“Каралган” “Килешенгән” “Раслыйм”
МБ җитәкчесе Милли белем һәм тәрбия бирү Мәктәп директоры
________/ Э.А.Хөсәенова буенча директор урынбасары _______Н.А.Рябцова
МБ утырышы беркетмәсе № __________/ М.А.Альтапова Приказ № 287
“22” август 2016 ел “22” август 2016 ел “24” август 2016 ел
Татарстан Республикасы Түбән Кама муниципаль районы
“Кама Аланы аерым фәннәрне тирәнтен өйрәнүче 2 нче урта гомуми
белем бирү мәктәбе” муниципаль бюджетлы гомуми белем бирү учреждениесенең
I квалификацион категорияле татар теле һәм әдәбият укытучысы
Хөсәенова Энҗе Абрам кызының
2А,В сыйныфларының рус төркеме өчен әдәби укудан эш программасы
2016 - 2017 нче уку елы
Аңлатма язуы
Эш программасы түбәндәге документларга нигезләнеп төзелде:
1. Төп гомуми белем бирү оешмасының Федераль дәүләт белем бирү стандарты.
2.. Федераль укыту-методик оешмасы карары белән 2015ел.8апрелендә кабул ителгән №1-15 төп гомуми белем бирү оешмасының үрнәк уку программасы;
3. .”Кама Аланы аерым фәннәрне тирәнтен өйрәнүче 2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе”нең төп уку программасы;
4. “Кама Аланы аерым фәннәрне тирәнтен өйрәнүче 2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе”нең 2016- 2017нче уку елына укыту планы.
5. Кама Аланы аерым фәннәрне тирәнтен өйрәнүче 2 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе”нең “Эш программасы” турындагы нигезләмәсе
Уку предметының укыту планында тоткан урыны
Фән өлкәсе – филология
Елга: 68 сәгать
Атнага: 2cәгать
Планлаштырылган нәтиҗәләр
Укытуның шәхескә кагылышлы нәтиҗәләре:
укуга карата теләк-омтылыш, җаваплы караш булдыру;
татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру;
әйләнә-тирә табигатькә дөрес караш булдыру;
кешеләр белән аралаша белү культурасы тәрбияләү;
гаделлек, дөреслек, яхшылык, мәрхәмәтлелек һәм аларның киресе булган сыйфатларны тану, бәяләү;
алган белем һәм осталыкны тормышта максатчан кулланырга өйрәнү.
Метапредмет нәтиҗәләре:
Танып-белү нәтиҗәләре:
әдәби әсәрне дөрес аңлап уку;
дөрес нәтиҗәләр чыгару, гомумиләштерү;
үз фикереңне исбатлый һәм яклый алырга күнектерү;
әсәр хакында дөрес фикер йөртә алу.
Регулятив нәтиҗәләр:
дәреснең темасын, проблемасын, максатын мөстәкыйль таба белү;
план буенча эшли белү;
үз фикерләреңне мөстәкыйль дәлилләү;
үзанализ һәм үзбәя булдыру.
Коммуникатив нәтиҗәләр:
иптәшеңне тыңлый, ишетә белү, ишеткәнен үз фикере белән чагыштыру;
нәтиҗәгә килгәнче, төрле карашларны өйрәнү һәм дөрес юлны сайлау;
үз фикереңне телдән һәм язма формада башкаларга җиткерә белү;
килеп чыккан проблемаларны уртага салып хәл итү;
төркемнәргә берләшү, бер фикергә килә белү;
өлкәннәр һәм яшьтәшләрең белән продуктив уртак гамәл оештыру;
текст буенча сораулар бирә белү.
