, қысқа түн, жарық күн, сансыз торғай, көк майса, асыл шөп.

Теңеулер: түскендей, батқандай, жауһардай, айнадай.

Қосымша № 3

Синквейн: бес жолды өлеңнің үлгісі:

Шілде

Ыстық шілде.

Ыстық шілде келді.

Қандай ыстық шілде келді.

Жаз.

Қосымша №4

Абай

Қыс

Ақ киімді, денелі, ақ сақалды,

Соқыр, мылқау, танымас тірі жанды.

Үсті-басы – ақ қырау, түсі суық,

Басқан жері сықырлап келіп қалды.

Дем алысы – үскірік, аяз бен қар,

Кәрі құдаң қыс келіп, әлек салды.

Ұшпадай бөркін киген оқшырайтып,

Аязбенен қызарып ажарланды.

Әуес көріп жүгірген жас балалар

Беті-қолы домбығып үсік шалды.

Шидем мен тон қабаттап киген малшы,

Бет қарауға шыдамай, теріс айналды.

Қосымша №5

«Шілде»

Ортақ қасиет

А.Құнанбаев

«Қыс»

Ыстық

Жайдарлы

Қуану

Екеуінде де жыл мезгілі суреттеледі.

Суық

Ызғарлы

Қаһар