Мақсатымен таныстыру. -Балалар,біз бүгін қазақ совет әдебиетінің негізін салушылардың бірі , ақын ,қоғам, мемлекет қайраткері үш бәйтерегіміздің бірі С.Сейфуллин өмір жолымен, оның "Ақсақ киік " атты өлеңімен танысамыз. (слайд № 1) Балалар, өлеңнің бастапқы жлдарында баяндалған Арқа, Бетпақдала туралы мәлімет бере кетейін.Арқа, яғни Сарыарқа Орталық Қазақстанды алып жалтқан аймақ. Батысынан шығысына дейін 1200 км өңірді алып жатыр. Бетпақдала осы сарыарқада орналасқан, батысы сазды, шығысы тасты құмды, шөлді жер. Киік дегеніміз не? Киікті қазақ ақбөкен деп те атайды. Киік шөлді жерді мекендейді. Оның мүйізі медицинада дәрі – дәрмек жасау үшін пайдаланылады. Еті мен мүйізі бағалы. Ал ,енді «Ақсақ киік» өлеңімен танысу үшін ең алдымен киік туралы және Бетпадала туралы мәліметпен танысамыз.(слайд №2) 1.Құрманғазы Сағырбаевтың "Ақсақ киік” күйі баяу орындалып, мұғалім өлеңді мәнерлеп оқиды. Сөздік жұмысы слайд №3 Шөл – суға тапшы аймақ. Бетпақдала – Арқаның шөл даласы Киік,бөкен-аша тұяқты,жүйрік аң Бетеге- дала өсімдігі Қос- далалықта паналайтын баспана Сегіз көштік-сегіз көшіп, әрең өткен Таңы – жануардың сұлу мүсіні Киік – аталық жануар Бөкен – аналық жануар ( слайд №5 Бетпақдала туралы) Оқушылар өздері өлеңді мәнерлеп оқып шығады Сатылай кешенді талдау I.Авторы:Сәкен Сейфуллин II.Шығарманың аты: Ақсақ киік III.Тақырыбы: Киіктің зары IV.Жанр түрі:поэзия V.Идеясы: табиғатты қорғау,жан-жануарларды аялау. VI.Шумақ саны: 4 шумақты VII.Тармақ саны:4 жол(17 тармақ) VIII.Бунақ саны: 4 бунақты IX.Буын саны:11 буынды X.Ұйқас түрі:а,а,б,а (қара өлең ұйқасы) XI.Әдеби теориялық ұғымдар: а)эпитет: ә)теңеу: XII.Түсіндірме сөздік: XIII.Өлеңнің негізгі түйіні,тәрбиелік мәні: Қосымша мәлімет Осыған байланысты қазақ халқының әнші-күйшілерінің шығармасы да жетерлік.Құрманғазының”Ақсақ киік” күйі, Жақсыкелді Сейілов ағамыздың "Жез киік” әні,С.Сейфуллиннің сөзі мен қоса әні де айтылатын "Ақсақ киік”әнінің барлығында жазықсыз жануарға деген аяныш сезімі айқын байқалады.Бүгінде жаңа әннің қатарын "Ақбөкен”өлеңімен толықтырған. Сөзі:Несіпбек Айтовтікі Әні: Жалғас Назаровтың өлеңімен аяқтаймыз. Дертімді менің қозғама Онсызда ғұмыр аз ғана, Айталмай кеткен сырың бар Жадырып тұрған жазға да. Адасып жүрген ақбөкен! Қай жаққа ауып барасың Қай жақтан пана табасың Өзегі өксік дүние-ай Өртеніп, күиіп- жанасың! Асарсың шаршап сан қырдан, Ақ боран шығар алдыңнан Қорғансыз болып тұрған соң Жақсылық күтпе тағдырдан. Шексіз ғой мынау қара жер, Өзіңді өзің пана көр Ажалдан қашқан тіршілік,
Сабақты қорытындылау Кесте толтыру Сергіту сәті | Орнымыздан тұрайық, Алақанды созайық. Оңға қарай иіліп, Солға қарай иіліп, Бір отырып, бір тұрып, Сәл тынығып алайық. |
Оқушылар денелерін жатықтырады | Ой толғаныс | «Жүйріктен жүйрік озар…» үш қатарға тапсырмалар беріледі. | Үй тапсырмасы | Оқулықтағы тапсырмаларды орындау | Күнделіктеріне жазады | Бағалау | Бағалау парақшаларын тарату | Парақшаларды толтырады |
|