Тил туралы викториналык сурактар

Викториналық сұрақтар:  
1. ҚР қашан тәуелсіздік алады? (1991 ж. 16 желтоқсан). 
2. Қазақтың тұңғыш ғарышкері кім? (Тоқтар Әубәкіров). 
3. Шоқанның әжесі? (Айғаным). 
4. «Көксерек» әңгімесінің басты кейіпкері? (Құрмаш). 
5. «Қазақ хрестоматиясын» жазған кім? (Ы.Алтынсарин). 
7. Күй атасы кім? (Құрманғазы). 
8. «Орфография» қай елдің сөзі? (грек). 
9. Қазақ тілі қай тілдер тобына жатады? (түркі тілдес). 
2-топқа: 
1. Қазақ тілі алғаш мемлекеттік мәртебесін қай жылы алды? (1989). 
2. Абайдың туған жылы? (1845). 
3. Қазақ даласының жарық жұлдызы? (Шоқан). 
4. Ақылды сөзінің түбірі? (ақыл). 
5. Қазақ алфавитін жасаған ғалым кім? (А.Байтұрсынов). 
6. Беташар қашан айтылады? (келін түскенде). 
7. Тұңғыш кемеңгер? (Ыбырай). 
8. Алғашқы романист жазушы кім? (М.Дулатов «БақытсызЖамал»). 
9. Қазақ халқының салт-дәстүрлерін ата? (шілдехана, бесік той, тұсау кесу, құда түсу, келін түсіру, қыз ұзату т.б.).

Тіл – халықтың автопортреті...

Тіл жоқ жерде ұлт жоқ.

                                                                       Шыңғыс Айтматов

Егер ертең туған тілім жоғалар болса, мен бүгін өлуге даярмын.

                                                                       Расул Ғамзатов

Қасиетін сезем деп ана тілдің,

Қауырсыны қалмады қанатымның

                                                                            Мұқағали Мақатаев

“Орысша оқығандар орыс сөзінің жүйесіне дағдыланып үйренген, ноғайша оқығандар  ноғай сөзінің жүйесіне дағдыланып үйренген. Қазақ сөздерін алып, орыс  я ноғай жүйесімен тізсе, әрине, ол нағыз қазақша болып шықпайды. Сондай кемшілік болмас үшін әр жұрт баласын әуелінде өз тілінде оқып, өз тілінде жазу-сызу үйретіп, өз тілінің жүйесін білдіріп, жолын танытып,  балалар әбден дағдыланғандығын  кейін басқаша  оқыта бастайды. Біз де тіліміз бұзылмай  сақталуын тілесек, өзгелерше әуелі  ана тілімізбен  оқытып, сонан соң басқаша оқытуға тиіспіз”

                                                                              Ахмет Байтұрсынов

“Ана тілі — халық болып жасалғаннан бері жан дүниесінің  айнасы, өсіп-өніп, түрлене беретін  мәңгі құламайтын бәйтерегі”.

                                                         Жүсіпбек Аймауытов

1. ҚР тәуелсіздік күні?
   
   1) День независимости РК «16-декабря»
   
   2)Атақты қазақ ақыны , ‘ленинградтық өренім’ . авторы кім?
   
   2) Известныи казахскии поэт, автор стихотварения ''ленинградцыдети мои'' Ж Жабаев
   
   3) Қазақтың ұлттық аспаптары?
   
   3)Казахские народные инструменты (Домбыра , Сыбызғы, Қобыз )
   
   4)Қазақтың баба-ягасы?
   
   4) Казахская баба-яга (Жалмаүыз кемпір)
   
   5)Абай Құнанбаевтің өлеңдері? (күз, қыс , көктем , жаз )
   
   5)Стихотварений Абая Кунанбаева? ( 4времена года)
   
   6) Қазақ ертегілерінің кейіпкері?
   
