Темэ: Мэдуулэл тухай ойлгосо.
3-хи класс
Һуралсалай – «мэдуулэл» гэһэн темээр мэдэсэнүүдые гүнзэгырүүлгэ, мэдїїлэл тухай ойлгосуулга. Мэдїїлэл оложо, зохёожо, илгаруулжа шадаха.
Хүмүүжэлгын –
Ажа байдалтай нягта холбоотой, нангинаар хандажа, угэ ба мэдуулэл хоерые илгаруулжа hураха; їгэнїїдые хэрэглэжэ мэдїїлэл зохёолго
Ойлгон абалгын
- «хэлэн», «математика», «бухы дэлхэй» «ИЗО» «музыка»гэһэн эрдэмүүд соохи холбоо харуулха
метапредметнэ
- һурагшадай шэнжэлэлгын шадабари хүгжэлтэ;
- Интернет соохи хэрэгтэй материал хэрэглэлгэ;
- харилсаанай хүсөөр бии болодог регулятивна үйлэнүүдые хүгжэлтэ
эмхидхэлэй
«Каков корень, таков и отпрыск» гэһэн адлирхуу удхатай буряад хэлэн дээрэ оньһон үгэ зохеолго
ФОО
Үгэ, мэдуудэл.
Мэдїїлэл -дїїрэћэн ћанал бодол тэмдэглэнэ
креативна
Сэдьхэлэлэй хүдэлэлгын-образно шанарнууд
Мэдїїлэл -Зохеожо шадаха
когнитивна
-ухаан бодолой шанарнууд;
- «үгэ», «мэдїїлэл» гэһэн фундаментальна объектнуудай хоорондохи холбоо бэдэрэлгэ.
Хэшээлэй зорилго табилга
Хэшээл дээрэ үхибүүдтэ мэдїїлэлнїїдые зохёохо гэһэн даабари үгтэгдэхэ. Энэ ажал Байгал далайн баялигуудтай танилсуулна. Интернет сооһоо «мэдїїлэл» гэжэ үгэ элдэб эрдэмүүд соо ямар удхануудтай байнаб гэжэ элирүүлхэ.
Хэшээлэй хэрэгсэл: Проектор, компьютер.дифференєированна карточканууд ба смайлигууд
Хэшээлэй янза:шэнэ темэтэй танилсалга
Хэшээлэй ябаса
2. Словарна худэлмэри
3. Мэдїїлэлнїїдые зохёолго ба хэшээлэй зорилго табилга.
4. Таблицаар хїдэлэлгэ, їгэ ба мэдїїлэл хоёрые илгаруулга
5. Байгал далае танилга .
6. Математикаћаа дуримууд, тооложо шадаха дадал хїмїїжїїлгэ
7. Самбар дээрэ бэшэлгэ, їхибїїдэй дэбтэр соо бэшэлгэ
9.Физминутка
(Амаралта)
10. Байгалай баялигые хмїїжїїлгэ
11. Зураг харалга ба дуу шагналга.
12. ћурагшадай уншалгые шалгаха.
13. дифференцированна даабари. Хоер-хоёроор хїдэлэлгэ. Бэшэлгын хїдэлмэри
14. Шалгалта.
15. хэшээдэй дїн
гаргалга
Рефлексия
Гэрээнгээ даабари
- Сайн байна ухибууд!
Муноодэрэй буряад хэлэнэй хэшээл би унгэргэхэб. Минии нэрэ Софья Андреевна!
Хонхомнай дуугарба
Хэшээлмнай эхилбэ
Манай нюдэдууд hайнаар хараха
Манай шэхэнууд hайнаар шагнаха
Манай толгойнууд hайнаар шэбшэхэ.
- Зай, барандаа сугтаа хэлэебди:
Юун гэжэ хэлээбибди?
- Газаашаа харагты, мїнєєдэр газаамнай ямар саг бэ? Слайд 2
Хайшан гээд ойлгобод?
- Муноо дэбтэрнуудээ неэгээд hара їдэрєє бэшэгты апрелиин 25 , Классай ажал .
-Їхибїїд газаамнай хабарай саг,
-Їхибїїд мунєє наашаа хаража, эдэ їгэнїїдые уншажа точконуудай орондонь хэрэгтэй їзэгїїдыень табяад доогуурнь зурагты: (Слайд 2)
Хаб..р, дул…н, їд…р, нар…н.
-Муноо эдэ їгэнїїдые хэрэглэжэ Хабар тухай мэдуулэлнуудые зохёогты. (3,4 мэдуулэл)
-Ухибууд, энэ урогтоо юун тухай хэлэхэбди, таагаагут?
-Зай, мїнєє энэ таблица харагты:
(Слайд3)
гоё
мульhэн
урдана
Ганса Ангара мурэн Байгалhаа гарана.
Хабар ерэжэ мульhэн хайлаба.
- Нэгэдэхи столбик соохи уншагты?
- Хоёрдохи столбик соохи бэшээтэе уншагты, юун бэшээтэйб ?( сделать перевод слов )яахада эдэ їгэнїїдые хоёр столбик соо бэшэйб?
- Юугээрээ мэдїїлэл їгэhєє илгаатайб?