Предмет нәтиҗәләре:
Укытучының дәрес, уен ситуацияләре белән бәйле сорауларын, күрсәтмәләрен аңлау;
тыңлаганда, җөмлә, сүз чикләрен билгеләү, интонацияне аеру;
сүзләрне, сүзтезмәләрне, җөмләләрне, грамматик формаларны бер-берсеннән ишетеп аера белү;
программада күрсәтелгән темалар буенча укытучының сорауларына җавап бирү һәм сораулар куя белү;
дәреслектә бирелгән үрнәк диалогларны сәнгатьле итеп уку, сөйләү һәм охшаш диалоглар төзү, программада күрсәтелгән коммуникатив максатлар буенча әңгәмәдә катнаша алу;
җанлы һәм җансыз предметларны, рәсем, картина эчтәлеген сурәтләп сөйли белү;
тәкъдим ителгән план, терәк сүзләр ярдәмендә укылган өзек яисә караган рәсем буенча, өйрәнелгән җөмлә төрләрен файдаланып, хикәя төзү;
укыган хикәяләрнең эчтәлеген сөйли белү;
үзе, гаиләсе һәм дуслары (мәктәбе, туган җире һ.б.) турында кечкенә информация бирә белү;
дәреслектә уку өчен бирелгән җөмләләрне, текстларны дөрес интонация белән укый белү;
тексттагы тыныш билгеләренә карата тиешле пауза һәм интонцияләрне үтәү, өтерләр янындагы сүзләрне тиңдәшлек, эндәшү интонцияләре белән уку;
укыган материалның эчтәлегеннән кирәкле мәгълуматны аерып ала белү;
кечкенә күләмле шигырьләрне яттан сөйләү;
укыганда сүзлекләр куллана белү.
Укыту предметының эчтәлеге
2 нче сыйныф (68 сәгать)
Без мәктәпкә барабыз
Беренче сентябрь - Белем бәйрәме. Укытучыны, дустыңны бәйрәм белән котлау. Х.Гардановның “Исәнмесез, иптәшләр!” шигырендә тылсымлы сүзләр. “Бүген беренче сентябрь” текстындагы лексик материал. Бер-береңнең ничәнче сыйныфта укуын сорау, җавап бирү. Уку-язу әсбапларының барлыгы, юклыгы, кирәклеге; үзеңә сорап алу, иптәшеңә тәкдим итү. Мәктәптәге уку хезмәте. Дәрестә нәрсә эшләгәнне, нәрсә эшләмәгәнне сорау, әйтү. Укучының уку хезмәтенә бәя бирү. “Очты, очты...” уены. “Күмәч” әкияте лексикасы.
Көзге уңыш
Көз темасы лексикасы. Яшелчә, җиләк-җимеш исемнәре, төсе, тәме. Син нәрсә яратасың? Базарга барырга чакыру, кем белән барганыңны әйтү. Базарда яшелчә, җиләк-җимеш сатып алу сөйләм үрнәкләре. Ничә сум тора? соравы. “Базарда” тексты. 11-20гә кадәр саннар. “Яшелчәләр кибетендә” темасы буенча диалогик сөйләм. Көз билгеләре. Көзне яратканыңны, яратмаганыңны әйтү. Урамга уйнарга чакыру. “Алтын көз” текстында чагыштырулар.
Мин чисталык яратам
Шәхси гигиена предметларының исемнәре, аларны кулланып, нәрсә эшләгәнеңне әйтү, сорау. Тән әгъзаларын атау. Мин чисталык яратам. ” Алсу – пөхтә кыз” хикәясендәге лексик материал. Табибка кайсы җирең авыртуын әйтү. Авыру кешенең хәлен сорау, аңа дару, чәй тәкъдим итү. “Марат авырый” тексты. Кайсы җирең авырта?- диалогик сөйләм.
Кыш
Кыш айлары. Кыш билгеләре. “Кыш килә” текстында һава торышы. “Яңа ел бәйрәме” хикәясе. Яңа ел бәйрәме. Яңа ел бәйрәме белән котлау. Яңа ел бәйрәменә чакыру. Кышкы уеннарның төрләре, уенга чакыру. “Тауда” хикәясе буенча эш: тауга барганыңны, кайтканыңны, тауда чаңгы шуганыңны хәбәр итү. “Без кошларга булышабыз” темасына әңгәмә, проект эше.