   6) Герой юмористических расказов и анекдотов казахского фольклора, народных сказок (Алдар-Косе )
   
   7) Екі адам арасындағы сөз жарысы
   
   7) Состязание акынов ( Айтыс)
   
   8) Бие сүтінен дайындалған қышқыл сусын.
   
   8)Национальный напиток (Қымыз)
   
   9)Қазақстан Республикасының елтаңбасында не бинеленген? (Шаңырақ)
   
   9) Что изображен в гербе РК
   
   10) Абай Құнанбаевтің қара сөздері нешеу? (45)
   
   10) Сколько слова назидание Абая Кунанбаева (45)
   
   Викториналық сұрақтар 9Б-сынып
   
   
   1) Абай Құнанбаев кім ? (ақын ,ж азушы)
   
   1) Кто какой Абай Кунанбаев? (писатеь , поэт)
   
   2) Халық ауыз әдебиеті.
   
   2) Устное народное творчество (фольклор )
   
   3) Көп тіл білуші ( полиглот)
   
   3) Знаток многих языков. 
   
   4) Түйе сүті ( Шұбат)
   
   4) Верблюжий молоко
   
   5) Ол болса ән дн болады ( Нан)
   
   5) Он всему голава. ( Хлеб)
   
   6) Жыл мезгілдері (күз, қыс , көктем, жаз)
   
   6) Времена года.
   
   7) Салтанатты ән.
   
   7) Торжественная песнья ( Гимн )
   
   8) Қазақтың ұлттық баспанасы ( Киіз үй )
   
   8) Национальное жилище казахов ( Юрта)
   
   9) ҚР конституция күні. ( 30 тамыз)
   
   9) День конституций РК . ( 30 августа)
   
   10) Абай Құнанбаевтың шын аты? ( Ибраһим )
   
   10) Настоящая имя Абая Кунанбаева.
   
   Викториналық сұрақтар 10Б-сынып
   
   1)Шығыстың бірінші философы.
   
   1) Этот учонный считается основателем многих наук искуств, в частности арабской филасофии, первым философом Востока. (Аль- Фараби )
   
   2) Ертегілер кейіпкері.
   
   2) Герой многих казахских сказок. ( Ер-Тостик )
   
   3) Қазақ тілінде неше септік бар, атап шық (7 атау, ілік , барыс, табыс, жатыс, шығыс , көмектес )
   
   4) Абай Құнанбаевтың анасы? ( Ұлжан )
   
   4) Мать Абая Кунанбаева?
   
   5) Ай аттары (ҚАҢТАР, АҚПАН, НАУРЫЗ, СӘУІР........)
   
   5) Месяцы
   
   6) ҚР-ң рәміздері ( ту, елтаңба , әнұран )
   
   6) Символы РК
   
   7) Қазақстан егемендігінің белгісі? ( Бүркіт )
   
   7) Символ свабоды Казахстана?
   
   8) Алматы қаласындағы Республика алаңында орнатылған манумент (алтын адам )
   
   8)Как называется манумент Алматы (Золотой человек )
   
   9)Отырар шахарында 870жылы туған данышпан ұстаз?
   
   9) 870 году радился в городе Отырар великий философ (Абу-Насир Аль-Фараби )
   
   10) ҚР-нхалықтарының бірлігі күні ( 1 мамыр )
   
   10) Праздник день единства народов Казахстана (1 мая)
   
   
   Викториналық сұрақтар 11Б-сынып 
   
   1) Тілдер мерекесі жыл сайын қай күні тойланады? (22 кыркүйек ) 
   
   1) Неделя языков.
   
   2) Ержүрек, батыл адам ( Батыр )
   
   2) Храбры , мужественный человек , герой
   
   3) Мұсылмандардың қасиетті кітабы ( Құран )
   
   3) Священная книга мусульманов?
   
   4) Қазақтың ұлттық киімдері ( СӘУКЕЛЕ, ШАПАН, ТОПЫ КАМЗОЛ )
   
   4) Национальные одежды ?
   