- Зїб, мїнєє їхибїїд энэ hайхан зураг харагты, юу энээхэн зураг дээрэ харанабта? Космонавтнууд энэ далай тухай «Сибириин сэнхир зурхэн» гэжэ хэлэдэг, ямар далайб? ( слайд фотография Байкала)
Байгал далай тухай олон шэнэ мэдэсэ хаанаhаа мэдэхэбибди?
1. Энэ даабарии дургээ хадаа хэзээ хэды миллион жэлэй саана Байгал далай бии болооб гэжэ ойлгохот?
20+5= (25)
2. Байгалай гунзэгые ологты:
2000 -358= (1642) метр
3. Хэды мурэн Байгал уруу ороноб?
211+125= (336) мурэн
Энэ мэдуулэл хэн самбар дээрэ бэшэхэб?
Мэдїїлэл хайшан гээд бэшэнэбибди?
Долгин, долгин мушхарна
Иишээ тиишээ урдана
Эрье тээшээ гулдиран
Эбхэрэн эбхэрэн байна
(слайд с фотографией омуля )
-Байгал далаймнай ямар загаhаар баян бэ?
- Байгал далаймнай тухай дуунуудшье ба зурагуудшье бии. Буряад арадай уран зураашадай зурагуудые харагты, битнай дуу дуулажа їгэхэб.
Вблизи могучего Байкала
Лежишь привольно широка
Гэсэра родина родная
Моя бурятская земля-2 раза
(слайд)
Байгал далай тухай уран зохёолшод гоё hайхан шулэгуудые г.м бэшэдэг
-Хэнтнай мїнєє З.Гомбожабай шулэг уран гоёор уншажа їгэхэб ?
Байгал далай, Байгал далай-
Буряад зоной шэмэг далай.
Байгал далай – баян далай-
Буряад зоной омог далай.
-Энэ шулэг соо хэды мэдуулэлнууд бэ?
-Мэдїїлэл тухай ойлгоћонтнай ћїїлшын хэхэдэтнай тућалдаха
Муноо таанар 3 янзын даабари шадал соогоо унгэргэхэт.
мурнууд соохи угэнуудые мэдуулэл болгогты.
угтэhэн угэнуудээр мэдуулэлнуудые зохёогты.
Хэрэгтэй газартань точконуудые табигты.
-зай муноо даабарияа шалгае
-Энэ урогтоо юу ойлгообто, юу хэжэ hураабди?
- мэдуулэлнуудэй хусоор хун бухэли наhан соогоо hанал бодолоо тэмдэглэжэ ябадаг. Мэдїїлэл їгы хадаа Байгалай ћайханиие, гїнзэгые, сэбэрые энэ уроктоо мэдэхэгїй байгаабди. Мэдїїлэлэй хїсєєр асуудалшье ћуранабди, харюушье угэнэбди ба идханабди. Бэе бэетэеэ хєєрэлдэжэ бэе бэееэ ойлгонобди.
Гоё hайхан баян байналдаа Байгал далаймнай.
- hайндаа.
- иигэжэ урогнай дуурэхэнь.
- Танай, партанууд дээрэ смайлигуудые тараагааб?
Хэнэй досоо иимэб?
тэрэ смайлигаа ургэгты
хэнэй досоо иимэб?
иимэ смайлиг ургэгты.
Байгал тухай 2-3 мэдїїлэлнїїдые зохёжо ерэхэ.
мини-сочинени бэшэхэ
зураг зураад ерэхэт
-Сайн байна багша!
Хабар
дэбтэрээ нээгэд бэшэнэ
Хабар, хайлана, урдана, наран, дулаан, саћан, нойтон, харлана, г.м.
дэбтэр соогоо бэшэнэ
мэдуулэл тухай хэлэхэбди
слайд харана
1-хи столб.(їгэнїїд)
2-хи ст.мэдуулэлнууд
мэдїїлэл дїїрэhэн hанал бодол тэмдэглэдэг.
Хїрэћэн ућан хабарай сагта.
Байгал далай
Интернет сооhоо, ном сооћоо, багшаhаа.
Байгал далай руу 336 мурэнїїд ороно.
Мэдїїлэл бэшэхэдээ ехэ їзэгєєр эхилжэ бэшэдэг, ћїїлдэнь точко табидаг.
Волны руками и круг вокруг себя
Наклоны вправо и влево, волны руками.
Байгал далай омуль загаhаар баян.
хоёр мэдуулэлнууд.
мэдуулэл зохёожо. оложо hураабди.
Коммуникативна УУД (аман хэлэлгэ хугжєєлгэ, ухибїїдые ехээр зандан захирангїйгєєр, хариин єєћэдынь дураар ћонирхуулан, урмашуулан ћурганаб)
Ойлголгын УУД
жэлэй сагуудые дабталга. Ћуралсалда ћонирхол татуулга
Їхибїїдэй ћанал бодолоо зїбєєр їгїїлгэдэ онсо анхарал хандуулга
Компьютер хэрэглэжэ, тэрэнэй аргаар уншалга ба богонихон текст бэшэлгэ, шэнэ їгэнїїдые хэрэглэн, мэдїїлэлнїїдые зохёолго, зурагуудые харалга ба дуунуудые шагналга.
Регулятивна УУД
Хэшээлэй зорилго табижа шадалга
5