Безнең гаилә
Гаилә. Гаилә әгъзаларының исемнәре. “Безнең гаилә” тексты. Кем кайда эшли? Ш.Маннур.”Яратам” шигырендә горурлык хисе. Татар халык ашлары. Табынга чакыру, кыстау, ашаганнан соң рәхмәт әйтү. “Айдар бездә кунакта” текстында әдәплелек кагыйдәләре. Өй хезмәтендә катнашуны хәбәр итү. Без табын әзерлибез. “Безгә кунаклар килде” тексты буенча бәйләнешле сөйләм үстерү. “Майны кем ашады?” тексты.
Яз
Яз билгеләре. Ф.Кәрим. “Яз җитә” шигыре. Бу киемнәрне кайчан кияләр? Урамга уйнарга чакыру. Көннең нинди икәнен сорау, әйтү. 8нче Март - әниләр бәйрәме. Бәйрәмдә нинди бүләк биргәнеңне, кемне котлаганыңны әйтү.
Мин Татарстанда яшим
“Туган ягым” хикәясендә туган як табигате. Татарстан Республикасы. Татарстан шәһәрләренең, елгаларының атамалары. Ә. Рәшитовның “Кояшлы ил” шигырендә туган ил белән горурлану хисе. Без шәһәрдә яшибез. Кайда яшәгәнеңне әйтү. Нинди транспортта барганыңны әйтү. Кайсы шәһәргә барганны сорау. Светофорда нинди төсләр бар? “Юлда” хикәясе. Юл йөрү кагыйдәләре. “Мин авылда яшим” хикәясендә авыл табигате. Җәйге уен төрләре. Йорт хайваннары. М. Җәлил иҗаты белән танышу.“Әтәч” шигыре.
Кибеттә
Кибеттә. Кием исемнәре. Кием сатып алу, бәяләрен сорау. “Минем күлмәгем кызыл” төзелмәсе. Бер-береңнең киеменә комплимент. “Матур киемнәр” хикәясе. Ашамлыклар кибетендә. Ашамлык исемнәре. Кибеткә бару һәм ашамлыклар сатып алу лексикасы. Бирегез әле төзелмәсе.
Җәй
Җәй билгеләре. “Җәй җитте” хикәясендә җәйге табигать. Б.Рәхмәтнең “Матур җәй, кил безгә!” шигыре. М. Газизовның “Балан” шигыре. Җәй турында сөйлибез. ”Җәй көне рәхәт”... кебек төзелмәләр. Син Сабантуйга барасыңмы? Сабантуй – күңелле бәйрәм.“Мин каникулны ничек үткәрәм” темасына сөйләшү.
Контроль эшләр:
Текст өстендә эш №1 “Табигать кочагында”
Текст өстендә эш №2 “Җәй”
Тематик планлаштыру
Төп темалар
Сәгать саны
Укыту эшчәнлеге төрләре
1
Без мәктәпкә барабыз.
7
Беренче сентябрь турында сөйләү. Укытучыны, дустыңны бәйрәм белән котлау. Бер-береңнең ничәнче сыйныфта укуын сорау, җавап бирү. Уку-язу әсбапларының барлыгын, юклыгын, кирәклеген хәбәр итү; үзеңә сорап алу, иптәшеңә тәкдим итү. Мәктәптәге уку хезмәте турында сөйләү. Дәрестә нәрсә эшләгәнне, нәрсә эшләмәгәнне сорау, әйтү. Укучының уку хезмәтенә бәя бирү.
