Ministry of Education and Science of Republic Bashkortostan
Bashkir Republican Boarding School №1 named after Rami Garipov
Rami Garipov’s Anthology
Prepared by
Bikbova Lyaisan
Student of the 10 Д form
Scientific adviser
Zinnatshina Z.A.
Ufa- 2016
Секция Иностранные языки
Номинация Языкознание
«Моя антология» Рами Гарипова
Автор: Бикбова Ляйсан , 10 Д класс
Научный руководитель: Зиннатшина Зульфия Агзамовна
Theses
The present paper is titled “Rami Garipov’s Anthology.” The topicality of this work is connected with the theoretical and practical necessity of further analysis of Bashir, Russian and English poems.
The aim of my work is:
- to learn and compare translated works of Rami Garipov with originals;
This aim pre-conditions the following tasks:
Analysis of Rami Garipov’s translated poems.
Analysis of different poems.
Comparing of translated Bashkir poems with the originals.
Subject of research: Rami Garipov’s translated poems.
The following methods of investigation have been used in the work:
Contrastive analysis.
Thematic analysis based on vocabulary definitions.
Plan
Translations of foreign poems. Do we need them?
Rami Garipov - is a successful translator.
Analysis of works:
Omar Khayam
Heine
Henry Longfellow
Yessenin
Lermontov
4.Conclusion.
5.Sources
1.Translations of foreign poems. Do we need them?
People must communicate in order to understand each other.
The stronger the connection of the nation with spiritual wealth is, the more powerful it is.
The biggest obstacle, that separates people of different countries are not high mountains and impassable forest thickets, not bare deserts and rapid rivers, but it is a language obstacle. However humans have learnt to solve this problem. There were language experts and translators even in the ancient times.
Translation is one of the most necessary conditions of the progress. Learning of foreign experiences assists the widening of the outlook and opens prospects to growing of each nationality. Such a significant function is fulfilled by translations. Doing of the literary translation is a very difficult process. It is a very hard and responsible work. The most significant thing for the translator is to understand the spirit and the sense of the original.
Rami Garipov is a successful translator.
Rami Garipov dedicated a big part of his life to the literary translations. He began to do that in the 1950s. In the 60s he became a very successful translator. Rami Gariov himself wrote in his diaries: “ More place to translations!” Many people can think that he did that for light booty, but it is not so.
Love to translations developed by Rami new looks to his life, to his lifestyle, to growing of his international spirit and to his wide range of interests.
Translations of Bashkir poet.
The folk poet of Bashkortostan Rami Garipov did successful translations of works of the famous Chinese poet Li Boo, of the eastern poets Rudaki, Khaphiz, Omar Khayam, Navoi ,of the French poet Viyon, of the English poets George Bayron, Persy Shelly, of the German poet Heine, of the American poet Henry Longfellow, Persian Omar Khayam.
Rami Garipov translated not only verses of foreign poets but also of Russian poets Pushkin, Lermontov, Yessenin, Gamzatov and other classicists. Rami Garipov’s translated works entered to the collection “My anthology.” This book was published in 1990.
3.1. Omar Khayam.
One of the most distinguished places have taken rubai of Omar Khayam. Even the last translation in his life that Rami Garipov did one day before his death was Omar Khayam’s rubai. When Rami Garipov was working on rubai of the Persian poet, he had to go to Khayam’s homeland to Middle Asia in order to know more about the ancient poet, about his surroundings and to feel the atmosphere of his life and to understand better the sound of rubai.
То, что Судьба тебе решила дать,
Нельзя не увеличить, ни отнять.
Заботься не о том, чем не владеешь,
А от того, что есть, свободным стать.
Өлөшөңә төшкән хәләл көмөшөңде
Арттырыу ҙа, кәметеү ҙә- юк эш инде.
Булмағанға һис кенә лә үкенмәйсә,
Булғанынан ҡотолоп ҡуй өлөшөңдең.
***
Мы по желанью ни живем ни дня,
Живи в веселье,злобу прочь гоня.
Общайся с мудрым-ведь твоя основа-
Пыль, Ветер, Капля, искорка Огня.
Үҙ иркендә түгел икән Әҙәм заты,
Бар, шат йәшә, иҙһәләр ҙә һине ҡаты.
Тыңла, һин кем?- Ер менән Күк, Ут менән Һыу!-
Асылың бит был донъяның түгел яты?