   5) Абай жолы '' романын жазған кім? '' ( Мұхтар Әуезов )
   
   5) Автор ‘ Путь Абая’ 
   
   6) Бір аптада неше күн бар? (Дүйсенгбі Сейсенбі, Сәрсенбі, Бейсенбі, Жұма , Сенбі , Жексенбі)
   
   6) Неделя ( Пн, Вт , Ср, Чт, Пт, Сб, Вс.)
   
   7) Астана қаласының бұрынғы атауларының бірі (Целиноград )
   
   7) Одна из прежних названий Астаны?
   
   8) Қазақстанның туының түсі қандай (көгілдір түсті )
   
   8) Цвет флага РК?
   
   9) Абайдың орыс достары? ( Э.П михаэлис , Ф.Н Достаевский )
   
   9) Руские друзья Абая? 
   
   10) ҚР-ң халықтарының бірлігі күні? ( 1 мамыр )
   
   10) Праздник День идинства народов Казастана? (1 мая )
   
   
   Білімді- мыңды жығады , білекті бірді жығады

Мақал- мәтелдер сайысы

• 
  8Б- сынып

1. 
   Өнер алды.......... (қызыл тіл)

2. 
   Отан оттан.......... да (ыстық)

3. 
   Отансыз адам-ормансыз........ ( бұлбұл )

4. 
   Мектеп- кеме , білім...... ( теңіз )

5. 
   Тіл-тас жарады , тас жармаса....... ( бас жарады )

6. 
   Оқу инемен құдық....... ( қазғандай )

7. 
   Оқу білім бұлағы, білім...... ( өмір шырағы )

8. 
   Ас атасы.... ( нан )

9. 
   Ер қанаты..... ( ат )

10. 
    Жақсыдан үйрен, жаманнан....... ( жирен )

• 
  9Б-сынып

1. 
   Қына тасқа бітеді, білім..... ( басқа бітеді )

2. 
   Біілекті бірді жығады, білімді.... ( мыңды жығады)

3. 
   Естімеген елде.... (көп )

4. 
   Ел құлағы... ( елу)

5. 
   Жері байдың елі..... (бай)

6. 
   Мектеп-кеме, білім ( теңіз)

7. 
   Ашу-дұшпан, ақыл.... ( дос)

8. 
   Өнер алды қызыл...... ( тіл )

9. 
   Тіл-тас жарады , тас жармаса....... ( бас жарады)

10. 
    Күш...... (білімде)

Викториналық сұрақтар:  

1. ҚР қашан тәуелсіздік алады?
2. Қазақтың тұңғыш ғарышкері кім?
3. Шоқанның әжесі?  
4. «Көксерек» әңгімесінің басты кейіпкері?
5. «Қазақ хрестоматиясын» жазған кім?
6. Күй атасы кім?
7. «Орфография» қай елдің сөзі?
8. Қазақ тілі қай тілдер тобына жатады?
9. Қазақ тілі алғаш мемлекеттік мәртебесін қай жылы алды?
10. Ақылды сөзінің түбірі?
11. Қазақ алфавитін жасаған ғалым кім?
12.Қазақ халқының салт-дәстүрлерін ата?

13. Абайдың орыс достары?

14. Тілдер мерекесі жыл сайын қай күні тойланады?

15. Отырар шахарында 870жылы туған данышпан ұстаз?
16. Қазақстан егемендігінің белгісі?

17. Қазақ тілінде неше септік бар, атап шық.

18. « Абай жолы» романын жазған кім?

19. Мұсылмандардың қасиетті кітабы?

20. Қазақстан Республикасының елтаңбасында не бинеленген?

[pic]

Әрі оқу, әрі ойын

ребенок –

-қала

бабочка –

-дөңгелек

кабыла –

-шие

урюк –

-бөрік

тәж –

-ворона

хабар –

-месть

үйірме –

-прыжок

уши –

-бұлақ

венок –

- щенок [pic]

ложка –

-асық