2
Көзге уңыш
9
Көз темасы лексикасын үзләштерү. Яшелчә, җиләк-җимеш исемнәрен, төсен, тәмен, нәрсә яратуың турында хәбәр итү. Базарга барырга чакыру, кем белән барганыңны әйтү. Базарда яшелчә, җиләк-җимеш сатып алу сөйләм үрнәкләрен үзләштерү. Ничә сум тора? Соравына җавап бирү. 11-20гә кадәр саннарны өйрәнү. Көз билгеләрен атау. Көзне яратканыңны, яратмаганыңны әйтү. Урамга уйнарга чакыру.
3
Мин чисталык яратам
6
Шәхси гигиена предметларының исемнәрен үзләштерү, аларны кулланып, нәрсә эшләгәнеңне әйтү, сорау. Тән әгъзаларын атау. Табибка кайсы җирең авыртуын әйтү. Авыру кешенең хәлен сорау, аңа дару, чәй тәкъдим итү.
4
Кыш җитә
8
Кыш айларын атау, кыш билгеләрен әйтү. Яңа ел бәйрәмендә нишләгәнне әйтү. Яңа ел бәйрәме белән котлау. Яңа ел бәйрәменә чакыру. Кышкы уеннарның төрләрен атау, уенга чакыру; тауга барганыңны, кайтканыңны, тауда чаңгы шуганыңны хәбәр итү.
5
Гаилә
9
Гаилә әгъзаларының исемнәрен атау, гаиләдә кемнәр, ничә кеше барлыгын, кайда эшләгәнен хәбәр итү. Кемнең кайда эшләвен хәбәр итү. Татар халык ашларының исемнәрен үзләштерү. Табынга чакыру, кыстау, ашаганнан соң рәхмәт әйтү. Өй хезмәтендә катнашуны хәбәр итү.
6
Яз килә
4
Яз билгеләрен атау. Урамга уйнарга чакыру. Көннең нинди икәнен сорау, әйтү. Бәйрәмдә нинди бүләк биргәнеңне, кемне котлаганыңны хәбәр итү.
7
Минем туган ягым
10
Бер-береңнең яшәү урынын сорау һәм кайда яшәгәнеңне әйтү. Татарстан шәһәрләренең, елгаларының атамаларын үзләштерү. Нинди транспортта барганыңны,кайсы шәһәргә барганны сорау, хәбәр итү. Светофорда нинди төсләр барлыгын әйтү, юл йөрү кагыйдәләрен белү. Авыл табигате турында сөйләү. Җәйге уен төрләрен атау.
8
Кибеттә
6
Кием исемнәрен үзләштерү, бәяләрен сорау, нинди кием яратканыңны әйтү. Бер-береңнең киеменә комплимент әйтү. Ашамлык исемнәрен, нинди ашамлыклар кирәклеген сорау, әйтү. Кибеткә барганыңны һәм нәрсә алганыңны хәбәр итү.
9
Җәй
9
Җәй билгеләрен атау. Җәй көне турында сөйләү. Каникулны ничек үткәрү турында сөйләшү.
Укыту-методик комплекты
1. Р.З.Хәйдәрова, Г.М.Әхмәтҗанова, Л.Ә. Гыйниятуллина “Күңелле татар теле”. Дүртъеллык башлангыч мәктәпнең 2 нче сыйныф рус балалары өчен татар теле һәм уку дәреслеге. Казан, “Татармультфильм” нәшрияты, 2013.
2. Хәйдарова Р.З., Малафеева Р.Л. «Рус телле балаларга татар телен һәм әдәбиятын коммуникатив технология нигезендә укыту программасы» (1 – 11нче сыйныфлар). – Казан, 2011.
Укытучы өчен методик кулланмалар:
Научно-педагогичесие аспекты билингвального образования в Республике Татарстан “ Набережные Челны ,2006.
2006
Набережные Челны .
2
”Фән hәм мәктәп”,”Мәгариф” җурналлары
3
Р.З. Хәйдәрова, Л.Ә. Гыйниятуллина
“Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту” – 2нче класс Казан . ”Татармультфильм” нәшрияты, 2013.