3.2. Heine.
Rami Garipov very loved the verses of the German poet Heine. A lot of his poems were translated by Garipov into the Bashkir language.
***
Чтобы спящих не встревожить,
Не вспугнуть примолкших гнезд
Тихо по небу ступают
Золотые ножки звезд.
Каждый лист насторожился,
Как зеленое ушко.
Тень руки своей вершина
Протянула далеко.
Но вдали я слышу голос-
И дрожит душа моя.
Это зов моей любимой
Или возглас соловья?..
***
Алтын аяҡлы йондоҙҙар
Йөрөй күктә тын ғына.
Бала кеүек йоҡлаған ер,
Сумып төн тынлығына.
Йәшел ҡолоҡтарын ҡуйып,
Айҙы тыңлай урмандар.
Тауҙар ҡулдарын һонғандай,
Шәүләләрен һуҙғандар.
Сеү, йөрәгем йыр ишетә,
Был моң кемдең һағышы?
Әллә һандуғас йыры был,
Әллә иркәм тауышы?
Rami Garipov could pass not only the rhythm but the rhythmic pattern of verses too. He was able to make us feel the nature, shining of stars and the song of nightingale. Rami Garipov used even similar words although it is not easy to do in the foreign language.
“Тихо по небу ступают
Золотые ножки звезд.”
“Алтын аяҡлы йондоҙҙар
Йөрөй күктә тын ғына”
“Это зов моей любимой,
Или возглас соловья?”
“Әллә һандуғас йыры был,
Әллә иркәм тауышы?”
3.3. Henry W. Longfellow
The Arrow and the Song
I shot an arrow into the air
It fell to earth, I knew not where;
For, so swiftly it flew, the sight
Could not follow it in its flight.
I breathed a song into the air,
It fell to earth, I knew not where
For who has sight so keen and strong,
That it can follow the flight of song?
Long, long afterward, in an oak
I found an arrow, still unbroke;
And the song, from beginning to end,
I found again in the heart of a friend.
Стрелу я выпустил в полет,
Не ведая, где упадет:
Какому взгляду быстротой
Равняться с пущенной стрелой?
Я песню выдохнул в полет,
Не ведая, где упадет:
Столь острых глаз на свете нет –
Поймать летящей песни след.
Сыскалась в целости стрела:
В дубовый ствол она вошла;
Нашлась и песенка в свой срок –
Ее мой друг в душе сберег.
Кереш киреп, зәңгәр күккә уҡ аттым,
Тик уғымды һә тигәнсе юғалттым.
Йәш сағымда уҡ атһаң да, ул уҡҡа
Күҙ эйәрмәй, етә болотҡа!
Йыр сығарып, маҡтаным күҙ нурымды,
Тик юғалттым “һә” тигәнсе йырымды.
Йәш сағында кем һуң күрмәй йондоҙон,
Инде хәҙер тороп яңғыҙым.
Йылдар үтте.Эҙләп таптым уғымды
Ботағынан йөҙйәшәр бер олондоң.
Ә йыр эҙләп, күпме тау-таш ҡуптарҙым,-
Йыр йөрөгән йөрәгендә дуҫтарҙың.
Yessenin
Thanks to poetic translations of Pushkin’s, Lermontov’s, Tutshev’s, Bunin’s, Yessenin’s works they sound in Bashkir language and have preserved their style and their tune. Having analysed the poem of Yessenin «Отговорила роща золотая» we can see that there are not differences between them.
Отговорила роща золотая,
Березовым, веселым языком,
И журавли, печально пролетая,
Уж не жалеют больше ни о ком.
Кого жалеть? Ведь каждый в мире
странник —
Пройдет, зайдет и вновь оставит дом.
О всех ушедших грезит конопляник
С широким месяцем над голубым
прудом.
Стою один среди равнины голой,
А журавлей относит ветер в даль,
Я полон дум о юности веселой.
Һөйләште лә тынды алтын сауҡа,
Үҙенең шат, ҡайын телендә.
Торналар ҙа оса йылы яҡҡа,
Йәлләп тормай hис ни илендә…
Кемде йәлләргә hуң?
Һәр кем шулай.
Килә, китә, өйөн ҡалдырып.
Тик тармалар менән бер тулѓан ай
Ҡарап ҡала барыhын, ҡаңғырып.