2013
”Татармультфильм”
4
Р. З. Хәйдәрова, Н. Г. Галиева, Л.Ә. Гыйниятуллина
Диск. “Күңелле татар теле”, “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту”
2013
“Татармультфильм”,
5
Р. З. Хәйдәрова, Н. Г. Галиева, Л. Ә. Гыйниятуллина
“Татар телен өйрәнәбез” , 2 нче сыйныф– электрон дәреслек
“Электронное образование” http://www.edu.tatar.ru
6
Диск “Габдулла Тукай”, Татарстан
7
А. Ш. Асадуллин, Р. А. Юсупов
А. Ш. Асадуллин, Р. А. Юсупов “Рус телле балаларга татар телен укыту методикасы нигезләре”
2010
Мәгариф
Укучы өчен кулланмалар:
Контроль-тикшерү материаллары:
Электрон кулланмалар:
Интернет ресурслар:
http://www.edu.tatar.ru http://www.tatmedia.com
http://www.tatar.ru
http://www.selet.biz/
http://www.tatar.com.ru
http://www.kltaphane.tatar.ryu
http://www.matbugat.ru
http://www.belem.ru
Календарь-тематик план
Алтын көз” текстында чагыштырулар. 1
16
Урамга уйнарга чакыру.Диалог.
1
Мин чисталык яратам
17
Шәхси гигиена предметларының исемнәре, аларны кулланып, нәрсә эшләгәнеңне әйтү, сорау.
1
18
Алсу – пөхтә кыз” хикәясе
1
19
Мин чисталык яратам.
1
20
Тән әгъзаларын атау.
1
21
“Марат авырый” тексты.
1
22
Кайсы җирең авырта?- диалогик сөйләм.
1
Кыш җитә
23
Кыш билгеләре.
1
24
“Кыш килә” текстында һава торышы.
1
25
“Яңа ел бәйрәме” хикәясе.
1
26
Яңа ел бәйрәме белән котлау.
1
27
Кышкы уеннарның төрләре, уенга чакыру.
1
28
“Тауда” хикәясе
1
29
Текст өстендә эш.
1
30
“Без кошларга булышабыз”. Проект эше.
1
Гаилә
31
Гаилә. Гаилә әгъзаларының исемнәре.
1
32
“Безнең гаилә” тексты.
1
33
Ш.Маннур.”Яратам” шигыре
1
34
Татар халык ашлары.
1
35
Табын янында.
1
36
“Айдар бездә кунакта” тексты
1
37
Өй хезмәтендә катнашуны хәбәр итү. Без табын әзерлибез.
1
38
“Безгә кунаклар килде” тексты
1
39
“Майны кем ашады?” тексты.
1
Яз килә
40
Ф.Кәрим. “Яз җитә” шигыре.
1
41
Кием-салым атамалары.
1
42
8нче Март - әниләр бәйрәме.
1
43
8нче Март - әниләр бәйрәме. Диалог
1
Минем туган ягым
44
“Туган ягым” хикәясе
1
45
Татарстан Республикасы.
1
46
Татарстан шәһәрләренең, елгаларының атамалары.
1
47
Ә. Рәшитовның “Кояшлы ил” шигыре
1
48
Без шәһәрдә яшибез.
1
49
Нинди транспортта барганыңны әйтү. Светофорда нинди төсләр бар?
1
50
“Юлда” хикәясе. Юл йөрү кагыйдәләре.
1
51
“Мин авылда яшим” хикәясе
1
52
Йорт хайваннары.
1
53
М. Җәлил иҗаты.“Әтәч” шигыре.
1
Кибеттә
54
Кибеттә. Кием исемнәре.
1
55
“Матур киемнәр” хикәясе.
1
56
“Минем күлмәгем кызыл” төзелмәсе.
1
57
Ашамлык исемнәре.
1
58
Ашамлыклар кибетендә.
1
59
Кибеттә. Диалог.