Ҡарап торам мин дә буш туғайға
Торналарҙы елдәр ҡыуғанын.,
Шат йәшлегем генә бары уйҙа.
We are convinced that Rami Garipov was a real poet, who was able to translate verses and to keep the rhythm, the rhyme and what is the most important- the sense of the poem.
3.5.Lermontov.
Парус
Белеет парус одинокой
В тумане моря голубом!..
Что ищет он в стране далекой?
Что кинул он в краю родном?..
Играют волны - ветер свищет,
И мачта гнется и скрыпит...
Увы! он счастья не ищет
И не от счастья бежит!
Под ним струя светлей лазури,
Над ним луч солнца золотой...
А он, мятежный, просит бури,
Как будто в бурях есть покой!
Елкән
Яңғыҙ елкән күренә ағарып,
Диңгеҙҙәге зәңгәр томанда.
Ни эҙләй ул алыҫ илгә барып?
Ни ҡалдырған тыуған яғында?
Ел һыҙғыра, уйнай тулҡын менән,
Һәм матчтаны һығып ҡарай ул.
Юҡ! Бәхет тә эҙләп елмәй елкән,
Бәхеттән дә ҡасып бармай ул!-
Аҫтан күк һыу, өҫтән ҡояш ҡарай,
Ҡойондороп алтын нурында.
Ә ул тынғыһыҙ гел, дауыл һорай,
Әйтерһең дә, тынлыҡ бар унда!
Утёс
Ночевала тучка золотая
На груди утеса-великана;
Утром в путь она умчалась рано,
По лазури весело играя;
Но остался влажный след в морщине
Старого утеса. Одиноко
Он стоит, задумался глубоко,
И тихонько плачет он в пустыне.
Ҡая
Төн үткәрҙе кескәй алтын болот
Күкрәгендә мәғрүр ҡаяның
Һәм ашығып таңдан юлға сыҡты,
Күңелле ел менән шаярып.
Тик дымлы эҙ ҡалды йөҙ һырында
Ҡарт ҡаяның. Әллә шунлыҡтан,
Тора яңғыҙ, тәрән уйға сумып,
Һәм тын ғыны илай бушлыҡта.
Rami Garipov went carefully into peculiarities verses of famous poets from Shakespeare and Pushkin to Block and Gamzatov and innovatively developed in his poetry.
Translations of Yessenin’s and Lermontov’s poems were for Rami Garipov his first experience of translating. However both of these verses have been done on a such high level, that can be considered as a classical model of the poetic translation into the Bashkir language. Garipov’s work on translations was a good way to develop his creativity.
4.Conclusion.
In my work I have learnt translated works of the Bashkir poet Rami Garipov. I can say, that I know more about him and his poetry now.
Having written this work I came to conclusion that the poet related very respectful to the poetry of other nationalities and shared his huge pleasure which he experienced having conversations with foreign poetries. His translations brought to readers words of these poets in their melodies without losing of neither sound, or beauty or emotional key, or the spirit of the verses. Every translation demands craftsmanship from the translator. Translations do not depreciate poems, but on the contrary they enrich the Bashkir poetry. Translated works make a very powerful impression.
5.Sources.
1.Гарипов Рами Ягафарович. Сочинения в 3 томах, 3 том, Дневники, письма, переводы. Уфа «Китап», 2001,с.361- с.638.
2. Баимов Р.Н. Закон о языках или воспитание литературой (на баш. яз.). // Материалы конференции. Издание Башкирского государственного университета. – Уфа, 2000. – С. 17.
3. Сафуанов С.Г. Башкирская советская литература – искусство нового типа (на баш.яз.). // История башкирской литературы. В шести томах. Том III. – Уфа: Башкирское книжное издательство, 1991. – С. 15.
4. Сафуанов С.Г. Традиции Лермонтова в башкирской поэзии // Лермонтов и литература народов Советского Союза. – Ереван, 1974. – С. 413.
5. Хусаинов Г.Б. Башкирская литература XI – XVIII вв.: Учебное пособие для вузов. – Уфа: Гилем, 1996. – С. 174.
6. Каскинова Г.Н. Вопросы структурной поэтики в современной башкирской поэзии. Автореф. дис… канд. фил. наук. – Уфа, 2007. – 21 с.
15