1
Җәй
60
Җәй билгеләре.
1
61
“Җәй җитте” хикәясе
1
62
Б.Рәхмәтнең “Матур җәй, кил безгә!” шигыре.
1
63
М. Газизовның “Балан” шигыре.
1
64
Сабантуй – күңелле бәйрәм.
1
65
Текст өстендә эш.
1
66
Халык уеннары.
1
67
“Мин каникулны ничек үткәрәм” Әңгәмә.
1
68
Җәйге каникуллар.БСҮ
1
Тематик планлаштыруга кертелгән үзгәрешләр
Кушымта
Текст өстендә эш№1
Җәй.
Матур җәй җитте. Кояш кыздыра, урамда эссе. Көннәр озын, төннәр кыска. Болында сары, ак, кызыл, зәңгәр чәчәкләр үсә. Менә ак чәчәк. Менә кызыл чәчәк. Күбәләкләр оча. Урманда кошлар күп. Алар матур сайрыйлар. Җәен урманда шундый күңелле!
Сорауларга җавап бирегез (Ответьте на вопросы).
А1 Бу текст нәрсә турында?
А2 Нәрсәләр оча?
А3 Урманда нәрсәләр күп?
А4 Алар ничек сайрыйлар?
А5 Җәен урманда ничек?
Кайсы җөмлә текстка туры килми? (Какое предложение не подходит к содержанию текста. )
В1 . Матур җәй җитте.
В2. Урманда хайваннар күп.
В3. Җәен урманда шундый күңелле!
Тулы җавап бирегез (Дайте полный ответ).
В4. Нинди җәй җитте?
В5. Болында нинди чәчәкләр үсә?
Ситуатив күнегүләр.
С1. - спроси у друга любит ли он лето;
Бәяләү критерийлары:
1нче бирем — 5б, 2нче бирем — 1б, 3нче бирем- 2б, С1- 3б
10-11б- «5» 8-9б — «4» 6-7б - «3», 5баллдан азрак - «2»
Текст өстендә эш №2
Табигать кочагында
Күңелле җәй җитте . Җир җиләкләре чәчәк коя башлады . Чәчәкләре – яз билгесе, ә вак яшел төймәләр – җәй билгесе .
Киң болыннар, кырлар, урманнар –барысы да кызыл, сары. Алар шул тикле күп, әйтерсең лә тирә –юньне нәни кошчыклар каплаган . Әнә түгәрәк урталы, ак ромашкалар Алар шул тикле күп, әйтерсең лә тирә –юньне нәни кошчыклар каплаган .Әнә күк чәчәкләр. Яннарында кыңгырау чәчәкләр дә бар.
Мин бабам янына барам. Ул колхозның алма бакчасында эшли. Үзе дә шунда тора. Барганда зәңгәр күлдә су коенып чыктым. Аннан соң бабама бүләккә дип чәчәкләр җыя-җыя киттем.
Менә тын матур урын. Алма бакчасына юкә агачлары әйләндереп алган. Һавада тәмле ис – бал исе аңкый.
1.Сорауларга җавап бирегез
.А1 Бу текст кайсы ел фасылы турында? (1б)
А2 Бабай кайда эшли? (1б)
А3 Бабайга бүләккә нәрсә бирде? (1б)
А4 Текстта нинди агач турында сүз бара ? (1б)
А5 болында нинди чәчәкләр үсә? (2б)
2. Кайсы җөмлә текстка туры килми? (1б)
В1 Болында ак ромашкалар үсә.
В2 Малай бабайгага чәчәкләр биргән.
В3 болында түгәрәк күл бар.
С1 Сезнең бакчагыз бармы? Анда нәрсәләр үсә? (3б)
Бәяләү критерийлары:
1нче бирем — 6б, 2нче бирем — 1б, С1- 3б
9-10б- «5» 7-8б — «4» 5-6б - «3», 5 баллдан азрак - «2»
